Τι Είναι Αυτό που Λέγεται ‘Έντασις’;

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ σας ωρύεται μαζί σας μολονότι άλλος έκανε το λάθος.

Ο δάσκαλος στο σχολείο γελά μαζί σας μπροστά σ’ ολόκληρη την τάξη.

Ενώ μαγειρεύετε το βραδινό φαγητό, το παιδί σας ρίχνει κάτω το βάζο και το τηλέφωνο αρχίζει να χτυπά.

Ναι, ξέρετε τι είναι έντασις τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό.

Όταν σκεπτώμαστε την έντασι πολλοί από μας φέρνομε στο νου αυτές τις πιέσεις της ζωής, και πιο σοβαρές όπως ο θάνατος του γαμήλιου συντρόφου ή οι υπέρογκοι λογαριασμοί. Αλλά πόσοι από μας ξέρουν τι συμβαίνει μέσα στο σώμα μας όταν έχουμε έντασι; Πώς μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας αυτές οι σωματικές αλλαγές; Ποια είναι τα συμπτώματα της καταστρεπτικής εντάσεως; Και πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσωμε έτσι ώστε να βρούμε περισσότερη ευτυχία και ειρήνη;

Τι Είναι;

Η «έντασις» υπονοεί διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς ανθρώπους. Ο όρος αυτός μεταδίδει τη σκέψι της πιέσεως. Αλλά αυτή είναι μέρος μόνο της εικόνας.

Στις ειδήσεις των εφημερίδων σχετικά με αεροπορικά δυστυχήματα ίσως έχετε διαβάσει ότι η συμπίεσις οδήγησε στην εξασθένισι του μετάλλου με αποτέλεσμα να μη λειτουργήση κάτι και το αεροπλάνο να συντριβή. Αυτή η συμπίεσις ήταν μια δύναμις πάνω σ’ ένα κομμάτι μέταλλο που προσπαθούσε να το τεντώση ή να το στραβώση. Αυτό έσπασε απότομα και το αεροπλάνο συνετρίβη.

Κατά κάποιο τρόπο αυτό μοιάζει με την ανθρώπινη έντασι. Πρόκειται για κάποια σωματική συναισθηματική πίεσι, που επηρεάζει το σώμα μας, και στην οποία είναι ανάγκη να προσαρμοσθούμε διότι διαφορετικά μπορεί να πάθωμε ζημιά. Θα αναφέρουμε μερικά παραδείγματα: Βρίσκεσθε έξω στον ήλιο μια ζεστή μέρα. Το σώμα σας θερμαίνεται. Αυτό είναι μια μορφή εντάσεως, πιέσεως. Ή, καταβάλλετε έντονες προσπάθειες σε ένα παιγνίδι με μπάλα ή όταν σκαλίζετε τον κήπο. Οι μυς σας κουράζονται, γιατί παρουσιάζεται σ’ αυτούς μια πρόσκαιρη χημική ανισορροπία. Κι αυτά, επίσης, είναι έντασις. Ωστόσο, έχετε μηχανισμούς που εξισορροπούν αυτή την έντασι και αποκαθιστούν μια υγιεινή ισορροπία. Ένας είναι η εφίδρωσις για να δροσίζη το σώμα σας. Ένας άλλος είναι ο καλός νυχτερινός ύπνος που επιτρέπει στους μυς σας να αναλάβουν, και η έντασις έτσι περνά.

Αλλά σήμερα συνήθως γίνεται συσχετισμός της εντάσεως με τη συναισθηματική πίεσι ή τέντωμα που μπορεί επίσης να προκαλέση σωματικές αλλαγές. Όταν δεν αντιλαμβανόμαστε τι αλλαγές συμβαίνουν μέσα μας, ίσως να μη γνωρίζουμε πώς να συνεργασθούμε στις προσπάθειες προσαρμογής που κάνει το σώμα.

