Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Τι Πρέπει να Κάνω αν οι Γονείς μου Καβγαδίζουν;
ΟΤΑΝ τα δυο πρόσωπα που αγαπάς περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο ‘δαγκώνουν και τρώνε ο ένας τον άλλον’ με δηκτικά λόγια, τότε η ζωή μπορεί να καταντήσει καθημερινός εφιάλτης. (Γαλάτας 5:15) Η αλήθεια είναι ότι σε κάποιο βαθμό παρατηρείται ‘θλίψη’ ακόμα και στους πιο καλούς γάμους. (1 Κορινθίους 7:28) Όταν όμως οι τσακωμοί των γονέων διακατέχονται από το πνεύμα της αδιαλλαξίας και γίνονται με μοχθηρές ή ακόμα και βίαιες διαθέσεις, τότε κάτι δεν πάει καθόλου καλά.
Δεν είναι να απορεί λοιπόν κανείς που μερικοί νεαροί προσπαθούν να ‘μπαλώσουν’ το γάμο των γονέων τους. «Όταν καβγάδιζαν, εγώ έμπαινα στη μέση και προσπαθούσα να πάρω τον πατέρα μου έξω από το δωμάτιο, για να σταματήσουν τον καβγά», είπε ένας έφηβος. Άλλοι βυθίζονται με απογοήτευση στη σιωπή τους. «Όταν κάνουν αυτούς τους καβγάδες, προσπαθώ να μην είμαι μπροστά για να μη με πιάνει κατάθλιψη μ’ όλα αυτά», είπε ένα νεαρό κορίτσι. «Έπειτα όμως νιώθω ένοχη που δεν προσπάθησα να βοηθήσω».
Τι πρέπει να κάνεις, λοιπόν, όταν ξεσπάει έριδα μέσα στην οικογένεια;
Τι να Μην Κάνεις
Μην τους Φέρεσαι με Ασέβεια: Είναι εύκολο να νιώσεις ότι βαρέθηκες να έχεις γονείς που όλο τσακώνονται. Άλλωστε, εκείνοι θα πρέπει να αποτελούν το παράδειγμα για σένα—κι όχι εσύ για εκείνους. Όμως αν φέρεσαι περιφρονητικά σ’ ένα γονέα, πιθανώς το μόνο που θα γίνει είναι να προκαλέσεις περισσότερη ένταση στην οικογένεια. Και κάτι πιο σημαντικό: ο Ιεχωβά Θεός δίνει στους νεαρούς την εντολή να σέβονται και να υπακούν τους γονείς τους, ακόμα κι όταν οι γονείς το κάνουν αυτό δύσκολο.—Έξοδος 20:12· παράβαλε Παροιμίαι 30:17.
Μην Παίρνεις το Μέρος Κανενός: «Μερικές φορές όταν οι γονείς μου μαλώνουν», είπε μια έφηβη, «ο ένας από τους δυο μου ζητάει τη γνώμη μου. Αυτό πραγματικά με γεμίζει νευρικότητα». Βέβαια, όταν το θέμα σε αφορά άμεσα, μπορεί να είναι κατάλληλο να δώσεις μια ήπια απάντηση που να δείχνει σεβασμό.—Παροιμίαι 15:1.
Ή μπορεί ο ένας από τους γονείς σου να είναι Χριστιανός και ο άλλος να μην είναι ομόπιστος. Λόγω της θρησκείας, ίσως ανακύψουν δυσκολίες στις οποίες μπορεί να θεωρήσεις απαραίτητο να πάρεις θέση υπέρ της δικαιοσύνης μαζί με το θεοφοβούμενο γονέα. (Ματθαίος 10:34-37) Αλλά κι αυτό ακόμα θα πρέπει να γίνεται ‘με πραότητα και βαθύ σεβασμό’ μήπως και κάποια μέρα κερδηθεί ο μη ομόπιστος γονέας.—1 Πέτρου 3:15, ΜΝΚ.
