Ένα Βίαιο Ηφαίστειο Γίνεται Γαλήνιο Νησί

ΚΑΘΩΣ το πλοίο μας παίρνει την τελευταία στροφή κατευθυνόμενο προς το λιμάνι της Σαντορίνης, αντικρίζουμε μια σκηνή που κόβει την ανάσα. Ένα ψηλό τείχος από γκρεμούς υψώνεται απειλητικά σχεδόν 300 μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Κάτασπρα σπίτια είναι γαντζωμένα πάνω στα απότομα βράχια. Το ξεχωριστό σχήμα του νησιού, το γεγονός ότι δεν έχει παραλίες σαν τα άλλα νησιά και οι απότομοι γκρεμοί φαίνεται να δείχνουν ότι εδώ συνέβη κάτι το ασυνήθιστο. Και πράγματι συνέβη. Η Σαντορίνη είναι ό,τι απέμεινε από το ανατολικό τμήμα ενός ηφαιστείου που έχει εκραγεί, και εμείς πλέουμε στα νερά που γέμισαν τον κρατήρα του!

Η Δημιουργία ενός Νησιού

Στην αρχαιότητα η Σαντορίνη, ή αλλιώς Θήρα, ονομαζόταν Στρογγύλη, επειδή ήταν στρογγυλή. Αλλά σύμφωνα με τους ειδικούς, μια ισχυρή ηφαιστειακή έκρηξη άλλαξε το σχήμα του νησιού πριν από σχεδόν 3.500 χρόνια. Από ό,τι φαίνεται, η έκρηξη ήταν τόσο σφοδρή ώστε άνοιξε μια μεγάλη καλδέρα στο μέσο του νησιού, δημιουργώντας μια βαθιά λεκάνη η οποία γέμισε με θαλασσινό νερό.

Μερικοί ηφαιστειολόγοι υποθέτουν ότι η βροντή της έκρηξης έφτασε μέχρι την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, και γκρέμισε κτίσματα σε απόσταση 150 χιλιομέτρων. Η αποπνικτική στάχτη, όπως ισχυρίζονται, πρέπει να απέκρυψε το ηλιακό φως πάνω από όλη τη λεκάνη της Μεσογείου για αρκετές μέρες. Συνολικά, 80 τετραγωνικά χιλιόμετρα του νησιού εξαφανίστηκαν στον αέρα ή έπεσαν στη θάλασσα. Κάθε είδος ζωής αφανίστηκε.

Με τον καιρό, στα απομεινάρια της Στρογγύλης άρχισαν να κατοικούν άποικοι από ηπειρωτικές περιοχές και το νησί μετονομάστηκε σε Καλλίστη, δηλαδή «Η Πιο Ωραία». Αλλά η ζωή πάνω σε ένα ηφαίστειο ήταν κυριολεκτικά «τρεμάμενη» για τους αποίκους. Μεταξύ του 198 Π.Κ.Χ. και του 1950 Κ.Χ., έγιναν 14 εκρήξεις. Κατόπιν, το 1956 ένας σεισμός κατέστρεψε πολλά από τα σπίτια του νησιού. «Το έδαφος σειόταν και έτρεμε σαν ζελέ», λέει η κυρά Ελένη, μια ηλικιωμένη γυναίκα που επέζησε από το καταστροφικό συμβάν. «Μπροστά από την αυλή του σπιτιού μου, που ήταν γαντζωμένη πάνω στον γκρεμό, υπήρχε ένα χαλικόστρωτο μονοπάτι. Ξαφνικά κατρακύλησε προς τη θάλασσα, αφήνοντας το σπίτι μου σχεδόν στον αέρα! Χρειάστηκε να εγκαταλείψουμε εκείνο το σπίτι και να χτίσουμε καινούριο σε πιο σταθερό έδαφος».

Τα κατεστραμμένα χωριά ξαναχτίστηκαν γρήγορα, κυρίως από ξένους. Σήμερα η Σαντορίνη φιλοξενεί χιλιάδες επισκέπτες που συρρέουν εκεί κάθε καλοκαίρι. Εκτός από τη Σαντορίνη, παραμένει το μικρότερο νησί Θηρασία και το ακατοίκητο νησάκι Ασπρονήσι.

Επιπλέον, στη μέση της καλδέρας υπάρχουν δύο ηφαιστειογενείς νησίδες​—η Νέα Καμένη και η Παλαιά Καμένη. Σε αυτές τις πρόσφατα σχηματισμένες νησίδες μπορεί να παρατηρηθεί ηφαιστειακή δραστηριότητα μέχρι σήμερα, καθώς ο “κοιμισμένος γίγαντας” κάπου κάπου ξυπνάει και αναδίδει λεπτές στήλες καπνού. Το γενικό σχήμα της Σαντορίνης αλλάζει διαρκώς, γι’ αυτό, από καιρό σε καιρό, πρέπει να ξανασχεδιάζεται ο χάρτης του νησιού.