«Να Πολεμήσω ή να Ξεφύγω»

Χωρίς να προτιθέμεθα να σας δημιουργήσουμε έντασι, σας προσκαλούμε να φαντασθήτε ότι βρίσκεσθε στην εξής κατάστασι: Περπατάτε ένα βράδυ σ’ ένα μισοσκότεινο δρόμο. Μπροστά σας βλέπετε τρεις γεροδεμένους νέους να διασχίζουν το δρόμο και νάρχωνται κατά πάνω σας. Τι συμβαίνει μέσα σας;

Επειδή διαισθάνεστε ένα πιθανό κίνδυνο, νοιώθετε σαν ν’ ακούτε συναγερμό. Τα νεύρα σας τεντώνονται, και αρχίζετε ν’ ανασαίνετε πιο βαθιά. Μέσα στο αίμα σας διοχετεύεται σε ποσότητες η ορμόνη αδρεναλίνη. Το συκώτι σας αποβάλλει από το συσσωρευμένο ζάχαρο. Η περιεκτικότητα του αίματος σε ζάχαρα και λίπη (χοληστερόλη) αυξάνει και σας κάνει ικανό για τη μεγίστη απόδοση. Η καρδιά σας χτυπά πιο γρήγορα. Στους μυς σας διοχετεύεται περισσότερο αίμα. Βρίσκεσθε σε εγρήγορσι, έτοιμοι για άμεση δράσι ή αποφάσεις. Αυτή η αντίδρασις «να πολεμήσω ή να ξεφύγω» προκαλείται από συναισθήματα όπως ο φόβος ή ο θυμός.

Ωστόσο, αυτή η αντίδρασις δεν είναι κακή ή επιβλαβής αυτή καθ’ εαυτή. Στην περίπτωσι αυτή μπορεί να σας προετοιμάση να τρέξετε ταχύτερα από ότι νομίζατε ότι μπορείτε. Ή θα μπορούσε να σας βοηθήση να ελέγχετε τον εαυτό σας και να απαντήσετε ήπια σε περίπτωση προσβολής. (Παρ. 15:1· Ματθ. 5:39) Αλλά η ίδια αυτή αντίδρασις του οργανισμού σας σάς προετοιμάζει για παραγωγική εργασία ή παιγνίδι, όπως για ένα έντονο αγώνα με μπάλα. Ξαφνικά η μπάλα έρχεται πάνω σας! Πρέπει ή να την πιάσετε ή να την αποκρούσετε γρήγορα. Έρχεσθε σε κατάστασι εγρηγόρσεως και είσθε έτοιμοι για δράσι.

Τι συμβαίνει, όμως, αν βρίσκεσθε κάτω από μια συνεχή συναισθηματική έντασι έτσι που να είσθε μόνιμα σε κατάσταση συναγερμού, σε υπερδιέγερσι, χωρίς την κατευναστική εξισορρόπησι για την οποία είναι προετοιμασμένο το σώμα σας;

Παραδείγματος χάρι, κάποιος πρέπει να ελέγχη τα αντικείμενα που περνούν από μπροστά σας με ταχύτητα, ή νομίζει ότι ο προϊστάμενος του τον αντιπαθεί, ή πρέπει να κάνη μια εργασία που του προξενεί ανία ή τον απογοητεύει. Ή μια γυναίκα εγκαταλείπεται από το σύντροφό της. Αισθάνεται πεταμένη, και όμως τώρα πρέπει ν’ αντιμετωπίση τα προβλήματα μιας κοσμικής εργασίας, ενώ θα φροντίζη και για τα παιδιά και για το σπίτι τα βράδια.

Όταν κάποιος βρίσκεται τακτικά σε τέτοια κατάσταση εντάσεως, με ελάχιστη ανακούφιση και γνώση για την αντιμετώπισί της, συνήθως υφίσταται έντασι. Μάλιστα, μερικοί ειδικοί ονομάζουν αυτή την κατάστασι «κατάθλιψι» γιατί πρόκειται για μια επιβλαβή, παρατεινόμενη κατάστασι δυνατής εντάσεως που εύκολα μπορεί να βλάψη το σώμα.

