Ματιές στον Κόσμο

Θάνατοι από Αλκοόλ στην Ιαπωνία

Τα κρούσματα οξείας δηλητηρίασης από αλκοόλ έχουν αυξηθεί δραστικά στην Ιαπωνία πρόσφατα, αναφέρει η εφημερίδα Δε Ντέιλι Γιομιούρι (The Daily Yomiuri). Ένας παράγοντας που συμβάλλει σε αυτό είναι η αναβίωση του ικίνομι, που σημαίνει να πίνει κανείς κάποιο οινοπνευματώδες ποτό μονορούφι. Αυτό συχνά λαβαίνει χώρα υπό την άσκηση πίεσης ή ακόμη και εξαναγκασμού από ένα πλήθος παρατηρητές που υποκινούν και επευφημούν τον πότη να συνεχίσει. Αυτή η μανία είχε κοπάσει κάπως, αλλά αναζωπυρώθηκε πέρσι. Η Μίγιακο Όμοτο, υφηγήτρια στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Τόχο, εξομοιώνει το να εξαναγκάζει κανείς κάποιον να πιει μονορούφι ένα οινοπνευματώδες ποτό με απόπειρα ανθρωποκτονίας. Η ίδια είπε: «Το ικίνομι είναι επικίνδυνο επειδή το άτομο καταναλώνει περισσότερο αλκοόλ από όσο μπορεί να αντέξει το σώμα του, προτού το σώμα του αρχίσει να στέλνει προειδοποιητικό σήμα». Η Πυροσβεστική Υπηρεσία του Τόκιο αναφέρει ότι 9.122 άτομα με οξεία δηλητηρίαση από αλκοόλ χρειάστηκε να μεταφερθούν σε νοσοκομεία το 1991—αύξηση 8 τοις εκατό σε σύγκριση με το περασμένο έτος. Έξι από αυτά πέθαναν.

Μισαλλόδοξοι Γείτονες

Ποιος γείτονας θα θέλατε λιγότερο να ζει δίπλα σας; Η Ευρωπαϊκή Ομάδα Μελέτης των Συστημάτων Αξιών έθεσε αυτό το ερώτημα σε 20.000 άτομα από 14 χώρες σε μια προσπάθεια να ανακαλύψει κοινούς φόβους και προκαταλήψεις. «Το πιο ανεκτικό έθνος μέχρι τώρα είναι η Δανία», σημειώνει η εφημερίδα Δε Γιουροπίαν (The European), ενώ αναφέρθηκε ότι η Πορτογαλία είναι η λιγότερο ανεκτική χώρα. Αναφορικά με γείτονες που έχουν AIDS, οι άνθρωποι σε χώρες οι οποίες είναι ως επί το πλείστον Καθολικές, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία, αποδείχτηκαν οι πιο εχθρικοί, ενώ οι Βέλγοι αποκάλυψαν περισσότερη φυλετική και θρησκευτική μισαλλοδοξία. Οι Γερμανοί δεν θέλουν να έχουν πολιτικούς εξτρεμιστές για γείτονες. Άντρες και γυναίκες παρουσίασαν ελάχιστη διαφορά στο ζήτημα της μισαλλοδοξίας. Αλλά ένας παράγοντας φάνηκε να συνδέεται με τη μισαλλοδοξία σε όλες τις χώρες—η ηλικία. Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας γενικά δυσκολεύονταν περισσότερο όσον αφορά την επιλογή των ανθρώπων που θα ήθελαν για γείτονες.

Ο Αριθμός των Τίγρεων Φθίνει

Ένα από τα κορυφαία φυσικά καταφύγια της Ινδίας χάνει τις σπάνιες τίγρεις της Βεγγάλης οι οποίες βρίσκονταν εκεί, αναφέρει το περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist). Σε μια πρόσφατη απογραφή στο καταφύγιο Ράνθαμπορ βρέθηκαν μόνο 15 τίγρεις—από 44 που υπήρχαν μόλις πριν από τρία χρόνια. Το πρόβλημα, το οποίο δεν αποτελεί έκπληξη, είναι η λαθροθηρία. Αλλά οι λαθροθήρες αυτές τις μέρες δεν ζητούν μόνο τα ωραία δέρματα. Τα οστά της τίγρης χρησιμοποιούνται για την παρασκευή «κρασιού από οστά τίγρης», το οποίο είναι δημοφιλές ως τονωτικό σε μερικές ασιατικές χώρες. Οι λαθροθήρες συνήθως σκοτώνουν τις τίγρεις με δηλητηριασμένο δόλωμα, μερικές φορές αφανίζοντας και τα τιγράκια μαζί με τις μητέρες τους. Η ειρωνεία είναι πως το καταφύγιο Ράνθαμπορ αρχικά ήταν το βασικό έκθεμα στο Πρόγραμμα Τίγρης—μια προσπάθεια διατήρησης η οποία είχε σχεδιαστεί για να σώσει την τίγρη της Βεγγάλης από την εξαφάνιση. Συνολικά, υπολογίζεται ότι έχουν απομείνει μόνο 6.000 ως 9.000 από αυτά τα καταπληκτικά ζώα στον κόσμο.

