Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Μπορώ να τα Πηγαίνω Καλύτερα στο Σχολείο;

«Οι βαθμοί είναι το παν για τους γονείς μου. “Τι βαθμό πήρες στο διαγώνισμα των μαθηματικών; Τι βαθμό πήρες στην εργασία για τη γλώσσα;” Το μισώ αυτό!»—13χρονος Σαμ.

Ο ΣΑΜ δεν είναι ο μόνος που βρίσκεται σε αυτή τη δύσκολη θέση. Μάλιστα, οι συγγραφείς του βιβλίου «Θα Μπορούσε να τα Πηγαίνει Καλύτερα» (“Could Do Better”) γράφουν: «Ακόμη δεν έχουμε συναντήσει κάποιο γονέα που να πιστεύει ότι το παιδί του τα πηγαίνει όσο καλά μπορεί στο σχολείο». Αλλά πολλοί νεαροί, όπως ο Σαμ, νιώθουν ότι οι γονείς τους τούς πιέζουν υπερβολικά για να βελτιώσουν τις σχολικές τους επιδόσεις—ίσως και για να διαπρέψουν. Μπορεί να αντιμετωπίζουν επιπρόσθετη πίεση στην τάξη. «Οι καθηγητές δεν έχουν αρκετή υπομονή», παραπονιέται ένας έφηβος. «Θέλουν να θυμάσαι αμέσως ό,τι ρωτάνε, και αν δεν το θυμάσαι σε κάνουν να νιώθεις ανόητος. Γι’ αυτό και εγώ ούτε καν προσπαθώ».

Οι νεαροί που δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των γονέων και των καθηγητών συχνά αποκαλούνται αποτυχημένοι. Και ουσιαστικά όλων των μαθητών οι σχολικές επιδόσεις είναι κάποτε κατώτερες από τις αναμενόμενες. Γιατί; Είναι ενδιαφέρον ότι ο λόγος δεν είναι πάντοτε η τεμπελιά ή η ανικανότητα για μάθηση.a

Γιατί οι Επιδόσεις Μερικών Είναι Κατώτερες από τις Αναμενόμενες

Είναι αλήθεια ότι σε σχέση με τη σχολική εργασία υπάρχουν μερικοί νεαροί που φαίνεται ότι τους φτάνει απλώς να προχωρούν χωρίς να προσπαθούν ιδιαίτερα. «Αν μπορώ να κάνω το λιγότερο για να περάσω την τάξη», παραδέχεται ο 15χρονος Χέρμαν, «κάνω ακριβώς αυτό». Ειλικρινά, όμως, δεν είναι όλοι αυτοί οι νεαροί αδιάφοροι για τη μάθηση. Ίσως απλώς να μην τους συγκινεί καθόλου κάποιο μάθημα. Επίσης υπάρχουν μερικοί που δυσκολεύονται να δουν την πρακτική αξία των όσων μαθαίνουν. Ο Ρούμπεν, 17 ετών, εκφράστηκε ως εξής: «Υπάρχουν μαθήματα τα οποία είμαι βέβαιος ότι δεν θα ξαναχρησιμοποιήσω μετά το σχολείο». Η έλλειψη ενδιαφέροντος ή κινήτρου μπορεί εύκολα να κάνει τις επιδόσεις κάποιου κατώτερες από τις αναμενόμενες.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες. Παραδείγματος χάρη, αν ο ρυθμός ενός καθηγητή είναι πολύ γρήγορος για εσένα, θα απογοητευτείς. Αν είναι πολύ αργός, θα βαρεθείς. Η πίεση των συνομηλίκων μπορεί επίσης να επηρεάσει το πόσο καλά τα πηγαίνεις στο σχολείο. Το βιβλίο Παιδιά με Επιδόσεις Κατώτερες από τις Αναμενόμενες (Kids Who Underachieve) εξηγεί: «Αν ένα πανέξυπνο παιδί που τα καταφέρνει στο σχολείο θέλει να γίνει αποδεκτό από μια ομάδα παιδιών που δεν ενδιαφέρονται για το σχολείο, ίσως νιώθει υποχρεωμένο να μειώσει τις επιδόσεις του». Για παράδειγμα, ένας έφηβος παραπονέθηκε πως όταν εργαζόταν σκληρά στα πρώτα χρόνια που πήγαινε σχολείο, οι άλλοι τον ζήλευαν και τον κορόιδευαν. Ναι, κάποιος νεαρός ίσως αντιμετωπίσει την πραγματικότητα της αρχής που αναφέρεται στο εδάφιο Παροιμίες 14:17: «Ο . . . άνθρωπος που έχει ικανότητες σκέψης μισείται».

