Βρεφονηπιακή Φροντίδα—Πώς να Διαλέξετε το Καλύτερο για το Παιδί Σας!

ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ της βρεφονηπιακής φροντίδας είναι περίπλοκο. Για πολλές οικογένειες, η βρεφονηπιακή φροντίδα καλύπτει κάποια πραγματική ανάγκη. Παράλληλα έχουν δημιουργηθεί ανησυχητικά ερωτήματα σχετικά με την επίδραση που έχει πάνω στα παιδιά. Επομένως, οι γονείς πρέπει να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι η βρεφονηπιακή φροντίδα έχει θετικές και αρνητικές πλευρές, και ότι δεν προσφέρει σε όλες τις περιπτώσεις φροντίδα ποιότητας. Οι γονείς θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά πριν στείλουν το παιδί τους σε κάποιο βρεφονηπιακό κέντρο.

‘Τι Είναι το Καλύτερο για τα Βρέφη;’

Για παράδειγμα, μήπως το παιδί σας είναι μικρό βρέφος; Μερικοί ειδικοί, όπως ο αναγνωρισμένος ψυχολόγος Μπάρτον Γουάιτ, διαφωνούν ριζικά με την ένταξη των βρεφών στη βρεφονηπιακή φροντίδα. Ο Γουάιτ είπε στο Ξύπνα!: «Στη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών της ζωής, τα παιδιά που δέχονται απλόχερα απεριόριστη φροντίδα είναι εκείνα που αναπτύσσονται καλύτερα· εκείνα που λαβαίνουν την κατάλληλη προσοχή όταν βρίσκονται σε δύσκολη θέση και εκείνα που χαίρονται το παιχνίδι με κάποιον που πιστεύει ότι τίποτα στον κόσμο δεν είναι πιο σπουδαίο από αυτό το παιδί!

»Όταν το παιδί αρχίζει να μπουσουλάει στην ηλικία των έξι-εφτά μηνών», συνεχίζει ο Δρ Γουάιτ, «έχει ανάγκη να τρέχει στην αγκαλιά κάποιου που δεν σκέφτεται τίποτα άλλο παρά το παιδί του! Αυτό είναι απαραίτητο για να τεθεί σε λειτουργία η φυσική διαδικασία μάθησης, για να ικανοποιηθεί η περιέργειά του, για να αυξηθεί ο ενθουσιασμός του, για να γίνουν όλα εκείνα τα πράγματα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου ανθρώπινου όντος. Το παιδί δεν λαβαίνει αυτή την υποστήριξη από άτομα που αντικαθιστούν τους γονείς του. Τέτοιου είδους ενδιαφέρον σπάνια δείχνεται από κάποιον άλλο εκτός από τους γονείς ή τους παππούδες και τις γιαγιάδες».

Ένας αρχαίος προφήτης ρώτησε: «Δύναται γυνή να λησμονήση το θηλάζον βρέφος αυτής, ώστε να μη ελεήση το τέκνον της κοιλίας αυτής;» (Ησαΐας 49:15) Η μητέρα με προθυμία ανταποκρίνεται στην κυριολεκτικά ακόρεστη δίψα του μωρού για αγάπη και φροντίδα. Θα μπορέσει όμως, ένα άτομο, μισθωμένο—που έχει να φροντίσει πολλά παιδιά που κλαίνε ζητώντας να τα προσέξουν—να ανταποκριθεί όπως ο γονέας; Η Αγία Γραφή μιλάει για τον τρόπο που «η τροφός περιθάλπει τα εαυτής τέκνα». (1 Θεσσαλονικείς 2:7) Παρ’ ότι δεν είναι σε θέση όλες οι μητέρες να θηλάσουν τα παιδιά τους, ο θηλασμός ενισχύει το δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού. Είναι δυνατόν ένα παιδί που βρίσκεται σε βρεφονηπιακό σταθμό να τραφεί μ’ αυτόν τον τρόπο;

Εξετάστε τις Προτεραιότητές σας

Γι’ αυτό, μερικοί γιατροί συνιστούν να καθυστερήσει η ένταξη ενός μωρού στη βρεφονηπιακή φροντίδα μέχρι να φτάσει αυτό τουλάχιστον στην ηλικία των τεσσάρων μηνών. Ωστόσο, ο Δρ Γουάιτ συστήνει ότι τα μωρά μπορούν να αφεθούν «περιστασιακά και μόνο στα χέρια κάποιας μπέιμπι-σίτερ στη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών της ζωής τους. Κατόπιν, όχι παραπάνω από τρεις με τέσσερις ώρες βρεφονηπιακής φροντίδας υψηλής ποιότητας τη μέρα».