Όταν όμως μια λογομαχία αποτελεί καθαρά δική τους προστριβή, συνήθως είναι σοφό να κρατάς ουδέτερη στάση.a Το εδάφιο Παροιμίαι 26:17 προειδοποιεί: ‘Όποιος περαστικός ανακατεύεται σε έριδα που δεν είναι δική του μοιάζει με άνθρωπο που πιάνει το σκύλο από τα αφτιά’. Αν πάρεις το μέρος του ενός από τους γονείς σου, υπάρχει κίνδυνος ο άλλος να σου κρατήσει κακία—και ίσως και να αποξενωθεί από εσένα.
Το νεαρό άτομο το οποίο, σε μια προστριβή μεταξύ των γονέων, παίρνει το μέρος του ενός από τους δυο προσπαθεί επίσης να «χειριστεί μια κατάσταση που στην πραγματικότητα είναι τόσο περίπλοκη ώστε δεν μπορεί ούτε καν να την κατανοήσει». Αυτά είπε ο οικογενειακός σύμβουλος Μίτσελ Ρόουζεν στο περιοδικό Τιν (’Teen). Οι προστριβές στο γάμο, είπε ο ίδιος, «περιλαμβάνουν πάρα πολλούς παράγοντες, και δεν πρόκειται απλώς για το ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο». Συχνά, στο βάθος μιας προστριβής βρίσκονται παράπονα και αισθήματα πίκρας που έχουν συσσωρευτεί στο πέρασμα των ετών. Όταν λοιπόν ο μπαμπάς ή η μαμά διαμαρτύρεται επειδή το φαγητό άργησε μερικά λεπτά ή επειδή ο άλλος άφησε το νιπτήρα βρώμικο, μπορεί να περιλαμβάνονται πολύ περισσότερα πράγματα απ’ όσα φαίνονται.
Η Αγία Γραφή προτρέπει: ‘Εάν είναι δυνατόν, όσο εξαρτάται από σας, να έχετε ειρήνη με όλους τους ανθρώπους’. (Ρωμαίους 12:18) Προσπάθησε λοιπόν να κρατήσεις ουδέτερη στάση. Τι γίνεται, όμως, αν οι γονείς σου σε πιέζουν να πάρεις το μέρος κάποιου; ‘Αυτός που συγκρατεί τα λόγια του είναι γνωστικός’, λέει η Αγία Γραφή. (Παροιμίαι 17:27) Ναι, απόφυγε να πεις—ή, ακόμα χειρότερα, να πεις με φωνές—τη γνώμη σου. Κάτι τέτοιο, ίσως μπορέσεις να το αποφύγεις με ωραίο τρόπο, λέγοντας λόγου χάρη: ‘Μαμά, μπαμπά, σας αγαπώ και τους δυο. Όμως σας παρακαλώ, μη μου ζητάτε να πάρω το μέρος κάποιου από τους δυο σας. Αυτό το ζήτημα θα πρέπει να το ξεκαθαρίσετε μεταξύ σας’.
Μην Ανακατεύεσαι κι Εσύ στους Τσακωμούς: Αρκετή φασαρία γίνεται όταν φωνάζουν δυο. Γιατί να μπει και τρίτος στο χορό; Το εδάφιο Παροιμίαι 15:18 λέει: ‘Ο άνθρωπος που θυμώνει διεγείρει μάχες· ο δε μακρόθυμος καταπαύει έριδες’. Απλούστατα μην επιτρέψεις στον εαυτό σου να ανακατευτεί στον καβγά. Κι αν καταλάβεις ότι πρόκειται να ξεσπάσει καβγάς, θυμήσου τα λόγια στο εδάφιο Παροιμίαι 17:14, ΜΝΚ: ‘Η αρχή μιας φιλονικίας είναι σαν να απελευθερώνει κάποιος ύδατα· προτού λοιπόν ξεσπάσει ο διαπληκτισμός, σήκω και φύγε’.
Μπορείς ίσως να φύγεις και να πας στο δωμάτιό σου να διαβάσεις, να μελετήσεις ή να παίξεις μουσική. Ή μπορεί να είναι κατάλληλη στιγμή για να επισκεφτείς κάποιο φίλο σου. Βρίσκοντας κάτι παραγωγικό να κάνεις, απομακρύνεσαι από το πεδίο της φιλονικίας και μπορείς πιο εύκολα να βγάλεις αυτή την υπόθεση από το μυαλό σου.
