Θα Μπορούσατε να Μάθετε Ιαπωνικά;

Από τον ανταποκριτή του «Ξύπνα!» στην Ιαπωνία

ΜΗΠΩΣ είπατε «Αδύνατον»; Όχι, κατ’ ανάγκην. Αν το σκεφθήτε, ίσως ήδη γνωρίζετε μερικές λέξεις στην Ιαπωνική, όπως το κιμονό και το σάκε (κρασί ρυζιού)! Γνωρίζατε ότι όταν λέτε στ’ Αγγλικά τη λέξι «Εγώ» (άι) ηχεί σαν να λέγατε «αγάπη» στην Ιαπωνική (άι); Ή, ότι όταν λέτε «κάου» (αγελάδα) στα Αγγλικά, η ίδια προφορά σημαίνει «αγοράζω» στα Ιαπωνικά (κάου);

Μερικοί ισχυρίζονται ότι ένα άτομο μπορεί να μάθη την Ιαπωνική μέσα σε μια νύκτα, μελετώντας απλώς προσεκτικά μια «Μέθοδο Ιαπωνικής.» Αν και δεν είναι τόσο εύκολο, μπορεί κανείς να μάθη γρήγορα αρκετά Ιαπωνικά ώστε να απολαύση την επίσκεψί του στην Ιαπωνία ως τουρίστας.

Από Πού;

Ακόμη πιο πολύπλοκες απ’ την ίδια την Ιαπωνική γλώσσα είναι διάφορες ιδέες σχετικά με την προέλευσί της. Προσφάτως διαπιστώθηκε ότι η Λέπτσα, μια γλώσσα που ομιλείται σε μια κοιλάδα των Ιμαλαΐων, παρουσιάζει στενή συγγένεια με την Ιαπωνική. Άλλοι υποστηρίζουν ότι η Ιαπωνική έχει μεγαλύτερη ομοιότητα με την Κορεατική, απ’ οποιαδήποτε άλλη γλώσσα.

Ποια είναι η σχέσις μεταξύ της Ιαπωνικής και της Κινεζικής; Εξ αιτίας της χρήσεως της Κινεζικής ιδεογραφικής γραφής, που την ονομάζομε «Κάντζι,» η Ιαπωνική πιστεύεται ότι, έχει στενή συγγένεια με την Κινεζική. Αλλά οι διαφορές είναι σημαντικές. Η Κινεζική είναι «μονοσυλλαβική» γλώσσα δηλαδή περιέχει μονοσύλλαβες λέξεις. Η Ιαπωνική, όμως, είναι «πολυσυλλαβική,» διότι έχει πολυάριθμες λέξεις με δύο ή περισσότερες συλλαβές. Στην Κινεζική η σημασία των λέξεων εκφράζεται απ’ τον τόνο και τη σειρά των λέξεων, ενώ στην Ιαπωνική απ’ τις ίδιες τις λέξεις και τις καταλήξεις τους.

Πριν από 2.500 σχεδόν χρόνια, η Ιαπωνική γλώσσα είχε βασικά την ίδια γραμματική μ’ αυτήν που χρησιμοποιείται σήμερα. Αλλά στο τέλος του ενάτου και του δεκάτου αιώνος, άρχισαν να λαμβάνουν χώρα αλλαγές. Αυτό κατέστησε απαραίτητη τη γνώσι ενός συνόλου λέξεων για ανάγνωσι και ενός άλλου συνόλου λέξεων για ομιλία. Το αποτέλεσμα ήταν ότι, μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν υποχρεωμένος κανείς να γνωρίζη 3.000 έως 5.000 Κινεζικούς χαρακτήρες και δύο σειρές συλλαβογραφικής γραφής που καθεμιά είχε 50 χαρακτήρες, για να διαβάση κάποιο σοβαρό κείμενο.