Κάπνισμα και Σπασμένα Οστά

«Έφτασε η μέρα κατά την οποία ακόμη και οι ορθοπεδικοί θα επιβάλλουν στους πελάτες τους να κόψουν το κάπνισμα», αναφέρει η εφημερίδα Φόλχα ντε Σ. Πάουλο (Folha de S. Paulo) της Βραζιλίας. Μια μελέτη που έγινε σε 29 άτομα με κατάγματα αποκάλυψε ότι η νικοτίνη από τον καπνό έκανε τα αιμοφόρα αγγεία των χρόνιων καπνιστών λιγότερο ελαστικά. Αντίθετα, τα αιμοφόρα αγγεία των μη καπνιστών και εκείνων που είχαν καπνίσει λιγότερο από δυο χρόνια ήταν πιο ικανά να συστέλλονται και να διαστέλλονται, πράγμα που συντελεί στη γρηγορότερη θεραπεία των καταγμάτων. Κατά μέσο όρο, τα κατάγματα των μη καπνιστών διορθώθηκαν κατά 28 τοις εκατό γρηγορότερα από εκείνα των μακροχρόνιων καπνιστών. Επίσης, η εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα κατά το κάπνισμα μειώνει τη ροή του οξυγόνου και έτσι το σπασμένο οστό προσλαμβάνει λιγότερη τροφή.

Η Νόσος του Σάγκας Εξαπλώνεται

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αναφέρει ότι περίπου 18 εκατομμύρια άνθρωποι στη Λατινική Αμερική έχουν προσβληθεί από το παράσιτο που προκαλεί τη νόσο του Σάγκας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά καρδιακά προβλήματα ακόμη και σε θάνατο. Συνολικά 90 εκατομμύρια άνθρωποι—το 25 τοις εκατό του πληθυσμού—σε 17 χώρες της Λατινικής Αμερικής κινδυνεύουν να προσβληθούν από αυτή την ασθένεια, σύμφωνα με την εφημερίδα Ελ Ντιάριο (El Diario) της Βολιβίας. Συχνά, η ασθένεια μεταδίδεται από ένα έντομο με την κοινή ονομασία «κοριός που φιλάει». Το περιοδικό Βολιβιανά Νέα (Notícias Bolivianas) συστήνει το ασβέστωμα όλων των τοίχων, τη φύλαξη όλων των ζώων σε μάντρες έξω από το σπίτι και όχι μέσα σε αυτό, και τη σχολαστική καθαριότητα προκειμένου να απαλλαχτεί το σπίτι από αυτούς του κοριούς που είναι φορείς της ασθένειας. Όσον αφορά τις μεταγγίσεις αίματος, το ίδιο περιοδικό επισημαίνει ότι αυτές, σε ποσοστό 47,6 τοις εκατό, εμπεριέχουν κάποιους κινδύνους μετάδοσης της νόσου του Σάγκας. Και καταλήγει: «Συνιστάται η αποχή από το αίμα, σε αρμονία με τη Γραφική εντολή».

Πουλιά Απειλούνται με Εξαφάνιση

Από τα 273 είδη πουλιών που υπάρχουν στη Γερμανία, τα 166 απειλούνται με εξαφάνιση, ισχυρίζεται η Γερμανική Εταιρία Προστασίας του Περιβάλλοντος. Οι λόγοι λέγεται ότι είναι η μείωση της διαθέσιμης γης εξαιτίας των δρόμων, της βιομηχανίας, της εντατικής καλλιέργειας και του τουρισμού. Η εφημερίδα Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) αναφέρει ότι, μολονότι πολλές λίμνες, ποτάμια και υγρότοποι στη Γερμανία έχουν ανακηρυχτεί προστατευμένες περιοχές, αυτά τα μέτρα δεν επαρκούν για να βοηθήσουν είδη όπως η χλιδονιάς η μαύρη, η νανομουγκάνα και ο θαλασσαετός. Η διατήρηση του περιβάλλοντος στο οποίο μεγαλώνουν αυτά τα πουλιά επιτελεί ελάχιστα πράγματα αν δεν προστατεύονται και οι περιοχές στις οποίες τα πουλιά βρίσκουν καταφύγιο το χειμώνα, όπως αυτές που υπάρχουν στην Αφρική. Έτσι, η εφημερίδα τονίζει: «Σε πολλές περιπτώσεις, η διατήρηση του περιβάλλοντος μπορεί να φέρει αποτελέσματα μόνο αν συνδυάζεται με διεθνή συνεργασία».

