Νερό, Παντού Νερό—Αλλά Πόσο Καθαρό Είναι;
ΤΟ ΝΕΡΟ αποτελεί το 70 τοις εκατό της επιφανείας της γης. Ίσως να φανή ότι εδώ έχομε ασφαλώς ένα ανεξάντλητο απόθεμα που δεν μπορεί να το επηρεάση σοβαρή φθορά.
Αλλά να έχετε υπ’ όψιν ότι μόνο 3 τοις εκατό είναι γλυκό νερό. Και απ’ αυτό, λιγώτερο από το 1 τοις εκατό μπορεί να χρησιμοποιηθή από τον άνθρωπο για πόσι, μαγείρευμα, λούσιμο, πότισμα και άλλες χρήσεις. Τα εναπομένοντα νερά είναι κλεισμένα σε αλμυρούς ωκεανούς ή σε σωρούς πάγου ή σε υπόγεια αποθέματα.
Ποια είναι η κατάστασις των ζωτικών αποθεμάτων γλυκού νερού της γης; Μήπως κυττάξατε τώρα τελευταία από κοντά τούς ποταμούς ή τις λίμνες που είναι κοντά στο σπίτι σας; Αυτό που θα δήτε μπορεί να σας συγκλονίση.
Τι Συμβαίνει στα Αποθέματα;
Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι κάθε μέρα γύρω στα 175.000.000.000 γαλλόνια ακαθάρτων υδάτων υπονόμων και απορριμμάτων χύνονται στα ποτάμια των Ηνωμένων Πολιτειών. Άνω του 50 τοις εκατό υφίσταται «στοιχειώδη» μόνον επεξεργασία, που δεν αφαιρεί τις περισσότερες μολυσματικές ουσίες.
Ο Δρ. Τζακ Γκρέγκμαν του Υπουργείου Εσωτερικών λέγει: «Σχεδόν κάθε ποτάμι σ’ αυτή τη χώρα έχει μολυνθή σε κάποιο βαθμό. Μερικά απ’ αυτά έχουν τόσο μολυνθή ώστε να μη μπορούν πια να απαλλαγούν από τ’ απορρίμματα.» Τον Ιούλιο του 1969 ο ποταμός Κουγιαχόγκα του Οχάιο γέμισε τόσο πολύ με πετρέλαιο και σκουπίδια, ώστε έπιασε πραγματικά φωτιά, προκαλώντας ζημίες σε δυο γέφυρες!
Οι ποταμοί σ’ άλλες βιομηχανικές χώρες βρίσκονται σε παρόμοια κατάστασι με τους ποταμούς της Αμερικής. Ίσως να έχετε στο νου σας κάποια εικόνα από ταξιδιωτικές διαφημίσεις του ωραίου ποταμού Ρήνου, στην Ευρώπη. Σήμερα, αναγνωρίζεται ότι ο Ρήνος κατά ένα μεγάλο τμήμα του δεν είναι πολύ καλύτερος από έναν ανοικτό υπόνομο. Το περιοδικό Ντερ Σπήγκελ λέγει για τις μολυσματικές ουσίες που χύνονται μέσα σ’ αυτόν: «Αν όλες αυτές οι ουσίες επρόκειτο να μεταφερθούν σιδηροδρομικώς, τότε θα εχρειάζοντο περισσότερα από 3.000 φορτηγά βαγόνια»—κάθε μέρα!
Αξιοσημείωτη Ικανότης για Καθαρισμό
Το να χρησιμοποιούν οι άνθρωποι τους ποταμούς ως είδος νεροχύτου για να αδειάζουν τα απορρίμματα δεν είναι κάτι νέο. Ως τώρα τελευταία αυτό δεν δημιουργούσε σοβαρό πρόβλημα. Το τρεχούμενο νερό έχει καταπληκτική ικανότητα να αυτοκαθαρίζεται.
Όταν απορρίμματα οργανικής ύλης αδειάζωνται σ’ ένα ποταμό, η κίνησις του νερού διασπά και διαλύει πολλές από τις ακαθαρσίες. Κατόπιν ο ποταμός «χωνεύει» τα εναπομένοντα σωματίδια δι’ οξειδώσεως και διά υδροβακτηρίων που καταναλίσκουν οργανικά απορρίμματα, μετατρέποντάς τα σε αβλαβείς, άοσμες ουσίες. Ακόμη και τα νερά ενός ρυακίου που εμφανίζουν μεγάλη μόλυνσι κοντά σε μια μικρή κωμόπολι μπορεί να καθαρισθούν εντελώς όταν πια φθάσουν λίγα μίλια πιο κάτω.
