Χάρις—Παρ’ Αξία Καλοσύνη

Η λέξη χάρις εμφανίζεται 150 και πλέον φορές στις Ελληνικές Γραφές, και αποδίδεται με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τα συμφραζόμενα. Σε όλες τις περιπτώσεις, διατηρείται η κεντρική ιδέα της λέξης χάρις—κάτι το ευάρεστο (1 Πέτρου 2:19, 20) και ελκυστικό. (Λουκάς 4:22) Κατ’ επέκταση, σε μερικές περιπτώσεις αναφέρεται σε δωρεά που προσφέρεται με καλοσύνη (1 Κορινθίους 16:3· 2 Κορινθίους 8:19) ή στον καλοσυνάτο τρόπο με τον οποίο γίνεται μια προσφορά. (2 Κορινθίους 8:4, 6) Σε άλλες περιπτώσεις, σχετίζεται με τον έπαινο, την ευγνωμοσύνη ή την απόδοση ευχαριστιών που προκύπτουν από κάποια ιδιαίτερη πράξη καλοσύνης.—Λουκάς 6:32-34· Ρωμαίους 6:17· 1 Κορινθίους 10:30· 15:57· 2 Κορινθίους 2:14· 8:16· 9:15· 1 Τιμόθεο 1:12· 2 Τιμόθεο 1:3.

Ο λόγιος Ρ. Σ. Τρεντς, στο σύγγραμμα Συνώνυμα της Καινής Διαθήκης (Synonyms of the New Testament), αναφέρει ότι η λέξη χάρις υποδηλώνει «εύνοια που παρέχεται δωρεάν, χωρίς αξίωση ή προσδοκία ανταλλάγματος—και έτσι είχε προλειανθεί το έδαφος για να λάβει η λέξη τη νέα της έμφαση [όπως της προσδίδεται στα Χριστιανικά συγγράμματα] . . . , να παρουσιάσει τον πλήρη και απόλυτο τρόπο με τον οποίο ο Θεός χαρίζει τη στοργική του καλοσύνη στους ανθρώπους. Έτσι, ο Αριστοτέλης, ορίζοντας [τη λέξη χάρις], θέτει όλη την έμφαση σε αυτό ακριβώς το σημείο, δηλαδή ότι προσφέρεται δωρεάν, χωρίς προσδοκία ανταλλάγματος, και ότι υποκινείται μόνο από τη γενναιοδωρία και τη μεγαλοψυχία εκείνου που προσφέρει τη δωρεά». (Λονδίνο, 1961, σ. 158) Ο Τζόζεφ Χ. Θάγιερ λέει τα εξής στο λεξικό του: «Η λέξη [χάρις] ενέχει την ιδέα της καλοσύνης η οποία απονέμει σε κάποιον αυτό που δεν του αξίζει . . . οι συγγραφείς της Κ. Δ. χρησιμοποιούν τη [λέξη χάρις] κυρίως για να αναφερθούν σε αυτή την καλοσύνη με την οποία ο Θεός απονέμει εύνοια ακόμη και σε εκείνους που δεν την αξίζουν, και χορηγεί στους αμαρτωλούς τη συγχώρηση των παραβάσεών τους και τους καλεί να δεχτούν την αιώνια σωτηρία μέσω του Χριστού». (Ελληνοαγγλικό Λεξικό της Καινής Διαθήκης [A Greek-English Lexicon of the New Testament, 1889, σ. 666]) Η λέξη χάρις συνδέεται στενά με μια άλλη λέξη του Κειμένου, τη λέξη χάρισμα, για την οποία το Λεξικό της Καινής Διαθήκης (New Testament Wordbook, 1956, σ. 29), του Γουίλιαμ Μπάρκλεϊ, λέει: «Όλη η βασική ιδέα την οποία μεταδίδει η λέξη [χάρισμα] είναι αυτή ενός πράγματος που προσφέρεται δωρεάν και παρ’ αξία, κάτι που δίνεται σε κάποιο άτομο χωρίς να το έχει κερδίσει ή να το αξίζει».—Παράβαλε 2 Κορινθίους 1:11, Διάστιχη Μετάφραση της Βασιλείας (Kingdom Interlinear).

Όταν η λέξη χάρις χρησιμοποιείται με την παραπάνω έννοια, σε σχέση με την καλοσύνη που απονέμεται σε κάποιον ο οποίος δεν την αξίζει, όπως συμβαίνει με την καλοσύνη που δείχνει ο Ιεχωβά, η έκφραση «παρ’ αξία καλοσύνη» αποτελεί πολύ καλή απόδοση αυτής της λέξης.—Πράξεις 15:40· 18:27· 1 Πέτρου 4:10· 5:10, 12.

