Λογική Ανάπτυξη της Ύλης

ΠΡΟΤΟΥ ταξινομήσετε την ύλη με λογικό τρόπο, πρέπει να έχετε κατά νου κάποιον στόχο. Μήπως ο στόχος σας είναι να ενημερώσετε απλώς τους άλλους για κάποιο συγκεκριμένο θέμα—μια δοξασία, μια νοοτροπία, μια ιδιότητα, ένα είδος διαγωγής ή έναν τρόπο ζωής; Μήπως ελπίζετε να αποδείξετε ότι μια ιδέα είναι σωστή ή εσφαλμένη; Μήπως η πρόθεσή σας είναι να καλλιεργήσετε εκτίμηση ή να παρακινήσετε σε δράση; Είτε πρόκειται να παρουσιάσετε την ύλη σας σε ένα άτομο είτε σε μεγαλύτερο ακροατήριο, για να είναι αποτελεσματική η παρουσίασή σας χρειάζεται να λάβετε υπόψη σας τι γνωρίζουν ήδη οι ακροατές σας για το συγκεκριμένο θέμα και ποια είναι η άποψή τους για αυτό. Αφού το κάνετε αυτό, τακτοποιήστε την ύλη σας με τρόπο που θα σας βοηθήσει να επιτύχετε το στόχο σας.

Αναφορικά με τη διακονία του Σαύλου (Παύλου) στη Δαμασκό, το εδάφιο Πράξεις 9:22 αναφέρει ότι αυτός «έφερνε σε σύγχυση τους Ιουδαίους που κατοικούσαν στη Δαμασκό καθώς αποδείκνυε λογικά ότι αυτός είναι ο Χριστός». Τι εμπεριείχε αυτή η λογική απόδειξη; Όπως δείχνει το υπόμνημα της μεταγενέστερης διακονίας του Παύλου στην Αντιόχεια και στη Θεσσαλονίκη, ο Παύλος ξεκινούσε από το γεγονός ότι οι Ιουδαίοι δέχονταν τις Εβραϊκές Γραφές και διατείνονταν πως πίστευαν τα όσα λένε αυτές σχετικά με τον Μεσσία. Στη συνέχεια, από αυτές τις Γραφές, ο Παύλος διάλεγε περικοπές που αναφέρονταν στη ζωή και στη διακονία του Μεσσία. Παρέθετε αυτές τις περικοπές και τις σύγκρινε με τα γεγονότα που συνέβησαν στην περίπτωση του Ιησού. Τέλος, εξήγε το προφανές συμπέρασμα, δηλαδή ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, ή αλλιώς ο Μεσσίας. (Πράξ. 13:16-41· 17:2, 3) Αν παρουσιάζετε και εσείς τη Βιβλική αλήθεια με λογικό τρόπο, αυτή θα μπορεί να πείθει τους άλλους.

Οργανώστε την Παρουσίαση. Η ύλη μπορεί να ταξινομηθεί με διάφορους λογικούς τρόπους. Αν το θεωρείτε επωφελές, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε συνδυασμό μεθόδων. Εξετάστε μερικές πιθανές μεθόδους.

Θεματική ταξινόμηση. Αυτή περιλαμβάνει την ταξινόμηση της ύλης σας σε ενότητες, καθεμιά από τις οποίες συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου σας. Οι ενότητες αυτές μπορεί να είναι κύρια σημεία που παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατανόηση του θέματός σας. Ίσως είναι ανεξάρτητα επιχειρήματα που αποδεικνύουν ότι κάτι είναι σωστό ή λάθος. Ορισμένα σημεία, αν και σχετίζονται με το θέμα, θα μπορούσαν να προστεθούν ή να αφαιρεθούν, ανάλογα με το ακροατήριό σας ή με το στόχο σας.

Αναλογιστείτε το εξής παράδειγμα θεματικής ταξινόμησης: Μια σύντομη παρουσίαση με θέμα το όνομα του Θεού θα μπορούσε να περιλαμβάνει τα ακόλουθα: (1) γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τον Θεό με το όνομά του, (2) ποιο είναι το όνομα του Θεού και (3) πώς μπορούμε να τιμούμε αυτό το όνομα.

Μπορούμε να μάθουμε πολλά για τη θεματική ταξινόμηση της ύλης αν εξετάζουμε τα έντυπα που ετοιμάζει «ο πιστός και φρόνιμος δούλος» για τις οικιακές Γραφικές μελέτες. (Ματθ. 24:45) Αυτά τα έντυπα περιέχουν συνήθως θέματα τα οποία μπορούν να βοηθήσουν τους σπουδαστές να πάρουν μια γενική εικόνα των βασικών αληθειών της Αγίας Γραφής. Τα μεγαλύτερα έντυπα χρησιμοποιούν υποτίτλους ως υποδιαιρέσεις του κάθε κεφαλαίου. Το κάθε θέμα προετοιμάζει το σπουδαστή για την ύλη που ακολουθεί και συμπληρώνει τη γενική εικόνα.