Τα Οφέλη του Μασάζ στα Μωρά

«Η διαίσθηση και η προσωπική πείρα μάς λένε ότι η επαφή μεταξύ ανθρώπων είναι υγιεινή», σχολιάζει το δελτίο Έκθεση για την Ένταση και την Υγεία (Stress & Health Report). Αυτή η αρχή εφαρμόστηκε στη φροντίδα μιας ομάδας πρόωρων μωρών, και το δελτίο που εκδίδεται από το Νοσοκομείο Ένλο της Καλιφόρνιας παραθέτει μια επιστημονική μελέτη που περιλάμβανε 40 τέτοια βρέφη. Στα είκοσι από αυτά έκαναν κάθε μέρα τρία απαλά μασάζ διάρκειας 15 λεπτών. Άλλα είκοσι πρόωρα βρέφη λάβαιναν την κανονική φροντίδα. Τα 20 στα οποία είχαν κάνει μασάζ ήταν σε καλύτερη κατάσταση από τα άλλα 20 σε αρκετούς τομείς. Το βάρος που έπαιρναν καθημερινά ήταν, κατά μέσο όρο, 47 τοις εκατό περισσότερο, τα αποτελέσματα των τεστ συμπεριφοράς ήταν υψηλότερα, και τα μωρά φαίνονταν περισσότερο δραστήρια και άγρυπνα. Η Έκθεση για την Ένταση και την Υγεία καταλήγει: «Αυτό που είναι καλό για τα πολύ μικρά μωρά είναι πιθανότατα καλό για όλους εμάς».

Λίμνη που Πνίγεται

Η φαντασμαγορική λίμνη Βικτόρια της Αφρικής, η δεύτερη σε μέγεθος λίμνη με γλυκό νερό στον κόσμο, βρίσκεται αντιμέτωπη με το φρικτό θάνατο από ασφυξία, πιστεύουν μερικοί επιστήμονες. Φαίνεται ότι τα φύκια αφθονούν στον πυθμένα της λίμνης και παίρνουν το οξυγόνο από το νερό. Η αιτία; Με λίγα λόγια, ο άνθρωπος, μέσω της αποψίλωσης των δασών, της καλλιέργειας και του υπερπληθυσμού. Τα φύκια τρέφονται με ουσίες πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά που προέρχονται από την απορροή του εδάφους, από λύματα των υπονόμων και από την κάπνα των ξύλων. Επίσης, πριν από 30 περίπου χρόνια οι υπεύθυνοι στον τομέα της αλιείας αποφάσισαν να ενισχύσουν την αλιεία χρησιμοποιώντας την πέρκα του Νείλου. Αυτά τα καινούρια ψάρια πολλαπλασιάστηκαν με επιτυχία και το εμπόριο των ψαριών γνώρισε άνθηση, όπως είχε προγραμματιστεί. Ωστόσο, η πέρκα του Νείλου καταβρόχθιζε τα μικρά ψάρια που επί μακρόν διατηρούσαν την ισορροπία καθώς τρέφονταν με φύκια. Τα μισά και πλέον είδη αυτών των ψαριών έχουν εξαφανιστεί. Τώρα, εξαιτίας της υπερβολικής αλιείας και της ανεπάρκειας του οξυγόνου, μπορεί να απειληθεί με εξαφάνιση και η ίδια η πέρκα. Περίπου 30 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από το εμπόριο ψαριών της λίμνης Βικτόρια.

Άσκηση του Εγκεφάλου

«Υγιείς Εγκέφαλοι». Έτσι ονομάζεται μια φινλανδική εκστρατεία που τονίζει ότι πρέπει να χρησιμοποιείται ο εγκέφαλος. Το σκεπτικό είναι απλό: Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε τον εγκέφαλό μας—με το να στοχαζόμαστε, να σχεδιάζουμε και να μαθαίνουμε καινούρια πράγματα—τόσο καλύτερα λειτουργεί. «Μέσα στον εγκέφαλό μας έχουμε άπειρες δυνατότητες επίλυσης προβλημάτων, αλλά, δυστυχώς, ο άνθρωπος χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο μόνο το ένα δέκατο της ικανότητας που διαθέτει ο εγκέφαλος», τονίζει ο Γιούχανι Γιούντουνεν, ένας ερευνητής του εγκεφάλου και διοικητικός διευθυντής νοσοκομείου, ο οποίος είναι επικεφαλής αυτής της εκστρατείας. «Βελτιώστε τον εγκέφαλό σας, μάθετε καινούρια πράγματα και θα έχετε περισσότερη ικανότητα στη διάθεσή σας», παροτρύνει ο ίδιος. Βρίσκει ενοχλητικό το γεγονός ότι τόσο πολλοί άνθρωποι ειδωλοποιούν τη νεότητα και υποτιμούν την ικανότητα που διαθέτει ο εγκέφαλος μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων, επειδή αυτός πιστεύει ότι ο εγκέφαλος ατόμων με μεγαλύτερη ηλικία τείνει να λειτουργεί ακόμη καλύτερα από εκείνον των νεότερων σε ορισμένους τομείς. «Δεν είναι τυχαίο το ότι οι υψηλές θέσεις εργασίας κατέχονται από άτομα μεγάλης ηλικίας», σχολιάζει ο Γιούντουνεν. «Ο εγκέφαλος μπορεί να είναι όργανο που φθίνει, αλλά οι μεγαλύτεροι τον χρησιμοποιούν πιο επιδέξια από τους νέους».