Μερικές φορές, οι ρίζες αυτών των χαμηλών επιδόσεων φτάνουν βαθύτερα. Είναι θλιβερό το γεγονός ότι ορισμένοι νεαροί μεγαλώνουν με αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ένα παιδί βομβαρδίζεται συνεχώς με αγενή παρατσούκλια, όπως «αργόστροφος», «ανόητος» ή «τεμπέλης». Δυστυχώς, τέτοιοι χαρακτηρισμοί μπορεί να γίνουν προφητείες οι οποίες τελικά εκπληρώνονται. Όπως είπε ένας γιατρός, «αν σου λένε ότι είσαι χαζός και το πιστέψεις, οι επιδόσεις σου θα είναι ανάλογες».

Τις περισσότερες φορές, οι προτροπές των γονέων και των καθηγητών είναι καλοπροαίρετες. Ακόμη και τότε, όμως, οι νεαροί μπορεί να νιώθουν ότι τους ζητάνε πάρα πολλά. Αν αυτό φαίνεται να συμβαίνει σε εσένα, να είσαι βέβαιος ότι οι γονείς σου και οι καθηγητές σου δεν προσπαθούν να σε τρελάνουν. Πιθανώς θέλουν απλώς να εκμεταλλευτείς όλες τις δυνατότητές σου. Εντούτοις, το άγχος τού να ανταποκριθείς στις προσδοκίες μπορεί να σε κάνει να θέλεις να τα παρατήσεις. Αλλά πάρε θάρρος: Μπορείς να τα πηγαίνεις καλύτερα στο σχολείο.

Βρίσκοντας Κίνητρο

Το πρώτο βήμα είναι να βρεις κίνητρο! Για να το πετύχεις αυτό, χρειάζεται να διακρίνεις το σκοπό των όσων μαθαίνεις. Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Αυτός που οργώνει πρέπει να οργώνει με ελπίδα και αυτός που αλωνίζει πρέπει να το κάνει αυτό με ελπίδα ότι θα είναι μέτοχος». (1 Κορινθίους 9:10) Δεν είναι πάντοτε εύκολο να βλέπεις την αξία του “οργώματος” σχετικά με ορισμένα μαθήματα. Για παράδειγμα, ίσως πεις: “Θέλω να γίνω προγραμματιστής κομπιούτερ. Γιατί λοιπόν να μελετάω ιστορία;”

Είναι αλήθεια ότι ίσως να μην καταλαβαίνεις την πρακτική αξία όλων των σχολικών μαθημάτων—τουλάχιστον προς το παρόν. Αλλά προσπάθησε να δεις τα πράγματα μακροπρόθεσμα. Μια γενική εκπαίδευση σε ποικίλα μαθήματα θα εμπλουτίσει την κατανόησή σου για τον κόσμο που σε περιβάλλει. Πολλοί νεαροί Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν διαπιστώσει ότι η σφαιρική εκπαίδευση που έλαβαν τους έχει βοηθήσει να “γίνουν τα πάντα σε ανθρώπους κάθε είδους” και τους έχει δώσει μεγαλύτερη ευελιξία για να παρουσιάζουν το άγγελμα της Βασιλείας σε ανθρώπους από διάφορα κοινωνικά στρώματα. (1 Κορινθίους 9:22) Ακόμη και αν φαίνεται ότι ένα μάθημα έχει μικρή πρακτική αξία, ωφελείσαι αν το κατέχεις. Τουλάχιστον θα αυξήσεις την «ικανότητα σκέψης» σου, κάτι που θα σε ωφελήσει πολύ στο μέλλον.—Παροιμίες 1:1-4.