Ας υποθέσουμε ότι η βρεφονηπιακή φροντίδα δεν είναι καλή για τα βρέφη. Δεν είναι λογικό να σκεφτούμε πώς, όταν τα βρέφη μεγαλώσουν, θα ξεπεράσουν τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν; Ο Δρ Γουάιτ επαναστατεί μ’ αυτή την αντίληψη: «Αυτό ισοδυναμεί με τυχερό παιχνίδι. Δεν σκοπεύω να παίξω στα ζάρια το μέλλον των παιδιών μου και ούτε θα το συνιστούσα για οποιονδήποτε άλλον».

Αν και πολλοί προτιμούν να μην πάρουν μια τόσο απόλυτη θέση, δεν είναι εύκολο να αγνοήσουμε τα αισθήματα του Δρ Γουάιτ. Εντούτοις, οι γονείς—και όχι οι ερευνητές—είναι εκείνοι που πρέπει να αποφασίσουν τι είναι το καλύτερο γι’ αυτούς και τα παιδιά τους, και συχνά υπερισχύουν οι οικονομικοί παράγοντες. Έτσι, μερικοί αφού ζυγίσουν με προσοχή όλους τους παράγοντες που περιλαμβάνονται, μπορεί παρ’ όλα αυτά να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν για το βρέφος τους τις υπηρεσίες κάποιας μορφής βρεφονηπιακής φροντίδας.—Βλέπε σελίδα 10.

Ωστόσο, άλλοι μπορεί να είναι σε θέση να επανεξετάσουν τις προτεραιότητές τους. Στο κάτω-κάτω, τα παιδιά περνούν τη βρεφική ηλικία μόνο μια φορά στη ζωή τους. Η ευκαιρία να λάβει το παιδί εκπαίδευση από τη ‘βρεφική του ηλικία’ περνάει γρήγορα. (2 Τιμόθεον 3:15) Αν για μερικούς δεν φαίνεται πρακτικό να αναβάλουν την κοσμική εργασία για μερικά χρόνια—ή απλώς να ζουν με λιγότερα εισοδήματα—τότε μπορεί να αποφασίσουν να εργάζονται λίγες ώρες. Αυτό δίνει στους γονείς τη δυνατότητα να εξακολουθούν να φέρουν την κύρια ευθύνη της φροντίδας των παιδιών τους.

Τι Είδος Βρεφονηπιακής Φροντίδας να Διαλέξετε

Είναι ασφαλές για τα κάπως μεγαλύτερα μωρά να μπουν σε κάποιον βρεφονηπιακό σταθμό; Οι ερευνητές είναι διχασμένοι, αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η ικανότητα του παιδιού να αντέξει το χωρισμό από τους γονείς του αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία του. Όμως, και σ’ αυτή την περίπτωση, οι γονείς πρέπει να αποφασίσουν αν το δικό τους παιδί μπορεί να δεχτεί τη βρεφονηπιακή φροντίδα. Και αν ναι, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να το βάλουν στον πρώτο τυχόντα βρεφονηπιακό σταθμό ή στην πρώτη παιδική στέγη που θα συναντήσουν. Η Ντόμπι Φλάουερς, υποδιευθύντρια της Υπηρεσίας για την Ανάπτυξη του Παιδιού, στη Νέα Υόρκη, συμβουλεύει: «Να διαλέξετε με μεγάλη προσοχή τον βρεφονηπιακό σταθμό. Τι φήμη έχει ο συγκεκριμένος σταθμός στην κοινότητα; Είναι ο εξοπλισμός και τα παιχνίδια ανάλογα με την ηλικία του παιδιού σας; Είναι ο σταθμός περιποιημένος και καθαρός; Τι τίτλους σπουδών έχει το προσωπικό;»

