Φοβίες—Οι Φόβοι Εκατομμυρίων

«Μπήκα στον τηλεφωνικό θάλαμο. Ξαφνικά με διαπέρασε ένας τρομερός φόβος. Έπρεπε να βγω έξω. Έσπρωξα την πόρτα, αλλά από τη λάθος μεριά, γι’ αυτό και δεν άνοιξε. Μου ’ρθε τρέλα. Άρχισα να γρατζουνάω με τα νύχια μου, να κλωτσάω και να στριγγλίζω. Δεν ήξερα τι έκανα. Έτρεμα ολόκληρη. Τα πόδια μου δεν με κρατούσαν πια. Είχα παγιδευτεί εκεί μέσα. Μου φάνηκε ότι αυτό κράτησε έναν αιώνα—κι όμως, δεν ήταν ούτε πέντε λεπτά.

»Αμέσως μόλις με έβγαλε έξω ένας περαστικός, πήγα στο γιατρό μου. Μετά από εξετάσεις, τελικά διάγνωσε κλειστοφοβία, φόβο των κλειστών χώρων. Χαρακτήρισε το περιστατικό σαν μια τυπική κρίση πανικού. Πέρασαν τέσσερα χρόνια από τότε και ακόμα μαθαίνω πώς να αντιμετωπίζω τη φοβία μου. Τώρα πια ζω μ’ αυτόν το φόβο».

Φοβία: Υπέρμετρος φόβος για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση. Οι φοβίες «χωρίζονται σε κοινές φοβίες, ή μεγαλοποιημένους φόβους για πράγματα που οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται, όπως είναι ο θάνατος· και σε ειδικές φοβίες, ή φόβους για πράγματα που δεν προκαλούν αυτά καθ’ εαυτά φόβο, όπως είναι οι ανοιχτοί χώροι ή οι ανελκυστήρες. Οι φοβίες έχουν συνήθως τη ρίζα τους στο άγχος, στο φόβο ότι κάτι που είναι ‘κακό’ κάποτε θα σου ‘κάνει κακό’. Το άτομο που πάσχει από φοβία αισθάνεται άγχος για μια εξωτερική κατάσταση την οποία πιστεύει ότι πρέπει οπωσδήποτε να αποφύγει».—The Complete Medical Guide, στην Αγγλική (Πλήρης Ιατρικός Οδηγός) από τον Μπ. Φ. Μίλλερ.

ΟΠΩΣ μαρτυρεί η Έλεν, η γυναίκα που δοκίμασε την παραπάνω εμπειρία, η φοβία μπορεί να προξενήσει τρομακτικό φόβο και πανικό. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έλαβε χώρα αυτό το περιστατικό, σχεδόν ο ένας στους δέκα ανθρώπους—περίπου 22 εκατομμύρια—υποφέρουν από φοβίες. Στη Βρετανία ο αριθμός είναι περίπου τέσσερα εκατομμύρια. Αλλά δεν δηλώνονται ούτε παρακολουθούνται ιατρικά όλες οι περιπτώσεις—ακόμα και οι σοβαρές. Πολλοί άνθρωποι απλώς ζουν με τις φοβίες τους και τις κρατούν μέσα τους. Ίσως κι εσείς να είστε ένας από αυτούς.

Πόσα διαφορετικά είδη φοβίας υπάρχουν; Έχουν καταγραφεί γύρω στα 300, αλλά πιθανόν ο κατάλογος να είναι ατέλειωτος. Μερικές από αυτές τις φοβίες προξενούν ελαφριές μορφές κατάθλιψης ή αποτελούν απλώς μια παρενόχληση. Άλλες φοβίες μπορούν να αλλάξουν εντελώς τη ζωή αυτών που υποφέρουν απ’ αυτές, κάτι που απαιτεί αρκετή κατανόηση και στοργική φροντίδα από τα μέλη της οικογένειας, τους φίλους και τους συντρόφους.

Τι προξενεί τις φοβίες; Υπάρχει κάτι που μπορεί να γίνει για να προληφθούν; Τι ελπίδα θεραπείας υπάρχει γι’ αυτούς που υποφέρουν από φοβία;