Απολαυστικά Ντουέτα

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑ

ΟΙ ΔΥΟ τραγουδιστές κάθονταν αντικριστά, έτοιμοι για την παράστασή τους. Ο βασικός τραγουδιστής υποκλίθηκε ελαφρά και έβγαλε μια απαλή, καθαρή νότα η οποία ήταν τόσο αρμονική και μελωδική ώστε αντήχησε σε μεγάλη απόσταση μέσα στον πρωινό αέρα. Στη συνέχεια, ο δεύτερος τραγουδιστής υποκλίθηκε με χάρη, και με τέλειο συντονισμό έβγαλε μια εξίσου αρμονική νότα, μόνο που ήταν μια οκτάβα ψηλότερα. Καθώς το ντουέτο τραγουδούσε όλο και πιο γρήγορα και ακόμη πιο ορμητικά, οι δύο φωνές άρχισαν να ηχούν σαν μία. Άκουγα κατενθουσιασμένος και γεμάτος θαυμασμό την εξαιρετική τους εκτέλεση και την ποιότητα της φωνής τους.

Αυτή η αριστοτεχνική εκτέλεση δεν παρουσιάστηκε σε κάποια κατάμεστη αίθουσα συναυλιών. Απεναντίας, παρουσιάστηκε πάνω στο κλαδί ενός δέντρου κοντά στο σπίτι μου, εδώ στην Κένυα—από δύο πουλιά. Όταν τελείωσαν το τραγούδι τους, οι φτερωτοί εκτελεστές στάθηκαν όρθιοι, άνοιξαν τα φτερά τους και πέταξαν μακριά.

Σε μερικές χώρες υπάρχει ένα ρητό που λέει ότι «τα πουλιά του ίδιου είδους ζουν μαζί». Το αξιοσημείωτο όμως είναι πως, από ό,τι φαίνεται, μερικά πουλιά απολαμβάνουν και το να τραγουδούν μαζί—και μάλιστα με εκπληκτικό συντονισμό! Όταν τραγουδούν ντουέτο, το αποτέλεσμα είναι τόσο αρμονικό ώστε, αν ο ακροατής δεν τα βλέπει, συνήθως δεν μπορεί να καταλάβει ότι η μουσική προέρχεται από δύο πουλιά! Ακόμα και επιστήμονες έχουν ξεγελαστεί. Γι’ αυτό, σχετικά πρόσφατα αναγνωρίστηκε ότι κάποια πουλιά συνηθίζουν να τραγουδούν ντουέτο.

Το «Καμπανοπούλι»

Για παράδειγμα, το τροπικό πουλί μπούμπου είναι ένας ιδιαίτερα ικανός τραγουδιστής. Ζει στην αφρικανική ήπειρο και έχει ένα μοναδικό μελωδικό κελάηδημα το οποίο πολλές φορές μοιάζει με τον ήχο που παράγεται όταν χτυπούν μεταξύ τους δύο μεταλλικά αντικείμενα. Γι’ αυτό πολλοί το αποκαλούν «καμπανοπούλι». Το μπούμπου είναι πολύ κομψά ντυμένο, καθώς η κορυφή του κεφαλιού του, ο αυχένας και οι φτερούγες του έχουν εβένινο χρώμα. Τα κάτασπρα πούπουλα του στήθους του και οι άσπρες ραβδώσεις στις φτερούγες του δημιουργούν μια καταπληκτική αντίθεση. Τα πουλιά μπούμπου κυκλοφορούν πάντοτε σε ζευγάρια, και το αρσενικό έχει τα ίδια σημάδια και χρώματα με το θηλυκό.

Αν περπατάτε σε κάποιο πυκνό δάσος ή σε έναν αγριότοπο, θα καταλάβετε ότι εκεί υπάρχουν μπούμπου πολύ πριν τα δείτε. Το αρσενικό συχνά βγάζει τρεις γρήγορες καμπανιστές νότες. Το θηλυκό θα απαντήσει αμέσως με ένα βραχνό κουί. Μερικές φορές το ένα πουλί παράγει μια συνεχή αλληλουχία από νότες, ενώ ο σύντροφός του παρεμβαίνει με έναν και μόνο φθόγγο—μια μελωδική νότα η οποία εισέρχεται στη ροή του τραγουδιού χωρίς να γίνεται αντιληπτό κάποιο κενό.