Απ’ το 1945, όμως, η ουσιώδης Κάντζι απλοποιήθηκε κάπως και ελαττώθηκε σε λιγώτερους από 2.000 χαρακτήρες. Η γλώσσα υιοθέτησε επίσης πολλές Αγγλικές λέξεις. Σήμερα, εκτός απ’ αυτούς τους χαρακτήρες Κάντζι, τα παιδιά διδάσκονται στο σχολείο δύο εκλατινισμένα συστήματα γραφής. Αυτό απαιτεί πολύωρη εργασία για απομνημόνευσι, καθώς και εξάσκησι στο γράψιμο, έως ότου, μέχρι το τέλος του δημοτικού, τα παιδιά έχουν μάθει 881 Κάντζι και μέχρι το τέλος του γυμνασίου 1.850. Η ανάγνωσις βιβλίων του κολλεγίου ωστόσο απαιτεί γνώσι 3.000 Κάντζι περίπου.

Ας Πούμε Κάτι στην Ιαπωνική

Ίσως ν’ ανυπομονήτε να δοκιμάσετε την ικανότητά σας να μιλάτε Ιαπωνικά. Η προφορά είναι αρκετά εύκολη, διότι υπάρχουν, βασικά, μόνο 50 διαφορετικοί φθόγγοι. Αυτή που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη δυσκολία είναι η γραμματική. Αλλά, προς το παρόν, ας επιμείνωμε στα απλούστερα.

Για ν’ αρχίσωμε, υπάρχουν πέντε φωνήεντα που όλα προφέρονται όπως στην Ιταλική: Α, όπως στο καλά, Ι, όπως το «ι» στο τι, Ε όπως στο λέγω, Ο όπως στο όχι, U, που προφέρεται, «ου» και είναι άλλοτε βραχύ και άλλοτε μακρό φωνήεν. Είναι πολύ σπουδαίο να μάθη κανείς τα βραχέα και τα μακρά φωνήεντα. Ένα μάλλον συχνό λάθος των ιεραποστόλων είναι να συγχέουν τη λέξι σο σίκι (so shi ki,, οργάνωσις), όπου το «ο» είναι βραχύ, με τη λέξι σο σίκι (sō shi ki, κηδεία), όπου το «ο» είναι μακρό. Πολλοί έμειναν κατάπληκτοι όταν άκουσαν για την μεγάλη ουράνια κηδεία του Θεού, αντί για τη μεγάλη ουράνια οργάνωσι του Θεού. Ένα άλλο συνηθισμένο λάθος είναι το ν’ αποκαλέση κανείς ένα νεαρό κορίτσι σό ζο (shō jō, ουρακουτάγκο), όπου και τα δύο «Ο» είναι μακρά, αντί σό ζο (shō jo, κορίτσι), όπου μόνο το πρώτο «ο» είναι μακρό. Οπωσδήποτε και αυτός που μαθαίνει την Ιαπωνική και ο ακροατής ωφελούνται αν έχουν την αίσθησι του χιούμορ.

Συχνά το ίδιο φωνήεν ή φωνητικός φθόγγος, χρησιμοποιείται διαδοχικά όπως στο α τά μα (a ta ma, κεφάλι), κο κο ρο (ko ko ro, καρδιά) ή το κο ρο (to ko ro, τόπος). Μερικές φορές ένας φωνητικός φθόγγος χάνεται δια συναιρέσεως όταν λέμε ωρισμένες λέξεις. Επί παραδείγματι, όταν προφέρη κανείς το κό φου κου (kō fu ku, ευτυχής), αποβάλλει το μεσαίο «ου» και συζευγνύει το φ και το κ. Αυτό δίνει την προφορά κόφκου. Εξασκηθήτε λέγοντάς το μερικές φορές και θα δήτε πόσο εύκολα η Ιαπωνική σάς μπερδεύει τη γλώσσα! Μια άλλη βασική λέξις είναι η αντωνυμία ‘εγώ’ που στην Ιαπωνική είναι βα τά κου σί (wa ta ku sh). Προφέρεται σωστά βα τα κ’ σί, με αποβολή του «ου» και σύζευξι του φθόγγου κ με το σί. Τα πρόσφατα χρόνια το ‘εγώ’ συντμήθηκε ακόμη περισσότερο και έγινε βα τα σί.

