Υπηρεσίες και Πόροι του Ιντερνέτ
ΕΝΑΣ κοινός πόρος που παρέχει το Ιντερνέτ είναι ένα παγκόσμιο σύστημα για την αποστολή και τη λήψη ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (E-mail). Στην πραγματικότητα, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο τμήμα της συνολικής κίνησης του Ιντερνέτ, και για πολλούς είναι ο μόνος πόρος του Ιντερνέτ που χρησιμοποιούν. Πώς λειτουργεί; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας θυμηθούμε πρώτα πώς λειτουργεί το κανονικό ταχυδρομικό σύστημα.
Φανταστείτε ότι ζείτε στον Καναδά και θέλετε να στείλετε μια επιστολή στην κόρη σας που ζει στη Μόσχα. Αφού γράψετε τη σωστή διεύθυνση στο φάκελο, τον ταχυδρομείτε, και έτσι αρχίζει το ταξίδι της επιστολής. Από το ταχυδρομικό γραφείο, η επιστολή αποστέλλεται στην επόμενη τοποθεσία, ίσως σε ένα περιφερειακό ή εθνικό κέντρο διανομής, και κατόπιν σε κάποιο τοπικό ταχυδρομείο κοντά στην κόρη σας.
Μια παρόμοια διαδικασία λαβαίνει χώρα με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Αφού συντάξετε την επιστολή σας στον κομπιούτερ σας, πρέπει να καθορίσετε μια ηλεκτρονική διεύθυνση που προσδιορίζει την κόρη σας. Όταν στείλετε την ηλεκτρονική επιστολή, αυτή ταξιδεύει από τον κομπιούτερ σας, συνήθως μέσω μιας συσκευής που ονομάζεται μόντεμ, η οποία συνδέει τον κομπιούτερ σας με το Ιντερνέτ μέσω του τηλεφωνικού δικτύου. Ξεκινάει με προορισμό διάφορους κομπιούτερ που ενεργούν σαν τοπικά και εθνικά ταχυδρομικά κέντρα διαλογής. Αυτά έχουν αρκετές πληροφορίες για να στείλουν την επιστολή σε έναν κομπιούτερ-παραλήπτη, από όπου η κόρη σας μπορεί να «παραλάβει» την επιστολή.
Ανόμοια με το κανονικό ταχυδρομείο, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο συνήθως φτάνει στον προορισμό του, ακόμη και σε άλλες ηπείρους, μέσα σε μερικά λεπτά ή και συντομότερα, εκτός αν κάποιο τμήμα του δικτύου είναι υπερφορτωμένο ή προσωρινά εκτός λειτουργίας. Όταν η κόρη σας κοιτάξει στο ηλεκτρονικό της γραμματοκιβώτιο, θα βρει την ηλεκτρονική επιστολή σας. Η ταχύτητα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και η ευκολία με την οποία μια επιστολή μπορεί να σταλεί ακόμη και σε πολλούς παραλήπτες σε όλο τον κόσμο το κάνουν μια δημοφιλή μορφή επικοινωνίας.
Θεματικές Ομάδες
Μια άλλη δημοφιλής υπηρεσία ονομάζεται Usenet. Το Usenet προσφέρει πρόσβαση σε θεματικές ομάδες (newsgroups) για ομαδικές συζητήσεις γύρω από συγκεκριμένα θέματα. Μερικές θεματικές ομάδες επικεντρώνονται στην αγορά ή στην πώληση διαφόρων καταναλωτικών αγαθών. Υπάρχουν χιλιάδες θεματικές ομάδες, και όταν ο χρήστης αποκτήσει πρόσβαση στο Usenet μπορεί να συμμετάσχει σε αυτές δωρεάν.
Ας φανταστούμε ότι κάποιος συμμετέχει σε μια θεματική ομάδα που ασχολείται με τη συλλογή γραμματοσήμων. Καθώς άλλα μέλη αυτής της ομάδας στέλνουν νέα μηνύματα για αυτό το χόμπι, τα μηνύματα γίνονται διαθέσιμα στο νεοφερμένο. Αυτός ανασκοπεί όχι μόνο τι έχει στείλει κάποιος προς την ομάδα αλλά και τι έχουν γράψει οι άλλοι προς απάντηση. Αν, για παράδειγμα, κάποιος ζητήσει πληροφορίες για μια συγκεκριμένη σειρά γραμματοσήμων, λίγο αργότερα μπορεί να υπάρξουν πολλές απαντήσεις από όλο τον κόσμο, δίνοντας πληροφορίες οι οποίες γίνονται αμέσως διαθέσιμες σε όλα τα μέλη αυτής της θεματικής ομάδας.
