Αφθονία Αγρίων Ζώων σε Κρατήρα Ηφαιστείου

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στη Ζάμπια

ΑΤΕΝΙΖΑΜΕ από το κατάλυμά μας στο χείλος του ηφαιστειακού κρατήρος Νγκορονγκόρο της Τανζανίας, σε ύψος 7.600 ποδών από την επιφάνεια της θαλάσσης. Η θέα σταματούσε απότομα σ’ ένα τοίχο ομίχλης. Η απογοήτευσίς μας στη σκέψι ότι εκάναμε ένα ταξίδι σ’ αυτόν τον ασυνήθη κρατήρα για να συναντήσωμε την ομίχλη διελύθη γρήγορα από τον οδηγό μας, τον Ιωσήφ. Μας διαβεβαίωσε ότι το σκηνικό θα ήταν διαφορετικό όταν θα ‘πέφταμε κάτω.’

Το ‘θα πέφταμε κάτω’ ήταν ο τρόπος του Ιωσήφ για να περιγράψη μια κατάβασι 2.000 ποδών στον πυθμένα του ηφαιστειακού κρατήρος. Καθώς κατεβαίναμε με ένα «Λαντ-Ρόβερ,» ένα όχημα με τέσσερες τροχούς, το παραπέτασμα της ομίχλης καθάρισε. Ο ηλιόλουστος κρατήρας απλωνόταν σαν μια τεράστια λεκάνη με μια διάμετρο που εκυμαίνετο μεταξύ δέκα και δώδεκα μιλίων. Βρισκόμαστε τώρα ανάμεσα σε αγέλες χαρούμενων ζέβρας και άγριων ζώων που χοροπηδούσαν. «Ένα μικρό κοπάδι από 400 περίπου άγρια ζώα,» εξήγησε ο Ιωσήφ. Μολονότι αυτό ήταν ένα θαύμα στα μάτια μας, ήταν πραγματικά μόνο ένα μικρό μέρος από τα 10.000 κεφάλια άγριων ζώων που υπολογίζεται ότι αφθονούν στον πυθμένα του κρατήρος.

Μαζί με τους ζέβρας και τα άγρια ζώα έβοσκε επίσης ένας εξ ίσου περίπου τεράστιος αριθμός από γαζέλλες Τόμσον και Γκραντ. Οι «Τόμμιζ,» όπως αποκαλούνται χαϊδευτικά οι πρώτες, έχουν περίπου το μέγεθος μιας κατσίκας. Έχουν έντονες μαύρες εγκάρσιες ραβδώσεις στα πλευρά, με ουρές που δεν φαίνεται ποτέ να είναι ήσυχες. Και τα δυο είδη γαζελλών προμηθεύουν το μεγαλύτερο μέρος της διατροφής κρέατος των αρπακτικών ζώων, όπως είναι τα λιοντάρια, οι λεοπαρδάλεις και οι κυναίλουροι, καθώς και οι ύαινες, τα τσακάλια και οι αγριόσκυλοι. Αλλ’ όταν τα βλέπη κανείς σε τόση αφθονία, δεν του περνά από το μυαλό ότι ζουν σε συνεχή φόβο από τα αρπακτικά ζώα. Πράγματι, γρήγορα είδαμε μια λέαινα που διάλεγε προσεκτικά το επόμενό της γεύμα ανάμεσα σ’ ένα κοπάδι γαζελλών εκεί κοντά. Οι «Τόμμιζ» είχαν αντιληφθή την παρουσία της, μας είπε ο Ιωσήφ, όπως μπορούσε να δη κανείς από την ασυνήθιστη επαγρύπνησι που είχαν καθώς έβοσκαν. Εν τούτοις δεν υπήρχε σημείο πανικού ανάμεσά τους.

Η επίσκεψί μας σ’ αυτόν τον κρατήρα των άγριων ζώων έδωσε στον δεκατετράχρονο γυιο μας μια νέα άποψι αυτού του ισχνού ζώου, της ύαινας. Καθώς τριγυρίζαμε στον πυθμένα του κρατήρος συναντήσαμε αρκετές οικογένειες από ύαινες, και είχαν τα πιο αξιαγάπητα κουτάβια. Δεν έσερναν τριγύρω κόκκαλα και κομμάτια από πτώματα, αλλ’ απλώς απολάμβαναν τον ήλιο σε μικρές οικογενειακές ομάδες.

Ιπποπόταμοι, Βούβαλοι, Λιοντάρια, Ελέφαντες

Στρίψαμε προς τη Λίμνη Μακάτ, μια λίμνη που την υιοθέτησαν για νέα τους κατοικία ένα κοπάδι από δεκαπέντε ιπποπόταμους. Όταν πλησιάζουν ξένοι, οι ιπποπόταμοι φαίνεται να αισθάνωνται πιο ευχάριστα στο νερό. Μπορέσαμε να δούμε τα αστεία καμώματα ενός νέου μέλους του κοπαδιού ηλικίας μόνο λίγων μηνών.

