Κατάλληλες Παύσεις

ΣΤΟΝ προφορικό λόγο, οι παύσεις οι οποίες γίνονται εκεί που πρέπει είναι σημαντικές. Αυτό αληθεύει είτε εκφωνείτε διάλεξη είτε συνομιλείτε με κάποιο άτομο. Χωρίς τέτοιες παύσεις, τα λόγια σας θα ακούγονται σαν φλυαρίες και όχι σαν σαφής έκφραση σκέψεων. Η κατάλληλη χρήση των παύσεων προσδίδει σαφήνεια στην ομιλία σας. Οι παύσεις μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν με τέτοιον τρόπο ώστε να εντυπωθούν στη μνήμη τα κύρια σημεία σας.

Πώς μπορείτε να καθορίζετε πότε πρέπει να κάνετε παύση; Πόσο μεγάλες πρέπει να είναι οι παύσεις;

Παύσεις για Στίξη. Τα σημεία στίξης έχουν γίνει σημαντικό στοιχείο της γραπτής γλώσσας. Μπορεί να υποδεικνύουν το τέλος μιας καταφατικής δήλωσης ή μιας ερώτησης. Σε μερικές γλώσσες χρησιμοποιούνται για να ξεχωρίσουν τις παραθέσεις από την υπόλοιπη πρόταση. Μερικά σημεία στίξης υποδεικνύουν τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε διάφορα μέρη μιας πρότασης. Όταν κάποιος διαβάζει μόνος του, μπορεί να δει τα σημεία στίξης. Αλλά όταν διαβάζει μεγαλόφωνα για άλλους, η φωνή του πρέπει να μεταδίδει το νόημα που υπαγορεύουν τα σημεία στίξης που εμφανίζονται στο γραπτό κείμενο. (Για περαιτέρω λεπτομέρειες, βλέπε τη Μελέτη Αρ. 1, «Ακριβής Ανάγνωση».) Αν δεν κάνετε παύσεις όπου υπαγορεύουν τα σημεία στίξης, οι άλλοι μπορεί να δυσκολεύονται να καταλάβουν αυτά που διαβάζετε ή μπορεί ακόμη και να αλλοιώνεται το νόημα του κειμένου.

Εκτός από τα σημεία στίξης, ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει το πού είναι κατάλληλο να γίνονται παύσεις είναι ο τρόπος με τον οποίο εκφράζονται οι σκέψεις μέσα στην πρόταση. Ένας διάσημος μουσικός είπε κάποτε: «Δεν παίζω τις νότες καλύτερα από πολλούς άλλους πιανίστες. Η τέχνη, όμως, δεν έγκειται εκεί, αλλά στις παύσεις ανάμεσα στις νότες». Κάτι ανάλογο ισχύει και με την ομιλία. Η κατάλληλη χρήση των παύσεων θα προσδώσει κομψότητα και νόημα στην καλά προετοιμασμένη ύλη σας.

Καθώς προετοιμάζεστε για να κάνετε δημόσια ανάγνωση, ίσως το βρείτε χρήσιμο να βάλετε κάποια σημάδια στο κείμενο από το οποίο θα διαβάσετε. Τραβήξτε μια μικρή κάθετη γραμμή εκεί που πρέπει να κάνετε μια σύντομη, σχεδόν ανεπαίσθητη, παύση. Χρησιμοποιήστε δύο παράλληλες κάθετες γραμμές για μεγαλύτερες παύσεις. Αν διαπιστώσετε ότι κάποια συγκεκριμένη φρασεολογία σάς δυσκολεύει και κάνετε επανειλημμένα παύση σε λάθος σημείο, βάλτε μερικά σημάδια με μολύβι τα οποία να ενώνουν όλες τις λέξεις που απαρτίζουν τη δύσκολη φράση. Κατόπιν διαβάστε τη φράση από την αρχή μέχρι το τέλος. Πολλοί έμπειροι ομιλητές το κάνουν αυτό.

Στον καθημερινό λόγο, οι παύσεις συνήθως δεν παρουσιάζουν πρόβλημα επειδή γνωρίζετε ποιες ιδέες θέλετε να μεταδώσετε. Αν, όμως, έχετε την ιδιορρυθμία να σταματάτε σε τακτά διαστήματα ανεξάρτητα από το τι υπαγορεύει η σκέψη σας, η ομιλία σας θα στερείται δύναμης και σαφήνειας. Εισηγήσεις για βελτίωση παρέχονται στη Μελέτη Αρ. 4, «Ευχέρεια στην Εκφώνηση».

