Η Ανάγκη για Κάποιο Νόημα

Ποιος έχει την ανάγκη; Όχι το σκουλήκι ή ο αετός, ο σκίουρος ή η φάλαινα. Μόνο ο άνθρωπος απ’ όλα τα πλάσματα της γης κάνει την ερώτησι, Έχει η ζωή κάποιο νόημα; Όλες οι γενιές αυτό σκέπτονταν. Αν η ανάγκη για νόημα δεν ήταν έμφυτη στον άνθρωπο, η ερώτησις δεν θα τον κυνηγούσε σ’ όλους τους αιώνες.

Η ΓΗ φαίνεται μεγάλη στον άνθρωπο, αλλά είναι ένας μικρός πλανήτης που περιστρέφεται γύρω από ένα μετρίου μεγέθους άστρο που το ονομάζομε ήλιο. Η διάμετρος των 864.000 μιλίωνa του ήλιου μας φαίνεται εντυπωσιακή μέχρι να μάθωμε ότι μερικοί κόκκινοι γίγαντες έχουν διάμετρο 2.000.000.000 μίλια. Το φως, ταξιδεύοντας με 186.000 μίλια το δευτερόλεπτο, χρειάζεται οκτώ λεπτά για να φθάση στη γη, αλλά χρειάζεται 100.000 χρόνια για να διασχίση το Γαλαξία μας που περιλαμβάνει περίπου 100.000.000.000 άστρα.

Μερικοί αστρονόμοι υπολογίζουν ότι υπάρχουν τόσοι γαλαξίες στο διάστημα, όσα άστρα στο Γαλαξία μας. Τα ραδιοτηλεσκόπια ανακάλυψαν φως που έρχέται από απόστασι 10.000.000.000 ετών φωτός.b Ακόμη κι έτσι, αυτοί οι τρομακτικοί αριθμοί δεν μας δίνουν το μέγεθος του σύμπαντος.

Οι άγνωστες απέραντες προεκτάσεις του σύμπαντος δεν ενδιαφέρουν καθόλου το κουνέλι, ή την κατσαρίδα, ή το χιμπαντζή, ή κάποιο άλλο ζώο. Αλλά ο άνθρωπος νοιώθει δέος στην απεραντοσύνη του. Πριν από πολύ καιρό, ο Βασιλιάς Δαβίδ του Ισραήλ είδε μόνο δυο ή τρεις χιλιάδες άστρα στον ουρανό, και αυτό το μικροσκοπικό τμήμα του σύμπαντος τον έκαμε ν’ αναφωνήση στον Ιεχωβά Θεό: «Όταν θεωρώ τους ουρανούς σου, το έργον των δακτύλων σου, την σελήνην και τους αστέρες, τα οποία συ εθεμελίωσας, τι είναι ο άνθρωπος, ώστε να ενθυμήσαι αυτόν; Ή ο υιός του ανθρώπου, ώστε να επισκέπτησαι αυτόν;»—Ψαλμ. 8:3, 4.

Ο Δαβίδ αισθανόταν ασήμαντος από λίγες χιλιάδες άστρα. Εμείς, με τη γνώσι μας των αμέτρητων εκατομμυρίων γαλαξιών, πρέπει να αισθανώμαστε μικροσκοπικοί! Αν η γη είναι μόνο ένα μόριο σκόνης στο σύμπαν, τι σημασία έχομε εμείς τα άτομα που ζούμε σ’ αυτό το μόριο;

Και δεν είναι μόνο η μικρότητα μας σ’ ένα μεγάλο σύμπαν, αλλά και η σύντομη ύπαρξίς μας στους αιώνες του χρόνου που μας δυσκολεύουν να πιστέψωμε ότι η ζωή μας έχει κάποιο νόημα. Όπως τα ζώα δεν έχουν καμμιά αντίληψι του σύμπαντος, έτσι δεν έχουν και αντίληψι του χρόνου, αλλά ο «Θεός ενεφύτευσε την αιωνιότητα στις καρδιές των ανθρώπων», «έδωσε ατούς ανθρώπους αίσθησι του παρελθόντος χρόνου και του μέλλοντος.» (Εκκλ. 3:11, Η Ζώσα Βίβλος και Η Νέα Αγγλική Βίβλος) Μολονότι γνωρίζει ότι ο χρόνος είναι αιώνιος, ο άνθρωπος πληροφορείται επίσης ότι η ζωή του είναι πολύ σύντομη.

