«Η Πόλη Είναι Γεμάτη Καταδυνάστευση»
ΟΤΑΝ ο Βιβλικός προφήτης Ιεζεκιήλ αναφέρθηκε σε μια πόλη που ήταν «γεμάτη καταδυνάστευση», δεν γνώριζε τίποτα για τα προβλήματα που μαστίζουν τις σύγχρονες πόλεις. (Ιεζεκιήλ 9:9, Μια Αμερικανική Μετάφραση [An American Translation]) Ούτε αποτελούσαν τα λόγια του ένα μυστηριώδη τρόπο για να προφητέψει ότι θα υπήρχαν αυτά τα προβλήματα. Εντούτοις, αυτό που έγραψε θα μπορούσε να είναι μια ακριβής περιγραφή των πόλεων του 20ού αιώνα.
Το βιβλίο 5.000 Μέρες για να Σώσουμε τον Πλανήτη (5000 Days to Save the Planet) έκανε την εξής παρατήρηση: «Χωρίς περιστροφές και τετριμμένα, οι πόλεις μας έχουν γίνει άσχημες τόσο για να ζει κανείς σε αυτές όσο και για να τις βλέπει. . . . Τα κτίρια που ολοένα και περισσότερο δεσπόζουν στις πόλεις μας έχουν οικοδομηθεί με λίγη ή καθόλου σκέψη για εκείνους που πρέπει να ζήσουν και να εργαστούν σε αυτά».
Καθόλου Κολακευτικές Αλήθειες για τις Πόλεις
Εννιά πόλεις, οι οποίες βρίσκονται σε διάφορα μέρη του κόσμου, έχουν περιγραφτεί από τις εφημερίδες και τα περιοδικά με τον παρακάτω τρόπο. Μπορείτε να βρείτε το όνομα της κάθε πόλης;
Η Πόλη Α, η οποία βρίσκεται στη Λατινική Αμερική, φημίζεται για τους νεαρούς επαγγελματίες δολοφόνους που ζουν σε αυτήν και για το υψηλό ποσοστό ανθρωποκτονιών που παρατηρείται εκεί. Είναι επίσης γνωστή ως η έδρα ενός καρτέλ ναρκωτικών.
Η Πόλη Β είναι «η χειρότερη πόλη [των Ηνωμένων Πολιτειών] όσον αφορά τις ληστείες που γίνονται στους δρόμους». Στους δυο πρώτους μήνες του 1990, οι σκοτωμοί «αυξήθηκαν κατά 20 τοις εκατό σε σύγκριση με την ίδια περίοδο» του προηγούμενου χρόνου.
«Κάθε χρόνο, αρκετά εκατομμύρια άτομα μετακομίζουν σε αστικά κέντρα της Νότιας Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας . . . · μεταναστεύουν νομίζοντας ότι θα βρουν τη γη της επαγγελίας». Καθώς δεν τη βρίσκουν, πολλοί αναγκάζονται να ζουν μέσα στη φτώχεια και υποχρεώνονται να ζητιανεύουν ή να κλέβουν για να επιβιώσουν. Οι μισοί από τους κατοίκους της αφρικανικής Πόλης Γ και της ασιατικής Πόλης Δ—καθώς επίσης το 70 τοις εκατό της ασιατικής Πόλης Ε—λέγεται ότι κατοικούν σε χώρους απαράδεκτης ποιότητας.
«Ενώ [η Πόλη ΣΤ] συγκαταλέγεται στα πιο ασφαλή μεγάλα αστικά κέντρα της Βόρειας Αμερικής, η αυξανόμενη ανεργία, το ανερχόμενο ποσοστό του εγκλήματος και το μίσος μεταξύ εθνοτήτων έχουν υποκινήσει τους πολίτες της να κάνουν σκέψεις γύρω από την αρνητική πλευρά της επιτυχίας. Το έγκλημα . . . έχει αποκαρδιώσει τους κατοίκους της πόλης. Οι σεξουαλικές επιθέσεις έχουν αυξηθεί κατά 19% . . . Οι φόνοι έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 50%».
«Κάθε μέρα 1.600 άνθρωποι μετακομίζουν στη [λατινοαμερικανική Πόλη Ζ] . . . Αν [η πόλη] συνεχίσει να μεγαλώνει με αυτόν το ρυθμό, 30 εκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν εκεί στο τέλος του αιώνα. Θα παλεύουν να διασχίσουν την πόλη με ρυθμό χελώνας μέσα σε 11 εκατομμύρια αυτοκίνητα, παγιδευμένοι στην κυκλοφοριακή συμφόρηση επί ώρες κάθε φορά . . . Η ατμοσφαιρική μόλυνση . . . είναι εκατό φορές μεγαλύτερη από το αποδεκτό όριο. . . . Το σαράντα τοις εκατό όλων των κατοίκων υποφέρει από χρόνια βρογχίτιδα. . . . Στις ώρες της κυκλοφοριακής αιχμής το επίπεδο θορύβου στο κέντρο της πόλης ανέρχεται στα 90 με 120 ντεσιμπέλ· τα 70 ντεσιμπέλ θεωρούνται ανυπόφορα».