Σήμερα, όμως, διαρκώς περισσότερα ποτάμια της γης πάσχουν από «δυσπεψία,» και γίνονται πιο θολά, πιο βρώμικα, πιο δυσώδη. Γιατί; Διότι τα παραφορτώνουν πέραν της ικανότητός των να αυτοκαθαρισθούν.
Η Εμφάνισις Μπορεί να Είναι Απατηλή
Όπως με τον αέρα, έτσι και με το νερό δεν μπορείτε να κρίνετε πάντοτε την καθαρότητά του απλώς από την εμφάνισί του. Εκείνο το ποτάμι ή η λίμνη κοντά σας μπορεί να φαίνεται αρκετά καθαρό, ακόμη και γαλάζιο. Κι όμως μπορεί να «πεθαίνη.» Πώς συμβαίνει αυτό;
Εξ αιτίας αυτού που είναι γνωστό ως «ευτροφία.» Αυτό σημαίνει απλώς «υπερφόρτωσι με θρεπτικές ουσίες.» Ιδού τι συμβαίνει.
Οι γεωργοί χρησιμοποιούν σήμερα τόννους χημικών λιπασμάτων, πλουσίων σε νιτρικά άλατα. Πολλά απ’ αυτά αποστραγγίζονται τελικά στους ποταμούς. Οι νοικοκυρές χρησιμοποιούν σύγχρονα απορρυπαντικά, ισχυρά σε νιτρικά άλατα. Και αυτά επίσης καταλήγουν σε ποταμούς και λίμνες. Τι συμβαίνει τότε;
Αυτή η υπερβολική δόσις θρεπτικών ουσιών προκαλεί μια εκρηκτική αύξησι φυκιών και άλλων μικρών υδροβίων φυτών. Όταν τα φύκια πολλαπλασιάζωνται, το ηλιακόν φως δεν διαπερνά το νερό αρκετά. Τα φύκια στα βαθύτερα νερά πεθαίνουν. Το άφθονο υλικό που σαπίζει χρησιμοποιεί τώρα διαρκώς περισσότερο από το οξυγόνο του νερού. Τα ψάρια αρρωσταίνουν και πεθαίνουν. Με τον καιρό η λίμνη ή ο ποταμός γίνονται ουσιαστικά νεκρά.
Η λίμνη Ήρι αποτελεί παράδειγμα αυτής της ασφυξίας. Τα αξιόλογα ψάρια, το κολύμπι και το καθαρό νερό εξαφανίσθηκαν. Και η εφημερίς Σάντεη Τζόρναλ δηλώνει: «Αυτή η διαδικασία της «ευτροφίας» έχει πλήξει τουλάχιστον 40 [μεγάλες] λίμνες στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες.»
«Πάντως, υπάρχει πάντοτε η Ελβετία,» ίσως θα πήτε, «όπου μπορεί κανείς να βρη ακόμη λίμνες ωραίες και υγιεινές, απείραχτες από την απερισκεψία του ανθρώπου.» Πράγματι, οι λίμνες εκεί φαίνονται ακόμη γαλάζιες και όμορφες στους περισσότερους. Αλλά οι Ελβετοί τις βλέπουν ν’ αλλάζουν και να χάνουν σιγά—σιγά την κρυστάλλινη καθαρότητά τους. Οι όμορφες λίμνες της Ζυρίχης, της Γενεύης και του Νιουσατέλ ενώνονται με τις ομάδες των «ασθενών» υδατίνων όγκων της γης που έχουν επηρεασθή σοβαρά από την «ευτροφία.» Και μια είδησις από τη Γερμανία λέγει ότι η λίμνη της Κωνστάντζας «πρέπει να καταταγή μαζί με την Αμερικανική λίμνη Ήρι, την Λάγκο—Ματζόρε [μεταξύ Ιταλίας και Ελβετίας] και το Νορβηγικό Φιόρντ του Όσλο ως οι λίμνες που «πεθαίνουν.»