Και τα σύμφωνα μπορούν να σας περιπλέξουν. Επί παραδείγματι, το απλό σύμφωνο «Κ» στη λέξι κό κα (kō ka) μας δίνει το «σχολικό τραγούδι» ενώ το διπλό σύμφωνο στη λέξι κόκ κα (kok ka) μας δίνει τον «εθνικό ύμνο.»

Υπάρχουν κανόνες σχετικά με το πότε τονίζεται μια συλλαβή; Οι αυθεντίες διαφωνούν, αλλά μερικοί συμφωνούν ότι είναι καλύτερο να μη τονισθή καμμιά συλλαβή παρά να τονισθή λάθος. Επί παραδείγματι η πόλις Νουμάζου προφέρεται νου μα ζου με ίση έμφασι σε κάθε συλλαβή.

Ιδιαίτερα απ’ τον δέκατο έβδομο αιώνα, η Ιαπωνική δανείσθηκε πολλές λέξεις απ’ τις Ευρωπαϊκές γλώσσες. Παραδείγματος χάριν η Πορτογαλική λέξις «πάο» (ψωμί), γίνεται παν στην Ιαπωνική. Η Ολλανδική «μπλικ» (κονσερβοκούτι) γίνεται μπου ρί κι. Το βούτυρο της Αγγλικής (μπάτερ) γίνεται μπά τα. Μια άλλη Αγγλική λέξις, η λέξις «στράικ» επεκτείνεται σε πέντε συλλαβές με δύο διαφορετικές σημασίες. Είναι σου το ρα ι κού, στην ορολογία του μπαίηζ μπωλ, αλλά όταν μερικοί θέλουν καλύτερη πληρωμή ή καλύτερες συνθήκες εργασίας, η λέξις γίνεται σου το ρα ι κι (απεργία).

Άλλα Ενδιαφέροντα Πράγματα

Πρέπει κανείς να καταλάβη ότι η Ιαπωνική σειρά των λέξεων διαφέρει απ’ αυτήν των περισσοτέρων γλωσσών. Σε επίσκεψι στην Ιαπωνία, ίσως πήτε στην Ελληνική «Θα ήθελα να επισκεφθώ το Όρος Φούτζι.» Στην Ιαπωνική θα λέγατε «Βατακ’ σι βα Φούτζι Σαν ο χόμον σιτάι ντεσού.» Η κατά γράμμα σειρά των λέξεων είναι: «Εγώ το Φούτζι Όρος επισκεφθώ θέλω.» Στην Ιαπωνική το ρήμα μπαίνει πάντοτε στο τέλος της προτάσεως. Όπως παρατηρήθηκε πιο πάνω, οι καταλήξεις των ρημάτων είναι επίσης πολύ σημαντικές. Για να μάθη κανείς αν μια έκφρασις είναι στο παρόν ή στο παρελθόν, ή αν είναι καταφατική ή αρνητική απάντησι σε μια προηγηθείσα ερώτησι ή δήλωσι, πρέπει να ακούση την τελευταία συλλαβή της προτάσεως.

Ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό της Ιαπωνικής γλώσσας είναι το σύστημά της των τιμητικών ή κέιγκο. Όλες οι συζητήσεις πρέπει να λάβουν υπ’ όψιν τρία πράγματα: τον ομιλητή, αυτόν στον οποίον απευθύνεται ο λόγος και αυτόν για τον οποίον γίνεται λόγος. Εκτός απ’ αυτά, ο ομιλητής πρέπει να λάβη υπ’ όψιν τις αντίστοιχες θέσεις, ηλικίες, υπάρχοντα, οικογένειες, φίλους και κοινωνικές ομάδες που περιλαμβάνονται στη συζήτησι. Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν—για να αναφέρωμε λίγα μόνο—το λεξιλόγιο, τα προσφύματα, και τις καταλήξεις των ρημάτων που χρησιμοποιούνται στη συζήτησι. Η αντωνυμία «εσύ», επί παραδείγματι, αντιπροσωπεύεται από πολλές διαφορετικές Ιαπωνικές λέξεις, ανάλογα με την κατάστασι του προσώπου προς το οποίο απευθυνόμεθα. Ο ευγενικός τρόπος είναι συχνά να χρησιμοποιήσουμε το όνομα του προσώπου αντί της αντωνυμίας ή να παραλείψωμε εντελώς το ‘εσύ.’ Κάποιος που εγκαθίσταται στην Ιαπωνία, πρέπει να είναι αποφασισμένος να μάθη τις διάφορες μορφές προσφωνήσεως. Στον προσωρινό όμως επισκέπτη, ‘γκάφες’ αυτού του είδους θα συγχωρηθούν. Οι Ιάπωνες στο σύνολό τους, χαίρονται ν’ ακούνε ανθρώπους να προσπαθούν να μιλήσουν τη δύσκολη γλώσσα τους.

Ας Διαβάσωμε Κάντζι

Ακόμη κι αν δεν γνωρίζετε την ορθή προφορά ενός χαρακτήρος Κάντζι είναι συχνά δυνατόν να γνωρίζετε τη σημασία του. Μη φοβάσθε επειδή μπορεί, εκ πρώτης όψεως μια σελίδα να φαίνεται γεμάτη «ορνιθοσκαλίσματα.» Αν και οι γνώμες ποικίλλουν, υπάρχει ένας αρκετά εύκολος τρόπος να μάθη κανείς να διαβάζη Κάντζι. Αυτό το σύστημα γραφής έχει βασικά 300 ‘δομικούς λίθους.’ Με τον συνδυασμό αυτών, σχηματίζονται όλες οι χιλιάδες των Κάντζι. Να δοκιμάσωμε με μερικούς;

Ο χαρακτήρ για το Κά βα (ποταμός) προέρχεται από τον ρέοντα ποταμό [Απεικόνιση—Σχέδιο Ποταμού] και μοιάζει σαν κι αυτό [Απεικόνιση—Σχέδιο Ποταμού]. Τώρα, αν συμπιέσετε αυτόν τον ποταμό [Απεικόνιση—Σχέδιο Ποταμού], τι άλλο θα έχετε, απ’ τον χαρακτήρα για το νερό [Απεικόνιση ιαπωνικού χαρακτήρα], μί ζού;

Κάποιος που ταξιδεύει στην Ιαπωνία θα διαπιστώση ότι είναι χρήσιμο να γνωρίζη τους χαρακτήρες για την «είσοδο» και την «έξοδο» που βρίσκονται στους σιδηροδρομικούς σταθμούς και άλλους δημοσίους χώρους. Πάρτε πρώτα ένα στόμα [Απεικόνιση—Σχέδιο Στόματος] διαμορφώστε το σε [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων] και προφέρετε κού τσι. Τώρα φαντασθήτε έναν μικρό ποταμό να εισρέη σ’ έναν μεγάλο ποταμό [Απεικόνιση—Σχέδιο Ποταμού], τετραγωνίστε το [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων] και έχετε το χάι ρου που σημαίνει «εισέρχομαι.» Τοποθετήστε αυτά τα δύο μαζί [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων], εξομαλύνατε την προφορά και θα έχετε τη λέξι για την είσοδο ίρι γκού οσι ή κατά γράμμα ‘εισέρχομαι στο στόμα.’ Για να μπορέσετε να βγήτε από τον σταθμό, θα πρέπει να ξέρετε άλλον ένα χαρακτήρα. Έτσι, φαντασθήτε ένα λουλούδι που φυτρώνει απ’ το έδαφος [Απεικόνιση—Σχέδιο Λουλουδιού]. Σχηματοποιήστε το λίγο [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων] και έχετε τον χαρακτήρα για το ντε ρού (βγαίνω). Βάλτε το [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων] μαζί με το [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων] και έχετε το [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων] που σημαίνει ‘στόμιο εξόδου’ ή έξοδος και προφέρεται ντέ γκούτσι. Δεν ήταν τόσο δύσκολο, όσο νομίζετε, έτσι δεν είναι;