Αυτή η συνεχής υπερβολική έντασις απειλεί τη φυσιολογική ισορροπία του σώματος. Μεταξύ άλλων κάνει τη χοληστερόλη να συσσωρεύεται στις αρτηρίες ή προκαλεί τη σκλήρυνσί τους. Μπορεί να επηρεασθή το λεμφικό σύστημα και τα λευκά αιμοσφαίρια, αχρηστεύοντας έτσι τη δυνατότητα του σώματος να καταπολεμά τις ασθένειες και να αντιδρά στις ξένες ουσίες.

Συμπτώματα που Μπορείτε να Προσέξετε

Ίσως πιστεύετε ότι δεν χρειάζεστε κανένα να σας πη πότε νοιώθετε έντασι. Αλλά είσθε βέβαιοι; Είναι αλήθεια ότι μερικές φορές μπορείτε να αισθάνεστε την έντασι ή την πίεσι. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι μερικά συμπτώματα φανερώνουν έντασι. Γι’ αυτό, στην καλύτερη περίπτωση προσπαθούν απλώς να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα, κι έτσι ποτέ δεν εγγίζουν την πραγματική βασική αιτία. Αυτό μπορεί κάλλιστα να συμβαίνη σε όλους μας.

Παραδείγματος χάριν, ένας άνδρας 39 χρόνων είχε μια ιδιαίτερα απαιτητική εργασία, η οποία επί μήνες απαιτούσε συγκέντρωσι και υπερωριακή απασχόλησι τα βράδια και τα Σαββατοκύριακα. Άρχισε να μην κοιμάται κανονικά, να νοιώθη πόνους χαμηλά στην πλάτη που δεν έφευγαν παρά τις ειδικές ασκήσεις και θεραπείες. Ο ανήσυχος ύπνος του προκαλείτο από τα προβλήματα της πλάτης ή το αντίστροφο; Όταν η περίοδος της εντατικής εργασίας πέρασε εξαφανίστηκαν και τα δύο συμπτώματα. Γιατί; Τι νομίζετε;

Μερικά συνηθισμένα συμπτώματα εντάσεως είναι

Ασυνήθιστη ερεθιστικότητα: Οι άλλοι παρατηρούν και σχολιάζουν μάλιστα ότι θυμώνετε πιο εύκολα ή ενοχλείσθε από μικροπράγματα.

Ανήσυχος Ύπνος: Σας χρειάζεται περισσότερος από το φυσιολογικό χρόνος για να αποκοιμηθείτε, ή διαπιστώνετε ότι ξυπνάτε και, επί ώρες, δεν μπορείτε να συνέλθετε.

Αλλοιωμένη αναπνοή: Πιάνετε τον εαυτό σας να έχη κάπως σύντομη και ρηχή ανάσα χωρίς φανερό λόγο.

Δυσκαμψία των μυών: Που δεν οφείλεται στη φυσιολογική εργασία ή άσκησι.

Διαταραχές και πόνοι στο στομάχι: Μπορεί να συνοδεύονται από ανορεξία ή να μην μπορήτε να φάτε παρά μικρές μόνο ποσότητες κάθε φορά.

Έξαψις: Το άτομο δεν είναι όπως πριν φυσιολογικό, μιλά ασταμάτητα, αρχίζει εύκολα να κλονίζεται ή να τρέμη με μικροπράγματα.

Φυσικά, δεν πρέπει να συμπεράνουμε ότι η εμφάνισις ενός και μόνο από τα συμπτώματα αυτά αποδεικνύει ότι είμαστε θύμα υπερβολικής εντάσεως που βλάπτει την υγεία. Ένα άτομο μπορεί να έχη πόνους στην πλάτη γιατί δεν ασκείται αρκετά, ή γιατί κούρασε τους μυς του σηκώνοντας βάρος με ακατάλληλο τρόπο. Ένα άλλο μπορεί να έχη προβλήματα ύπνου διότι τρώει λίγο πριν πέσει για ύπνο ή πίνει καφέ ή τσάι το βράδυ. Αλλά αν έχετε μερικά απ’ αυτά τα συμπτώματα χωρίς να μπορήτε να τα αποδώσετε κάπου, τότε ίσως πρέπει να σκεφθήτε μήπως αρχίσατε να γίνεστε θύμα της καταστρεπτικής εντάσεως.

