Θα Ενωθούν οι Εκκλησίες της Βρετανίας;

ΟΤΑΝ η Αγγλικανική Εκκλησία αποσχίστηκε από τη Ρώμη, έγινε απλά μια εθνική εκκλησία, ενώ η Ρωμαιοκαθολική είχε ήδη διεθνές γόητρο. Ωστόσο, η επεκτεινόμενη Βρετανική Αυτοκρατορία επρόκειτο να φέρει την Εκκλησία της Αγγλίας σε πολλά μέρη του κόσμου. Σήμερα, μπορεί να βρει κανείς θυγατρικές εκκλησίες σε περισσότερες από 20 χώρες. Είναι όλες ανεξάρτητες, αλλά προσδεδεμένες στη μητέρα εκκλησία, με το να είναι μέρος της «Αγγλικανικής Κοινωνίας». Έτσι η Εκκλησία της Αγγλίας και αυτή έφτασε να έχει διεθνές γόητρο, ένα πλεονέκτημα όταν έρχεται σε διαπραγματεύσεις με το Βατικανό.

Σε σχετικά πρόσφατα χρόνια η Καθολική Εκκλησία εξάγγειλε τρία δόγματα τα οποία έχουν μεγαλώσει τα εμπόδια ανάμεσα σ’ αυτήν και στις Προτεσταντικές εκκλησίες. Αυτά είναι το δόγμα της Ασπίλου Σύλληψης (του αναμάρτητου) της Μαρίας (1854), της σωματικής ανάληψης της Μαρίας στον ουρανό (1950), και το δογματικό αλάθητο του πάπα (1870). Μεγάλα προσκόμματα πράγματι για την ένωση με άλλες θρησκείες!

Αγγλικανο-Ρωμαιοκαθολικές Προσπάθειες

Το 1966 ο Πάπας και ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ, ο οποίος γενικά αναγνωρίζεται σαν η πνευματική κεφαλή της Αγγλικανικής Εκκλησίας, συμφώνησαν για το σχηματισμό της Αγγλικανο-Ρωμαιοκαθολικής Διεθνούς Επιτροπής. Αρχίζοντας το 1970, η Επιτροπή αυτή δαπάνησε 12 χρόνια εξετάζοντας τις δυσκολίες που εμπόδιζαν την ενότητα και τη σύσταση πιθανών λύσεων. Η Επιτροπή, που απαρτιζόταν από δέκα λόγιους από κάθε εκκλησία, έδωσε ιδιαίτερη προσοχή σε τρία αντιφατικά ζητήματα: την εξουσία (περιλαμβανομένου του πρωτείου και του αλάθητου του πάπα)· την Καθολική λατρεία της Μετάληψης· και τη χειροτονημένη διακονία.

Πώς δέχτηκαν την έκθεση της Επιτροπής οι δυο εκκλησίες; Καμιά τους δεν την απέρριψε εξ ολοκλήρου. Πράγματι, αναμένεται ότι για κάθε Εκκλησία θα απαιτηθούν χρόνια για να σχηματίσει κάποια επίσημη απόκριση. Αλλά η Τάιμς του Λονδίνου σε ένα κύριο άρθρου της προβλέπει ότι «η πραγματική ένωση ανάμεσα στις δυο [στη Ρώμη και στο Κατέρμπουρυ] απέχει εξάπαντως τουλάχιστον μια γενιά». Εκείνο που κλείνει το μονοπάτι είναι θέματα όπως η αντισύλληψη, ο γάμος του κλήρου, το αλάθητο και η δικαιοδοσία του πάπα, η λατρεία της Μαρίας, και η χειροτονία του Αγγλικανικού κλήρου, η οποία διακηρύχτηκε σαν «ολοκληρωτικά άκυρη και ολοκληρωτικά κενή» από τον Λέοντα ΙΓ΄ στην Πρώτη Βατικανή Σύνοδο του 1896.

Όταν ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ επισκέφθηκε τη Βρετανία το καλοκαίρι του 1982, αυτός και ο Αρχιεπίσκοπος του Κατέρμπουρυ συμφώνησαν να ιδρύσουν μια άλλη διεθνή επιτροπή για να μελετήσει περαιτέρω τη δυνατότητα να κινηθούν οι δυο εκκλησίες προς την ενότητα.

Προσπάθειες της Αγγλικανικής και της Ελεύθερης Εκκλησίας

Στο μεταξύ, η Εκκλησία της Αγγλίας διεξάγει επίσης συζητήσεις για την ενότητα των τριών Ελεύθερων, ή Αντικομφορμιστικών, Εκκλησιών—της Μεθοδιστικής, της Μοραβιανής, και της Ενωμένης Μεταρρυθμισμένης. Η Ενωμένη Μεταρρυθμισμένη προέκυψε από μια συγχώνευση που έγινε το 1972 ανάμεσα στους Κογκρεγκασιοναλιστές και στους Πρεσβυτεριανούς της Αγγλίας και της Ουαλίας.

