Κεφάλαιο 19
Τέκνα—«Κληρονομία Παρά του Ιεχωβά»
1. Πώς πρέπει οι γονείς και τα τέκνα να θεωρούν αλλήλους; (Ψαλμός 128:1, 3, 4)
Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΣΟΛΟΜΩΝ περιέγραψε τα τέκνα ως ‘μισθόν’ και «κληρονομία παρά του Ιεχωβά.»(Ψαλμός 127:3, ΜΝΚ) Αν είσθε γονεύς, ασφαλώς θεωρείτε πολύτιμα τα τέκνα σας! Και αν είσθε παιδί, ασφαλώς θα θέλετε να κάνετε τους γονείς σας να χαίρουν και να διάγετε μια ευτυχισμένη, χρήσιμη ζωή μαζί τους!
2. Τι ευθύνη πρέπει να αισθάνωνται τα τέκνα απέναντι των γονέων, και γιατί; (Έξοδος 20:12)
2 Ο απόστολος Παύλος, αφού δίνει μια υποβοηθητική συμβουλή και στους δύο συζύγους, προχωρεί και συμβουλεύει τα τέκνα και τους γονείς με τα εξής λόγια:
«Τα τέκνα, υπακούετε εις τους γονείς κατά πάντα· διότι τούτο είναι ευάρεστον εις τον Κύριον. Οι πατέρες, μη ερεθίζετε τα τέκνα σας, δια να μη μικροψυχώσιν.» (Κολοσσαείς 3:20, 21)
Εσείς λοιπόν νέοι, μην ξεχνάτε ότι οι γονείς σας σάς αγαπούν και ότι πρέπει να προσπαθήτε να τους υπακούετε στα καθημερινά πράγματα της ζωής. Και σεις γονείς, βοηθείτε τα τέκνα σας να αισθάνωνται την αγάπη που τρέφετε γι’ αυτά, και ότι αποτελούν ένα σπουδαίο μέρος της οικογενειακής μονάδος.
3. Πότε και πώς πρέπει να γίνεται η διόρθωσις; (Παροιμίαι 13:24)
3 Υπάρχουν ώρες, βέβαια, που κάθε παιδί χρειάζεται εκπαίδευσι, ακόμη και με την κατά γράμμα ράβδο, αλλ’ αυτό πρέπει να γίνεται—και όχι να παραγίνεται—με σταθερότητα και αγάπη, χωρίς επίδειξι οργής. Τα τέκνα μπορεί να εκτιμήσουν την τιμωρία που τους αξίζει, και αυτή η τιμωρία δεν θα τα ‘ερεθίζη.’ Θα κατανοήσουν επίσης την αγαθότητα και τη στοργική φροντίδα που τους παρέχεται σε άλλες ώρες.
‘ΣΟΦΙΖΕΤΕ ΕΙΣ ΣΩΤΗΡΙΑΝ’ ΤΑ ΤΕΚΝΑ
4. (α) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της επιμελούς εκπαιδεύσεως του Τιμοθέου από την Ευνίκη; (Πράξεις 16:1, 2) (β) Από ποια ηλικία πρέπει να βοηθήται το τέκνο να μάθη τα «ιερά γράμματα;» (Ψαλμός 22:9, 10)
4 Ο Παύλος, σε μια τελική επιστολή του που έγραψε λίγο πριν από την εκτέλεσί του, μίλησε θερμά για την «ανυπόκριτον πίστιν» που είχε αποκτήσει ο νεαρός σύντροφός του Τιμόθεος από τη μάμμη του Λωίδα και τη μητέρα του Ευνίκη, που ήταν Ιουδαία. Μολονότι ο Έλλην πατέρας του Τιμοθέου ήταν άπιστος, η μητέρα του προσπάθησε, όπως πρέπει να κάνουν και όλοι οι πιστοί γονείς, ν’ αναθρέψη τον γυιο της στην πίστι. Όχι μόνον η προφορική διδασκαλία, αλλά και το ειλικρινές παράδειγμα του γονέως καθώς πάντοτε ‘συμπεριφέρεται αξίως του ευαγγελίου,’ θα δώση το πρότυπο για τον τρόπο ζωής του νέου. Από ποια ηλικία έλαβε ο Τιμόθεος αυτή την εκπαίδευσι; Ο Παύλος του έγραψε «από βρέφους γνωρίζεις τα ιερά γράμματα, τα δυνάμενα να σε σοφίσωσιν εις σωτηρίαν δια της εν Χριστώ Ιησού.»—2 Τιμόθεον 1:5· 3:15· Φιλιππησίους 1:27.