Το σχολείο μπορεί επίσης να αποκαλύψει τα κρυμμένα ταλέντα σου. Ο απόστολος Παύλος έγραψε στον Τιμόθεο: «Να αναζωπυρώνεις το χάρισμα του Θεού, το οποίο είναι μέσα σου». (2 Τιμόθεο 1:6) Προφανώς ο Τιμόθεος είχε διοριστεί σε κάποια ειδική υπηρεσία στη Χριστιανική εκκλησία. Αλλά η θεόδοτη ικανότητά του—το «χάρισμά» του—έπρεπε να καλλιεργηθεί, για να μην αδρανήσει και χαθεί. Φυσικά, οι ικανότητες που έχεις στα μαθήματα δεν σου έχουν δοθεί άμεσα από τον Θεό, όπως συνέβαινε με το χάρισμα του Τιμόθεου. Εντούτοις, οι ικανότητες που έχεις—στις τέχνες, στη μουσική, στα μαθηματικά, στις επιστήμες ή σε άλλους τομείς—είναι σημαντικές για εσένα, και το σχολείο μπορεί να σε βοηθήσει να ανακαλύψεις και να καλλιεργήσεις τέτοια χαρίσματα.

Καλές Συνήθειες Μελέτης

Για να ωφεληθείς, όμως, τα μέγιστα από το σχολείο, θα χρειαστείς ένα καλό πρόγραμμα μελέτης. (Παράβαλε Φιλιππησίους 3:16.) Να προγραμματίζεις επαρκή χρόνο για να καλύπτεις μεγάλη ποσότητα ύλης, αλλά να κάνεις κάπου κάπου διάλειμμα ώστε να παίρνεις δυνάμεις. Αν η μελέτη σου περιλαμβάνει διάβασμα, πρώτα ρίξε μια ματιά στην ύλη ώστε να σχηματίσεις μια γενική εικόνα. Έπειτα, φτιάξε ερωτήσεις με βάση τους τίτλους των κεφαλαίων ή τους υποτίτλους. Κατόπιν διάβασε, ψάχνοντας να βρεις απαντήσεις στις ερωτήσεις σου. Τελικά, δες αν μπορείς να επαναλάβεις από μνήμης όσα έμαθες.

Να συσχετίζεις αυτά που μαθαίνεις με αυτά που ήδη γνωρίζεις. Για παράδειγμα, ένα μάθημα βιολογίας μπορεί να είναι παράθυρο μέσα από το οποίο “βλέπονται καθαρά οι αόρατες ιδιότητες” του Θεού. (Ρωμαίους 1:20) Η ιστορία μπορεί να σε βοηθήσει να βεβαιωθείς ότι είναι αληθινή η δήλωση: «Γνωρίζω καλά, Ιεχωβά, ότι δεν ανήκει στο χωματένιο άνθρωπο η οδός του. Στον άνθρωπο που περπατάει δεν ανήκει το να κατευθύνει το βήμα του». (Ιερεμίας 10:23) Καθώς αφοσιώνεσαι στη μελέτη, κατά πάσα πιθανότητα θα διαπιστώσεις ότι η μάθηση γίνεται ευκολότερη—και μάλιστα πιο απολαυστική! Ο Σολομών παρατήρησε: «Για εκείνον που έχει κατανόηση η γνώση είναι εύκολο πράγμα».—Παροιμίες 14:6.

Διατήρησε Θετική Στάση

Μερικές φορές, όμως, το να έχει κάποιος επιδόσεις κατώτερες από τις αναμενόμενες συνδέεται με τους φίλους που διαλέγει. Ενθαρρύνουν οι δικοί σου φίλοι την επιτυχία ή έχουν οι ίδιοι τέτοιες χαμηλές επιδόσεις; Μια Γραφική παροιμία δηλώνει: «Αυτός που περπατάει με σοφούς θα γίνει σοφός, αλλά αυτός που έχει δοσοληψίες με τους άφρονες θα έχει κακή κατάληξη». (Παροιμίες 13:20) Να διαλέγεις, λοιπόν, σοφά τις συναναστροφές σου. Να κάνεις παρέα με εκείνους που έχουν θετική στάση απέναντι στο σχολείο. Μη διστάσεις να μιλήσεις προσωπικά στον καθηγητή σου για το στόχο που έχεις να βελτιώσεις τους βαθμούς σου. Χωρίς αμφιβολία, ο καθηγητής σου θα καταβάλει επιπλέον προσπάθεια για να σε βοηθήσει να το πετύχεις αυτό.