Μπορώ ακόμη να αισθανθώ το άκαμπτο βλέμμα των βουβάλων όταν σκέπτωμαι την επίσκεψί μας σ’ αυτόν τον κρατήρα. Μεγάλες αγέλες περιφέρονται στον πυθμένα του κρατήρος κι ένας επισκέπτης μπορεί να τους πλησιάση. Το πλησίασμα του αυτοκινήτου μας τράβηξε την προσοχή τους, και αντιληφθήκαμε τα παγερά τους βλέμματα καθώς παρέμεναν καταφανώς ακίνητοι έως ότου φύγαμε. Με το βάρος τους που φθάνει έως 1.500 πάουντς και με συμπαγή κέρατα ο καθένας, φαίνονται πραγματικά τρομεροί, σαν να μην έχουν τίποτε να φοβηθούν. Εν τούτοις αναφέρθηκε ότι τελευταία τέσσερες βούβαλοι φονεύθηκαν από λιοντάρια. Συνήθως όταν τα λιοντάρια έχουν αρκετό θάρρος για να πλησιάσουν ένα κοπάδι, οι βούβαλοι σχηματίζουν ένα κύκλο, με τις αγελάδες και τα μοσχάρια στη μέση και διώχνουν μακρυά τον βασιλιά των ζώων.

Η επίσκεψίς μας στον κρατήρα δεν θα ήταν πλήρης αν δεν βλέπαμε τον βασιλιά των ζώων στη φυσική του κατοικία. Δεν απογοητευθήκαμε. Είδαμε λιοντάρια σε αφθονία, αλλά φαίνονταν ότι ήσαν η προσωποποίησις της τεμπελιάς. Σπανίως πηγαίνουν πιο πέρα ακόμη κι όταν πλησιάση κάποιο όχημα. Τα λεοντάρια του κρατήρος είναι από το είδος με τη μαύρη χαίτη. Έχουν γυαλιστερό τρίχωμα και ωραίο σώμα. Επειδή κυνηγούν ως επί το πλείστον τη νύχτα και σκοτώνουν κανένα ζώο περίπου κάθε τρίτη μέρα, ο τυχαίος επισκέπτης στον κρατήρα σπάνια βλέπει το λεοντάρι σε δράσι.

Σε λίγο πλησιάσαμε στο δάσος Λέραϊ, το λημέρι των διακοσίων ελεφάντων. Από πολλές απόψεις ο Αφρικανικός αρσενικός ελέφας φαίνεται ν’ αξίζει περισσότερο τον τίτλο του βασιλέως των ζώων παρά το λιοντάρι, από το οποίο δεν έχει τίποτα να φοβηθή ένας υγιής ελέφας. Όταν όμως είδαμε τα λεπτοκαμωμένα ελεφαντάκια που περπατούσαν κάτω από το βαρύ σώμα του θηλυκού, μπορούσε κανείς ν’ αντιληφθή ότι τα αδύνατα αυτά ζωάκια δεν θα ζούσαν για πολύ, αν δεν υπήρχε η επιθετική μεγάλη ελεφαντίνα φρουρός.

Πουλιά και Άνθρωπος

Τα πουλιά αυτού του κρατήρος δεν είναι λιγώτερο θεαματικά από τα θηλαστικά. Στην πραγματικότητα, λίγα μέρη στην Ανατολική Αφρική έχουν να επιδείξουν τέτοια ποικιλία και αφθονία πουλιών. Γύρω από τη λίμνη και τα έλη ο επισκέπτης ικανοποιείται από τη θέα πελεκάνων, ίβιδων, ερωδιών, πελαργών, πλαταλεών, αγριόγαλων, σαγιτταριών, γερανών και φλαμίνγκος. Μας φάνηκε πολύ ενδιαφέρον να παρατηρούμε τα φλαμίνγκος, που σηκώνονταν και πετούσαν αμέσως με μια επίδειξι ζωηρών κόκκινων και άσπρων φτερών σ’ ένα χτύπημα των χεριών.

Αλλ’ η περιοχή δεν ανήκει αποκλειστικά στα άγρια ζώα, διότι μέσα και γύρω από τον κρατήρα ζουν πολλές οικογένειες της φυλής Μασάι. Οι Μασάι είναι ποιμενική φυλή, που έχουν κάμει την κτηνοτροφία αποκλειστικό σκοπό της ζωής τους. Σπανίως κυνηγούν τα ζώα του κρατήρος, εκτός ίσως για να προστατεύσουν τα κοπάδια τους από τα αρπακτικά ζώα.

Αλλ’ είναι γνωστό ότι οι νεαροί Μασάι πολεμισταί που θέλουν να νυμφευθούν εντυπωσιάζουν τις φιλενάδες τους κυνηγώντας λιοντάρια με μόνο όπλο τα ακόντια. Απαντώντας σε σχόλιο της γυναίκας μου για τους κινδύνους που υπάρχουν να ζη κανείς και να τρέφη ζώα σε μια περιοχή τόσο πυκνοκατοικημένη από λιοντάρια, ο Ιωσήφ είπε: «Οι Μασάι δεν φοβούνται τα λιοντάρια· τα λιοντάρια φοβούνται τους Μασάι και φεύγουν μόλις δουν τους πολεμιστές Μασάι ωπλισμένους μόνο με ακόντια.»

Μια μέρα στον κρατήρα Νγκορονκόρο είναι πράγματι μια πείρα που αξίζει τον κόπο, έστω και μόνο για ν’ απολαύση κανείς τη σύντομη ευχαρίστησι της επαφής σε ειρηνικό περιβάλλον μ’ αυτά τα μεγαλοπρεπή είδη ζώων της δημιουργίας του Ιεχωβά.