Γιατί Δεν Είναι για Μένα η Θεολογία Απελευθέρωσης

Αυτό ήταν που με τράβηξε στο κίνημα της θεολογίας απελευθέρωσης—η υπόσχεση για μια αλλαγή, όπως φαίνεται στο παραπάνω ρεφρέν ενός από τα τραγούδια που λέγαμε. Αλλά ήταν βάσιμη η ελπίδα μου για αλλαγή του κόσμου;

Ανατράφηκα ως Καθολικός από Μικρός

Γεννήθηκα από Καθολικούς γονείς κι έτσι μεγάλωσα «μέσα στην εκκλησία». Μπήκα κι εγώ στον όμιλο των αγοριών που βοηθούσαν τον ιερέα στη διάρκεια της λειτουργίας. Σε ηλικία 17 χρονών, με εξέλεξαν πρόεδρο του ομίλου, πράγμα που με έφερε σε πιο στενή επαφή με τους ιερείς. Με ευχαριστούσε να ακούω αυτά που κουβέντιαζαν και να διαβάζω αυτά που διάβαζαν. Εκείνα που με τραβούσαν ιδιαίτερα ήταν ορισμένα βιβλία σχετικά με τη θεολογία απελευθέρωσης, που έλεγαν ότι τελικά θα απελευθερωνόταν η ανθρωπότητα από την καταπίεση.

Όσο περισσότερα διάβαζα και άκουγα τόσο περισσότερο αποκτούσα την πεποίθηση ότι έπρεπε να μάθουν οι άνθρωποι γι’ αυτά τα πράγματα και να συνειδητοποιήσουν τα δικαιώματά τους. Γι’ αυτό χάρηκα πολύ όταν δημιουργήθηκε στην ενορία μας μια κοινότητα-βάση, όπως λεγόταν. Οι κοινότητες αυτές είναι ομάδες στις οποίες η «ιερατική φροντίδα» των φτωχών συνδυάζεται με την εκπαίδευση και με καλέσματα για πολιτική δράση. Στη Βραζιλία και μόνο, υπάρχουν 70.000 κοινότητες-βάσεις.

Ο αντικειμενικός σκοπός αυτών των κοινοτήτων είναι να οργανώνονται οι πληροφορημένοι Καθολικοί σε κέντρα εκπαίδευσης, και να διευθετούνται συλλαλητήρια. Σχεδίαζα και τύπωνα αφίσες και πανό διαμαρτυρίας, και πήγαινα μέλη της ομάδας μας σε ειδικές Λειτουργίες άλλων κοινοτήτων καθώς και σε πορείες διαμαρτυρίας.

Η Εργασία μου σε Κοινότητες-Βάσεις

Μερικοί άνθρωποι στο κέντρο που είχαμε στην Μπελέμ ζούσαν σε μια υποβαθμισμένη περιοχή γεμάτη βάλτους, όπου χρειαζόταν να χρησιμοποιούν μαδέρια για να φτάνουν στα σπίτια τους. Ο δήμος σχεδίαζε να απαλλοτριώσει τα σπίτια τους και να μεταφέρει τους ανθρώπους αλλού, δίνοντάς τους την ανάλογη αποζημίωση. Έλαβα κατευθυντήριες οδηγίες να αποτρέψω τους ανθρώπους από το να αποδεχτούν την προσφορά του δήμου και να τους υπενθυμίσω ότι ο ιερέας μας είχε πει πως αν παρέμεναν σταθεροί, ο δήμος θα υποχωρούσε και θα κοίταζε να βελτιώσει τα σπίτια τους. Σαν αποτέλεσμα, μερικοί αρνήθηκαν να φύγουν από εκεί. Πόσο λυπήθηκα όμως όταν είδα τους πυροσβέστες να τους βγάζουν έξω από τα σπίτια τους με τις μάνικες! Ένιωσα ότι είχα προδώσει τις ελπίδες των ανθρώπων του κέντρου μας, και πήγα σε άλλη κοινότητα.