Παύσεις για Αλλαγή Σκέψης. Όταν μεταβαίνετε από το ένα κύριο σημείο στο άλλο, η παύση δίνει στο ακροατήριό σας την ευκαιρία να κάνει στοχασμούς, να προσαρμοστεί, να αντιληφθεί την αλλαγή κατεύθυνσης και να κατανοήσει σαφέστερα την επόμενη σκέψη που παρουσιάζεται. Η παύση κατά τη μετάβαση από μια ιδέα σε άλλη είναι τόσο σπουδαία όσο είναι και το να μειώσετε την ταχύτητα του αυτοκινήτου σας όταν στρίβετε από τον έναν δρόμο στον άλλον.

Ένας λόγος για τον οποίο ορισμένοι ομιλητές πηγαίνουν βιαστικά από τη μια ιδέα στην επόμενη, χωρίς να κάνουν παύση, είναι ότι προσπαθούν να καλύψουν πάρα πολλή ύλη. Στην περίπτωση μερικών, αυτή η συνήθεια αντανακλά τον τρόπο με τον οποίο μιλούν στην καθημερινή τους ζωή. Ίσως όλοι γύρω τους να μιλούν με τον ίδιο τρόπο. Αυτό όμως δεν καταλήγει σε αποτελεσματική διδασκαλία. Αν έχετε να πείτε κάτι που αξίζει να το ακούσουν και να το θυμούνται οι άλλοι, τότε διαθέστε αρκετό χρόνο ώστε να κάνετε την ιδέα να ξεχωρίζει. Χρειάζεται να αντιληφθείτε ότι οι παύσεις είναι ουσιώδεις προκειμένου να μεταδίδει η ομιλία τις ιδέες με σαφήνεια.

Αν πρόκειται να κάνετε ομιλία από σχέδιο, πρέπει να έχετε ταξινομήσει την ύλη σας με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι προφανές πού πρέπει να κάνετε παύση ανάμεσα στα κύρια σημεία. Αν έχετε να διαβάσετε κάποιο χειρόγραφο, βάλτε ένα σημάδι εκεί που γίνεται η μετάβαση από το ένα κύριο σημείο στο επόμενο.

Οι παύσεις για αλλαγή σκέψης είναι συνήθως μεγαλύτερες από τις παύσεις για στίξη—αλλά όχι τόσο μεγάλες ώστε να κάνουν την εκφώνηση κουραστικά αργή. Αν είναι πάρα πολύ μεγάλες, δίνουν την εντύπωση ότι δεν είστε καλά προετοιμασμένοι και ότι προσπαθείτε να βρείτε τι θα πείτε στη συνέχεια.

Παύσεις για Έμφαση. Οι παύσεις για έμφαση έχουν συνήθως σκοπό να προκαλέσουν αίσθηση, δηλαδή προηγούνται ή έπονται μιας δήλωσης ή ερώτησης που διατυπώνεται με κάποια ένταση. Μια τέτοια παύση δίνει στο ακροατήριο την ευκαιρία να σκεφτεί αυτά που έχουν μόλις ειπωθεί ή δημιουργεί προσμονή για όσα πρόκειται να ακολουθήσουν. Αυτά τα δύο διαφέρουν, γι’ αυτό χρειάζεται να αποφασίσετε ποια μέθοδος είναι η κατάλληλη. Να έχετε, όμως, υπόψη σας ότι οι παύσεις για έμφαση πρέπει να περιορίζονται στις δηλώσεις που είναι πράγματι σπουδαίες. Διαφορετικά χάνεται η αξία αυτών των δηλώσεων.

Όταν ο Ιησούς διάβασε μεγαλόφωνα από τις Γραφές στη συναγωγή της Ναζαρέτ, έκανε αποτελεσματική χρήση των παύσεων. Πρώτα διάβασε σχετικά με την αποστολή του από το ρόλο του προφήτη Ησαΐα. Ωστόσο, προτού κάνει την εφαρμογή, τύλιξε το ρόλο, τον έδωσε πίσω στον υπηρέτη και κάθησε. Τότε, ενώ τα μάτια όλων στη συναγωγή ήταν προσηλωμένα πάνω του, είπε: «Σήμερα εκπληρώνεται αυτή η γραφή που μόλις ακούσατε».—Λουκ. 4:16-21.

Παύσεις Όταν το Απαιτούν οι Περιστάσεις. Επιπρόσθετα, διάφοροι περισπασμοί μπορεί μερικές φορές να απαιτούν να κάνετε παύσεις στην ομιλία σας. Ο θόρυβος από διερχόμενα οχήματα ή το κλάμα ενός παιδιού ίσως απαιτούν κάποια προσωρινή διακοπή της συνομιλίας σας με έναν οικοδεσπότη που συναντήσατε στη διακονία αγρού. Αν προκύψει μια ενόχληση σε κάποιον χώρο σύναξης η οποία δεν είναι πολύ σοβαρή, ίσως μπορείτε να αυξήσετε την ένταση της φωνής σας και να συνεχίσετε. Αν όμως η ενόχληση είναι έντονη και παρατεταμένη, τότε πρέπει να κάνετε παύση. Έτσι και αλλιώς, οι ακροατές σας δεν θα σας ακούσουν. Γι’ αυτό, να χρησιμοποιείτε τις παύσεις αποτελεσματικά, ώστε να βοηθάτε τους ακροατές σας να ωφελούνται πλήρως από τα καλά πράγματα που θέλετε να τους πείτε.