Ο εργάτης δικαιούται να αμειφθεί για την εργασία του, να πληρωθεί· αναμένει το μισθό του ως δικαίωμά του, ως χρέος που του οφείλεται, και η εξόφλησή του δεν αποτελεί δώρο ή ειδική παρ’ αξία καλοσύνη. (Ρωμαίους 4:4) Για αμαρτωλούς, όμως, οι οποίοι είναι καταδικασμένοι σε θάνατο (και όλοι μας έχουμε γεννηθεί έτσι), το να ελευθερωθούν από αυτή την καταδίκη και να ανακηρυχτούν δίκαιοι είναι πράγματι καλοσύνη εντελώς παρ’ αξία. (Ρωμαίους 3:23, 24· 5:17) Αν κάποιος υποστηρίξει ότι εκείνοι που γεννήθηκαν υπό τη διευθέτηση της διαθήκης του Νόμου βρίσκονταν υπό μεγαλύτερη καταδίκη σε θάνατο, επειδή αυτή η διαθήκη φανέρωνε πως ήταν αμαρτωλοί, τότε πρέπει να θυμάται ότι εκδηλώθηκε μεγαλύτερη παρ’ αξία καλοσύνη στους Ιουδαίους εφόσον η σωτηρία προσφέρθηκε πρώτα σε αυτούς.—Ρωμαίους 5:20, 21· 1:16.

Η ειδική εκδήλωση παρ’ αξία καλοσύνης από τον Θεό προς την ανθρωπότητα γενικά ήταν η απελευθέρωση με λύτρο από την καταδίκη, απελευθέρωση που ήρθε δια του αίματος του αγαπημένου Γιου του Ιεχωβά, του Χριστού Ιησού. (Εφεσίους 1:7· 2:4-7) Μέσω αυτής της παρ’ αξία καλοσύνης, ο Θεός φέρνει σωτηρία σε κάθε είδους ανθρώπους (Τίτο 2:11), κάτι για το οποίο είχαν μιλήσει οι προφήτες. (1 Πέτρου 1:10) Επομένως, είναι βάσιμος ο συλλογισμός και η επιχειρηματολογία του Παύλου: «Αν, λοιπόν, είναι μέσω παρ’ αξία καλοσύνης, δεν οφείλεται πια σε έργα· αλλιώς, η παρ’ αξία καλοσύνη δεν είναι πια παρ’ αξία καλοσύνη».—Ρωμαίους 11:6.

Ο Παύλος ανέφερε, περισσότερο από κάθε άλλο συγγραφέα, την παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού—90 και πλέον φορές στις 14 επιστολές του. Αναφέρει την παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού ή του Ιησού στον εναρκτήριο χαιρετισμό όλων των επιστολών του, με εξαίρεση την επιστολή προς τους Εβραίους, και μιλάει και πάλι για αυτήν στα τελικά σχόλια όλων ανεξαιρέτως των επιστολών. Άλλοι Βιβλικοί συγγραφείς κάνουν παρόμοιες αναφορές στην αρχή και στο τέλος των συγγραμμάτων τους.—1 Πέτρου 1:2· 2 Πέτρου 1:2· 3:18· 2 Ιωάννη 3· Αποκάλυψη 1:4· 22:21.

Ο Παύλος είχε κάθε λόγο να τονίζει την παρ’ αξία καλοσύνη του Ιεχωβά, διότι ο ίδιος ήταν προηγουμένως «βλάσφημος και διώκτης και θρασύς». «Παρ’ όλα αυτά», εξηγεί, «μου δείχτηκε έλεος, επειδή είχα άγνοια και ενήργησα με απιστία. Αλλά η παρ’ αξία καλοσύνη του Κυρίου μας υπήρξε εξαιρετικά άφθονη μαζί με πίστη και αγάπη που σχετίζεται με τον Χριστό Ιησού». (1 Τιμόθεο 1:13, 14· 1 Κορινθίους 15:10) Ο Παύλος δεν περιφρόνησε αυτή την παρ’ αξία καλοσύνη, όπως έχουν κάνει ανόητα μερικοί (Ιούδα 4), αλλά τη δέχτηκε με χαρά και με ευχαριστίες, και παρότρυνε και άλλους που τη δέχονται ‘να μην τους διαφύγει ο σκοπός της’.—Πράξεις 20:24· Γαλάτες 2:21· 2 Κορινθίους 6:1.