Αποδεχτείτε τη Νόσο του Αλτσχάιμερ
«Ο ΣΥΖΥΓΟΣ μου, ο Άλφι, ήταν επιστάτης σε κάποιο χρυσωρυχείο στη Νότια Αφρική», εξηγεί η Σάλι. «Ξαφνιάστηκα όταν μου είπε ότι ήθελε να βγει στη σύνταξη. Ήταν ένας πολύ έξυπνος και εργατικός άνθρωπος μόλις 56 ετών. Αργότερα, έμαθα από τους συναδέλφους του ότι ο Άλφι είχε αρχίσει να κάνει παράξενα λάθη στην κρίση του. Πολλές φορές τον κάλυπταν.
»Αφού συνταξιοδοτήθηκε, αγοράσαμε ένα ξενοδοχείο. Επειδή ο Άλφι τα κατάφερνε με τις επισκευές, πιστεύαμε ότι θα είχε πολλά να κάνει συντηρώντας το κτίριο. Αντί για αυτό, όμως, πάντοτε φώναζε κάποιον τεχνίτη.
»Τον ίδιο χρόνο, πήραμε την τρίχρονη εγγονή μας για διακοπές στην παραλία του Ντέρμπαν. Της άρεσε να παίζει στο τραμπολίνο απέναντι ακριβώς από το διαμέρισμα όπου μέναμε. Κάποιο απόγευμα, στις 4:30 μ.μ. περίπου, ο Άλφι την πήγε στο τραμπολίνο και είπε ότι θα γύριζαν σε μισή ώρα. Στις 7:00 μ.μ. δεν είχαν επιστρέψει ακόμα. Τηλεφώνησα στην αστυνομία, αλλά μου είπαν ότι δεν αναζητούν άτομα που έχουν χαθεί αν δεν περάσουν 24 ώρες από την εξαφάνισή τους. Εκείνο το βράδυ νόμιζα ότι θα τρελαινόμουν, επειδή συνέχεια σκεφτόμουν πως είχαν σκοτωθεί. Γύρω στο μεσημέρι της επόμενης μέρας ακούστηκε ένα χτύπημα στην πόρτα· ήταν ο Άλφι με την εγγονή μας στην αγκαλιά του.
»“Πού ήσουν;” του είπα.
»“Μη θυμώνεις”, μου απάντησε. “Δεν ξέρω”.
»“Γιαγιά”, εξήγησε η εγγονή μας, “χαθήκαμε”.
»Φανταστείτε ότι χάθηκαν ακριβώς απέναντι από το σπίτι! Ακόμα δεν ξέρω πού κοιμήθηκαν εκείνο το βράδυ. Τέλος πάντων, τους βρήκε μια φίλη μου και τους κατηύθυνε στο σωστό διαμέρισμα».
Έπειτα από αυτό το περιστατικό, η Σάλι πήγε τον Άλφι σε ένα νευρολόγο, ο οποίος πιστοποίησε ότι ο Άλφι υπέφερε από άνοια (απώλεια των διανοητικών λειτουργιών). Όπως αποδείχτηκε, ο Άλφι έπασχε από τη νόσο του Αλτσχάιμερ, για την οποία δεν υπάρχει ακόμα κάποια αποτελεσματική φαρμακευτική αγωγή ούτε θεραπεία.a Το βρετανικό περιοδικό Νέος Επιστήμονας (New Scientist) αναφέρει ότι η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι «ο τέταρτος κατά σειρά φονιάς στον αναπτυγμένο κόσμο μετά τις καρδιοπάθειες, τον καρκίνο και το εγκεφαλικό». Έχει ονομαστεί «η σοβαρότερη χρόνια πάθηση της γεροντικής ηλικίας». Αλλά η νόσος του Αλτσχάιμερ μπορεί να παρουσιαστεί σχετικά νωρίς στη ζωή ενός ατόμου, όπως συνέβη με τον Άλφι.
