Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί Είναι Τόσο Δύσκολο να τα Πηγαίνω Καλά με τα Αδέλφια Μου;

ΑΝΤΙΖΗΛΙΑ ανάμεσα στα αδέλφια—είναι τόσο παλιά όσο ο Κάιν και ο Άβελ και τόσο κοινή ανάμεσα στους νεαρούς όσο και το κρυολόγημα. Όχι πως στην πραγματικότητα μισείς τον αδελφό σου ή την αδελφή σου. Ίσως μάλιστα έστω και με κάποια δυσφορία, να παραδέχεσαι ότι νιώθεις λίγη στοργή για τα αδέλφια σου, όπως έκαναν και οι νεαροί που ακολουθούν:

«Μερικές φορές οι αδελφές μου και οι αδελφοί μου τσακώνονται και εγώ λέω ότι μου κάθονται στο στομάχι, αλλά δεν πιστεύω αυτό που λέω. Στην πραγματικότητα αγαπάμε ο ένας τον άλλο».

«Πιστεύω ότι πράγματι αγαπάω τον αδελφό μου ακόμη και αν δεν το δείχνω».

«Πιστεύω ότι βαθιά, πολύ βαθιά μέσα στην καρδιά μου, αγαπάω τον αδελφό μου. Ναι, τον αγαπάω».

Παρ’ όλα αυτά, είναι φανερό ότι η εχθρότητα καραδοκεί κάτω από την επιφάνεια αυτών των σχέσεων συγγένειας μεταξύ αδελφών. Τι μπορεί να προκύψει; Ένα 15χρονο κορίτσι ομολογεί: «Η αδελφή μου, ο αδελφός μου και εγώ καυγαδίζαμε τόσες πολλές φορές—συνήθως για το τίποτα! Εκείνοι οι καυγάδες ήταν πηγή θλίψης για όλους στην οικογένεια, και ήμασταν όλοι δυστυχισμένοι». Μερικά αδέλφια είναι ακόμα και με φανερό τρόπο εχθρικά. (Μια έφηβη ζωγράφισε μια εικόνα που παρίστανε τους αδελφούς της και τις αδελφές της να βυθίζονται μέσα σε μια σκάφη με καυτή πίσσα.)

Γιατί υπάρχει συχνά διχόνοια ανάμεσα σε αδέλφια;

Σ’ ένα άρθρο στο περιοδικό Seventeen, μια κοινωνική λειτουργός ειδικευμένη σε οικογενειακά θέματα, η Κλαούντια Σβάιτσερ, παρουσιάζει μια βασική αιτία για την οποία οι αδελφοί και οι αδελφές τσακώνονται τόσο συχνά μεταξύ τους: «Κάθε οικογένεια έχει έναν ορισμένο αριθμό πόρων, που είναι άλλοι συναισθηματικοί και άλλοι υλικοί». Το άρθρο συνέχιζε: «Όταν τα αδέλφια καβγαδίζουν, συνήθως ανταγωνίζονται ο ένας με τον άλλον γι’ αυτούς τους πόρους, που περιλαμβάνουν τα πάντα, από την αγάπη των γονιών μέχρι τα λεφτά και τα ρούχα».

Ναι, το να έχεις έναν αδελφό ή μια αδελφή συνήθως σημαίνει ότι θα μοιραζόσαστε τα πράγματα. Για παράδειγμα, η 18χρονη Καμίλ και οι πέντε αδελφοί και αδελφές της πρέπει να μοιράζονται τρεις κρεβατοκάμαρες. «Μερικές φορές θέλω να μείνω μόνη μου», λέει η Καμίλ, «και θα ήθελα να μ’ αφήσουν μόνη μου, αλλά βρίσκονται πάντα εκεί». Φυσικά, ακόμη και ο Ιησούς Χριστός ένιωθε κατά καιρούς την ανάγκη να είναι μόνος. (Μάρκος 6:31) Έτσι, μπορεί να αγανακτείς όταν ο αδελφός σου ή η αδελφή σου μπαίνουν στο δωμάτιό σου χωρίς να χτυπάνε ή όταν το δωμάτιο δεν είναι μόνο για σένα.