Αιτία και αποτέλεσμα. Η χρήση συλλογισμών που από την αιτία οδηγούν στο αποτέλεσμα είναι άλλη μια μέθοδος παρουσίασης των πληροφοριών με λογικό τρόπο.

Αν μιλάτε σε μια ομάδα ατόμων ή σε μεμονωμένα άτομα που χρειάζεται να εξετάσουν πιο προσεκτικά την κατάληξη μιας πορείας την οποία ακολουθούν ή σχεδιάζουν να ακολουθήσουν, αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική. Το 7ο κεφάλαιο του βιβλίου των Παροιμιών αποτελεί έξοχο παράδειγμα τέτοιας προσέγγισης. Εκεί περιγράφεται παραστατικά πώς ένας άπειρος νεαρός που “στερείται καρδιάς” (η αιτία) μπλέκεται με μια πόρνη και υφίσταται τις δυσάρεστες συνέπειες (το αποτέλεσμα).—Παρ. 7:7.

Για να δώσετε επιπλέον έμφαση, θα μπορούσατε να αντιπαραβάλετε τα κακά αποτελέσματα που υφίστανται όσοι δεν περπατούν στις οδούς του Ιεχωβά με τα καλά αποτελέσματα που γεύονται όσοι Τον ακούν. Με την υποκίνηση του πνεύματος του Ιεχωβά, ο Μωυσής έκανε μια τέτοια αντιπαραβολή όταν μίλησε στο έθνος του Ισραήλ προτού εισέλθουν στην Υποσχεμένη Γη.—Δευτ., κεφ. 28.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι καλύτερο να αρχίζετε την εξέτασή σας προσδιορίζοντας μια κατάσταση (το αποτέλεσμα) και μετά να παρουσιάζετε στοιχεία που υποδεικνύουν τους καθοριστικούς παράγοντες (την αιτία). Συχνά, αυτό περιλαμβάνει μια προσέγγιση με την οποία εκτίθεται τόσο το πρόβλημα όσο και η λύση.

Πρόβλημα και λύση. Στη διακονία αγρού, όταν συζητάτε ένα πρόβλημα που απασχολεί τους ανθρώπους και τους δείχνετε ότι υπάρχει ικανοποιητική λύση, κάποιο άτομο μπορεί να παρακινηθεί να ακούσει. Το πρόβλημα ίσως είναι κάποιο που αναφέρετε εσείς ή ίσως το θέσει το άλλο άτομο.

Ένα τέτοιο πρόβλημα μπορεί να είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι γερνούν και πεθαίνουν, η επικράτηση του εγκλήματος ή η ευρεία εξάπλωση της αδικίας. Δεν χρειάζεται μεγάλη συζήτηση για να δείξετε ότι ένα τέτοιο πρόβλημα είναι υπαρκτό, διότι είναι προφανές. Απλώς αρχίστε αναφέροντας το πρόβλημα, και στη συνέχεια παρουσιάστε τη λύση που εκτίθεται στην Αγία Γραφή.

Από την άλλη πλευρά, το πρόβλημα μπορεί να είναι πολύ προσωπικό, όπως οι προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει ένας μεμονωμένος γονέας, η αποθάρρυνση εξαιτίας κάποιας σοβαρής ασθένειας ή η στενοχώρια που περνάει κάποιος εξαιτίας της άστοργης μεταχείρισης την οποία υφίσταται στα χέρια ενός άλλου ατόμου. Για να έχετε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, πρέπει κατ’ αρχάς να είστε καλοί ακροατές. Η Αγία Γραφή παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για όλα αυτά τα προβλήματα. Αλλά χρειάζεται να τις χρησιμοποιείτε με διάκριση. Για να ωφελήσει αληθινά το άλλο άτομο η συζήτησή σας, χρειάζεται να έχετε ρεαλιστική στάση. Να διευκρινίζετε το αν μιλάτε για μόνιμη λύση, για βραχυπρόθεσμη ανακούφιση ή απλώς για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης που δεν πρόκειται να αλλάξει σε αυτό το σύστημα πραγμάτων. Με άλλα λόγια, να είστε βέβαιοι ότι οι Γραφικοί συλλογισμοί που χρησιμοποιείτε επαρκούν για να υποστηρίξουν το συμπέρασμα που εξάγετε από αυτούς. Διαφορετικά, η λύση που υποδεικνύετε μπορεί να μη φαίνεται καθόλου λογική στο άλλο άτομο.