Μην Προσπαθείς να Γίνεις Σύμβουλος Γάμου: Όπως λέει μια παροιμία, υπάρχουν ‘διαφορές που είναι σαν μοχλοί φρουρίου’. (Παροιμίαι 18:19) Όταν καβγαδίζουν οι γονείς, προκαλούνται αισθήματα πίκρας που ορθώνουν ένα φραγμό φοβερό σαν ‘μοχλό φρουρίου’. Διαθέτεις τις γνώσεις ή την πείρα της ζωής για να τους βοηθήσεις να βγάλουν από τη μέση αυτόν το φραγμό; Προφανώς όχι.
Αν με αλαζονεία ανακατευτείς στα προβλήματα που έχουν οι γονείς σου με το γάμο τους, αυτό μπορεί να χειροτερέψει τα πράγματα. Το εδάφιο Παροιμίαι 13:10, ΜΝΚ, λέει: ‘Με την αλαζονεία, απλώς προξενεί κανείς διαμάχη, αλλά η σοφία είναι μ’ αυτούς που συζητούν μεταξύ τους’. Ναι, προφανώς οι γονείς σου θα καταφέρουν καλύτερα να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους, αν καθήσουν και συζητήσουν τα πράγματα ιδιαιτέρως ο ένας με τον άλλον.—Παράβαλε Παροιμίαι 25:9.
Άλλωστε, ο ρόλος του μεσάζοντα στην οικογένεια μπορεί να είναι πολύ πιο απαιτητικό έργο απ’ όσο αντιλαμβάνεσαι. Στο βιβλίο της Προβλήματα της Εφηβείας (Teen Troubles), η Κάρολαϊν Μακ Κλέναχαν Γουέσον μιλάει για ένα νεαρό κορίτσι ονόματι Κόρα, που προσπάθησε να παίξει το ρόλο του σύμβουλου γάμου. Το αποτέλεσμα; Ο γάμος των γονέων της σημείωσε βελτίωση, αλλά η Κόρα απέκτησε προβλήματα με το στομάχι της. Η Κάρολαϊν Γουέσον καταλήγει: «Άσε τους γονείς σου να χειριστούν τα προβλήματά τους. Εσένα σου φτάνουν όσα έχεις να αντιμετωπίσεις από το γεγονός και μόνο ότι είσαι στην εφηβεία».
Μη Στρέφεις τον Έναν Γονέα Κατά του Άλλου για να Εκμεταλλευτείς την Κατάσταση: Μερικοί νεαροί μηχανεύονται τρόπους για να επωφεληθούν από τις οικογενειακές διενέξεις. Όταν η μαμά λέει «Όχι!», αυτοί εκμεταλλεύονται τα συναισθήματα του μπαμπά και του εκμαιεύουν βεβιασμένα το «Ναι». Αν μεταχειριστείς με έξυπνο τρόπο τους γονείς σου μπορεί να κερδίσεις κάποιο βαθμό ελευθερίας, αλλά μακροπρόθεσμα αυτό απλώς και μόνο παρατείνει τη διαμάχη στην οικογένεια. Το νεαρό άτομο που τιμάει αληθινά τους γονείς του δεν θα καταφύγει σε τέτοια τεχνάσματα.
Μη Χειροτερεύεις την Κατάσταση: Το να εκδηλώνεις φυγοπονία ή αντικοινωνική συμπεριφορά, να φέρεσαι άσχημα στο σχολείο, να αφήνεις τους βαθμούς σου να πέφτουν—όλα αυτά απλώς περιπλέκουν τα προβλήματά σου. Να αναλαμβάνεις την ευθύνη των πράξεών σου και να μην επιτρέπεις στο γεγονός ότι οι γονείς σου ασχολούνται με τις διαφορές τους να αποτελεί δικαιολογία για ανάρμοστη διαγωγή. Να προσφέρεις πρόθυμα τη βοήθεια και τη συνεργασία σου.