Ναι, το πιο σημαντικό στοιχείο στον τομέα της παιδικής φροντίδας είναι το προσωπικό—και όχι ο φανταχτερός εξοπλισμός και τα παιχνίδια. Γι’ αυτό, να επισκεφθείτε αρκετούς βρεφονηπιακούς σταθμούς και χώρους παιδικής στέγης και να παρατηρήσετε αυτοπροσώπως τον τρόπο με τον οποίο το προσωπικό συμπεριφέρεται στα παιδιά—και συγκεκριμένα στο δικό σας παιδί. Ρωτήστε: Είναι μόνιμο το προσωπικό; Τι είδους γεύματα σερβίρονται; Για πόσα παιδιά φροντίζει ο/η κάθε βρεφονηπιαγωγός; (Όσο λιγότερα τόσο το καλύτερο.) Φαίνονται ευτυχισμένα και ευδιάθετα τα παιδιά; Πληρεί ο σταθμός ή η παιδική στέγη τις τοπικές προϋποθέσεις και τους κανόνες ασφάλειας; Ποιο είναι το καθημερινό πρόγραμμα;

Δεν θα έχετε χωρίς λόγο αισθήματα ενοχής, αν γνωρίζετε ότι έχετε διαλέξει το καλύτερο είδος παιδικής φροντίδας που είναι διαθέσιμο—και που ανταποκρίνεται στα οικονομικά σας.

Πώς να Επωφεληθείτε Πλήρως από τη Βρεφονηπιακή Φροντίδα

Τώρα που βρήκατε κάποια κατάλληλη παιδική στέγη ή βρεφονηπιακό σταθμό, μην αρχίσετε απλώς να ‘ξεφορτώνεστε’ το παιδί σας εκεί. Εξηγήστε του γιατί πρέπει να βρίσκεται εκεί. Διαβεβαιώστε το ότι δεν το έχετε εγκαταλείψει. Στην αρχή, πριν το αφήσετε να περνάει ολόκληρη τη μέρα του στο σταθμό ή στη στέγη, μπορείτε να διευκολύνετε την προσαρμογή του στην καινούρια κατάσταση, με το να πάτε αρκετές φορές μαζί του στο σταθμό και να το αφήνετε εκεί όλο και περισσότερη ώρα. Και, όταν πηγαίνετε το παιδί σας εκεί το πρωί, «μην το πιέζετε! Διαθέστε χρόνο για να το ηρεμήσετε αν φαίνεται ταραγμένο» συμβουλεύει η διευθύντρια βρεφονηπιακού σταθμού Μπερνίς Σπενς.

Οι πρώην βρεφονηπιαγωγοί Γουίλιαμ και Γουέντι Ντρέσκιν προειδοποιούν: «Τα παιδιά μπορεί να αρχίσουν να πιστεύουν ότι δεν έχουν άλλη εκλογή και τότε θα αισθάνονται ‘εγκαταλειμμένα στο έλεος της μοίρας τους’. Μπορεί να σταματήσουν να εξωτερικεύουν τα αισθήματά τους στους βρεφονηπιαγωγούς ή στους γονείς τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτά τα αισθήματα έχουν σβηστεί». Επομένως, πρέπει να παρακολουθείτε τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά το παιδί σας στη βρεφονηπιακή φροντίδα. Διαθέστε χρόνο να συζητάτε μαζί τα γεγονότα της ημέρας. Ακούστε τα παράπονά του. (Παροιμίαι 21:13) Να είστε άγρυπνοι για να διακρίνετε σημάδια κατάθλιψης, όπως είναι οι εφιάλτες ή η νυκτερινή ακράτεια. «Κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά», εξήγησε η σύμβουλος βρεφονηπιακής φροντίδας, Ντελόρες Αλεξάντερ. «Και δεν είναι όλα τα παιδιά σε θέση να αντέξουν την ομαδική συμβίωση».

Οι Χριστιανοί γονείς χρειάζεται να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά τους. Για παράδειγμα, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αποφεύγουν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που σχετίζονται με ορισμένες θρησκευτικές γιορτές. Μολονότι μπορεί να αγωνίζονται να διδάξουν στα παιδιά τους αυτή τη βασισμένη στη Γραφή στάση, τα προσχολικής ηλικίας παιδιά τους μπορεί να μην είναι σε θέση να συλλάβουν πλήρως τα ζητήματα που περιλαμβάνονται. Μπορεί να αναστατώνονται όταν εξαιρούνται από «διασκεδαστικές» δραστηριότητες. Γι’ αυτό, οι Χριστιανοί γονείς πρέπει να υποστηρίζουν τα παιδιά τους, γνωστοποιώντας στους βρεφονηπιαγωγούς ποιες ακριβώς δραστηριότητες δεν επιτρέπονται και εξετάζοντας εναλλακτικές λύσεις.a