Αυτό μπορεί να είναι ένα ιδιαίτερα δυσεπίλυτο πρόβλημα σε οικογένειες που ο ένας γονέας είναι θετός, όπου οι νεαροί πρέπει να μοιράζονται πράγματα με ξένους. «Κανένας δεν ρώτησε τον αδελφό μου ή εμένα αν θα θέλαμε δυο θετές αδελφές και ένα θετό αδελφό να έρθουν και να μείνουν στο σπίτι μας», είπε με πίκρα ένα κορίτσι. «Έτσι απλά, αυτοί ήρθαν και εγκαταστάθηκαν εδώ κάποια μέρα και άρχισαν να συμπεριφέρονται σαν να ήταν όλα δικά τους. . . . Μακάρι να ξαναπήγαιναν εκεί από όπου ήρθαν».

Μετά, είναι και το ότι πρέπει να μοιράζεσαι τα προνόμια όπως και τις οικογενειακές υποχρεώσεις. Τα μεγαλύτερα παιδιά αγανακτούν όταν οι άλλοι περιμένουν από αυτά να έχουν τη μερίδα του λέοντος στις δουλειές του σπιτιού. Τα μικρότερα αρνούνται να τους κάνει κουμάντο κάποιος μεγαλύτερος αδελφός ή αδελφή και ζηλεύουν όταν τα μεγαλύτερα αδέλφια απολαμβάνουν κάποια επιθυμητά προνόμια. ‘Η αδελφή μου παρακολουθεί μαθήματα οδήγησης, ενώ εγώ δεν μπορώ’, παραπονιέται μια έφηβη από την Αγγλία. ‘Νιώθω μνησικακία και προσπαθώ να της δυσκολεύω τη ζωή’.

Πώς μπορεί να διακοπεί αυτός ο κύκλος της μνησικακίας; Ξεκίνα με την προσπάθεια να καταπολεμήσεις οποιεσδήποτε τάσεις ιδιοτέλειας έχεις. Αυτό σημαίνει ‘να μη ζητάς το δικό σου συμφέρον, αλλά το συμφέρον του άλλου’. (1 Κορινθίους 10:24) Αντί να λεπτολογείς πάνω στα προσωπικά σου «δικαιώματα», να είσαι ‘γενναιόδωρος’. (1 Τιμόθεον 6:18, Καινή Διαθήκη, «των Τεσσάρων Καθηγητών») Αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο. Αλλά κάποιος ερευνητής του θέματος μας υπενθυμίζει: «Τα πλεονεκτήματα του να έχεις αδέλφια [συμπεριλαμβάνονται και τα θετά αδέλφια!] είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα. Η παρουσία αδελφών δημιουργεί ένα περιβάλλον στο οποίο το παιδί μπορεί να μάθει πώς να τα πηγαίνει καλά με τα άλλα παιδιά. Μαθαίνει να δίνει και να παίρνει, να μοιράζεται αυτά που έχει».

