Ματιές στον Κόσμο

«Μέρα Χωρίς Κάπνισμα»

Η WHO (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας) ανακήρυξε την 7η Απριλίου 1988 ως την πρώτη «Μέρα Χωρίς Κάπνισμα» στον κόσμο. Ο Δρ Χάλφνταν Μάλερ, γενικός διευθυντής της WHO, ισχυρίζεται ότι η χρήση καπνού προκαλεί κάθε χρόνο τον πρόωρο θάνατο 2,5 εκατομμυρίων ανθρώπων—τόσοι θα πέθαιναν αν συντρίβονταν κάθε μέρα 20 αεριωθούμενα τζάμπο επί ένα χρόνο! Ο Δρ Μάλερ ελπίζει ότι αν οι άνθρωποι σταματήσουν να καπνίζουν για μια μέρα, θα έχουν κάνει το πρώτο βήμα για να περιορίσουν ή ακόμη και να κόψουν εντελώς το κάπνισμα. Η WHO εφαρμόζει αυτά που διακηρύττει· δεν επιτρέπει το κάπνισμα σε κανένα γραφείο της. «Η WHO είναι, από το 1987, οργάνωση απαλλαγμένη από το κάπνισμα», είπε στο Ξύπνα! η Δις Κίντερμαν, εκπρόσωπος της WHO.

Αεροπλάνα Για «Μη Καπνιστές»

Από την 1η Δεκεμβρίου 1987 απαγορεύτηκε το κάπνισμα στους χώρους των αεροπλάνων όλων των αεροπορικών εταιριών του εσωτερικού της Αυστραλίας. Θα επιβάλλονται μεγάλα πρόστιμα στις αεροπορικές εταιρίες που αποτυγχάνουν να εφαρμόσουν πλήρως την απαγόρευση του καπνίσματος, οι δε παραβάτες θα τρώνε ένα γερό πρόστιμο που θα φτάνει τα 500 δολάρια Αυστραλίας [περ. 45.000 δρχ.]. Σύμφωνα με τη The Canberra Times, ο υπουργός μεταφορών και επικοινωνιών είπε: «Αυτή η ενέργεια έχει σαν σκοπό την προστασία των επιβατών που δεν καπνίζουν, οι οποίοι χωρίς αμφιβολία υποφέρουν και ταλαιπωρούνται πολύ—μπορώ να σας διαβεβαιώσω γι’ αυτό, γιατί κι εγώ δεν καπνίζω».

Τηλεοπτική Νηστεία

Ορισμένες οικογένειες Γερμανών ανακαλύπτουν τα οφέλη της λεγόμενης τηλεοπτικής νηστείας. Η γερμανική εφημερίδα Augsburger Allgemeine Zeitung, αναφέροντας την εμπειρία 80 αντρών, γυναικών και παιδιών στη Βεστφαλία, οι οποίοι αποφάσισαν να περάσουν «τέσσερις βδομάδες χωρίς τηλεόραση», λέει: «Τα απογεύματα και τα βράδια έχουν αλλάξει εντελώς. Ο ελεύθερος χρόνος χρησιμοποιείται τώρα με πιο παραγωγικό τρόπο και υπάρχει περισσότερη προσωπική πρωτοβουλία απ’ ό,τι προηγουμένως». Αποδεικνύεται πως αυτή η περίοδος χωρίς τηλεόραση έχει μόνιμα οφέλη. Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες εξήγησαν: «Τώρα οι συνήθειές μας παρακολούθησης διαφέρουν. Είμαστε πιο εκλεκτικοί· βλέπουμε τηλεόραση λιγότερο και κλείνουμε το διακόπτη πιο συχνά».

Μοσχεύματα Εγκεφάλου

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι γιατροί έκαναν για πρώτη φορά μεταμόσχευση εμβρυϊκού ιστού στους εγκεφάλους δυο ενηλίκων που υπόφεραν από την ασθένεια του Πάρκινσον. Ένα πρόσφατο τεύχος του The New England Journal of Medicine αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκε ιστός τόσο από τον εγκέφαλο όσο και από το επινεφρίδιο ενός εμβρύου ηλικίας 13 εβδομάδων, του οποίου η μητέρα είχε κάνει αποβολή. Αυτή η συγκλονιστική ιατρική διαδικασία έλαβε χώρα στο Ιατρικό Κέντρο Λα Ράζα της Πόλης του Μεξικού. Αυτά τα πειράματα μετάφεραν τις ηθικές αμφισβητήσεις, σχετικά με τη χρήση εμβρυϊκού ιστού για ιατρική νοσηλεία, από τη σφαίρα των θεωρητικών διενέξεων, στον τομέα της εφαρμοσμένης θεραπείας.