5. Γιατί είναι ουσιώδες να εμφυτευθούν οι σκέψεις του Θεού σ’ ένα παιδί από μικρή ηλικία; (Λουκάς 2:40)
5 Εν τούτοις, είναι το παιδί που βρίσκεται στη νηπιακή ηλικία ικανό ν’ απορροφήση πνευματικά ζητήματα; Ναι, είναι! Λάβετε υπ’ όψιν το εξής: Στη γέννησι ο εγκέφαλος ενός βρέφους είναι μόνο το ένα τέταρτο του βάρους του εγκεφάλου ενός ενηλίκου. Αλλά σε δύο χρόνια μόνο ο εγκέφαλος αυξάνει τόσο γρήγορα ώστε φθάνει τα τρία τέταρτα του βάρους του ενηλίκου. Σ’ αυτό το βραχύ χρονικό διάστημα, το παιδί απορροφά πολλές από τις βασικές πληροφορίες που θα το βοηθήσουν στη ζωή, περιλαμβανομένου και του ξεκινήματός του στη δύσκολη εκμάθησι μιας γλώσσης.
6. Τι θα βοηθήση τους γονείς να φθάσουν στην καρδιά των παιδιών τους; (Παροιμίαι 4:23)
6 Οτιδήποτε ακούει το παιδί σχετικά με πνευματικά ζητήματα, μπορεί επίσης να τα απορροφήση! Και έχει ανάγκη πνευματικών πληροφοριών, διότι ο άνθρωπος επλάσθη «κατ’ εικόνα Θεού.» (Γένεσις 1:27) Γι’ αυτό και ο Θεός δίνει την εξής εντολή στους πατέρες, στο Δευτερονόμιο 11:18, 19: «Θέλετε λοιπόν βάλει τους λόγους μου τούτους εις την καρδίαν σας και εις την ψυχήν σας· . . . και θέλετε διδάσκει αυτούς εις τα τέκνα σας.» Οι γονείς μπορεί να βοηθηθούν να φθάσουν στην καρδιά των παιδιών τους αν δώσουν ένα καλό παράδειγμα εφαρμόζοντας τις θεοσεβείς αρχές στη δική τους ζωή. Εκείνοι που διαπλάθουν την καρδιά και την ψυχή του παιδιού τους «από βρέφους» θ’ ανταμειφθούν!
7. (α) Γιατί είναι ζωτικό να δαπανούμε χρόνο με τα παιδιά μας; (Παροιμίαι 4:1-4) (β) Αφηγηθήτε μια πείρα που δείχνει πώς μπορούν οι γονείς να βρουν χαρά στην εκπαίδευσι των τέκνων.
7 Πώς μπορεί να γίνη αυτό; Ίσως οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μάθουν από ωρισμένα ζώα που είναι συνήθως μαζί με τα παιδιά τους, καθώς τα διδάσκουν και τα εκπαιδεύουν για ζωή. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο που μπορεί ν’ αντικαταστήση τον χρόνο που δαπανούμε με τα παιδιά μας. Οι μητέρες στην Ανατολή που είναι συνηθισμένες να μεταφέρουν τα παιδιά τους στη ράχη τους, και που μιλούν συνεχώς σ’ αυτά πάνω από τους ώμους των καθώς κάνουν τις οικιακές των εργασίες και πηγαίνουν για ψώνια ή σε επισκέψεις, επιτυγχάνουν να εντυπώνουν αξιόλογα πράγματα στα μικρά των.
