Τι Συνέβη στις Ιουδαϊκές Προσδοκίες;
Η ΣΥΛΛΟΓΗ αρχαίων Ιουδαϊκών συγγραμμάτων, που χρονολογείται από τις αρχές του δεύτερου αιώνα, και είναι γνωστή σαν το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ, περιέχει το ακόλουθο σχόλιο σχετικά με τον Μεσσία :
«‘Και θέλει πενθήσει η γη’ (Ζαχ. 12:12). Ποια είναι η αιτία γι’ αυτό το πένθος; . . . Ο Ρ[αββίνος] Ντόζα λέει: ‘[Θα πενθήσουν] για τον Μεσσία που θα φονευθεί.’»
Περίεργα, το εδάφιο αυτό λέει ότι ο Μεσσίας θα φονευθεί· όμως έχουμε δει ότι μια τέτοια αντίληψη ήταν ακατανόητη για τους Ιουδαίους του πρώτου αιώνα. Τι ήταν εκείνο που συνέβαλε, στην αλλαγή της απόψεως;
Η ιδέα για ένα Μεσσία που πεθαίνει φαίνεται να απέκτησε δημοτικότητα στη διάρκεια του δεύτερου αιώνα μ.Χ., ιδιαίτερα μετά το θάνατο του Συμεών Μπαρ Κόκμπα. Ο Μπαρ Κόκμπα ήταν πολεμιστής, πολιτικός επαναστάτης. Τον εξυμνούσαν σαν τον Μεσσία. Ακόμη και ο Ραββίνος Ακίμπα μπεν Τζόζεφ, ο οποίος χαρακτηρίστηκε σαν «ο πιο σημαίνων απ’ όλους τους Ραββινικούς Σοφούς,» χαιρέτισε τον Μπαρ Κόκμπα σαν τον Μεσσία.
Τελικά ο Μπαρ Κόκμπα έγινε αρχηγός μιας Ιουδαϊκής ανταρσίας ενάντια στη Ρωμαϊκή κυβέρνηση. Μετά από μια αρχική νίκη ενάντια στις Ρωμαϊκές λεγεώνες, ο Μπαρ Κόκμπα καταπολέμησε τις Ρωμαϊκές στρατιές που επέστρεψαν για τρία χρόνια σ’ έναν αγώνα στον οποίο χάθηκαν 500.000 Ιουδαίοι. Ωστόσο, η ανταρσία αυτή συντρίφτηκε το 135 μ.Χ. και ο Μπαρ Κόκμπα σκοτώθηκε.
Η γενιά που υποστήριξε με την καρδιά της τον Μπαρ Κόκμπα βρέθηκε τώρα σε μια περίεργη κατάσταση. Ο θάνατος του Μπαρ Κόκμπα έφερε σε αμφισβήτηση όχι μόνο τη Μεσσιανική ελπίδα αλλά την υπόληψη του Ραββίνου Ακίμπα. Ο Δρ Τζόζεφ Χάινεμαν του Εβραϊκού Πανεπιστημίου στην Ιερουσαλήμ εξηγεί το αντίκτυπο που είχε, ο θάνατος του Μπαρ Κόκμπα στους ανθρώπους των ημερών του:
«Αυτή η γενιά πρέπει να προσπάθησε, με κάθε τρόπο, να πραγματοποιήσει το αδύνατο: να υποστηρίξει την ιδιότητα του Μπαρ Κόκμπα σαν μεσσία παρά την αποτυχία του. Αυτή η παράδοξη θέση δεν θα μπορούσε να βρει πιο κατάλληλη έκφραση παρά μόνο στον διφορούμενο μύθο του μαχητικού Μεσσία ο οποίος καταδικάζεται να πέσει στη μάχη, και ωστόσο παραμένει γνήσιος λυτρωτής.»
Αλλά πώς θα μπορούσαν οι Ιουδαίοι να συμβιβάσουν την ιδέα του αποθνήσκοντος Μεσσία με το γεγονός ότι ο Μεσσίας θα κυβερνούσε σαν βασιλιάς; Όπως αναφέρει ο Ραφαήλ Πατέη:
«Το δίλημμα λύθηκε διχάζοντας το πρόσωπο του Μεσσία σε δύο: ο ένας, που ονομάστηκε Μεσσίας μπεν Τζόζεφ [ή, γιος του Ιωσήφ], θα ξεσήκωνε τα στρατεύματα του Ισραήλ ενάντια στους εχθρούς τους, και, μετά από πολλές νίκες και θαύματα, θα σκοτωνόταν. . . . Ο άλλος, ο Μεσσίας μπεν Ντέιβιντ [ή, ο γιος του Δαβίδ], θα ερχόταν μετά απ’ αυτόν . . . και θα οδηγούσε τον Ισραήλ στην τελική νίκη, στο θρίαμβο, και στη Μεσσιανική εποχή των ευλογιών.»