Πολλοί απ’ τους χαρακτήρες μας διηγούνται μια ιστορία, όπως ο άνθρωπος [Απεικόνιση—Σχέδιο Ανθρώπου] [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων], που στέκεται δίπλα σ’ ένα δέντρο [Απεικόνιση—Σχέδιο Δέντρου], που γίνεται [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων]. Τα δύο μαζί [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων] είναι το Κάντζι για τις ‘διακοπές’ και προφέρεται για σού μι. Τι θα λεχθή για τον άνθρωπο που στηρίζεται πάνω σ’ ένα φτυάρι [Απεικόνιση—Σχέδιο Ανθρώπου], δίπλα στ’ άλογο του [Απεικόνιση—Σχέδιο Αλόγου]; Τοποθετήστε τα μαζί και θα έχετε το ε κι ή τον σταθμό [Απεικόνιση ιαπωνικών χαρακτήρων], όπως το «Τόκυο έκι,» όπου μπορείτε να πάρετε την υπερταχεία.

Υπάρχουν πολύ περισσότερα να μάθετε και ενώ απαιτείται προσπάθεια, πρόκειται για μια πολύ γοητευτική και διασκεδαστική μελέτη. Με την πάροδο των ετών η γραφή των Κάντζι απλοποιείται προοδευτικά. Καθώς οι παλαιότερες και οι νεώτερες γενεές διαφέρουν ως προς τον τρόπο που γράφουν Κάντζι, συχνά ένα γράμμα απ’ την γιαγιά ή τον παππού πρέπει να διαβασθή και να «μεταφρασθή» από κάποιον που ζη κοντά και είναι της ιδίας ηλικίας με τον επιστολογράφο.

Μερικοί Λόγοι Για Να Μάθετε Ιαπωνικά

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορούν να υποκινήσουν κάποιον να μάθη Ιαπωνικά. Για μερικά άτομα μπορεί να είναι απλώς ένα χόμπυ που τα βοηθεί να ευρύνουν τις απόψεις τους για ανθρώπους ενός διαφορετικού πολιτισμού και περιβάλλοντος. Άλλοι θέλουν να μάθουν Ιαπωνικά για επαγγελματικούς λόγους. Οι τουρίστες θ’ απολαύσουν πολύ περισσότερο την επίσκεψί τους στην Ιαπωνία αν έχουν μερικές βασικές γνώσεις της Ιαπωνικής, Αλλά για ν’ αποκτήση κανείς μια πραγματικά επαρκή γνώσι της Ιαπωνικής, θα πρέπει να ζήση σ’ αυτή τη χώρα για μερικά χρόνια.

Οι 80 σχεδόν ιεραπόστολοι των Μαρτύρων του Ιεχωβά που ζουν τώρα στην Ιαπωνία έχουν ένα πολύ σπουδαίο λόγο να τελειοποιήσουν τη γνώσι τους της Ιαπωνικής. Αυτό το κάνουν για να μπορούν να συμμερισθούν τις Γραφικές αλήθειες με τους ντόπιους κατοίκους αυτής της χώρας. Οι πρώτοι ιεραπόστολοι ξεκίνησαν με ένα λεξικό στο ένα χέρι και τη Βίβλο στο άλλο. Αν και δεν ήταν εύκολο, άξιζε τον κόπο.

Αν επιθυμήτε να μάθετε Ιαπωνικά, θα τα καταφέρετε. Η συμβουλή μας είναι: «Γκάμπαττε κούντα σάι,» δηλαδή «Επιμείνατε σ’ αυτό!»