«Κάθε μέρα περισυλλέγονται 20 τόνοι κόπρανα σκύλων από τους δρόμους και τα πεζοδρόμια [της ευρωπαϊκής Πόλης Η]. . . . Εκτός από το κόστος και την ενόχληση, ήρθε στο φως ένας άλλος πιο σημαντικός παράγοντας. Τα κόπρανα των σκύλων είναι εστία μιας λοιμώδους ασθένειας, η οποία προκαλείται από το παράσιτο που λέγεται ασκαρίδα του σκύλου. Διαπιστώθηκε ότι οι μισοί από τους παιδότοπους και τις παιδικές χαρές με άμμο [στην πόλη] έχουν μολυνθεί από τα πολύ ανθεκτικά μικροσκοπικά αβγά αυτού του παράσιτου, που κάνει την είσοδό του στα σπίτια πάνω στις σόλες των παπουτσιών και στα πέλματα των κατοικίδιων ζώων. . . . Η κόπωση, οι πόνοι στην κοιλιά, οι αλλεργίες καθώς και τα καρδιακά και αρτηριακά προβλήματα συγκαταλέγονται στα αρχικά συμπτώματα της ασθένειας».
«Μολονότι [η ασιατική Πόλη Θ] πλήττεται από όλα τα προβλήματα μιας πολύ αναπτυγμένης μητρόπολης που βρίσκεται σε μια υπανάπτυκτη χώρα—τη φτώχεια, το έγκλημα, τη μόλυνση—έχει αρχίσει να εδραιώνεται ως μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του 21ου αιώνα».
Εξαιρέσεις ή ο Κανόνας;
Μπορέσατε να βρείτε το όνομα αυτών των πόλεων; Πιθανώς όχι, επειδή κανένα από τα προβλήματα που αναφέρθηκαν δεν είναι μοναδικό σε κάποια πόλη. Απεναντίας, είναι ενδεικτικά τού τι δεν πάει καλά σχεδόν σε κάθε πόλη οποιουδήποτε μεγέθους σε όλο τον κόσμο.
Η Πόλη Α, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Ζουντόιτσε Τσάιτουνγκ (Süddeutsche Zeitung), είναι η Μεντελίν της Κολομβίας. Ο αριθμός των δολοφονιών έπεσε από 7.081 που ήταν το 1991 σε «μόνο» 6.622 το 1992. Εντούτοις, αναφέρει η κολομβιανή εφημερίδα Ελ Τιέμπο (El Tiempo), στη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας, σχεδόν 45.000 άτομα βρήκαν βίαιο θάνατο εκεί. Γι’ αυτό διάφορες ομάδες πολιτών καταβάλλουν τώρα σκληρές προσπάθειες να εξυγιάνουν την πόλη και να βελτιώσουν τη φήμη της.
Το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times), η Νέα Υόρκη χαρακτηρίζεται ως η Πόλη Β, πιθανώς δεν εκπλήσσει τους ανθρώπους που την έχουν επισκεφτεί τα πρόσφατα χρόνια και σίγουρα δεν εκπλήσσει τους πολίτες της.
Τα στοιχεία που έδωσε το γερμανικό περιοδικό Ντερ Σπίγκελ (Der Spiegel) σε σχέση με τον αριθμό των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας στο Ναϊρόμπι της Κένυας (Γ), στη Μανίλα των Φιλιππίνων (Δ) και στην Καλκούτα της Ινδίας (Ε) δείχνουν ότι οι άνθρωποι που είναι παγιδευμένοι σε απαράδεκτους χώρους διαμονής μόνο σε αυτές τις τρεις πόλεις είναι περισσότεροι από όσους ζουν σε ολόκληρες εύπορες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Δανία ή η Ελβετία.
Η Πόλη ΣΤ—το Τορόντο του Καναδά—περιγράφτηκε το 1991 από το περιοδικό Τάιμ (Time) σε ένα άρθρο κάπως λιγότερο κολακευτικό από αυτό που είχε δημοσιεύσει τρία χρόνια νωρίτερα. Η πρώτη έκθεση, που είχε τον τίτλο «Επιτέλους, μια Λειτουργική Πόλη», εξυμνούσε την πόλη λέγοντας ότι «εντυπωσιάζει σχεδόν τους πάντες». Παρέθετε τα λόγια ενός επισκέπτη που είπε: «Αυτό το μέρος παραλίγο να με κάνει να πιστέψω και πάλι στην αξία των πόλεων». Δυστυχώς, η «λειτουργική πόλη» από ό,τι φαίνεται πέφτει τώρα θύμα των ίδιων προβλημάτων τα οποία πλήττουν τις άλλες πόλεις που παρακμάζουν.