Ο Τελικός Σκουπιδότοπος του Ανθρωπίνου Γένους
Οι περισσότεροι ποταμοί και λίμνες χύνονται τελικά στις θάλασσες και στους ωκεανούς. Ίσως κανείς να νομίζη ότι εδώ, τελικά, υπάρχει ένα απόθεμα νερού τόσο τεράστιο ώστε να μη διατρέχη πραγματικό κίνδυνο. Στην πραγματικότητα, όμως, οι ωκεανοί και οι θάλασσες της γης μολύνονται επίσης γρήγορα και γίνονται ο τελικός τόπος απορριμμάτων της ανθρωπότητος.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, η Οργάνωσις Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών προσεκάλεσε τετρακόσιους επιστήμονες από σαράντα ναυτικά έθνη να εξετάσουν αυτό το πρόβλημα. Οι επιστήμονες εξέφρασαν βαθειά ανησυχία για τη Μεσόγειο Θάλασσα. Όχι μόνο τα ανθρώπινα απορρίμματα βρωμίζουν τις ακτές «από το Τελ-Αβίβ έως την Τεργέστη,» είπαν, αλλά και η δύναμις αυτοκαθαρισμού της θαλάσσης δεν μπορεί πια ν’ αντιμετωπίση τον όγκο της μολύνσεως που χύνεται μέσα στη θάλασσα. Και οι επιστήμονες αυτοί κατέληξαν: «Η Μεσόγειος σπεύδει προς πλήρη μόλυνσι.» Η Βαλτική δεν βρίσκεται σε πολύ καλύτερη μοίρα.
Στη διάρκεια του 1970 ο εξερευνητής Τορ Χάιερνταλ και το πλήρωμα του ταξίδεψαν διασχίζοντας τον Ατλαντικό ωκεανό μέσα σε μια λέμβο από πάπυρο. Κατεπλάγησαν μ’ αυτά που είδαν στο μέσον του ωκεανού. Τεράστιες επιφάνειες ήσαν καλυμμένες με κηλίδες πετρελαίου, αφρούς, υγρές πίσες και άλλες υγρές ακαθαρσίες. Μερικές μέρες δεν ήθελαν να κάμουν μπάνια εξ αιτίας της μεγάλης ρυπαρότητος του ωκεανού.
Σύμφωνα με το περιοδικό Γιουνάιτεντ Σταίητς Νιούς και Γουόρλντ Ρηπόρτ, μερικοί ειδικοί επί του περιβάλλοντος προειδοποιούν ότι «αν οι κυβερνήσεις δεν κινηθούν ταχύτερα για να αναχαιτήσουν τη μόλυνσι, οι ωκεανοί του κόσμου θα είναι το 1980 νεκροί σαν την λίμνη Ήρι.»
Η Επίδρασις Επάνω στους Ζωντανούς Οργανισμούς
Οι «φόνοι» των ψαριών στους ποταμούς, στις λίμνες και στους ωκεανούς είναι τόσο πολυάριθμοι τώρα ώστε πολλοί ούτε καν μνημονεύονται πια στον τύπο.
Στους ωκεανούς, τα 90 τοις εκατό περίπου των ψαριών ζουν στις παράκτιες περιοχές. Και εκεί ακριβώς ο άνθρωπος προξενεί τη χειρότερη μόλυνσι με την εκροή δηλητηριασμένων ποταμών (που μερικοί περιέχουν απορρίμματα υδραργύρου) και με χύσιμο πετρελαίου ή εσκεμμένη απόρριψι πετρελαίου από τα πλοία. Ο Δρ. Μαξ Μπλούμερ του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Γουντς Χολ λέγει ότι «ο άνθρωπος χύνει τουλάχιστον τρία εκατομμύρια τόννους πετρελαίου κάθε χρόνο στους ωκεανούς. Το ετήσιο σύνολο μπορεί να φθάση και τα δέκα εκατομμύρια τόννους.»
Σε μια μικρή περιοχή έξω από την Πενσακόλα, της Φλώριδος, έλαβαν χώρα σε μια τρίμηνη περίοδο του 1970 τριάντα «φόνοι» ψαριών που περιέλαβαν εκατομμύρια ψάρια. Στη Βόρειο Θάλασσα ανεκαλύφθη προσφάτως ένα τεράστιο στρώμα νεκρών ψαριών. Ήταν πάχους αρκετών γυαρδών και εξετείνετο γύρω στα 80 μίλια (130 χιλιόμετρα). Τα ψάρια είχαν φονευθή από μόλυνσι που εχύνετο στη θάλασσα από τους ποταμούς της Ευρώπης.