Προσέξτε τις Αιτίες

Σε κανένα δεν αρέσει να σκέπτεται τις διάφορες πιέσεις του. Γιατί να μη ξεχνάμε τα προβλήματά μας; σκέπτονται πολλοί. Αλλά επειδή η έντασις μπορεί να έχη τόσο επιβλαβή αποτελέσματα, θα μας έκανε καλά να προσέξουμε μερικές από τις πιο συνηθισμένες αιτίες της σήμερα. Αν τις γνωρίζωμε και ίσως αναγνωρίσωμε ότι μερικές μάς επηρεάζουν, θα είμαστε καλύτερα εξοπλισμένοι να αντιδράσωμε ή να αντιμετωπίσωμε την έντασι.

Ο συνοδευτικός πίνακας παρουσιάζει τα προβλήματα και τις καταστάσεις που βρήκαν οι ερευνητές ότι προξενούν τη μεγαλύτερη έντασι στη ζωή. Σεις έχετε αντιμετωπίσει κανένα απ’ αυτά; Τότε είναι πιθανόν να έχετε δοκιμάσει έντασι.

Πολλοί διαπιστώνουν ότι το περιβάλλον τους τούς προκαλεί έντασι. Ίσως ζουν σε μια πολυσύχναστη πόλι όπου βρίσκονται συνεχώς σε κατάσταση άμυνας επειδή στριμώχνονται ή συνθλίβονται. Ο μόνιμα δυνατός και οξύς ήχος επίσης προκαλεί έντασι. Αυτό παρατηρείται ιδιαίτερα σε άτομα που πρέπει να ζουν ή να εργάζονται κάτω από θόρυβο και που κατόπιν «ξεκουράζονται» με το να επιβάλλουν στα αυτιά τους την ποινή ν’ ακούνε μουσική διαπεραστική, με άγριους ήχους ή ουρλιαχτά. Η έλλειψης καθαρού αέρα μπορεί να αυξήση επίσης το φορτίο της εντάσεως.

Ήδη αναφέραμε μερικές καταστάσεις που προκαλούν έντασι σε πολλές εργασίες. Αλλά αυτό που επαυξάνει το πρόβλημα πολλών είναι το ανταγωνιστικό πνεύμα του να «πάνε μπροστά» ή να αποκτήσουν κι αυτοί τις πολυτέλειες των άλλων. (Παράβαλε με Εκκλησιαστή 2:22-24· 4:4.) Γιατροί της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας «αποδίδουν την ευθύνη για την έντασι στη χώρα αυτή στη ‘Λάιστουνγκσγκεζέλσαφτ,’ δηλαδή στην ‘κοινωνία της επιδείξεως,’ στην οποία το κυριότερο χαρακτηριστικό είναι η επιδίωξι υλικών επιτευγμάτων, της καταναλώσεως που να την παρατηρούν οι πολλοί, και όλα αυτά γεννήθηκαν μαζί με το Γερμανικό «οικονομικό θαύμα.»

Ενώ για μερικούς η αϋπνία μπορεί να είναι σύμπτωμα εντάσεως, για άλλους αποτελεί την αιτία. Πιέζουν τον εαυτό τους, προσπαθώντας να κάνουν σε μια μέρα όσο μπορούν περισσότερα κι έτσι στερούν τον εαυτό τους από τον απαραίτητο ύπνο. Επίσης, όταν μένη κανείς ξύπνιος μέχρι αργά για να παρακολουθή τις ειδήσεις ή προγράμματα στην τηλεόραση, ιδιαίτερα όσα προξενούν έντασι, μπορεί να ζημιώνεται με δυο τρόπους—και τις ώρες του ύπνου μειώνει και δεν μπορεί να κοιμηθή ήσυχα.