Όταν σε βασανίζουν αρνητικές σκέψεις σχετικά με τις ικανότητές σου, θυμήσου το παράδειγμα του αποστόλου Παύλου. Όταν κάποιοι επέκριναν την ικανότητα ομιλίας του, εκείνος αποκρίθηκε: «Ακόμη και αν είμαι αδέξιος στο λόγο, σίγουρα δεν είμαι στη γνώση». (2 Κορινθίους 10:10· 11:6) Ναι, ο Παύλος συγκεντρωνόταν στα δυνατά και όχι στα αδύνατα σημεία του. Ποια είναι τα δικά σου δυνατά σημεία; Αν δεν μπορείς να τα εντοπίσεις, γιατί να μη μιλήσεις με κάποιον ενήλικο που θα σε υποστηρίξει; Ένας τέτοιος φίλος μπορεί να σε βοηθήσει να εντοπίσεις τα δυνατά σου σημεία και να τα εκμεταλλευτείς με τον καλύτερο τρόπο.

Πρόοδος Παρά τα Προβλήματα

«Να συγκεντρώνεσαι πλήρως, με όλη την ενεργητικότητά σου, σε αυτά τα πράγματα, ώστε η πρόοδός σου να είναι φανερή σε όλους». (1 Τιμόθεο 4:15, Φίλιπς [Phillips]) Σαν πατέρας που μιλάει στο γιο του, ο Παύλος ενθάρρυνε τον ήδη επιτυχημένο Τιμόθεο να κάνει ακόμη περισσότερη πρόοδο στη διακονία του. Η λέξη «πρόοδος» αποδίδει τη λέξη προκοπή του Κειμένου, η οποία με τη σειρά της προέρχεται από το ρήμα προκόπτω το οποίο στους Βιβλικούς χρόνους σήμαινε κατά γράμμα «κόβω προς τα εμπρός», θυμίζοντας κάποιον που ανοίγει δρόμο μέσα από θάμνους. Μερικές φορές, τα σχολικά χρόνια μπορεί να σου φαίνονται σαν να κάνεις κάτι τέτοιο. Αλλά θα είναι πολύ ευκολότερο να ακολουθήσεις το μονοπάτι που περνάει «μέσα» από το σχολείο αν σκέφτεσαι ότι η ανταμοιβή στο τέλος αξίζει τον κόπο.

Η προσπάθεια, το κίνητρο και η μάθηση συμβαδίζουν. Για παράδειγμα: Σκέψου κάποιον που παίζει ένα μουσικό όργανο. Αν το απολαμβάνει, παίζει περισσότερο. Όσο περισσότερο παίζει, τόσο καλύτερος γίνεται, πράγμα που με τη σειρά του αυξάνει τη χαρά του. Όσο περισσότερο μαθαίνουμε, τόσο ευκολότερο είναι να μάθουμε ακόμη περισσότερα. Γι’ αυτό μην απογοητεύεσαι από τη σχολική σου εργασία. Να καταβάλλεις την απαιτούμενη προσπάθεια, να κάνεις παρέα με εκείνους που θα σε βοηθήσουν να διαπρέψεις και να θυμάσαι τα λόγια του Αζαρία στον αρχαίο Βασιλιά Ασά: «Ας μην ατονήσουν τα χέρια σας, επειδή υπάρχει ανταμοιβή για τις ενέργειές σας».—2 Χρονικών 15:7.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Μη διστάσεις να μιλήσεις στον καθηγητή σου για το στόχο που έχεις να βελτιώσεις τους βαθμούς σου

[Εικόνα στη σελίδα 22]

Ακόμη και αν φαίνεται ότι ένα μάθημα έχει μικρή πρακτική αξία, ωφελείσαι αν το κατέχεις