ΠΕΝΤΑΤΕΥΧΟΣ

Αυτή η λέξη (που σημαίνει «πέντε ρόλοι» ή «πενταπλός τόμος») προσδιορίζει τα πρώτα πέντε βιβλία της Αγίας Γραφής—τη Γένεση, την Έξοδο, το Λευιτικό, τους Αριθμούς και το Δευτερονόμιο.

Περιεχόμενα. Η Πεντάτευχος αποτελεί σπουδαιότατο τμήμα του γραπτού Λόγου του Θεού και παρέχει στερεό θεμέλιο πάνω στο οποίο βασίζονται πολλά από όσα ακολουθούν. Το πρώτο της βιβλίο, η Γένεση, μας δίνει τη θεόπνευστη αφήγηση της δημιουργίας και επίσης ακολουθεί την ιστορία του ανθρώπου από την Εδέμ ως το θάνατο του Ιωσήφ περιλαμβάνοντας μεγάλο μέρος της πατριαρχικής εποχής («στην αρχή» ως το 1657 Π.Κ.Χ.). Το δεύτερο βιβλίο, η Έξοδος, αρχίζει με το θάνατο του Ιωσήφ και μιλάει για τη γέννηση του Μωυσή σε περίοδο υποδούλωσης, για την απελευθέρωση του λαού του Θεού από τη δουλεία στην Αίγυπτο και για την εγκαινίαση της διαθήκης του Νόμου στο Σινά. Περιλαμβάνει λεπτομέρειες σχετικά με την κατασκευή του κεντρικού οικοδομήματος για λατρεία, δηλαδή της σκηνής της μαρτυρίας στην έρημο (ιστορικά γεγονότα από το 1657 ως το 1512 Π.Κ.Χ.). Το Λευιτικό, το τρίτο βιβλίο, το οποίο καλύπτει περίοδο μόνο ενός μηνός περίπου (1512 Π.Κ.Χ.), παρέχει ανεκτίμητες πληροφορίες αναφορικά με το Λευιτικό ιερατείο, τη χειροτόνηση και τα καθήκοντά του, καθώς επίσης νόμους και κανονισμούς που ρύθμιζαν την υποχρεωτική υποστήριξη της λατρείας του Ιεχωβά από μέρους της εκκλησίας. Το τέταρτο βιβλίο, οι Αριθμοί—όπως υποδηλώνεται και από το όνομά του—αναφέρεται στις απογραφές που έλαβαν χώρα γύρω στην έναρξη και στη λήξη της οδοιπορίας στην έρημο. Μας δίνει επίσης πολλές λεπτομέρειες σχετικά με τη 40χρονη περιπλάνηση (μέχρι το 1473 Π.Κ.Χ.) και περιλαμβάνει πολλούς νόμους που εντάσσονται στο πλαίσιο της εθνικής διαθήκης. Το τελευταίο βιβλίο, το Δευτερονόμιο, καλύπτει περίοδο περίπου δύο μηνών (1473 Π.Κ.Χ.). Εξηγεί τμήματα της διαθήκης του Νόμου και παρέχει πολλές διατάξεις απαραίτητες για τη νέα γενιά των Ισραηλιτών που βρίσκονταν στις Πεδιάδες του Μωάβ, έτοιμοι να εισβάλουν στην Υποσχεμένη Γη και να την καταλάβουν. Τα τελικά κεφάλαια μιλούν για το διορισμό του Ιησού του Ναυή ως ηγέτη και για το θάνατο του Μωυσή.

Συγγραφή. Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο εδάφιο το οποίο να αναφέρει ότι ο Μωυσής έγραψε ολόκληρη την Πεντάτευχο, αλλά υπάρχουν σαφείς δηλώσεις διάσπαρτες σε όλο το κείμενο που το φανερώνουν αυτό. (Εξ 17:14· 24:4· 34:27· Αρ 33:2· Δευ 31:9, 19, 22, 24-26) Υπάρχουν επίσης πολλά τμήματα όπου τα λόγια αποδίδονται άμεσα στον Μωυσή, από την πρώτη καταγραμμένη συνομιλία του (Εξ 2:13, 14) μέχρι την τελική ευλογία που έδωσε στο λαό (Δευ 33:1-29), καθώς επίσης μερικές από τις μακροσκελείς ομιλίες του (Δευ 1:1· 5:1· 27:1· 29:2· 31:1) και τους αξιοσημείωτους ύμνους του. (Εξ 15:1-19· Δευ 31:30–32:43) Τα εναρκτήρια εδάφια σε 20 από τα 27 κεφάλαια του Λευιτικού αναφέρουν ότι τα όσα ακολουθούν είναι λόγια που είπε ο Ιεχωβά στον Μωυσή ώστε εκείνος, με τη σειρά του, να τα μεταφέρει στο λαό. Το ίδιο αληθεύει για περισσότερες από 50 περιπτώσεις στο βιβλίο των Αριθμών. Συνεπώς, με εξαίρεση τα τελικά εδάφια του Δευτερονομίου, τα στοιχεία από την ίδια την Πεντάτευχο δείχνουν ότι η συγγραφή της αποδίδεται δικαίως στον Μωυσή.

Πολλές άλλες Γραφικές περικοπές πιστοποιούν ότι η Πεντάτευχος γράφτηκε από τον Μωυσή. (Ιη 1:7· Κρ 3:4· 2Βα 18:6· Μαλ 4:4) Άτομα όπως ο Δαβίδ (1Βα 2:1-3), ο Δανιήλ (9:11), ο Έσδρας (6:18), ο Νεεμίας (8:1), ο Ιησούς (Μαρ 12:26· Λου 16:29· Ιωα 7:19), ο Λουκάς (24:27) και ο Ιωάννης (1:17) αναφέρονται στην Πεντάτευχο ως έργο του Μωυσή. Ακόμη πιο άμεσα, ο Ιησούς αναγνώρισε ότι ο Μωυσής ήταν ο συγγραφέας (Μαρ 10:3-5· Ιωα 5:46, 47), πράγμα που έκαναν και οι Σαδδουκαίοι.—Μαρ 12:18, 19.