Παγόβουνο Μαμούθ

Τον περασμένο Οκτώβριο, αποκόπηκε από την Ανταρκτική ένα παγόβουνο πάχους 300 μέτρων, πλάτους 40 χιλιομέτρων και μήκους περίπου 160 χιλιομέτρων. Αυτό το παγόβουνο—που είναι περίπου διπλάσιο σε μέγεθος από την πολιτεία του Ροντ Άιλαντ—είναι το μεγαλύτερο παγόβουνο που έχει εντοπιστεί από το 1963 και μετά. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι θα περάσει μια δεκαετία μέχρις ότου το παγόβουνο βγει στην ανοιχτή θάλασσα. Οι επιστήμονες μελετούν τα παγόβουνα για να καθορίσουν αν η μόλυνση θερμαίνει την ατμόσφαιρα της γης, δημιουργώντας έτσι το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τέτοια θέρμανση θα μπορούσε να προκαλέσει την τήξη των πολικών πάγων, με κίνδυνο να πλημμυρίσουν τα περισσότερα από τα μεγάλα λιμάνια όλου του κόσμου, αν το επίπεδο της θάλασσας ανέβει έστω και 60 μόνο εκατοστά.

Κακές Συνήθειες Εφήβων

Η χρήση αλκοόλ, καπνού και ναρκωτικών ασκεί σημαντική επιρροή στους νεαρούς, ηλικίας 16 ως 18 χρονών, στη Γαλλία. Αυτό ήταν το πόρισμα μιας έρευνας που έγινε από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ερευνών για την Υγεία και την Ιατρική. Σύμφωνα με την έρευνα, «το 40 τοις εκατό των αγοριών και το 28 τοις εκατό των κοριτσιών καπνίζουν τουλάχιστο 10 τσιγάρα την ημέρα», αναφέρει η γαλλική εφημερίδα Le Monde. «Το πενηνταδύο τοις εκατό των αγοριών και το 21 τοις εκατό των κοριτσιών πίνουν τακτικά αλκοόλ. Το ίδιο ποσοστό νεαρών μεθάνε τρεις φορές το χρόνο». Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι «το 26 τοις εκατό των αγοριών και το 16 τοις εκατό των κοριτσιών έχουν δοκιμάσει απαγορευμένα ναρκωτικά». Οι ερευνητές του ινστιτούτου έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στην εξάρτηση των νεαρών ατόμων από το αλκοόλ και στη χρήση ναρκωτικών από μέρους τους. Δηλώνουν ότι η «επαναλαμβανόμενη επιθυμία ενός ατόμου να μεθάει σε νεαρή ηλικία είναι σημαντικό σημάδι για το ότι αργότερα θα πάρει απαγορευμένα ναρκωτικά».

Έλλειψη Γιατρών στην Αφρική

Μια έκθεση της WHO (Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας) αναφέρει ότι στη διάρκεια των ετών 1980-1986 ο αριθμός των γιατρών στην Αφρική έπεσε σε ένα γιατρό για 10.000 ανθρώπους. Σε αντίθεση μ’ αυτό, το περιοδικό Panoscope, που εδρεύει στο Λονδίνο, σημειώνει ότι «στο βιομηχανοποιημένο κόσμο, εκπαιδεύονται πάρα πολλά άτομα στην ιατρική και πολλά απ’ αυτά είναι άνεργα ή υποαπασχολούνται». Για παράδειγμα στην Ευρώπη, για 10.000 κατοίκους, υπάρχουν τώρα 24 φορές περισσότεροι γιατροί, οδοντογιατροί και φαρμακοποιοί απ’ ό,τι στην Αφρική.

‘Μη με Ξεχνάτε’

Ενώ κάποιος Γιαπωνέζος γιορτάζει, μπορεί να συμβεί κάτι που να τον σοκάρει, μπορεί να πάρει γράμμα από ένα νεκρό συγγενή. Η διανομή τέτοιων γραμμάτων, το λεγόμενο Ταχυδρομείο του Παραδείσου, δεν έχει καμιά σχέση με τον κόσμο των πνευμάτων. Μια εταιρία στη Ναγκόγια της Ιαπωνίας, δέχεται παραγγελίες από ηλικιωμένα άτομα, τα οποία της πληρώνουν κάποιο ποσό και την εμπιστεύονται ότι μετά το θάνατό τους θα παραδώσει χαιρετισμούς, δώρα και μηνύματα σε ειδικές μέρες. Το βασικό κόστος ενός γράμματος από τον «παράδεισο» είναι 10.000 γιεν (περ. 10.000 δρχ.). Όταν τα αντικείμενα πρέπει να παραδοθούν μέσα σε διάστημα μεγαλύτερο από ένα χρόνο, χρεώνεται σύνθετος τόκος 18 τοις εκατό το χρόνο. Συνεπώς, αν ένα γράμμα πρέπει να παραδοθεί δέκα χρόνια αργότερα θα κοστίσει αρκετά: 55.442 γιεν (περ. 55.500 δρχ.). Αξίζει τον κόπο; Ο πρόεδρος της εταιρίας εξηγεί: «Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να είναι σίγουροι ότι τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους δεν θα τους ξεχάσουν· ότι οι αποδείξεις για το ότι έζησαν, θα υπάρχουν ακόμη κι όταν οι ίδιοι θα έχουν πεθάνει».