Μια παραλλαγή αυτής της ιδέας είναι ο Ηλεκτρονικός Πίνακας Ανακοινώσεων (Bulletin Board System [BBS]). Οι πίνακες ανακοινώσεων είναι παρόμοιοι με το Usenet, αλλά όλα τα αρχεία βρίσκονται σε ένα μόνο κομπιούτερ, τον οποίο συνήθως έχει υπό τη φροντίδα του ένα άτομο ή μια ομάδα. Τα θέματα που συζητούν αυτές οι ομάδες αντανακλούν τα ποικίλα ενδιαφέροντα, απόψεις και ηθικές αξίες εκείνων που τις χρησιμοποιούν, γι’ αυτό και χρειάζεται διάκριση.
Ανταλλαγή Αρχείων και Αναζήτηση Θεμάτων
Ένας από τους πρώτους στόχους του Ιντερνέτ ήταν η παγκόσμια διακίνηση πληροφοριών. Ο δάσκαλος που αναφέρθηκε στο προηγούμενο άρθρο εντόπισε στο Ιντερνέτ κάποιον άλλον εκπαιδευτικό ο οποίος ήταν πρόθυμος να του δώσει διδακτική ύλη που είχε ήδη ετοιμάσει. Μέσα σε λίγα λεπτά τα αρχεία μεταφέρθηκαν, παρά την απόσταση των 3.000 χιλιομέτρων.
Πώς μπορεί να βοηθηθεί κάποιος όταν δεν γνωρίζει πού μπορεί να εντοπίσει ένα θέμα μέσα στο Ιντερνέτ; Όπως ακριβώς εντοπίζουμε έναν αριθμό τηλεφώνου μέσω του τηλεφωνικού καταλόγου, έτσι και ο χρήστης μπορεί να βρει τοποθεσίες που τον ενδιαφέρουν στο Ιντερνέτ με το να αποκτήσει πρόσβαση πρώτα στις αποκαλούμενες «μηχανές αναζήτησης». Ο χρήστης δίνει μια λέξη ή φράση· κατόπιν η μηχανή τού δίνει έναν κατάλογο τοποθεσιών στο Ιντερνέτ όπου μπορούν να βρεθούν πληροφορίες. Γενικά, η έρευνα είναι δωρεάν και διαρκεί μόνο λίγα δευτερόλεπτα!
Ο αγρότης που αναφέρθηκε προηγουμένως είχε ακούσει για μια νέα τεχνική που ονομάζεται καλλιέργεια ακριβείας, η οποία χρησιμοποιεί κομπιούτερ και χάρτες από δορυφόρους. Δίνοντας αυτή τη φράση σε ένα εργαλείο αναζήτησης, βρήκε τα ονόματα αγροτών που τη χρησιμοποιούσαν καθώς και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη μέθοδο.
Ο Παγκόσμιος Ιστός
Το τμήμα του Ιντερνέτ που αποκαλείται Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web, ή Web) επιτρέπει σε συντάκτες κειμένων να χρησιμοποιούν μια παλιά ιδέα—τις υποσημειώσεις—με ένα νέο τρόπο. Όταν κάποιος αρθρογράφος ή συγγραφέας βάζει ένα σύμβολο υποσημείωσης, ψάχνουμε στο κάτω μέρος της σελίδας και πιθανώς οδηγούμαστε σε μια άλλη σελίδα ή σε ένα άλλο βιβλίο. Οι συντάκτες των ηλεκτρονικών εγγράφων στο Ιντερνέτ μπορούν να κάνουν ουσιαστικά το ίδιο πράγμα χρησιμοποιώντας μια τεχνική που υπογραμμίζει ή επισημαίνει μια λέξη, μια φράση ή μια εικόνα στο κείμενό τους.
Η λέξη ή η εικόνα που έχει σημειωθεί με αυτόν τον τρόπο δείχνει στον αναγνώστη ότι υπάρχει κάποιος σχετικός πόρος του Ιντερνέτ, συνήθως κάποιο άλλο κείμενο. Αυτό το κείμενο του Ιντερνέτ μπορεί να ανακτηθεί και να εμφανιστεί αμέσως για τον αναγνώστη. Το κείμενο μπορεί μάλιστα να βρίσκεται σε διαφορετικό κομπιούτερ και σε άλλη χώρα. Ο Ντέιβιντ Πιλ, συγγραφέας του βιβλίου Μπείτε στο Ιντερνέτ! (Access the Internet!), παρατηρεί ότι αυτή η τεχνική «σάς συνδέει με πραγματικά κείμενα, όχι απλώς με αναφορές σε αυτά».