Μια μητέρα εδίδαξε το κοριτσάκι της να τραγουδά, και κατόπιν να περιλαμβάνη Γραφικά σημεία ως λέξεις. Όταν το βρέφος έγινε δύο ετών ηλικίας, μπορούσε να λέγη τραγουδιστά τα ονόματα των βιβλίων των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών. Σε ηλικία δύο ετών και τριών μηνών, το μικρό μπορούσε να λέγη τραγουδιστά τα ονόματα των εξήντα έξη βιβλίων από τη Γένεσι έως την Αποκάλυψι. Καθώς έμαθε να επαναλαμβάνη τις θείες ιδιότητες της σοφίας, της δικαιοσύνης, της δυνάμεως και της αγάπης, καθώς και τους εννέα καρπούς του πνεύματος που αναγράφονται στην επιστολή προς Γαλάτας 5:22, 23, αυτά εντυπώθηκαν σ’ αυτήν καθώς της δίδασκαν πώς να εκφράζη κάθε καρπό με χειρονομίες γεμάτες νόημα. Όταν το μικρό έκανε ‘έργο σκαπανέως’ με τη μητέρα του στο καθημερινό κήρυγμα των «αγαθών νέων» από πόρτα σε πόρτα και παρακολουθούσε Γραφικές μελέτες στα σπίτια ενδιαφερομένων ατόμων, η κατανόησίς του για τα πνευματικά πράγματα ηύξανε από μήνα σε μήνα.
Χιλιάδες άλλοι πιστοί γονείς απήλαυσαν παρόμοια χαρά εκπαιδεύοντας τα μικρά των.
8. Πώς μπορούν οι γονείς να εγείρουν το ενδιαφέρον των τέκνων για τα έργα και τη σοφία του Ιεχωβά; (Ψαλμός 78:2-4)
8 Το ζήτημα του να δαπανά κάποιος επωφελώς χρόνο με τα παιδιά του τονίζεται στις Εβραϊκές Γραφές. Έτσι, ο Μωυσής, αφού εξέθεσε σαφώς τη μεγαλύτερη εντολή—«Θέλεις αγαπά Ιεχωβά τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου»—προχώρησε και είπε στους Ισραηλίτας πατέρες:
«Ούτοι, οι λόγοι . . . θέλουσιν είσθαι εν τη καρδία σου· και θέλεις διδάσκει αυτούς επιμελώς εις τα τέκνα σου, και περί αυτών θέλεις ομιλεί καθήμενος εν τη οικία σου και περιπατών εν τη οδώ και πλαγιάζων και εγειρόμενος.» (Δευτερονόμιον 6:4-7)
Από την ώρα της εγέρσεως το πρωί έως την ώρα της κατακλίσεως το βράδυ, οι γονείς μπορούν να ωφελούν τα παιδιά τους με το να τα διδάσκουν όπως πρέπει, τη θαυμαστή σοφία του Ιεχωβά που είναι τόσο έκδηλη στα έργα της δημιουργίας.
9. (α) Ως προς τη διάρκεια των συγκεντρώσεων για μελέτη, τι πρέπει να έχουν υπ’ όψιν οι γονείς; (β) Πώς μπορεί να γίνεται η παρουσίασις των αγαθών νέων στα τέκνα μ’ ένα θετικό τρόπο και με ποιο σκοπό; (Ψαλμός 71:17, 18)
9 Εν τούτοις, δεν πρέπει να λησμονήτε ότι οι παιδικές διάνοιες κουράζονται γρήγορα και ότι τα παιδιά χρειάζονται περιόδους για παιγνίδια και ψυχαγωγία. Οι συγκεντρώσεις για Γραφική μελέτη με μικρά παιδιά μπορούν να γίνονται χωρίς τυπικότητες, να είναι σύντομες και ενδιαφέρουσες, αλλ’ όταν παρατηρηθή ότι η διάνοιά των αρχίζει να περιπλανάται καλό θα είναι να διακοπή η διδασκαλία για μια άλλη φορά. Είναι ουσιώδες για να υπάρξη επιτυχία, τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά να βρίσκουν χαρά και ευχαρίστησι σ’ αυτά που μελετούν μαζί. Γονείς, οικοδομήστε αγάπη για τον Θεό μέσα σ’ αυτές τις νεανικές καρδιές! Ποτέ δεν πρέπει να κάνετε τα «αγαθά νέα» να φαίνωνται σαν ένας κατάλογος απαγορεύσεων. Αντιθέτως, βοηθήστε τα παιδιά να εμπιστεύονται στον Θεό όπως εμπιστεύονται και σε σας, τους επίγειους γονείς των, και να εκτιμούν την καλωσύνη Του, την αγαθότητά Του και την γενναιοδωρία Του. Στον κατάλληλο καιρό, θα θελήσουν να υπηρετούν τον Ιεχωβά από αγάπη και ευγνωμοσύνη για όλες τις μεγαλειώδεις του προμήθειες για ζωή και τώρα και στο μέλλον.