Πώς θα Ξεπεραστεί η Κρίση στην Οικογένεια
Είναι φανερό ότι δεν μπορείς να αλλάξεις τους γονείς σου. Μπορείς όμως να τους επηρεάσεις προς το καλό. Προσπάθησε να εκδηλώνεις όσο μπορείς περισσότερη αισιοδοξία και χαρούμενη διάθεση. Να θυμάσαι: η αγάπη «όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, ελπίζει για το κάθε τι, υπομένει το κάθε τι». (1 Κορινθίους 13:7, ΚΔΤΚ) Μη σταματήσεις ποτέ να προσεύχεσαι να βελτιωθούν τα πράγματα. (Φιλιππησίους 4:6, 7) Επιπλέον, ο οικογενειακός σύμβουλος Κλέιτον Μπάρμπιου συνιστά: «Κάνε γνωστό [στους γονείς σου] ότι τους αγαπάς και τους δυο ανεξάρτητα από τις περιστάσεις». Ίσως μ’ αυτό και μόνο κατασιγάσει η ένταση στην οικογένεια.
Μπορείς επίσης να προσπαθήσεις να παροτρύνεις τους γονείς σου να ζητήσουν βοήθεια. Αυτό δεν θα πρέπει να γίνει την ώρα που έχει ανάψει ο καβγάς. Το εδάφιο Παροιμίαι 25:11, ΜΝΚ, μιλάει για ‘τον κατάλληλο λόγο στην κατάλληλη ώρα’. Προφανώς η κατάλληλη ώρα θα είναι όταν τα πράγματα έχουν ησυχάσει και οι γονείς σου έχουν μεγαλύτερη διάθεση να δεχτούν κάποια υπόδειξη. (Αν ο ένας από τους γονείς είναι ιδιαίτερα ευερέθιστος, προσπάθησε να πλησιάσεις εκείνον που φαίνεται να έχει σε μεγαλύτερο βαθμό την τάση να συζητάει λογικά τα ζητήματα.)
Άρχισε δίνοντάς τους τη διαβεβαίωση ότι τους αγαπάς. Έπειτα, εξήγησέ τους ήρεμα πώς επηρεάζουν εσένα οι λογομαχίες τους. Κάτι τέτοιο δεν θα είναι εύκολο. Στο βιβλίο της Προβλήματα στο Σπίτι (Trouble at Home), η Σάρα Γκίλμπερτ παραδέχεται ότι αυτές οι προσπάθειες μπορεί να συναντήσουν αντιδράσεις του τύπου: «Αυτό δεν είναι δική σου δουλειά—να μην ανακατεύεσαι!» Ωστόσο, η ίδια συμβουλεύει πως «πρέπει να τους δείξεις καθαρά ότι είναι δική σου δουλειά». Εξήγησέ τους πώς σε τρομάζουν, σε στενοχωρούν ή σε εξοργίζουν οι καβγάδες τους. Παρ’ όλο που εσύ δεν θέλεις να επεμβαίνεις στη ζωή τους, οι καβγάδες τους αναστατώνουν πάρα πολύ τη δική σου ζωή! Πρότεινε στους γονείς σου να ζητήσουν βοήθεια—ίσως απευθυνόμενοι σε κάποιον Χριστιανό πρεσβύτερο που εμπιστεύονται.b
Αν οι γονείς σου έρθουν πρόσωπο με πρόσωπο με τις συνέπειες της συζυγικής τους διαμάχης, μπορεί να υποκινηθούν να καταπιαστούν σοβαρά με την επίλυση των προβλημάτων τους—και ίσως ακόμα και να σταματήσουν τους καβγάδες.
[Υποσημειώσεις]
a Δεν αναφερόμαστε σε περιπτώσεις στις οποίες ένας πατέρας που κακομεταχειρίζεται τα μέλη της οικογένειας απειλεί ότι θα χρησιμοποιήσει βία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα μέλη της οικογένειας ίσως αναγκαστούν να ζητήσουν τη βοήθεια τρίτων προκειμένου να προστατευτούν από σωματική βλάβη.
b Αν οι γονείς δεν φανούν λογικοί ή πρόθυμοι να ακούσουν, ίσως είναι σοφό να εκμυστηρευτείς το θέμα σε κάποιον ώριμο Χριστιανό ή Χριστιανή. Το άτομο αυτό δεν θα είναι σε θέση να επεμβεί στο γάμο των γονέων σου, αλλά μπορεί να προσφέρει ευπρόσδεκτη συναισθηματική υποστήριξη και καλές συμβουλές.
[Εικόνα στη σελίδα 18]
Μπορούν οι νεαροί να μεσολαβούν με επιτυχία στις προστριβές των γονέων τους;