Χρονολογική σειρά. Σε κάποιες περιπτώσεις η ύλη προσφέρεται για ανάπτυξη με χρονολογική σειρά. Λόγου χάρη, στο βιβλίο της Εξόδου, οι Δέκα Πληγές παρουσιάζονται με τη σειρά με την οποία συνέβησαν. Στο 11ο κεφάλαιο της προς Εβραίους Επιστολής, ο απόστολος Παύλος αναφέρει διάφορους άντρες και γυναίκες υποδειγματικής πίστης χρονολογικά.

Αν αφηγείστε γεγονότα του παρελθόντος με χρονολογική σειρά, αυτό μπορεί να βοηθήσει το ακροατήριό σας να καταλάβει πώς ανέκυψαν ορισμένες καταστάσεις. Αυτό εφαρμόζεται και στη σύγχρονη ιστορία και στα γεγονότα των Βιβλικών χρόνων. Μπορεί, λοιπόν, να συνδυάζετε τη χρονολογική σειρά με τη λογική της αιτίας και του αποτελέσματος. Αν σχεδιάζετε να περιγράψετε τα γεγονότα τα οποία η Αγία Γραφή αναφέρει ως μελλοντικά, η χρονολογική παρουσίαση θα είναι πιθανότατα αυτή που θα μπορεί να παρακολουθήσει και να θυμάται ευκολότερα το ακροατήριό σας.

Η χρονολογική προσέγγιση δεν σημαίνει ότι πρέπει πάντοτε να ξεκινάτε από την αρχή. Σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό να ξεκινήσετε την αφήγηση μιας ιστορίας από ένα εντυπωσιακό σημείο της. Για παράδειγμα, όταν αφηγείστε μια εμπειρία, ίσως διαλέξετε να αναφέρετε κάποιο περιστατικό κατά το οποίο δοκιμάστηκε η ακεραιότητα ενός ατόμου στον Θεό. Αφού θα έχετε κινήσει το ενδιαφέρον με αυτό το κομμάτι της ιστορίας, θα μπορούσατε να εξιστορήσετε με χρονολογική σειρά τις λεπτομέρειες που οδήγησαν σε αυτή τη δοκιμασία.

Χρήση Σχετικής Μόνο Ύλης. Άσχετα με το πώς θα ταξινομήσετε την ύλη σας, φροντίστε να χρησιμοποιήσετε μόνο ό,τι είναι σχετικό. Το θέμα της ομιλίας σας θα πρέπει να καθοδηγεί τις επιλογές σας. Η σύνθεση του ακροατηρίου σας θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη. Κάποιο σημείο μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για ένα ακροατήριο, ενώ για μια άλλη ομάδα ατόμων μπορεί να είναι περιττό. Πρέπει επίσης να βεβαιώνεστε ότι ολόκληρη η ύλη σας θα συμβάλει στην επίτευξη του στόχου σας. Αλλιώς η ομιλία σας, μολονότι ίσως είναι ενδιαφέρουσα, μπορεί να χάσει την αποτελεσματικότητά της.

Καθώς κάνετε έρευνα, μπορεί να βρείτε πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες που σχετίζονται με το θέμα σας. Πόσες από αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε; Αν κατακλύσετε το ακροατήριο με πάρα πολλές πληροφορίες, αυτό ίσως αποβεί επιζήμιο για το σκοπό σας. Λίγες κύριες ιδέες που αναπτύσσονται διεξοδικά θα εντυπωθούν πιο εύκολα στη μνήμη από ό,τι πάρα πολλές ιδέες που παρουσιάζονται με καταιγιστικό ρυθμό. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να αναφέρονται ποτέ ενδιαφέρουσες συμπληρωματικές πληροφορίες. Αλλά να μην επιτρέπετε σε αυτές να επισκιάζουν το στόχο σας. Παρατηρήστε το διακριτικό τρόπο με τον οποίο περιλήφθηκαν τέτοιες πληροφορίες στην Αγία Γραφή, στα εδάφια Μάρκος 7:3, 4 και Ιωάννης 4:1-3, 7-9.

Καθώς προχωράτε από το ένα σημείο στο επόμενο, να προσέχετε να μην είναι η μετάβαση τόσο απότομη ώστε να χάνει το ακροατήριό σας τον ειρμό των σκέψεων. Για να μπορούν να συνδυάζονται αποτελεσματικά οι ιδέες, ίσως χρειάζεται να χρησιμοποιείτε γέφυρες από τη μια ιδέα στην άλλη. Αυτές οι γέφυρες μπορεί να είναι δευτερεύουσες προτάσεις ή μπορεί να είναι και πλήρεις περίοδοι που δείχνουν τη σχέση μεταξύ των ιδεών. Σε πολλές γλώσσες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν απλές συνδετικές λέξεις και φράσεις για να δείξουν πώς σχετίζεται μια καινούρια ιδέα με όσα έχουν προηγηθεί.

Η χρήση σχετικής μόνο ύλης και η ταξινόμησή της με λογική σειρά θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε το στόχο σας.