10. Πώς μπορούν τα πιστά παιδιά να ωφελήσουν έναν άπιστο γονέα; (Παροιμίαι 10:1)
10 Τα τέκνα που είναι καλά εκπαιδευμένα σύμφωνα με τις Βιβλικές αρχές μπορούν να μεγαλώσουν και ν’ αποτελούν έπαινο και χαρά για τους πιστούς γονείς των. Συχνά ένας άπιστος γονεύς, όταν παρατηρήση τις καλές ιδιότητες που ενσταλάζει η διδασκαλία της Γραφής στο παιδί του, μπορεί να πεισθή να ενδιαφερθή για τα «αγαθά νέα.»
Ένας οικογενειάρχης είπε τα επόμενα την ημέρα του βαπτίσματός του: ‘Ήμουν επιστάτης σε μια οικοδομή, αλλά κάθε βράδυ μεθούσα και αυτό άρχισε να επηρεάζη την εργασία μου. Η σύζυγος και η οικογένειά μου μελετούσαν την Αγία Γραφή με τους Μάρτυρας του Ιεχωβά. Ένα βράδυ το μικρό μου αγόρι, που δεν ήταν πέντε ετών ακόμη, με πλησίασε ξαφνικά, έβαλε το κεφάλι του στον ώμο μου, και είπε: «Πατερούλη, κάθε βράδυ μεθάς και καπνίζεις. Αυτό στενοχωρεί πάρα πολύ τη μαμά και τις αδελφούλες μου, και είναι κάτι που μισεί ο Ιεχωβά Θεός. Η Αγία Γραφή λέγει ότι σαν παιδί, εγώ πρέπει να υπακούω στον πατερούλη μου, και ότι ο πατερούλης πρέπει να υπακούη στον Ιησού Χριστό. Σε παρακαλώ, λοιπόν, να μελετάς την Αγία Γραφή όπως κάνει και η μαμά.» Επί δύο ώρες μου μιλούσε πειστικά και είχε μια καλή στάσι. Υποσχέθηκα λοιπόν να προσπαθήσω να μελετώ. Μόλις άρχισα να μαθαίνω την αλήθεια, διεπίστωσα ότι θα μπορούσα να εγκαταλείψω τους ανεξάρτητους τρόπους μου και ν’ αναπτύξω αυτοκυριαρχία. Το σπίτι μας έγινε ένας φωτεινός κι ευτυχισμένος τόπος.’
Συχνά συμβαίνει ένας άπιστος σύντροφος ν’ ακούση ένα μικρό παιδί καλά εκπαιδευμένο στην Αγία Γραφή και να εντυπωσιασθή.
ΚΑΘΩΣ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ ΟΙ ΝΕΑΡΟΙ
11. Γιατί οι οικογένειες πρέπει να παρακολουθούν μαζί τις συναθροίσεις; (Ψαλμός 84:4, 10-12)
11 Στις οικογένειες του λαού του Θεού, η τακτική παρακολούθησις των εβδομαδιαίων εκκλησιαστικών συναθροίσεων παρέχει μια χαρωπή συναναστροφή. Πραγματικά, ήταν εντολή στον Ισραήλ το «να συνάγεται ο λαός, οι άνδρες, και οι γυναίκες, και τα παιδιά . . . δια να ακούσωσι και δια να μάθωσι.» (Δευτερονόμιον 31:12) Καθώς οι νεαροί κάθονται δίπλα στους γονείς των, προσπαθώντας ν’ ακούσουν, να μάθουν και να μετέχουν στις συναθροίσεις, οι ευτυχισμένες οικογενειακές ομάδες συμβάλλουν στη θέρμη, στην αγάπη και στην ενότητα της Χριστιανικής εκκλησίας.
12. (α) Ποια ιδιαίτερη φροντίδα πρέπει να λάβουν οι γονείς όταν τα παιδιά τους αρχίσουν να πηγαίνουν στο σχολείο; (1 Κορινθίους 15:33) (β) Ποια διαρκή ευλογία μπορεί να φέρη η κατάλληλη εκπαίδευσις των παιδιών; (Δευτερονόμιον 11:18-21)
12 Οι νεαροί, όταν αρχίσουν να πηγαίνουν στο σχολείο, εκτίθενται σε νέες συναναστροφές και σε νέες διδασκαλίες, όπως είναι η εξέλιξις, που μπορεί να συγκρούωνται με την Αγία Γραφή. Οι γονείς πρέπει να λαμβάνουν ιδιαίτερη φροντίδα για να προφυλάσσουν τα παιδιά από κακές επιρροές, να ενδιαφέρονται για όλη τη δράσι των και να συζητούν μαζί τους σχετικά με το τι είναι καλό και τι είναι κακό, σύμφωνα με τις Γραφικές αρχές. Όπως λέγει το εδάφιο Παροιμίαι 22:6:
«Δίδαξον το παιδίον εν αρχή της οδού αυτού· και δεν θέλει απομακρυνθή απ’ αυτής ουδέ όταν γηράση.»