Ο ψαλμωδός λέει: «Του ανθρώπου αι ημέραι είναι, ως χόρτος· ως άνθος του αγρού, ούτως ανθεί· διότι διέρχεται ο άνεμος επ’ αυτού, και δεν υπάρχει πλέον και ο τόπος αυτού δεν γνωρίζει αυτόν πλέον.» «Ο άνθρωπος ομοιάζει την ματαιότητα· αι ημέραι αυτού είναι ως σκιά παρερχομένη.» Ο Χριστιανός Βιβλικός συγγραφέας Ιάκωβος συμφωνεί: «Είναι [η ζωή σας] τωόντι ατμός, όστις φαίνεται προς ολίγον και έπειτα αφανίζεται.»—Ψαλμ. 103:15, 16· 144:4· Ιακ. 4:14.

Αν η ζωή είναι τόσο εφήμερη και ακολουθήται από ένα μέλλον λησμονιάς, πώς θα μπορούσε να έχη νόημα; Αλλά η ανάγκη για νόημα και μονιμότητα είναι τόσο μεγάλη ώστε οι διδασκαλίες για αθάνατες ψυχές και μετενσαρκώσεις ανθούν. Πολλοί νοιώθουν την ανάγκη να κάνουν αυτή τη ζωή αξιομνημόνευτη αφήνοντας κάτι από τον εαυτό τους πίσω—ένα βιβλίο, έναν πίνακα, μια μουσική σύνθεσι, μια δωρεά, ένα ίδρυμα, κάτι που να δίδη κάπως χειροπιαστή απόδειξι ότι πέρασαν από ’δω. Φαίνεται να τους ωφελή να αισθάνωνται ότι υπήρχε κάποιο νόημα στην ύπαρξί τους. Ακόμη κι εκείνοι που έκαναν όνομα για τον εαυτό τους, σβήνουν από τη μνήμη καθώς επισκιάζονται από εξέχοντες ανθρώπους που ζουν τώρα. Για τις προσπάθειες ν’ αλλάξη αυτό το γεγονός της ζωής το ρητό λέει: «Ιδού, τα πάντα ματαιότης και θλίψις πνεύματος [αγών οπίσω του ανέμου, ΜΝΚ].—Εκκλ. 1:14.

Ο άνθρωπος, ωστόσο, παρά τη μικρότητα του μέσα στο σύμπαν, και παρά την εφήμερη εμφάνισί του στο ρεύμα του χρόνου, εξακολουθεί να νοιώθη την ανάγκη για νόημα στη ζωή του. Αυτό πηγάζει από τον τρόπο που δημιουργήθηκε. Είναι μια έμφυτη ανάγκη. Ο Βίκτωρ Φρανκλ, ο ψυχίατρος που δημιούργησε την ψυχιατρική σχολή λογοθεραπείας, που ο ίδιος χαρακτηρίζει ως νοημο-θεραπεία, λέει: «Ο αγώνας να βρη νόημα στη ζωή του κανείς είναι η πρώτη κινητήριος δύναμις του ανθρώπου.»

Πώς μπορεί να καλυφθή η ανάγκη για νόημα στη ζωή μας; Το επόμενο άρθρο δίνει μερικές από τις απαιτήσεις.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

Αν η γη «ένα» μόνο ένα μόριο σκόνης στο σύμπαν, τι σημασία έχομε εμείς, τα άτομα που ζούμε σ’ αυτό το μόριο;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

«Ο αγώνας να βρη νόημα στη ζωή του κανείς είναι η πρώτη κινητήριος δύναμις του ανθρώπου.»