Ζώντας στο Χείλος του Γκρεμού

Στις παρυφές της καλδέρας δεν υπάρχουν πλαγιές, αλλά μόνο απότομα βράχια. Οι κατακόρυφοι όγκοι παρέχουν στους νησιώτες τις απλούστερες λύσεις για την οικοδόμηση σπιτιών: Σκάψτε ένα οριζόντιο τούνελ μέσα στη γη, χτίστε έναν τοίχο μπροστά στο στόμιο και έχετε το σπίτι σας. Ναι, τα περισσότερα σπίτια στην καλδέρα είναι λαξευμένα στο βράχο.

Μπροστά από κάθε τέτοιο σπίτι υπάρχει αυλή ή μπαλκόνι με θέα προς την καλδέρα. Η αυλή του επάνω σπιτιού είναι η ταράτσα του σπιτιού που βρίσκεται από κάτω. Μπορείτε να χαρείτε πανέμορφα ηλιοβασιλέματα από αυτά τα μπαλκόνια, απολαμβάνοντας τον κόκκινο ήλιο καθώς χάνεται στη θάλασσα αργά και μεγαλόπρεπα. Μερικές αυλές έχουν επίσης μια πολύ μικρή κουζίνα, ένα δυο κοτέτσια και γλάστρες με φυτά ή αρωματικά βότανα και λουλούδια.

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που έχουν τα χωριά ως σύνολο είναι ότι δεν υπάρχει ούτε μια ίσια γραμμή σε αυτά. Ακόμα και οι θόλοι δεν είναι συμμετρικοί. Αυτές οι πάμπολλες τυχαίες γραμμές και καμπύλες, που σχηματίζουν τα πιο απίθανα σχήματα, προσδίδουν στο σύμπλεγμα των κτιρίων μια χάρη που είναι απρόσμενη σε ένα τόσο απόκρημνο και ακανόνιστο νησί.

Η Σαντορίνη είναι πολύ ξηρή. Το μόνο διαθέσιμο νερό είναι αυτό που συλλέγεται και αποθηκεύεται σε στέρνες. Αλλά το επιφανειακό χώμα είναι εύφορο. Γι’ αυτό, η περιορισμένη επιφάνεια του νησιού παράγει ποικιλία προϊόντων.

Τόσο για τους τουρίστες όσο και για τους ντόπιους, η Σαντορίνη είναι ένα μοναδικό και υπέροχο μνημείο που πιστοποιεί την ομορφιά του πλανήτη μας.

[Πλαίσιο στη σελίδα 18]

ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ

Ένας μύθος​—που μπορεί να ξεκίνησε από την Αίγυπτο, να διασώθηκε στα κλασικά ελληνικά συγγράμματα και μετά να εμφανίστηκε στις μεσαιωνικές παραδόσεις από Άραβες γεωγράφους—​είναι αυτός που αναφέρεται στη χαμένη ήπειρο, το νησί ή την πόλη της Ατλαντίδας. Η Ατλαντίδα υποτίθεται ότι χάθηκε στη θάλασσα από σεισμούς και πλημμύρες. Μερικοί αρχαιολόγοι υπαινίσσονται ότι αυτός ο μύθος είχε τις ρίζες του στην ηφαιστειακή έκρηξη της Σαντορίνης.

Ανασκαφές που άρχισαν εδώ το 1966/1967 αποκάλυψαν μια πλούσια, βασιλική μινωική πόλη θαμμένη κάτω από ηφαιστειακά θραύσματα, διατηρημένη ακριβώς όπως ήταν τον καιρό της έκρηξης. Φαίνεται ότι έγκαιρες προειδοποιήσεις παρακίνησαν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την περιοχή την κατάλληλη στιγμή. Μερικοί ερευνητές υποθέτουν πως η απροθυμία των κατοίκων να παραδεχτούν ότι χάθηκε η άλλοτε μεγαλοπρεπής πόλη τους γέννησε το θρύλο της Ατλαντίδας η οποία παρέμενε ζωντανή και ακμάζουσα, συνεχίζοντας τη ζωή της στο βυθό της θάλασσας.

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Σαντορίνη

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά απολαμβάνουν το κήρυγμα στη Σαντορίνη

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Αγναντεύοντας το Αιγαίο από τις ταράτσες της Σαντορίνης