Το κεντρικό αυτό θέμα ενός αποθνήσκοντος Μεσσία εξακολούθησε να καλλιεργείται στο πέρασμα των χρόνων μετά το θάνατο του Μπαρ Κόκμπα και τελικά εφαρμόστηκε σ’ ένα μελλοντικό Μεσσία ο οποίος θα πέθαινε στη μάχη. Ο Πατέη, για να το εξηγήσει αυτό, λέει: «Υποθέτει κανείς πως αυτό που πρέπει να καταλάβει είναι ότι . . . [ο Μεσσίας] σαν ο Γιος του Ιωσήφ, θα πεθάνει στο κατώφλι του Τέλους των Ημερών, αλλά θα ξανάρθει στη ζωή σαν ο Γιος του Δαβίδ και θα ολοκληρώσει την αποστολή που άρχισε στην προηγούμενη ενσάρκωσή του.»
Πόσο περίεργα παραβάλλεται αυτό με τις πεποιθήσεις που είχαν οι Χριστιανοί τον πρώτο αιώνα! Και οι δύο ομάδες ισχυρίζονταν ότι πίστευαν σ’ ένα Μεσσία ο οποίος θα πέθαινε και θα ανασταινόταν πριν από την προειπωμένη εποχή της ειρήνης!
Δημιουργούνται Νέες Αντιρρήσεις
Στους πρώτους αιώνες μ.Χ., η παγανιστική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μεταστράφηκε στον Ρωμαϊκό Καθολικισμό, και ο αντι-Σημιτισμός τώρα έγινε δημοφιλής ανάμεσα σ’ αυτούς που ομολογούσαν ότι ακολουθούσαν τον Ιησού. Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι Ιουδαίοι παρέστησαν μάρτυρες τέτοιων φρικαλεοτήτων όπως ήταν οι Σταυροφορίες και η Ιερά Εξέταση, πράξεις που παραβίαζαν καθαρά την εντολή του Θεού να ‘αγαπάμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας.’ (Λευϊτικόν 19:18) Επιπλέον, όσοι ομολογούσαν ότι ακολουθούσαν τον Ιησού υιοθέτησαν μη Χριστιανικές πεποιθήσεις, όπως είναι η λατρεία ενός τριαδικού Θεού. Ωστόσο ο Μωυσής είχε διδάξει, ‘ΕΝΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ.’ (Δευτερονόμιον 6:4) Έτσι ενώ η αρχική αντίρρηση για τον Ιησού σαν θνήσκοντα Μεσσία δεν θα μπορούσε πια να θεωρείται τόσο έγκυρη, δημιουργήθηκε μια νέα αντίρρηση, μια αντίρρηση που σχετιζόταν με την αντιγραφική διαγωγή και τις πεποιθήσεις εκείνων που ομολογούσαν ότι ακολουθούσαν τον Ιησού. Ο Ιουδαϊσμός, επομένως, εξακολούθησε να απορρίπτει τη Χριστιανοσύνη.
Ο Μεσσίας—Πραγματικός ή Απλώς Μια Ιδέα;
Η Μεσσιανική ελπίδα στον Ισραήλ συνεχίστηκε σε όλους τους αιώνες. Για παράδειγμα, όταν ο μεσαιωνικός ραββίνος Μαϊμονίδης σχημάτισε τα Δεκατρία του Άρθρα της Πίστεως, περιέλαβε τα ακόλουθα: «Πιστεύω . . . με πλήρη πίστη ότι ο Μεσσίας θα έρθει, και μολονότι μπορεί να αργοπορήσει, όμως κάθε μέρα θα περιμένω τον ερχομό του.»
Ωστόσο, στους πιο σύγχρονους καιρούς, έχει ξεχαστεί όλη η ιδέα για έναν προσωπικό Μεσσία ανάμεσα σε πολλούς Ιουδαίους. Για παράδειγμα, πριν από έναν αιώνα ο Τζόζεφ Περλ έγραψε : «Οι πραγματικά μορφωμένοι Ιουδαίοι με κανένα τρόπο δεν παρουσιάζουν τον Μεσσία σαν πραγματική προσωπικότητα.»
Οι Ιουδαίοι αυτοί θεωρούν τον Μεσσία, όχι σαν ένα πραγματικό άτομο, αλλά απλώς σαν μια ιδέα και επομένως προτιμούν να μιλάνε για μια μεσσιανική εποχή μάλλον παρά για τον Μεσσία. Ωστόσο, χωρίς την ύπαρξη ενός πραγματικού Μεσσία δεν θα μπορούσε να υπάρχει μεσσιανική εποχή.
Αλλά πότε θα ερχόταν αυτός ο Μεσσίας; Τι λένε οι Εβραϊκές Γραφές;