Φθίνουσα Ποικιλία

Σύμφωνα με το βραζιλιάνικο περιοδικό Σουπεριντερεσάντε (Superinteressante), αρκετά είδη πεπονιών στην Ισπανία και ορισμένες ποικιλίες κρεμμυδιών στην κεντρική Ασία εξαφανίζονται, και στη Βραζιλία υπάρχουν είδη ζαχαροκάλαμου και καλαμποκιού που έχουν ήδη εκλείψει. «Φταίει η βιομηχανία και οι καταναλωτές οι οποίοι πάντα προτιμούν τα ίδια προϊόντα», αναφέρθηκε πως είπε ο Εντουάρ Σαούμα, γενικός διευθυντής της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του Ο.Η.Ε. Το περιοδικό προσθέτει: «Εφόσον οι αγρότες προσπαθούν να ικανοποιήσουν την αγορά, η μείωση των ειδών γίνεται όλο και πιο έντονη κάθε μέρα». Εξαιτίας αυτής της τυποποίησης, το ανθρώπινο γένος μπορεί να χάσει 40.000 είδη λαχανικών στις επόμενες δεκαετίες, προειδοποιεί ο Σαούμα. Οι επιστήμονες εκφράζουν φόβους ότι, χωρίς βιολογική ποικιλία, οι σοδειές θα γίνουν πιο ευάλωτες στις ασθένειες.

Η πιο Θανατηφόρα Εθιστική Ουσία

Τα τσιγάρα όχι μόνο συγκαταλέγονται στα πλέον εθιστικά ναρκωτικά αλλά είναι «μέχρι τώρα τα πιο θανατηφόρα», παρατηρεί ο Τόμας Κ. Σέλιν, πρώην διευθυντής του Ιδρύματος για τη Μελέτη της Συμπεριφοράς και της Τακτικής Απέναντι στο Κάπνισμα. Το να κόψει κανείς το κάπνισμα είναι δύσκολο, λέει ο ίδιος στο τεύχος του περιοδικού Επιστήμη (Science) με ημερομηνία 24 Ιανουαρίου 1992. Το ποσοστό επιτυχίας στις προσπάθειες διαφόρων ατόμων να κόψουν το κάπνισμα για δυο χρόνια ή και περισσότερο ήταν 1 στις 5. Γιατί είναι τόσο δύσκολο να κόψει κανείς το κάπνισμα; Ο Σέλιν απαριθμεί τους εξής λόγους: Τα τσιγάρα είναι φτηνά, τα βρίσκει κανείς γρήγορα, μεταφέρονται εύκολα και μπορεί κανείς να τα αποθηκέψει· δεν προξενούν άμεση βλάβη σε καμιά από τις ικανότητες του καπνιστή· και δεν χρειάζεται ειδικός εξοπλισμός για να καπνίσει κάποιος. «Η βλάβη αργεί να έρθει», λέει ο ίδιος. «Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από καρκίνο και από παθήσεις των πνευμόνων και της καρδιάς εξαιτίας του καπνίσματος κάπνιζαν επί τρεις ή περισσότερες δεκαετίες προτού εμφανιστούν τα συμπτώματα». Μολονότι η νικοτίνη είναι η κύρια εθιστική ουσία που βρίσκεται στον καπνό του τσιγάρου, ο Σέλιν υποπτεύεται επίσης ότι η γεύση του καπνού και η επίδραση που ασκεί στη διάθεση των ατόμων όταν καπνίζουν μπορεί να συμβάλλουν στον εθισμό. Γιατί οι υποτροπές είναι τόσο συνηθισμένο φαινόμενο; «Οι περισσότεροι από εκείνους που έχουν κόψει το κάπνισμα μπορούν να βρουν κάποιο τσιγάρο μέσα σε πέντε, το πολύ, λεπτά, και αρκεί η παραμικρότερη απώλεια ελέγχου για να ικανοποιήσει κάποιος την παρόρμηση να καπνίσει», αναφέρει ο ίδιος.