Για την ενότητα υπάρχουν σοβαρά εμπόδια. Για παράδειγμα, η Εκκλησία της Αγγλίας είναι ενάντια στη χειροτονία γυναικών, ενώ οι Ελεύθερες Εκκλησίες έχουν διακόνους γυναίκες. Από την άλλη, οι Ελεύθερες Εκκλησίες δεν αρέσκονται στην επισκοπική δομή που έχει η Εκκλησία της Αγγλίας. Παρ’ όλα αυτά, καθεμιά από τις Ελεύθερες Εκκλησίες αποφάσισαν για την ενότητα. Ωστόσο η Εκκλησία της Αγγλίας, αφού συζήτησε τις προτάσεις τον Ιούλιο του 1982, αποφάσισε να μην ενωθεί με τις Ελεύθερες Εκκλησίες.

Οι Ελεύθερες Εκκλησίες απογοητεύθηκαν πικρά. Ο γραμματέας της Ενωμένης Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας σχολίασε, «Νομίζω ότι αυτό θα κάνει τις άλλες Εκκλησίες πολύ διστακτικές στη διαπραγμάτευση με την Εκκλησία της Αγγλίας». Ο γραμματέας της Μεθοδιστικής διάσκεψης είπε πως νόμιζε ότι ήταν πολύ αμφίβολο ότι θα μπορούσε να αποπειραθεί μέσα σε μια γενιά κάποιο σχήμα ενότητας.

Οι Αγγλικανοί ενθουσιώδεις για τον οικουμενισμό απογοητεύθηκαν επίσης. Η ενότητα παρέμεινε κάτι το ανέφικτο μετά από χρόνια εργασίας. Άλλοι, ωστόσο, διακήρυξαν ότι αυτές οι οπισθοχωρήσεις έσωσαν την εκκλησία από οικουμενικούς εναγκαλισμούς οι οποίοι θα επισκίαζαν την αποστολή της. Υποστηρίζοντας την άποψη αυτή, το Δη Ικόνομιστ λέει: «Η Εκκλησία της Αγγλίας τώρα αντιμετωπίζει μια μακρά περίοδο όπου θα είναι ελεύθερη να απασχοληθεί αποκλειστικά και μόνο με την αποστολή της . . . . Το πρόβλημα της Εκκλησίας της Αγγλίας είναι πώς να κηρύξει σ’ εκείνους που θέλουν να μάθουν την πίστη της όταν η ίδια δεν είναι βέβαιη για το τι πιστεύει».

Έτσι σε διάστημα λίγων μηνών, απέτυχαν δυο ουσιαστικές προσπάθειες για την επίτευξη θρησκευτικής ενότητας στη Βρετανία.

Τα Κίνητρα για την Επιδίωξη Ενότητας

Γιατί υπάρχει αυτό το μέλημα των θρησκειών του Χριστιανικού κόσμου για να ενωθούν; Ο καρδινάλιος Χιουμ είπε σε μια διάσκεψη των Καθολικών επισκόπων στη Ρώμη ότι «δεν μπορεί να υπάρξει καμιά αμφιβολία ότι ένα μεγάλο εμπόδιο για την αποτελεσματική κήρυξη του ευαγγελίου του Ιησού Χριστού είναι το σκάνδαλο της έλλειψης ενότητας ανάμεσα στους ακολούθους του . . . . Σ’ όλο αυτόν τον αιώνα ιδιαίτερα, οι Χριστιανοί δοκίμασαν αυξανόμενη απογοήτευση και ανυπομονησία με τις διαιρέσεις που είχαν ανάμεσά τους».

Μερικά χρόνια πριν, ο Αγγλικανός επίσκοπος Τσαρλς Μπρεντ είπε για την ανάγκη της θρησκευτικής ενότητας: «Λίγο απέχει από το παράλογο να προσπαθήσει κανείς να φέρει μέσα στην εκκλησία του Χριστού τα μεγάλα έθνη της Άπω Ανατολής εκτός αν τώρα παρουσιάσουμε ένα ενωμένο μέτωπο».

Άλλοι πιστεύουν ότι το κίνητρο για την επιδίωξη της ενότητας βρίσκεται αλλού. Ο Ράσσελ Λιούις έγραψε στο Ντέιλυ Μέιλ: «Η εντύπωσή μου είναι ότι το κίνητρο για την ενότητα δεν είναι πραγματικά ένα δημοφιλές κίνημα, αλλά κάτι που οργανώθηκε από μια αριστοκρατία των επισκόπων και του κατώτερου κλήρου οι οποίοι νομίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα σταματήσει η πτώση των εκκλησιασμάτων τους. Είναι εκπληκτικό ότι η μεγάλη αυτή παρότρυνση για ενότητα άρχισε με τη μείωση των εκκλησιασμάτων που άρχισε στη δεκαετία του 1960 στις κύριες Προτεσταντικές εκκλησίες και στη δεκαετία του 1970 ανάμεσα στους Καθολικούς».