Τα εντομοκτόνα, όπως το Ντι-Ντι-Τι και άλλα που μεταφέρονται από τον άνεμο ή που τα παρασύρει η βροχή από τη γη στους ποταμούς, καταλήγουν στις λίμνες ή στους ωκεανούς. Πολλά, από αυτά τα εντομοκτόνα χρειάζονται χρόνια για να χάσουν τη δραστηριότητα τους. Οι μικροί θαλάσσιοι οργανισμοί απορροφούν τα εντομοκτόνα. Τα μεγαλύτερα ψάρια τρώγουν τα μικρότερα ψάρια που τρώγουν μολυσμένους μικροοργανισμούς. Τελικά τα πτηνά τρώγουν τα ψάρια. Σε κάθε επόμενο στάδιο της «αλυσίδας της τροφής» τα αδιάλυτα εντομοκτόνα συμπυκνώνονται. Σαν αποτέλεσμα πολλά είδη, ειδικώς πουλιών, εκλείπουν.
Ένα παράδειγμα έχομε στις νήσους Ανακάπα της Καλιφόρνιας. Εκεί από 500 ζεύγη καφέ πελεκάνων που ζευγαρώθηκαν, μόνον ένας νεαρός πελεκάνος γεννήθηκε το περασμένο καλοκαίρι εξ αιτίας των εντομοκτόνων που επηρέασαν τα συστήματα αναπαραγωγής των.
Και να έχετε υπ’ όψιν ότι τα εντομοκτόνα ανευρέθησαν από τον ένα πόλο στον άλλο, στις φώκιες της Αρκτικής και στους πιγγουίνους της Ανταρκτικής!
Κινδυνεύει το Απόθεμα Οξυγόνου;
Η δηλητηρίασις των ωκεανών θέτει επίσης σε κίνδυνο και τη φυτική ζωή. Έχει λεχθή ότι αυτή η φυτική ζωή, και ιδιαιτέρως το πλαγκτόν που ονομάζεται «διάτομον,» παράγει πολύ από το απόθεμα οξυγόνου της γης—μερικοί λέγουν μέχρις 70 τοις εκατόν. Αν αυτός ο κίνδυνος προστεθή στα πλήγματα που καταφέρονται στη φυτική ζωή της ξηράς, τότε το απόθεμα οξυγόνου του ανθρώπου από τις θάλασσες μπορεί να απειληθή.
Το πρόβλημα είναι κολοσσιαίο. Υπάρχουν όμως επίσης και κολοσσιαίες δυνάμεις που ενεργούν προς όφελος του ανθρώπου. Ο ήλιος ανυψώνει σχεδόν 15.000.000 τόννους γλυκού νερού από τους αλμυρούς ωκεανούς και άλλες πηγές κάθε δευτερόλεπτο, και τα σύννεφα της βροχής χύνουν στη γη την ίδια περίπου ποσότητα. Προφανώς μια Πηγή δυνάμεως πολύ μεγαλύτερη απ’ αυτές θέτει σε λειτουργία και σε κύκλους αυτές τις δυνάμεις. Είμαστε σοφοί αν αποβλέπωμε σ’ εκείνη την κατεύθυνσι για ανακούφισι.
[Διάγραμμα στη σελίδα 9]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)
Η ΥΓΙΗΣ ΛΙΜΝΗ
1 Η ηλιακή ενέργεια καθιστά ικανά τα φυτά να μετατρέψουν τις ουσίες σε τροφή
2 Χρησιμοποιώντας βασικές ουσίες τροφής, τα μικροσκοπικά φυτά αποβάλλουν οξυγόνο
3 Μικροσκοπικά ζώα τρώγουν τα φυτά
4 Αρπακτικά ψάρια τρώγουν τα μικρότερα ζώα και τελικά πεθαίνουν
5 Νεκροφάγα ζώα ζουν με νεκρή ή σάπια ύλη
6 Τα βακτήρια δρουν σε όλα τα υπολείμματα
7 Βασικές ουσίες τροφής απελευθερώνονται από βακτήρια