Η Μεγάλη Οικειότητα Είναι Πρόβλημα

Η 17χρονη Νταϊάν μεγάλωσε με τέσσερις αδελφούς και τρεις αδελφές. Αυτή λέει: «Άμα κάθε μέρα που περνάει βλεπόσαστε από το πρωί ως το βράδυ . . . άμα κάθε μέρα βλέπεις το ίδιο πρόσωπο να κάνει το ίδιο πράγμα που σε ενοχλεί—αυτό σου δίνει στα νεύρα». Ωστόσο, μερικές φορές είναι τα δικά μας ελαττώματα που ρίχνουν λάδι στη φωτιά. Ο νεαρός Αντρέ λέει για τον εαυτό του: «Ο τρόπος που φέρεσαι στο σπίτι δείχνει αυτό που πραγματικά είσαι. Όταν βγαίνεις έξω και συναναστρέφεσαι άλλους ανθρώπους, μερικές φορές η συμπεριφορά σου αλλάζει τελείως. Αλλά όταν βρίσκεσαι σπίτι σου σ’ ένα περιβάλλον που το έχεις συνηθίσει, συμπεριφέρεσαι όπως ακριβώς είσαι». Δυστυχώς, ‘το να συμπεριφέρεσαι όπως ακριβώς είσαι’ συχνά σημαίνει να αφήνεις κατά μέρος την ευγένεια, την καλοσύνη και τους λεπτούς τρόπους.

Εξάλλου, το βιβλίο The Private Life of the American Teenager (Η Προσωπική Ζωή του Αμερικανού Έφηβου) παρατηρεί: «Συχνά είναι δυσκολότερο να τα πηγαίνουμε καλά με ανθρώπους με τους οποίους έχουμε μερικά κοινά χαρακτηριστικά και οι οποίοι ξέρουν όλες τις αδυναμίες και τα ευαίσθητα σημεία μας». Είναι αλήθεια ότι αν έχεις τις ίδιες καλές ιδιότητες που έχει ένας αδελφός ή μια αδελφή, μπορείς να νιώσεις συμπάθεια γι’ αυτούς. Αλλά τι θα γίνει αν έχετε τις ίδιες αρνητικές ιδιότητες; Το εδάφιο Παροιμίαι 27:19 λέει: «Καθώς εις το ύδωρ ανταποκρίνεται πρόσωπον εις πρόσωπον, ούτω καρδία ανθρώπου εις άνθρωπον». Όταν βλέπουμε κάποιο από τα αδέλφια μας να αντανακλά τις κακές μας ιδιότητες, τότε συχνά δυσανασχετούμε για την υπενθύμιση και γινόμαστε εχθρικοί.

Πώς μπορείς να διατηρήσεις την ειρήνη; Ακολουθώντας τη συμβουλή της Αγίας Γραφής «να ανέχεστε με αγάπη ο ένας τον άλλο». (Εφεσίους 4:2, Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση) Αντί να μεγαλοποιείς τα σφάλματα και τα ελαττώματα των αδελφών σου, εφάρμοσε τη χριστιανική αγάπη, που ‘καλύπτει πλήθος αμαρτιών’. (1 Πέτρου 4:8) Αντί να θεωρείς τα μέλη της οικογένειάς σου σαν κάτι το δεδομένο και να τους φέρεσαι σκληρά ή με αγένεια, διώξε «την οργή, το θυμό, την πονηρία, την κακολογία», και ‘τα λόγια σου να είναι πάντα γεμάτα χάρη’.—Κολοσσαείς 3:8· 4:6, Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση.

‘Η Μαμά Αγαπάει Εσένα Πιο Πολύ!’

Ωστόσο, είναι πιθανό ότι η μεγαλύτερη μάχη ανάμεσα σε αδέλφια γίνεται για την αγάπη των γονιών τους. Ο καθηγητής της ψυχολογίας Λη Σολκ παραδέχεται: «Δεν γίνεται μια μητέρα να αγαπάει όλα τα παιδιά της ακριβώς το ίδιο, επειδή αυτά είναι διαφορετικά άτομα και αναπόφευκτα προξενούν σ’ εμάς (τους γονείς) διαφορετικές αντιδράσεις».