Επίσης, οι Χριστιανοί γονείς προσέχουν μην τυχόν τα παιδιά τους αποκτήσουν ασεβή χαρακτηριστικά από άλλα παιδιά. Το βιβλίο Ακούοντας τον Μεγάλο Διδάσκαλο (έκδοση της Εταιρίας Σκοπιά) έχει βοηθήσει πολλούς γονείς να ενσταλάξουν ακόμα και σε πολύ μικρά παιδιά εκτίμηση για τις αρχές της ευσέβειας.

Μην επιτρέψετε στη διευθέτηση της βρεφονηπιακής φροντίδας να καταστρέψει το δεσμό της αγάπης ανάμεσα σε σας και στο παιδί σας. Η Αγία Γραφή μιλάει για μια γυναίκα ονόματι Άννα, η οποία παρ’ ότι ήταν μακριά από το μικρό της γιο, τον Σαμουήλ, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, διατηρούσε στοργική σχέση μαζί του. (1 Σαμουήλ 2:18, 19) Ασφαλώς κι εσείς μπορείτε να πετύχετε το ίδιο, αν κάνετε σοφή χρήση του πολύτιμου χρόνου που βρίσκεστε μαζί με το παιδί σας στο τέλος της μέρας και τα σαββατοκύριακα. Πράγματι, αν δοθεί κατάλληλη προσοχή, αυτή η σχέση μπορεί να ευδοκιμήσει!

Ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση, η βρεφονηπιακή φροντίδα αποτελεί απλώς ένα αντικατάστατο της φροντίδας μιας στοργικής μητέρας και ενός στοργικού πατέρα. Χωρίς αμφιβολία, δεν αποτελεί την ιδεώδη φροντίδα. Μέχρι να έρθει το υποσχεμένο νέο σύστημα του Θεού, όπου θα επικρατούν ιδεώδεις συνθήκες, πολλοί γονείς μπορεί να αναγκαστούν να χρησιμοποιήσουν τη βρεφονηπιακή φροντίδα. (2 Πέτρου 3:13· Ησαΐας 65:17-23) Αλλά, αν κι εσείς βρίσκεστε σ’ αυτή την ανάγκη, διαλέξτε την με προσοχή. Να παρακολουθείτε από κοντά τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει αυτή το παιδί σας—σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά. Στο κάτω-κάτω, τα παιδιά είναι κληρονομιά από τον Θεό.—Ψαλμός 127:3.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 10]

Διάφοροι Τρόποι Παιδικής Φροντίδας—Τα Υπέρ και τα Κατά

Η συντριπτική πλειονότητα των γονέων χρησιμοποιούν πάρα πολλούς ‘ανεπίσημους’ τρόπους για να φροντίσουν για τα παιδιά τους. Ακολουθούν μερικοί απ’ αυτούς:

ΓΙΑΓΙΑΔΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΠΟΥΔΕΣ: Ορισμένοι πιστεύουν ότι, για τη φροντίδα των παιδιών, οι γιαγιάδες και οι παππούδες είναι οι καλύτεροι, αν εξαιρεθούν βέβαια οι γονείς. Ωστόσο, οι γιαγιάδες και οι παππούδες μπορεί να κουραστούν γρήγορα από την πρόσθετη ευθύνη καθώς το μωρό αρχίζει να μπουσουλάει. Και συχνά ξεσπούν διαμάχες από το γεγονός ότι υπάρχουν διαφορές σχετικά με τους κανόνες ανατροφής του παιδιού (‘Η γιαγιά ξέρει καλύτερα!’). Η Φρέντελ Μέιναρντ, στο βιβλίο της The Child Care Crisis (Κρίση στον Τομέα της Παιδικής Φροντίδας), λέει: «Ακριβώς επειδή [η γιαγιά] είναι μέλος της οικογένειας δεν δέχεται διαταγές και μπορεί να χρειάζεται να της μιλά κανείς ‘με το γάντι’. Αν η μπέιμπι-σίτερ που προσλάβατε χτυπάει το παιδί σας ή του δίνει καραμέλες αντί για τυρί φέτα, μπορείτε να της μιλήσετε έντονα ή να την απολύσετε, στην ανάγκη. Αλλά το πρόβλημα είναι όταν η γιαγιά παραβιάζει τις αξίες και τους κανόνες σας».