‘Θάνατοι για την Προίκα’

Το The Economist του Λονδίνου λέει πως «είναι κοινώς γνωστό ότι πολλές, πιθανόν οι περισσότερες», από τις περιπτώσεις που δημοσιεύουν καθημερινά οι ινδικές εφημερίδες για νεαρές γυναίκες που πυρπολούνται, «είναι θάνατοι που οφείλονται στην προίκα». Είναι αποτέλεσμα της δυσαρέσκειας της οικογένειας του συζύγου για την προίκα που δόθηκε. Μερικές φορές η οικογένεια της νύφης δεν μπορεί να δώσει το ποσό που συμφωνήθηκε· άλλοτε από την πλευρά του γαμπρού απαιτούνται περισσότερα χρήματα μετά το γάμο. Αυτό φέρνει μεγάλη ένταση στη νιόπαντρη και στον πατέρα της. Μερικές σύζυγοι οδηγούνται στην αυτοκτονία, όταν δεν μπορεί να δοθεί το ποσό· άλλες τις σκοτώνουν ελπίζοντας ότι η επόμενη σύζυγος θα φέρει περισσότερα χρήματα. «Πολλοί πατέρες αντιμετωπίζουν τρομερά χρέη», σημειώνει η έκθεση. «Δεν είναι λοιπόν παράξενο το ότι ο άντρας που έχει πέντε κόρες και κανένα γιο, αισθάνεται καταραμένος».

«Καστανόχρωμος Νάνος»;

Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ισχυρές αποδείξεις για την ύπαρξη ενός αντικειμένου που εκ πρώτης όψεως μοιάζει με πλανήτη και το οποίο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα αστέρι, σε απόσταση μικρότερη των 50 ετών φωτός από τη γη, αναφέρει το βρετανικό περιοδικό Nature. Αν αυτή η ανακάλυψη υποστηριχτεί από επιπρόσθετη έρευνα, τότε αυτή θα είναι η πρώτη επαληθευμένη περίπτωση «καστανόχρωμου νάνου», υποπλανητικού δηλαδή ή υποαστρικού σώματος, για το οποίο οι αστρονόμοι θεωριολογούν επί δεκαετίες χωρίς να το έχουν δει. Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες και του Πανεπιστημίου της Χαβάης λένε ότι αυτή η σφαίρα αερίου είναι μεγαλύτερη από οποιονδήποτε από τους εννιά πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Αυτός ο καστανόχρωμος νάνος θα είναι επίσης το πρώτο όμοιο με πλανήτη αντικείμενο που ανιχνεύτηκε έξω από το ηλιακό μας σύστημα.

Ποιότητα που Κοστίζει

Ένα μπουκάλι γερμανικό κρασί του 1735—προφανώς «το παλιότερο πόσιμο λευκό κρασί του κόσμου»—βγήκε πρόσφατα στη δημοπρασία στο μοναστήρι του Έμπερμπαχ, στη Γερμανία. Λίγες μόνο σταγόνες ήταν αρκετές για να ικανοποιήσουν, και μάλιστα με το παραπάνω, τη γεύση εκείνων που ξέρουν από κρασιά. «Το άρωμά του και η δύναμή του είναι ασύγκριτα», είπε ξελιγωμένος ο ειδικός Ρόμπερτ Ένγκλερτ, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Schweinfurter Tagblatt. Λέγεται ότι ένα ποτήρι που είχε αδειάσει ως την τελευταία σταγόνα, συνέχισε να σκορπίζει την ευωδιά του κρασιού στον αέρα για ώρες, επιβεβαιώνοντας έτσι την εξαίρετη ποιότητα αυτού του κρασιού, που χρονολογείται από το 18ο αιώνα. Ένας Καναδός επιχειρηματίας αγόρασε τη μπουκάλα με το παλιό κρασί, αντί 53.000 γερμανικών μάρκων (περ. 4.240.000 δρχ.).