Μολονότι το περιοδικό Τάιμ λέει για την Πόλη Ζ ότι είναι «μια από τις πιο όμορφες και μοντέρνες πόλεις της Αμερικής, και μια από τις πιο υπερσύγχρονες», εντούτοις, παραδέχεται ότι αυτή «είναι η Πόλη του Μεξικού των πλουσίων, φυσικά, και των τουριστών». Στο μεταξύ, σύμφωνα με το έντυπο Ανασκόπηση του Παγκόσμιου Τύπου (World Press Review), οι φτωχοί συνωστίζονται «σε κάποια από τις 500 φτωχογειτονιές της πρωτεύουσας» σε παράγκες «κατασκευασμένες από βιομηχανικά απορρίμματα, χαρτοκιβώτια, καταστραμμένα αυτοκίνητα και κλεμμένα οικοδομικά υλικά».
Το γαλλικό εβδομαδιαίο περιοδικό Λ’Εξπρές (L’Express) παρέθεσε στοιχεία τα οποία προσδιορίζουν ως Πόλη Η το Παρίσι, το οποίο, σύμφωνα με τη Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopædia Britannica), «επί πολλές εκατοντάδες χρόνια, μέσω μιας διεργασίας που ποτέ δεν εξηγήθηκε επιτυχώς, . . . εκπέμπει μια γοητεία ακαταμάχητη για πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο». Ωστόσο, λόγω σοβαρών προβλημάτων, μέρος από τη γοητεία του «Εύθυμου Παρισιού» έχει ξεθωριάσει.
Το περιοδικό Τάιμ λέει για την Πόλη Θ: «Αυτή που κάποτε θεωρούνταν ρομαντικά από τη Δύση ως η ήρεμη, ονειρεμένη πρωτεύουσα του πρώην Σιάμ, η ‘Βενετία της Ανατολής’, είναι η σημερινή απρόβλεπτη πόλη των αγγέλων και των χρυσών ναών, η πιο πρόσφατη ραγδαία αναπτυσσόμενη πόλη της Ασίας». Τόσο οι άγγελοι όσο και οι ναοί της απέτυχαν να εμποδίσουν την Μπανγκόκ της Ταϋλάνδης από το να γίνει, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα, «η παγκόσμια πρωτεύουσα του εμπορίου του σεξ».
Προσεκτική Ματιά στις Πόλεις
Πριν από μια δεκαετία, ένας δημοσιογράφος παρατήρησε πως, αν και οι μεγάλες πόλεις φαίνεται να «αντιμετωπίζουν τις ίδιες δυσκολίες, η καθεμιά έχει το δικό της χαρακτήρα, και συνεπώς έναν ιδιαίτερο τρόπο να αγωνίζεται για να επιβιώσει». Το 1994, οι πόλεις εξακολουθούν να αγωνίζονται, η καθεμιά με το δικό της τρόπο.
Δεν πιστεύουν όλοι ότι ο αγώνας για επιβίωση έχει χαθεί. Ένας πρώην δήμαρχος του Τορόντο, για παράδειγμα, εξέφρασε αισιοδοξία λέγοντας: «Δεν νομίζω ότι η πόλη καταρρέει. Αντιμετωπίζει δυσκολίες, αλλά νομίζω ότι μπορούμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα». Είναι αλήθεια ότι μερικές πόλεις έχουν αντιμετωπίσει με επιτυχία, ή τουλάχιστον έχουν περιορίσει, ορισμένα από τα προβλήματά τους. Αλλά αυτό απαίτησε πολύ περισσότερα από απλή αισιοδοξία.
Τον περασμένο Ιανουάριο, ο δημοσιογράφος Γιουτζίν Λίντεν έγραψε: «Η μοίρα του κόσμου είναι συνυφασμένη με τη μοίρα των πόλεών του». Καλώς ή κακώς, οι πόλεις έχουν διαμορφώσει τον κόσμο μας, και συνεχίζουν να το κάνουν αυτό. Επίσης, είτε αρχαίες είτε σύγχρονες, οι πόλεις μάς έχουν επηρεάσει ατομικά—πιθανώς περισσότερο από όσο θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Γι’ αυτό η επιβίωσή τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δική μας.
Συνεπώς, το ότι θα ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στις πόλεις δεν αποσκοπεί απλώς στην αύξηση των γενικών γνώσεων. Το σημαντικότερο είναι ότι θα μας αφυπνίσει σε σχέση με την επικίνδυνη κατάσταση στην οποία βρίσκεται τώρα ο κόσμος. Ας αρχίσουμε, λοιπόν, να ρίχνουμε μια «Προσεκτική Ματιά στις Πόλεις». Ελπίζουμε ότι αυτή η σειρά του Ξύπνα! με τα έξι μέρη θα είναι ενδιαφέρουσα για τους αναγνώστες μας, θα τους εποικοδομήσει και θα τους ενθαρρύνει. Παρά τα σοβαρά παγκόσμια προβλήματα—τα οποία φαίνονται καθαρά στον αγώνα για επιβίωση που καταβάλλουν οι πόλεις μας—δεν έχει χαθεί κάθε ελπίδα!
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]
«Η μοίρα του κόσμου είναι συνυφασμένη με τη μοίρα των πόλεών του».—Συγγραφέας Γιουτζίν Λίντεν
[Εικόνα στη σελίδα 7]
Το να ταξιδεύει κανείς από πόλη σε πόλη μπορεί να είναι εύκολο, αλλά το να λύσει τα προβλήματά τους δεν είναι