Το Web επίσης υποστηρίζει την αποθήκευση και την ανάκτηση ή την αναπαραγωγή φωτογραφιών, γραφικών, κινουμένων εικόνων, εικόνων βίντεο και ήχων. Η Λόμα, η νοικοκυρά που αναφέρθηκε στην αρχή του προηγούμενου άρθρου, «κατέβασε» και έπαιξε μια σύντομη έγχρωμη ταινία σχετικά με τις τωρινές θεωρίες που αφορούν το σύμπαν. Άκουσε την αφήγηση από το ηχητικό σύστημα του κομπιούτερ της.
«Σερφ» στο Δίκτυο
Χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα ανάγνωσης σελίδων του Web (Web browser), κάποιος μπορεί εύκολα και γρήγορα να δει πληροφορίες και έγχρωμα γραφικά τα οποία ίσως είναι αποθηκευμένα σε κομπιούτερ σε πολλές διαφορετικές χώρες. Το να χρησιμοποιεί κάποιος ένα πρόγραμμα ανάγνωσης σελίδων του Web μπορεί να είναι παρόμοιο από μερικές απόψεις με το να ταξιδεύει πραγματικά, μόνο που είναι ευκολότερο. Μπορεί να επισκεφτεί τα εκθέματα σχετικά με τους Ρόλους της Νεκράς Θαλάσσης ή το Αναμνηστικό Μουσείο του Ολοκαυτώματος, τα οποία βρίσκονται στο Web. Αυτή η ικανότητα να κινείται κανείς γρήγορα από τη μια σελίδα του Web στην άλλη συνήθως ονομάζεται «σερφ» στο Δίκτυο.
Οι επιχειρήσεις και άλλοι οργανισμοί έχουν ενδιαφερθεί για το Web για να διαφημίζουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους καθώς και για να δίνουν άλλου είδους πληροφορίες. Δημιουργούν μια σελίδα Web, ένα είδος ηλεκτρονικής βιτρίνας. Όταν γίνει γνωστή η διεύθυνση της σελίδας Web κάποιου οργανισμού, πιθανοί πελάτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα πρόγραμμα ανάγνωσης σελίδων για να πάνε «για ψώνια» ή για να διαβάσουν διάφορες πληροφορίες. Όπως σε κάθε αγορά, όμως, δεν είναι ωφέλιμα όλα τα προϊόντα, οι υπηρεσίες ή οι πληροφορίες που παρέχονται μέσω του Ιντερνέτ.
Ερευνητές προσπαθούν να κάνουν το Ιντερνέτ αρκετά ασφαλές για εμπιστευτικές και διασφαλισμένες συναλλαγές. (Θα αναφερθούμε περισσότερο στην ασφάλεια αργότερα.) Ένα άλλο παγκόσμιο Ιντερνέτ—που μερικοί το αποκαλούν Ιντερνέτ II—αναπτύσσεται λόγω της αυξανόμενης κίνησης που έχει δημιουργήσει αυτή η εμπορική δραστηριότητα.
Τι Είναι οι «Συνομιλίες»;
Μια άλλη κοινή υπηρεσία του Ιντερνέτ είναι οι «συνομιλίες» (Internet Relay Chat, ή απλώς Chat). Αυτές επιτρέπουν σε μια ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι χρησιμοποιούν ψευδώνυμα, να ανταλλάσσουν αμέσως μηνύματα. Ενώ τις χρησιμοποιούν άτομα κάθε ηλικίας, είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στους νέους. Όταν ο χρήστης συνδεθεί, έρχεται σε επαφή με πολλούς άλλους χρήστες από όλο τον κόσμο.
Δημιουργούνται οι λεγόμενοι «χώροι συνομιλίας» (chat rooms, ή chat channels), οι οποίοι φιλοξενούν ένα συγκεκριμένο θέμα, όπως επιστημονική φαντασία, ταινίες, αθλήματα ή αισθηματικά ζητήματα. Όλα τα μηνύματα που δακτυλογραφεί όποιος βρίσκεται μέσα σε ένα «χώρο συνομιλίας» εμφανίζονται σχεδόν ταυτόχρονα στις οθόνες των κομπιούτερ όλων όσων συμμετέχουν σε εκείνον το χώρο.