13. Όπως αναγράφεται στο βιβλίο, ποια καλή εντύπωσι μπορεί να κάνουν τα παιδιά που εκπαιδεύονται με την Αγία Γραφή;
13 Στο σχολείο, η καλή διαγωγή των παιδιών που εκπαιδεύθηκαν από την Αγία Γραφή, συχνά έχει κάνει καλή εντύπωσι, όπως δείχνει η επόμενη έκθεσις:
Μια μέρα στο σχολείο ένα κορίτσι της έκτης τάξεως και η νεώτερη αδελφή της εκλήθησαν στο γραφείο του διδασκάλου. Εκεί, πενήντα δύο διδάσκαλοι, προφανώς ανησυχώντας για την αύξησι της εγκληματικότητος μεταξύ μαθητών, συνωμιλούσαν μ’ αυτές επί δύο ώρες ενώπιον μιας ομάδος συμμαθητών τους, κάνοντας λεπτομερείς ερωτήσεις για το παρελθόν των στην Γραφική εκπαίδευσι, για τον έλεγχο εκ μέρους των γονέων τους σχετικά με την παρακολούθησι τηλεοπτικών προγραμμάτων, για την ανάγνωσι κόμικς, δηλαδή βιβλίων με εικόνες, και άλλα. Στο τέλος ο διευθυντής του σχολείου έκαμε την εξής παρατήρησι, «Αν όλα τα παιδιά εκπαιδεύοντο σαν τα παιδιά των Μαρτύρων του Ιεχωβά, θα είχαμε ένα καλό σχολείο, χωρίς παιδιά που ενοχλούν τα άλλα παιδιά ή που ανταπαντούν.» Ως αποτέλεσμα αυτής της συνεντεύξεως, το νεαρό κορίτσι μπόρεσε ν’ αρχίση Γραφικές μελέτες με είκοσι έξη από τις συμμαθήτριές της.
14. Τι βεβαιώνει το γεγονός ότι η διευθέτησις του Θεού πραγματικά φέρει αποτελέσματα για τις οικογένειες;
14 Η οικογένεια που είναι ενωμένη γύρω από την Αγία Γραφή και που προτάσσει τα πνευματικά συμφέροντα στη ζωή, είναι καλά εξηρτισμένη ν’ αντιμετωπίση τις δοκιμασίες αυτών των ‘κακών καιρών.’ (2 Τιμ. 3:1) Στον μεγαλειώδη πνευματικό παράδεισο που εκτείνεται τώρα στα πέρατα της γης, ένα πλήθος οικογενειακών ομάδων από όλα τα έθνη, τις φυλές και τους λαούς μπορεί να βεβαιώση ότι η διάταξις του Ιεχωβά για τις οικογένειες πραγματικά φέρει αποτελέσματα προς ευλογίαν εκείνων οι οποίοι τον αγαπούν! Όλοι αυτοί εξυμνούν τον Ιεχωβά ως την Κεφαλήν ‘πάσης πατριάς εν ουρανοίς και επί γης,’ και αποβλέπουν στις ευλογίες που θ’ απολαύσουν όλες οι οικογένειες που υποστηρίζουν την κυριαρχία του, μέσα στην παραδεισιακή γη που είναι επί θύραις.—Εφεσίους 3:15.
[Εικόνα στη σελίδα 167]
Οι ικανότητες ενός παιδιού αναπτύσσονται γρήγορα, από τη βρεφική ηλικία ακόμη
[Εικόνα στη σελίδα 168]
Τα παιδιά πρέπει να τρέφωνται πνευματικώς
[Εικόνα στη σελίδα 170]
Δαπανάτε χρόνο με τα παιδιά σας. Θ’ ανταμειφθήτε
[Εικόνα στη σελίδα 173]
Ευτυχείς είναι εκείνες οι οικογένειες που προχωρούν ενωμένες προς την αιώνιο ζωή