Εκείνο τον καιρό ξέσπασε μια διαμάχη σχετικά με την κατοχή γης και συνελήφθηκαν 13 από τους παράνομα εγκαταστημένους και 2 Γάλλοι ιερείς. Όλοι τους οδηγήθηκαν στην Μπελέμ για να περιμένουν τη μέρα της δίκης. Θεωρήσαμε άδικη τη σύλληψή τους. Αποφασίστηκε λοιπόν να ενωθούν όλες οι κοινότητες-βάσεις της Μπελέμ για ειρηνικές διαμαρτυρίες μπροστά από το αστυνομικό τμήμα. Μια βραδιά μάλιστα, έκαναν τη βάρδια τους μαζί με τους υπόλοιπους η αδελφή μου και η γιαγιά μου. Η διαμαρτυρία μας κρατούσε 24 ώρες το εικοσιτετράωρο—αλλάζαμε βάρδιες—και τελείωσε μόνο όταν οι κρατούμενοι οδηγήθηκαν στη Μπραζίλια για δίκη.

Για την παραμονή της δίκης, σχεδιάστηκε μια ολονύκτια διαδήλωση. Όμως δεν έγινε επειδή ήρθε ο στρατός. Τότε η διαδήλωση μεταφέρθηκε αλλού, δίπλα στη μικρή Εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Όταν ήρθαν δυνάμεις κρούσης με δακρυγόνα, συγκεντρωθήκαμε όλοι μέσα στην εκκλησία.

Υπήρχαν σχεδόν 2.000 άτομα στριμωγμένα μέσα κι απέξω 1.200 στρατιώτες. Μέσα στην αναταραχή, αναρωτήθηκα: ‘Είναι αυτός ο λαός του Θεού; Πρέπει να είναι, γιατί δεν είπε ο Ιησούς: «Εάν εμέ εδίωξαν, και σας θέλουσι διώξει»;’—Ιωάννης 15:20.

Όταν σουρούπωσε, αρχίσαμε όλοι να πεινάμε—δεν είχαμε βάλει τίποτα στο στόμα μας όλη μέρα. Εμφανίστηκε ένας επίσκοπος και φώναξε να τον προσέξουμε, λέγοντας: ‘Αδελφοί, είναι καλύτερα να φύγουμε από την εκκλησία, γιατί ούτε νερό υπάρχει ούτε ηλεκτρισμός και μόνο ο Θεός ξέρει τι θα μας κάνουν όταν θα ’χει νυχτώσει’.

Τότε μίλησε κάποιος σημαίνων δικηγόρος: ‘Σύντροφοι, έχουμε δημοκρατία και δεν θα μας κάνουν τίποτα, γι’ αυτό πρέπει να μείνουμε εδώ’.

Έπειτα από πολλή διαμάχη, οι αρχηγοί της ομάδας πήραν την απόφαση να φύγουμε. Η αστυνομία μας άφησε να φύγουμε ειρηνικά.

Η Ανάγκη να Δοθούν Απαντήσεις σε Ορισμένα Ερωτήματα

Καθώς εξακολουθούσα να εργάζομαι στο κέντρο, αποφάσισα να διδάξω τα παιδιά της ομάδας μας, χρησιμοποιώντας το βιβλίο Ακούοντας τον Μεγάλο Διδάσκαλο, που μου το είχε δώσει η γιαγιά μου το 1974. Το βιβλίο έλεγε για καλή διαγωγή, για υπακοή στις εξουσίες και ήταν αντίθετο με τη χρήση εικόνων. Πώς όμως μπορούσα να συμβιβάσω τις διδασκαλίες της Αγίας Γραφής με τα όσα κάναμε;

Αυτό μ’ έκανε να αποσυρθώ από την κοινότητα. Στο μυαλό μου είχα πολλά ερωτήματα που έπρεπε να απαντηθούν. Για παράδειγμα: Αν αυτοί που υποστηρίζουν τη θεολογία απελευθέρωσης είναι ο αληθινός λαός του Θεού, γιατί δεν ακολουθούν τους υψηλούς ηθικούς κανόνες του Ιησού; Ο Θεός χρησιμοποίησε τον Μωυσή για να απελευθερώσει τους καταπιεσμένους Ισραηλίτες και να τους βγάλει από την Αίγυπτο· γιατί λοιπόν μερικοί πολιτικοί, αφού κερδίσουν θέσεις εξουσίας, ξεχνούν τους καταπιεσμένους ανθρώπους που υποτίθεται ότι θα ελευθέρωναν;