Οι επιστήμονες δεν μπορούν να κατανοήσουν πλήρως πώς ακριβώς επιτυγχάνεται αυτός ο συντονισμός. Ορισμένοι πιστεύουν ότι, τουλάχιστον σε κάποιες περιπτώσεις, ίσως είναι θέμα εξάσκησης. Το αρσενικό και το θηλυκό τραγουδούν μαζί καθημερινά, και έτσι επιτυγχάνουν πολύ μεγάλη ακρίβεια στην εκτέλεση του τραγουδιού τους.

Είναι ενδιαφέρον ότι αυτά τα πουλιά πολλές φορές δείχνουν να έχουν διαφορετική «προφορά» σε κάθε τόπο. Όπως φαίνεται, αυτό οφείλεται στο ότι μιμούνται τοπικούς ήχους ή κελαηδήματα άλλων πουλιών. Αυτή η διαδικασία αποκαλείται φωνητική αντιγραφή. Γι’ αυτό, τα τραγούδια των μπούμπου που ακούγονται στη σαβάνα της Νότιας Αφρικής μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά από εκείνα που ακούγονται στη Μεγάλη Ρηξιγενή Κοιλάδα της Ανατολικής Αφρικής.

Ισόβιοι Σύντροφοι

Ο Ντέιβιντ Ατένμπορο αναφέρει στο βιβλίο Δοκιμασίες της Ζωής (The Trials of Life): «Είναι αρκετά συγκινητικό να διαπιστώνει κανείς ότι, κατά κανόνα, τα πουλιά που τραγουδούν ντουέτο μένουν μαζί πολλές εποχές, αν όχι για όλη τους τη ζωή». Σε τι οφείλεται αυτός ο ισχυρός δεσμός; Ο Ατένμπορο συνεχίζει και λέει: «Αφού αναπτύξουν αυτή τη δεξιοτεχνία, τη χρησιμοποιούν επίσης ως τρόπο ενίσχυσης του δεσμού τους, τραγουδώντας τα περίπλοκα ντουέτα τους ακόμα και όταν κάθονται δίπλα-δίπλα σε ένα κλαδί· ενώ, μερικές φορές, όταν λείπει το ένα μέλος του ζευγαριού, το άλλο πουλί τραγουδάει μόνο του ολόκληρη την περίτεχνη μελωδία, ακόμα και τα κομμάτια που εκτελεί το πουλί που λείπει».

Επίσης, τα τραγούδια ίσως βοηθούν τα πουλιά να εντοπίζουν το ένα το άλλο μέσα στην πυκνή βλάστηση. Όταν το αρσενικό θέλει να μάθει πού βρίσκεται το ταίρι του, ξεκινάει βγάζοντας μια σειρά από μελωδικές νότες, και το θηλυκό αρχίζει να το συνοδεύει στο τραγούδι αν και μπορεί να βρίσκεται αρκετά μακριά. Συγχρονίζονται τόσο τέλεια σαν να είχαν σχεδιάσει την παράσταση εκ των προτέρων.

Σφυρίζουν την Ώρα της Δουλειάς

Σας αρέσει να ακούτε μουσική όταν εργάζεστε; Όπως φαίνεται, το ίδιο αληθεύει και για πολλά πουλιά. Το βιβλίο Η Ιδιωτική Ζωή των Πουλιών (The Private Life of Birds), του Μάικλ Μπράιτ, παρατηρεί ότι τα κελαηδήματα έχουν διεγερτική επίδραση στους ακροατές, και λέει πως «οι χτύποι της καρδιάς των αρσενικών και των θηλυκών πουλιών αυξάνονταν» όταν άκουγαν κελαηδήματα. Επιπλέον, μερικά θηλυκά πουλιά «έχτιζαν τις φωλιές τους πιο γρήγορα» και «επίσης γεννούσαν περισσότερα αβγά» όταν άκουγαν τα αρσενικά πουλιά να κελαηδούν.

Αναμφίβολα, οι επιστήμονες θα συνεχίσουν να ανακαλύπτουν γοητευτικές λεπτομέρειες για τα πουλιά που τραγουδούν ντουέτο, όπως είναι το τροπικό μπούμπου. Ωστόσο, ανεξάρτητα από την πρακτική αξία που ίσως αποδειχτεί τελικά ότι έχουν τα συναρπαστικά τους τραγούδια, ας μην ξεχνάμε ότι εξυπηρετούν και έναν άλλον υψηλό σκοπό. Αποτελούν ακουστική πανδαισία για ευγνώμονες άντρες και γυναίκες! Πράγματι, αυτή η μαγευτική μουσική μάς υποκινεί να αινούμε τον Δημιουργό των “πουλιών του ουρανού”.—Ψαλμός 8:8.