Ένας «χώρος συνομιλίας» μοιάζει πολύ με μια παρέα ανθρώπων που αναμειγνύονται και μιλάνε ταυτόχρονα, μόνο που σε αυτή την περίπτωση όλοι δακτυλογραφούν σύντομα μηνύματα. Συνήθως οι «χώροι συνομιλίας» είναι ανοιχτοί 24 ώρες το 24ωρο. Φυσικά, οι Χριστιανοί συνειδητοποιούν ότι οι Βιβλικές αρχές σχετικά με τις συναναστροφές, όπως αυτή που υπάρχει στο εδάφιο 1 Κορινθίους 15:33, εφαρμόζονται στη συμμετοχή σε ομάδες συνομιλίας όπως ακριβώς εφαρμόζονται σε όλους τους τομείς της ζωής.a
Ποιος Πληρώνει για το Ιντερνέτ;
Ίσως αναρωτιέστε: ‘Ποιος πληρώνει τα έξοδα για τις μεγάλες αποστάσεις που μπορεί να ταξιδεύει κάποιος στο Ιντερνέτ;’ Τα έξοδα τα μοιράζονται όλοι οι χρήστες, τόσο οι εταιρίες όσο και οι ιδιώτες. Ωστόσο, ο τελικός χρήστης δεν παίρνει κατ’ ανάγκη έναν τηλεφωνικό λογαριασμό με υπεραστικά τηλεφωνήματα, ακόμη και αν έχει επισκεφτεί πολλές σελίδες στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι χρήστες έχουν λογαριασμό σε κάποια τοπική εταιρία παροχής υπηρεσιών Ιντερνέτ, η οποία σε πολλές περιπτώσεις χρεώνει στο χρήστη μια σταθερή μηνιαία συνδρομή. Οι εταιρίες γενικά δίνουν έναν τοπικό αριθμό τηλεφώνου για να αποφεύγονται τα επιπλέον τηλεφωνικά έξοδα. Η συνηθισμένη μηνιαία συνδρομή κοστίζει περίπου 6.000 δρχ.
Όπως μπορείτε να δείτε, οι δυνατότητες του Ιντερνέτ είναι τεράστιες. Αλλά, πρέπει να μπείτε σε αυτή την υπερλεωφόρο των πληροφοριών;
[Υποσημειώσεις]
a Η ανάγκη για προσοχή όσον αφορά τους «χώρους συνομιλίας» θα εξεταστεί αργότερα.
[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 7]
Διευθύνσεις στο Ιντερνέτ—Τι Είναι;
Ο προσδιορισμός της ταυτότητας των ανθρώπων που είναι συνδεδεμένοι με το Ιντερνέτ γίνεται με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις. Φανταστείτε ότι θέλετε να στείλετε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σε ένα φίλο του οποίου η ηλεκτρονική διεύθυνση είναι drg@tekwriting.com.b Σε αυτό το παράδειγμα, η ταυτότητα του ατόμου (log-in) είναι «drg». Οι άνθρωποι συνήθως χρησιμοποιούν τα αρχικά τους ή το πλήρες όνομά τους. Ο όρος που ακολουθεί το σύμβολο «@» ίσως είναι ο εργοδότης τους, ο τόπος της εργασίας τους ή η εταιρία παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Σε αυτή την περίπτωση, η λέξη «tekwriting» προσδιορίζει μια τέτοια εταιρία. Το τελευταίο κομμάτι της διεύθυνσης προσδιορίζει τον τύπο του οργανισμού στον οποίο είναι εγγεγραμμένος ο φίλος σας. Σε αυτή την περίπτωση, η λέξη «com» αναφέρεται σε εμπορικό οργανισμό. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα ακολουθούν παρόμοιους κανόνες ονομασίας αλλά καταλήγουν σε «edu», και οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί καταλήγουν σε «org». Ένα άλλο στερεότυπο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου καταλήγει με τον κωδικό της χώρας του ατόμου. Για παράδειγμα, η διεύθυνση lvg@spicyfoods.ar δείχνει ότι το άτομο που ονομάζεται «lvg» σχετίζεται με μια εταιρία που ονομάζεται «spicyfoods» στην Αργεντινή.
Ένα άλλο είδος διεύθυνσης εντοπίζει έγγραφα Web στο Ιντερνέτ. Υποθέστε ότι πληροφορίες σχετικά με έρευνες στα τροπικά δάση μπορούν να βρεθούν στο έγγραφο Web που υπάρχει στη διεύθυνση http://www.ecosystems.com/research/forests/rf. Τα γράμματα «http» (Πρωτόκολλο Μεταφοράς Υπερκειμένου [Hypertext Transfer Protocol]) καθορίζουν το πρωτόκολλο για το χειρισμό ενός είδους εγγράφου Web, και η φράση «www.ecosystems.com» δείχνει το όνομα του εξυπηρέτη Web (Web server), ενός κομπιούτερ—σε αυτή την περίπτωση ένας εμπορικός οίκος που ονομάζεται «ecosystems». Το καθαυτό έγγραφο Web είναι το τελευταίο μέρος της διεύθυνσης—«/research/forests/rf». Οι διευθύνσεις Web συχνά αποκαλούνται για συντομία URL (Uniform Resource Locators).
[Υποσημειώσεις]
b Οι διευθύνσεις Ιντερνέτ που αναφέρονται είναι φανταστικές.