Αυτό αποδείχτηκε σωστό στα βιβλικά χρόνια. Ο πατριάρχης Ιακώβ (Ισραήλ) «ηγάπα τον Ιωσήφ περισσότερον από όλους τους άλλους υιούς του». Τα αδέλφια του ένιωσαν ιδιαίτερα πειραγμένα για το γεγονός αυτό, όταν ο Ιακώβ «του έκαμε μάλιστα ποδήρη χιτώνα», που απ’ ό,τι φαίνεται ήταν ένας τύπος ενδύματος τον οποίο φορούσαν άνθρωποι με κάποια θέση. (Γένεσις 37:3, Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι-Α. Χαστούπη) Με τον καιρό η ζήλεια τους μετατράπηκε σε δολοφονικό μίσος. Κι εσύ μπορεί να νιώθεις πληγωμένος αν οι γονείς σου φαίνεται να δείχνουν προτίμηση σ’ έναν από τους αδελφούς σου ή τις αδελφές σου. Μερικοί όμως, εξαιτίας των πληγωμένων αισθημάτων τους, ξεσπάνε πάνω στα αδέλφια τους!

Υπερνίκησε τη Ζήλεια

Συχνά, η αδελφική ζήλεια είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι «ο λογισμός της καρδίας του ανθρώπου είναι κακός εκ νηπιότητος αυτού». (Γένεσις 8:21) Και «εκ της καρδίας εξέρχονται διαλογισμοί πονηροί». (Ματθαίος 15:19) Μια νεαρή κοπέλα, που ονομάζεται Λυν, θυμάται ότι ζήλευε τόσο πολύ μια μικρότερη αδελφή της, ώστε όταν αυτή έσπασε το χέρι της, η Λυν την κατηγόρησε ότι το είχε κάνει επίτηδες! Η υποτιθέμενη αιτία; Για να μη βοηθάει πια τη Λυν στο δίπλωμα των σεντονιών. Όπως είναι φανερό, τα εχθρικά αισθήματα της Λυν οφείλονταν περισσότερο στους απατηλούς διαλογισμούς της καρδιάς της παρά σε πραγματικές περιστάσεις.

Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και όταν κάποιος ζηλεύει για την προτίμηση που δείχνει ο γονέας σε ένα από τα αδέλφια του. «Ο δε φθόνος [είναι] σαπρία των οστέων». (Παροιμίαι 14:30) Και πρώτα απ’ όλα, συχνά δεν υπάρχει πραγματικός λόγος για αγανάχτηση. Στην περίπτωση του Ιακώβ, θυμήσου ότι ο Ιωσήφ ήταν ο γιος της αγαπημένης του γυναίκας, της Ραχήλ, που είχε πεθάνει. Όπως ήταν φυσικό, εκείνος αισθανόταν ιδιαίτερα συνδεμένος με αυτόν το γιο! Ωστόσο, απ’ ό,τι δείχνουν οι αποδείξεις, η αγάπη του Ιακώβ για τον Ιωσήφ δεν τον έκανε να μην αγαπάει τους άλλους του γιους, γιατί αυτός εκδήλωνε αληθινό ενδιαφέρον για την ευημερία τους. (Γένεσις 37:13, 14) Παρόμοια, και οι γονείς σου μπορεί να τρέφουν ιδιαίτερη συμπάθεια για ένα από τα αδέλφια σου, ίσως επειδή έχουν κοινά ενδιαφέροντα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν αγαπάνε εσένα. Έτσι, αν νιώθεις αγανάχτηση ή ζήλεια, πρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι απλούστατα η ατελής σου καρδιά έχει καταφέρει να σου επιβληθεί. Βάλε τα δυνατά σου να υπερνικήσεις αυτά τα συναισθήματα.

Το ότι έχεις αδέλφια, δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει αντιζηλία μεταξύ σας—ιδιαίτερα αν κάνεις αληθινές προσπάθειες να εφαρμόζεις τις αρχές της Αγίας Γραφής.a Είναι αλήθεια, ότι το να έχεις αδέλφια δημιουργεί προβλήματα. Αλλά, ‘τα πλεονεκτήματα είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα’.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Το να μοιράζεσαι το δωμάτιο μ’ έναν αδελφό ή μια αδελφή μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές προστριβές