Έντασις, ανταγωνισμός στην οδήγησι σε δρόμους με μεγάλη κυκλοφορία· συνεχής δυσαρμονία στο σπίτι ή με τους συγγενείς· άγχος για τον πληθωρισμό ή την εξασθένησι της αγοραστικής δυνάμεως του χρήματος· αλλαγή σχολείου ή γειτονιάς· μόνιμη κατάστασις θυμού, έστω κι αν δεν εκδηλώνεται, λόγω μικροεκνευρισμών. Αυτά όλα είναι επιπρόσθετες αιτίες για έντασι σε πολλούς.

Ενώ σωματικά και συναισθηματικά είμαστε κατάλληλα εφοδιασμένοι να συνερχώμαστε από την έντασι, τα αποτελέσματά της όμως συγκεντρώνονται το ένα πάνω στο άλλο. Κάτι που περιπλέκει αυτή την κατάστασι είναι το γεγονός ότι καθώς μεγαλώνομε σε ηλικία (κάτι που ίσως επιταχύνεται από την ίδια την έντασι) ελαττώνεται η ικανότητά μας να αντιδρούμε στην έντασι.

Αλλά δεν υπάρχει λόγος να απελπίζεστε σαν να ήταν η έντασις ένα απλώς ακόμη φορτίο που δεν μπορείτε να το αποφύγετε ή να το υπερνικήσετε. Μελέτες αποκαλύπτουν ότι το 25 τοις εκατό των επιζώντων μετά από χρόνια σε Ναζιστικά στρατόπεδα συγκεντρώσεως—που ασφαλώς βρίσκονταν σε μια παρατεταμένη κατάστασι εντάσεως—δεν παρουσίασαν σωματικά προβλήματα που να σχετίζονται με την έντασι.

Γι’ αυτό μπορείτε να κάνετε κάτι γι’ αυτό που λέγεται «Έντασις». Αν υπάρχουν μάλιστα λόγοι για τους οποίους μπορείτε ν’ αποβλέπετε σε μια μόνιμη ανακούφισι από το πρόβλημα της εντάσεως στη ζωή σας.

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΞΕΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ «ΕΝΤΑΣΙ» ΣΤΗ ΖΩΗ

ΣΕΙΡΑ ΚΑΤΑΤΑΞΕΩΣ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

1 Θάνατος του γαμήλιου συντρόφου

2 Διαζύγιο

3 Διάστασις συζύγων

4 Έκτισης ποινής φυλακίσεως

5 Θάνατος στενού συγγενούς

5 Προσωπικός τραυματισμός ή ασθένεια

7 Γάμος

8 Απόλυσις από την εργασία

9 Ασυνεννοησία στο γάμο

10 Συνταξιοδότησις

11 Πρόβλημα υγείας σε μέλος της οικογένειας

12 Εγκυμοσύνη

13 Δυσκολίες στο σεξ

14 Απόκτησις νέου μέλους στην οικογένεια

15 Προσαρμογή σε νέα εργασία

Βάσει της έρευνας των Δρ. Τ. Χολμς και Δρ. Ρ. Χ. Ράνε—«Μόντερν Ματσούριτυ.»

[Διάγραμμα στη σελίδα 5]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΣΙ

Ο φόβος ή ο θυμός δημιουργεί την αντίδρασι «να πολεμήσω ή να ξεφύγω»

ΣΤΟΜΑΧΙ

η πέψις επιβραδύνεται

ΣΥΚΩΤΙ

ζάχαρο και λίπη στο αίμα

ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ

αναπνέουν πιο γρήγορα

ΚΑΡΔΙΑ

κτυπά πιο γρήγορα

ΜΑΤΙΑ

οι κόρες διαστέλλονται

ΜΥΣ

τεντώνονται έτοιμοι για δράσι

ΑΔΕΝΕΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ

εκλύεται ισχυρή ορμόνη