Εντούτοις, η ανοιχτή συζήτηση ανάμεσα στους γονείς, στις γιαγιάδες και στους παππούδες συνήθως αποτρέπει τους περιττούς διαξιφισμούς. «Όπου συμβούλιον δεν υπάρχει, οι σκοποί ματαιόνονται», λέει η Αγία Γραφή. (Παροιμίαι 15:22) Η γιαγιά μπορεί να φροντίζει με αγάπη το εγγόνι της, αλλά πρέπει να καταλάβει ότι η Αγία Γραφή θέτει στους γονείς την ευθύνη της ανατροφής των παιδιών. (Εφεσίους 6:4) Επομένως, για να φέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα αυτή η διευθέτηση, οι γονείς, οι παππούδες και οι γιαγιάδες πρέπει να καθιερώσουν προσυμφωνημένους κανόνες και αρχές.

ΑΔΕΛΦΙΑ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ: Κι αυτά επίσης, με την προϋπόθεση ότι είναι αρκετά ώριμα και υπεύθυνα, μπορούν να βοηθήσουν θαυμάσια. Συνήθως, δεν αρέσει καθόλου στους νεαρούς να τους λένε, ‘Πρόσεχε την αδελφούλα σου’. Ένας τέτοιος νεαρός που δεν νοιάζεται για το αδελφάκι του πιθανότατα θα αποδειχτεί αναξιόπιστος, απρόσεκτος και αμελής. Θυμηθείτε αυτό που λέει η Αγία Γραφή: «Η ανοησία είναι συνδεδεμένη μετά της καρδίας του παιδίου».—Παροιμίαι 22:15.

Γι’ αυτό πρέπει να παρακολουθείτε στενά τη φροντίδα που παρέχουν οι έφηβοι στα νεαρά αδέλφια τους. Να βεβαιώνεστε ότι τα μεγάλα παιδιά σας έχουν ακριβείς οδηγίες σχετικά με το τάισμα του παιδιού, τη φροντίδα που πρέπει να του δώσουν και το χειρισμό επειγόντων καταστάσεων και ότι είναι πρόθυμα να δώσουν την απαραίτητη φροντίδα στο παιδί σας.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΒΑΡΔΙΕΣ: Πολλά ζευγάρια προσπαθούν να φροντίσουν μόνα τους τα παιδιά τους με το να εργάζονται σε διαφορετικές βάρδιες. Ένας πατέρας εξηγεί: «Πηγαίνω στη δουλειά μετά το μεσημέρι ή αργά το απόγευμα όταν η γυναίκα μου έρχεται σπίτι. Έτσι, προσέχουμε τα παιδιά μας, μια ο ένας και μια ο άλλος. . . . Πιστεύουμε ότι αυτή η διευθέτηση μας έχει βοηθήσει να γνωρίσουμε και οι δυο πολύ καλά τα παιδιά μας και να είμαστε εκείνοι που επηρεάζουν κατά κύριο λόγο τη ζωή τους».

Όμως, αυτή η διευθέτηση δεν είναι τόσο ρόδινη όσο φαίνεται. Τα ζευγάρια μπορεί να καταντήσουν άγνωστοι μεταξύ τους, αν δεν τους μένει χρόνος να διαθέσουν ο ένας για τον άλλο. Και ο γονέας που έρχεται σπίτι μετά από μια νύχτα στη δουλειά δεν έχει πάντοτε την κατάλληλη διαύγεια για να φροντίσει τα παιδιά του ούτε και μεγάλες πιθανότητες να ξεκουραστεί στη διάρκεια της ημέρας. Μερικά ζευγάρια πιστεύουν ότι αξίζει κάθε θυσία προκειμένου να είναι σε θέση να φροντίζουν προσωπικά για τα παιδιά τους.