Καθώς αυξάνεται η διάρκεια ζωής ολοένα και περισσότερων ανθρώπων στις εύπορες χώρες, οι προβλέψεις για τον αριθμό εκείνων που θα παρουσιάσουν άνοια είναι ανησυχητικές. Σύμφωνα με μια μελέτη, μεταξύ του 1980 και του 2000, ίσως υπάρξει αύξηση 14 τοις εκατό στη Βρετανία, 33 τοις εκατό στις Ηνωμένες Πολιτείες και 64 τοις εκατό στον Καναδά. Το 1990, ένα ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση της Αυστραλίας ανέφερε: «Υπολογίζεται ότι τώρα υπάρχουν 100.000 άνθρωποι που πάσχουν από Αλτσχάιμερ στην Αυστραλία. Αλλά μέχρι το τέλος του αιώνα, θα υπάρχουν 200.000». Σύμφωνα με υπολογισμούς, μέχρι το έτος 2000 100 εκατομμύρια άνθρωποι παγκόσμια θα παρουσιάσουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Τι Είναι η Νόσος του Αλτσχάιμερ;
Μολονότι οι έρευνες στρέφονται σε αρκετές πιθανές αιτίες, η πραγματική αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι συνεπάγεται τη σταδιακή καταστροφή εγκεφαλικών κυττάρων, έτσι ώστε τμήματα του εγκεφάλου μπορεί κυριολεκτικά να συρρικνωθούν. Τα τμήματα που πλήττονται ιδιαίτερα είναι εκείνα που έχουν σχέση με τη μνήμη και την ικανότητα σκέψης. Τα κύτταρα στο σύστημα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τα συναισθήματα προσβάλλονται στα αρχικά στάδια της ασθένειας, πράγμα που προξενεί αλλαγές στην προσωπικότητα. Άλλα τμήματα του εγκεφάλου μπορεί να μην επηρεαστούν παρά μόνο αργότερα—τμήματα που έχουν να κάνουν με την όραση και την αφή, καθώς επίσης και ο κινητικός φλοιός ο οποίος ελέγχει τη μυϊκή δραστηριότητα. Αυτές οι αλλαγές, εξηγεί το περιοδικό Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American), «δημιουργούν την κλασική, τραγική φιγούρα του ανθρώπου που μπορεί να περπατάει, να μιλάει και να τρώει, αλλά δεν έχει επαφή με τον κόσμο γύρω του».
Συνήθως η νόσος διαρκεί 5 με 10 χρόνια—αλλά μερικές φορές διαρκεί περισσότερο από 20 χρόνια. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, τα θύματα είναι σε θέση να κάνουν ολοένα και λιγότερα πράγματα. Τελικά, ίσως φτάσουν στο σημείο να μην αναγνωρίζουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Στα τελικά στάδια, οι πάσχοντες συνήθως είναι κατάκοιτοι και δεν μπορούν να μιλήσουν ούτε να φάνε μόνοι τους. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς πεθαίνουν από άλλες αιτίες προτού φτάσουν σε αυτά τα τελικά στάδια.
Ενώ η έναρξη της νόσου είναι ανώδυνη από σωματική άποψη, προξενεί μεγάλη συναισθηματική οδύνη. Όπως είναι φυσικό, ορισμένα άτομα στην αρχή αρνούνται να αποδεχτούν αυτή τη νόσο, ελπίζοντας ότι το πρόβλημα θα ξεπεραστεί.b Ωστόσο, πολλά μπορεί να κερδίσει κάποιος αποδεχόμενος αυτή την ασθένεια και μαθαίνοντας πώς να απαλύνει τη συναισθηματική οδύνη που προξενεί. «Μακάρι να γνώριζα νωρίτερα πώς μπορεί να επηρεάσει τον ασθενή η σταδιακή απώλεια της μνήμης», είπε ο Μπερτ, του οποίου η 63χρονη σύζυγος πάσχει από τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Ναι, το να μαθαίνουν για τη φύση της νόσου καθώς και για τις μεθόδους αντιμετώπισής της βοηθάει τις οικογένειες. Σας παρακαλούμε εξετάστε αυτούς καθώς και άλλους παράγοντες στα επόμενα δύο άρθρα του Ξύπνα!
[Υποσημειώσεις]
a Η νόσος του Αλτσχάιμερ πήρε το όνομά της από τον Αλόις Αλτσχάιμερ, Γερμανό γιατρό ο οποίος ήταν ο πρώτος που περιέγραψε την ασθένεια το 1906 αφού έκανε νεκροψία σε ένα άτομο το οποίο έπασχε από οξεία άνοια. Η νόσος του Αλτσχάιμερ πιστεύεται ότι ευθύνεται για το 60 τοις εκατό και πλέον των κρουσμάτων άνοιας, προσβάλλοντας 1 στους 10 ανθρώπους ηλικίας άνω των 65 ετών. Ένα άλλο είδος γεροντικής άνοιας προξενείται από πολλαπλά μικρά εγκεφαλικά επεισόδια, τα οποία επιφέρουν βλάβη στον εγκέφαλο.
b Προσοχή: Μια λεπτομερής γενική ιατρική εξέταση είναι άκρως απαραίτητη προτού βγει το συμπέρασμα ότι ένα άτομο πάσχει από τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Γύρω στο 10 με 20 τοις εκατό των κρουσμάτων άνοιας προξενούνται από παθήσεις που θεραπεύονται. Όσον αφορά τη διάγνωση της νόσου, το βιβλίο Πώς να Φροντίζετε τους Γονείς που Γερνάνε (How to Care for Aging Parents) εξηγεί: «Η νόσος του Αλτσχάιμερ μπορεί να διαγνωστεί με βεβαιότητα μόνο με τη μελέτη του εγκεφάλου στη διάρκεια αυτοψίας, αλλά οι γιατροί μπορούν να αποκλείσουν τις υπόλοιπες πιθανότητες και κατόπιν να κάνουν διάγνωση με τη μέθοδο της εις άτοπον απαγωγής».
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 4]
Σύμφωνα με υπολογισμούς, μέχρι το έτος 2000 100 εκατομμύρια άνθρωποι παγκόσμια θα παρουσιάσουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