Παύσεις που Δίνουν στους Ακροατές την Ευκαιρία για Ανταπόκριση. Αν και μπορεί να κάνετε κάποια ομιλία που δεν περιλαμβάνει κατά γράμμα συμμετοχή του ακροατηρίου, είναι σημαντικό να δίνετε στο ακροατήριο την ευκαιρία να ανταποκρίνεται, όχι προφορικά, αλλά νοερά. Αν θέτετε ερωτήσεις που αποσκοπούν στο να κάνουν το ακροατήριό σας να σκεφτεί, αλλά στη συνέχεια δεν κάνετε επαρκείς παύσεις, μεγάλο μέρος της αξίας αυτών των ερωτήσεων θα χαθεί.

Βέβαια, οι παύσεις είναι σημαντικές, όχι μόνο όταν εκφωνείτε ομιλία από το βήμα, αλλά και όταν δίνετε μαρτυρία σε άλλους. Μερικοί δεν φαίνεται να κάνουν παύσεις ποτέ. Αν έχετε και εσείς το ίδιο πρόβλημα, προσπαθήστε ευσυνείδητα να καλλιεργήσετε αυτό το χαρακτηριστικό της ομιλίας. Έτσι θα βελτιώσετε την ικανότητά σας να επικοινωνείτε με τους άλλους, καθώς και την αποτελεσματικότητα της διακονίας σας στον αγρό. Η παύση είναι μια στιγμή σιωπής, αυτό δε που έχει ειπωθεί, ότι η σιωπή τονίζει, δίνει έμφαση, αιχμαλωτίζει την προσοχή και ξεκουράζει το αφτί, είναι όντως αληθινό.

Οι καθημερινές συζητήσεις απαιτούν αμφίδρομη ροή σκέψεων. Οι άλλοι θα είναι πιο διατεθειμένοι να σας ακούν όταν τους ακούτε και εσείς και δείχνετε ενδιαφέρον για αυτά που λένε. Αυτό απαιτεί να κάνετε αρκετά μεγάλες παύσεις ώστε να τους δίνετε την ευκαιρία να εκφράζονται.

Στη διακονία αγρού, η μαρτυρία μας είναι συνήθως πιο αποτελεσματική όταν γίνεται υπό μορφή συνομιλίας. Πολλοί Μάρτυρες έχουν διαπιστώσει ότι, αφού ανταλλάξουν τους σχετικούς χαιρετισμούς με τον οικοδεσπότη, είναι αποτελεσματικό να αναφέρουν κατευθείαν το θέμα που έχουν υπόψη τους και κατόπιν να θέσουν ένα ερώτημα. Έπειτα κάνουν παύση για να δώσουν στο άλλο άτομο την ευκαιρία να απαντήσει και κατόπιν δείχνουν ότι έλαβαν υπόψη τους αυτά που είπε ο οικοδεσπότης. Στη διάρκεια της συζήτησης, μπορεί να δίνουν αρκετές ευκαιρίες στον οικοδεσπότη για να σχολιάσει. Γνωρίζουν ότι συνήθως είναι σε καλύτερη θέση να βοηθήσουν το άλλο άτομο αν ξέρουν τις απόψεις του για το συγκεκριμένο θέμα.—Παρ. 20:5.

Δεν πρόκειται, βέβαια, να ανταποκριθούν όλοι ευνοϊκά στις ερωτήσεις μας. Αυτό, όμως, δεν απέτρεψε τον Ιησού από το να σταματάει όσο χρειαζόταν για να δίνει στους άλλους, ακόμη και στους εναντίους, την ευκαιρία να μιλήσουν. (Μάρκ. 3:1-5) Όταν δίνουμε στους άλλους την ευκαιρία να μιλήσουν, αυτό τους ενθαρρύνει να σκεφτούν, και ως αποτέλεσμα μπορεί να αποκαλύψουν τι έχουν στην καρδιά τους. Στην πραγματικότητα, ένας από τους σκοπούς της διακονίας μας είναι να προκαλέσουμε την εγκάρδια ανταπόκριση των ανθρώπων παρουσιάζοντάς τους ζωτικά ζητήματα από το Λόγο του Θεού για τα οποία πρέπει να πάρουν τις αποφάσεις τους.—Εβρ. 4:12.

Πράγματι, η χρήση κατάλληλων παύσεων στη διακονία μας είναι τέχνη. Όταν χρησιμοποιούμε τις παύσεις αποτελεσματικά, οι ιδέες μεταδίδονται πιο καθαρά και συνήθως μένουν στη μνήμη των ακροατών μας.