ΜΙΣΘΩΤΕΣ ΜΠΕΪΜΠΙ-ΣΙΤΕΡ: Συχνά το ιδανικότερο άτομο για τη φροντίδα του παιδιού μπορεί να είναι κάποια ικανή, περιποιητική μπέιμπι-σίτερ ή μια νταντά που δαπανά όλο της το χρόνο για το παιδί. Βέβαια, οι νταντάδες είναι ακριβές. Μερικές οικογένειες ξεπέρασαν το οικονομικό εμπόδιο προσλαμβάνοντας από κοινού με δυο-τρεις άλλες οικογένειες μια μπέιμπι-σίτερ για να φροντίζει τα παιδιά τους. Το πρόβλημα είναι να βρεθεί το σωστό άτομο. Η Αγία Γραφή προειδοποιεί: «Ο δε άφρων μισθώνει διαβάτην».—Παροιμίαι 26:10, ΛΧ.

Αυτό σημαίνει να εξετάσετε εξονυχιστικά το άτομο στο οποίο θα εμπιστευτείτε το παιδί σας. Τι γνωρίζετε πραγματικά για την υποψήφια μπέιμπι-σίτερ; Έχει προϋπηρεσία και εκπαίδευση στη φροντίδα παιδιών; Πώς συμπεριφέρεται στο παιδί σας και πώς τη δέχεται το παιδί σας; Μήπως έχει ανεπιθύμητες συνήθειες—όπως είναι η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης, το κάπνισμα ή η τοξικομανία; Είναι πρόθυμη να ακολουθήσει τις αρχές σας και τους κανόνες του σπιτιού σας;

Όταν τελικά μια οικογένεια βρει κάποιο υπεύθυνο, περιποιητικό άτομο, συχνά κατόπιν ανακαλύπτει προς απογοήτευσή της ότι οι μπέιμπι-σίτερ δεν στεριώνουν πουθενά. Αυτό μπορεί να αποτελεί σκληρή δοκιμασία για το συναισθηματικό κόσμο του παιδιού, καθώς οι μπέιμπι-σίτερ έρχονται—και φεύγουν.

[Πλαίσιο στη σελίδα 11]

Ολομόναχα Παιδιά

Όλο και περισσότερα παιδιά φροντίζουν μόνα τους τον εαυτό τους. Έχουν το παρατσούκλι «τα παιδιά με το αντικλείδι», μια και τους δίνουν τα κλειδιά γιατί γυρίζουν σπίτι την ώρα που κανείς δεν είναι εκεί. Μερικοί υπολογίζουν ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες και μόνο υπάρχουν εκατομμύρια ‘παιδιά με αντικλείδι’.

Οι ειδικοί στον τομέα της παιδικής φροντίδας είναι διχασμένοι σχετικά με το πόσο μεγάλο πρέπει να είναι ένα παιδί για να μπορεί ακίνδυνα να μείνει μόνο του για κάποια περίοδο χρόνου. Επομένως οι γονείς πρέπει με προσοχή να αποφασίσουν τι είναι το καλύτερο για το δικό τους παιδί, λαβαίνοντας υπόψη τους την ηλικία του, την ιδιοσυγκρασία του, τις ικανότητές του και τις συγκεκριμένες συνθήκες που επικρατούν στο σπίτι ή στη γειτονιά. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι επίσης ο νόμος της χώρας, επειδή στην κοινότητά σας μπορεί να είναι παράνομο να μείνει ένα παιδί χωρίς επιτήρηση.—Ρωμαίους 13:1.

Όταν είναι απαραίτητο να αφήσετε το παιδί μόνο του, τα επόμενα πρακτικά βήματα μπορεί να διασφαλίσουν την ασφάλεια του παιδιού:

1. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζει πώς να έρθει σε επαφή μαζί σας, ίσως με το να σας τηλεφωνήσει αμέσως μόλις γυρίσει από το σχολείο.

2. Να έχετε γραμμένους κοντά στο τηλέφωνο τους απαραίτητους τηλεφωνικούς αριθμούς (γιατρός, αστυνομία, πυροσβεστική).

3. Μάθετε στο παιδί σας να μην ανοίγει την πόρτα σε άγνωστους.

4. Διδάξτε στο παιδί σας τις οδηγίες χρήσης συσκευών που θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνες. Μην αφήνετε σπίρτα από εδώ κι από εκεί.

5. Γεμίστε το χρόνο του παιδιού με δουλειές του σπιτιού και εργασία του σχολείου.—Βλέπε Ξύπνα! 22 Αυγούστου 1986, σελίδες 14-16.

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Σπάνια μια βρεφονηπιαγωγός θα δείξει στο παιδί το ίδιο ενδιαφέρον που θα δείξει ο γονέας