Έπειτα από έξι μήνες, χτύπησε την πόρτα μου μια κυρία και άρχισε να μου μιλάει για τη Βασιλεία του Θεού. Ήταν ιεραπόστολος των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Ύστερα από σύντομη συζήτηση, μου έδωσε το βιβλίο Η Νεότης σας—Επωφεληθήτε απ’ Αυτήν. Αργότερα, άρχισε να μου κάνει Γραφική μελέτη και με προσκάλεσε να παρακολουθήσω μια συνάθροιση στην Αίθουσα Βασιλείας. Όταν μετά γύρισα σπίτι, σκεφτόμουν τη διαφορά ανάμεσα στη συνάθροιση αυτή και σ’ εκείνες που παρακολουθούσα στο κέντρο. Στην Αίθουσα Βασιλείας δεν κάπνιζαν, δεν έπιναν ούτε έλεγαν αισχρά ανέκδοτα.

—Τι εννοείς Δημήτρη; ρώτησα.

—Δεν πρόκειται να καταλάβεις· ξέχνα το, ήταν η απάντησή του.

Εγώ όμως ήθελα να το καταλάβω κι όχι να το ξεχάσω, έτσι αποφάσισα να πάρω πιο σοβαρά τη Γραφική μελέτη που έκανα με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και να προσπαθήσω να διαπιστώσω τι εννοούσε.

Η Θεολογία Απελευθέρωσης και η Αγία Γραφή

Σε μια συνάθροιση στην Αίθουσα Βασιλείας, ο ομιλητής μίλησε σχετικά με τα εδάφια Ρωμαίους 13:1, 2, που λένε ότι ‘κάθε ψυχή θα πρέπει να υποτάσσεται στις ανώτερες εξουσίες, και ότι οι υπάρχουσες εξουσίες βρίσκονται τοποθετημένες στις σχετικές τους θέσεις από τον Θεό. Ώστε εκείνος που εναντιώνεται στην εξουσία έχει πάρει στάση ενάντια στη διευθέτηση του Θεού’.

Τότε σκέφτηκα: ‘Αυτό λοιπόν εννοούσε ο Δημήτρης! Ο απόστολος Παύλος καταστρέφει μ’ αυτά τα λόγια όλα όσα υποστηρίζει η θεολογία απελευθέρωσης. Δεν είναι σωστό να εναντιώνεται ο Χριστιανός στις κυβερνητικές εξουσίες’.

Έμαθα ακόμα ότι η Αγία Γραφή προσφέρει το αληθινό μέσο απελευθέρωσης της ανθρωπότητας από την καταπίεση—τη Βασιλική κυβέρνηση του Θεού στα χέρια του Βασιλιά του, του Χριστού Ιησού. Εφόσον μόνο οι Μάρτυρες του Ιεχωβά κηρύττουν γι’ αυτή τη Βασιλική κυβέρνηση, αποφάσισα να ενωθώ μαζί τους στο έργο κηρύγματος. Σύντομα βαφτίστηκα κι έγινα σκαπανέας, όπως λέγονται οι ολοχρόνιοι διάκονοι των Μαρτύρων του Ιεχωβά, και από τον Αύγουστο του 1985, υπηρετώ ως ειδικός σκαπανέας. Αργότερα παντρεύτηκα μια σκαπάνισσα και τώρα υπηρετούμε ως ολοχρόνιοι διάκονοι μαζί.

Είμαι πολύ ευγνώμων στον Ιεχωβά Θεό γιατί έχω γνωρίσει ‘την αλήθεια που ελευθερώνει’ και γιατί έχω το προνόμιο να βοηθώ κι άλλους να ελευθερωθούν από λανθασμένες ιδεολογίες. (Ιωάννης 8:32) Ανάμεσα σ’ αυτούς που έχω βοηθήσει είναι δυο φίλοι μου που εργάζονταν μαζί μου στο Καθολικό κέντρο, όπως επίσης και η αδελφή μου και η γιαγιά μου. Όπως εγώ, έτσι κι όλοι αυτοί μπορούν τώρα να δουν γιατί η θεολογία απελευθέρωσης δεν είναι η αληθινή λύση στα προβλήματα των φτωχών.—Όπως το αφηγήθηκε ο Ατίλα Μοντέιρο Καρνέιρο.

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Το έργο που έκανα για να βελτιώσω τις συνθήκες διαβίωσης των φτωχών στην Μπελέμ αποδείχτηκε αποτυχία

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Η γυναίκα μου κι εγώ φέρνουμε στους φτωχούς το μήνυμα για την αληθινή απελευθέρωση