Οποιαδήποτε και αν είναι τα κίνητρα για την επιδίωξη της ενότητας, ο θρησκευτικός διχασμός που έχει επικρατήσει επί αιώνες στη Βρετανία είναι αντίθετος με την καθαρή προτροπή του αποστόλου Παύλου προς τους Χριστιανούς: «Να συμφωνείτε ο ένας με τον άλλο έτσι ώστε να μην υπάρχουν διαιρέσεις ανάμεσά σας και έτσι να είστε τέλεια ενωμένοι σε διάνοια και σκέψη».—1 Κορινθίους 1:10, Νέα Διεθνής Μετάφραση.

Τι Συμβαίνει Τώρα;

Πλήρως ενήμεροι για το θρησκευτικό διχασμό που τους περιβάλλει και για τις αποτυχίες που αντιμετώπισαν, οι οικουμενικοί συνεχίζουν τις διαλλακτικές τους προσπάθειες. Γι’ αυτούς, η ενότητα είναι ένας ευσεβής πόθος του μακρινού μέλλοντος. Προς το παρόν, φαίνονται ευτυχείς να αποκαταστήσουν τη συνεργασία και τον αμοιβαίο σεβασμό. Ο διάλογος είναι για επίτευξη «ενότητας χωρίς απορρόφηση» όπως το περιέγραψαν ο σύνδεσμος των εισηγητών Αγγλικανο-Ρωμαιοκαθολικής Διεθνούς Επιτροπής.

Τονίζοντας το ίδιο αυτό πράγμα, ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ είπε στους εκπροσώπους διαφόρων θρησκειών: «Χαίρομαι που ξεχωρίζουμε μεταξύ μας. Θα ήταν θλιβερή η μέρα που θα υποχρεωνόμαστε να συγχωνευθούμε σε μια ζοφερή ομοιομορφία». Έτσι η ενότητα που έχουν υπόψη τους για το ορατό μέλλον δεν είναι η αληθινή ενότητα, ούτε η επιστροφή στην αγνή Χριστιανοσύνη του πρώτου αιώνα, ούτε η επιστροφή στη Βίβλο.

Πού στέκονται οι δεκάδες χιλιάδες των Μαρτύρων του Ιεχωβά στη Βρετανία πάνω στο θέμα αυτό της ενότητας; Έχουν πετύχει εντυπωσιακή αρμονία και ενότητα όχι μόνο στη Βρετανία αλλά σε όλο τον κόσμο, ανάμεσα σε λαούς όλων των φυλών και των εθνικοτήτων. Η ενότητα αυτή δεν διαταράσσεται από διαφωνίες πάνω στα δόγματα, στην τακτική, ή στην εσωτερική διακυβέρνηση. Δεν διαταράσσεται όταν τα έθνη καταφεύγουν στον πόλεμο, γιατί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά παραμένουν αυστηρά ουδέτεροι και διακρατούν τη Χριστιανική τους αδελφοσύνη άθικτη.

Σχετικά με τους Μάρτυρες, η Σέντινελ του Μιλγουώκυ έγραψε: «Η συμφωνία τους δεν είναι μόνο σε ασήμαντα πράγματα της ζωής, αλλά σε ζωτικά ζητήματα—σε κανόνες συμπεριφοράς, στην προσκόλληση σε αρχές, στη λατρεία του Θεού».

Σχολιάζοντας το πώς επιτυγχάνεται αυτή η ενότητα, ένας Βρετανός δημοσιογράφος σχολίασε: «Πίσω από καθετί ένας Μάρτυρας στηρίζεται σε μια Γραφική αιτία. Πράγματι, η βασική τους αντίληψη είναι η αναγνώριση της Βίβλου σαν . . . αληθινή».

Οι Μάρτυρες σας προσκαλούν να εξετάσετε το κύρος αυτού του ισχυρισμού. Την επόμενη φορά που θα σας επισκεφθούν, γιατί να μην τους μιλήσετε σχετικά με αυτό;

[Εικόνες στη σελίδα 17]

Η ιστορική συνάντηση του Πάπα Ιωάννη Παύλου και του Αρχιεπισκόπου του Καντέρμπουρυ Ρόμπερτ Ράντσυ το 1982

[Ευχαριστίες]

UPI/BETTMANN NEWSPHOTOS