Γιατί Τόσα Πολλά Παιδιά Φεύγουν από το Σπίτι Τους;

Η Αγία Γραφή και η Οικογενειακή Ζωή—Αυτό το θέμα θα συζητηθεί σε τέσσερα διαδοχικά τεύχη του περιοδικού Η Σκοπιά

«Μπορεί κανείς να φανταστεί πόσο υποφέρει η μητέρα όταν η κόρη της φύγει από το σπίτι; Είναι πραγματικός εφιάλτης. Γιατί έφυγε; Δεν μπορώ να το καταλάβω. Ήταν ένα τόσο γλυκό και χαρούμενο κορίτσι, και τόσο νέα.

»Πού να βρίσκεται αυτό το βράδυ; Έχει ζεστασιά; Μήπως πεινάει; Μήπως νιώθει μοναξιά; Την αγαπώ τόσο πολύ. Δεν υπάρχει κανένας που να μπορώ να του μιλήσω. Δεν μπορώ να κάνω τίποτε άλλο εκτός από το να κάθομαι και να περιμένω.

»Κάθε φορά που χτυπάει το τηλέφωνο η καρδιά μου πάει να σπάσει. Όμως η κόρη μου δεν με παίρνει τηλέφωνο και δεν έχω νέα της. Προσεύχομαι να είναι καλά και να μπορέσω να αντέξω μέχρι τέλος. Συνεχώς φαντάζομαι ότι από λεπτό σε λεπτό θ’ ανοίξει η πόρτα και θα μπει.

» . . . Απ’ το μυαλό μου περνούν τόσα τρελά πράγματα καθώς προσπαθώ να σβήσω τον πόνο μου. Ω, Θεέ μου, κάνε να γυρίσει πίσω το κοριτσάκι μου».

ΤΟ παραπάνω γράμμα στάλθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70 σ’ ένα δημοσιογράφο πασίγνωστο για τη στήλη με τις συμβουλές που έγραφε σε μια εφημερίδα. Τότε πίστευαν ότι τα παιδιά έφευγαν από το σπίτι τους για επιπόλαιους λόγους όπως: για αναζήτηση περιπέτειας, για να δοκιμάσουν τον ανεξάρτητο τρόπο ζωής, εξαιτίας κάποιας διαφωνίας για την ώρα που θα έπρεπε να γυρίζουν σπίτι ή επειδή απογοητεύτηκαν που διαλύθηκε το ειδύλλιό τους. Μολονότι μερικά παιδιά φεύγουν και σήμερα από το σπίτι τους για τους ίδιους λόγους, τα πράγματα έχουν αλλάξει τα τελευταία 15 χρόνια.

Τα νεαρά άτομα της εποχής μας εγκαταλείπουν το σπίτι τους εξαιτίας πολύ πιο τραγικών καταστάσεων—τα πράγματα μπορεί να είναι τόσο άσχημα που το παιδί νιώθει ότι κανένας στην οικογένεια δεν το θέλει και δεν το αγαπάει· μπορεί μάλιστα να υφίσταται και κακομεταχείριση. Και αντί να φεύγουν για να βρουν κάτι—όπως έναν πιο δελεαστικό και ελκυστικό τρόπο ζωής—φεύγουν για να ξεφύγουν από κάτι, από μια διαλυμένη και δυστυχισμένη οικογενειακή ζωή. «Τα παιδιά που φεύγουν σήμερα από το σπίτι τους διαφέρουν πολύ απ’ αυτό που ήταν κάποτε, όταν γράφονταν τόσα πολλά γι’ αυτά» στις αρχές της δεκαετίας του ’70, λέει ο Δρ Ντάγκλας Χίνεργκαρντ, επόπτης ενός άσυλου της Φλόριντα για παιδιά που εγκαταλείπουν το σπίτι τους. «Εκείνη την εποχή είχαμε παιδιά που αναζητούσαν εναλλακτικούς τρόπους ζωής. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα. Το παιδί που εγκαταλείπει το σπίτι του απλώς και μόνο δεν μπορεί να αντέξει άλλο εκεί μέσα».

Πρόσφατες μελέτες το υποστηρίζουν αυτό. Φανερώνουν επίσης και κάτι άλλο, το οποίο είναι τρομακτικό. Πολλά παιδιά όχι μόνο εγκαταλείπουν το σπίτι τους για να ξεφύγουν από μια αφόρητη οικογενειακή ζωή, αλλά στις Η.Π.Α. σήμερα περίπου τα μισά απ’ αυτά τα παιδιά φεύγουν χωρίς τη θέλησή τους—οι ίδιοι τους οι γονείς τα σπρώχνουν ή τα ωθούν να φύγουν! «Για πολλούς έφηβους η φυγή από το σπίτι είναι η αντίδραση σε μια αρρωστημένη κατάσταση που επικρατεί στην οικογένεια, στην εργασία ή στο σχολείο», παρατηρεί το περιοδικό Family Relations (Οικογενειακές Σχέσεις). «Πολλά παιδιά στην ουσία δεν έφυγαν, αλλά τα έκαναν να φύγουν, τα έδιωξαν, τα πέταξαν στο δρόμο. Οι ίδιοι τους οι γονείς τούς είπαν να σηκωθούν να φύγουν ή τα εγκατέλειψαν. Μερικά παιδιά υφίστανται άγρια και επανειλημμένη κακομεταχείριση και δεν βλέπουν άλλη λύση εκτός από το να φύγουν».

Πόσο τραγικό είναι αυτό! Πόσο λυπηρό για τα παιδιά! Επειδή, όταν βρεθούν στο δρόμο, με λίγα χρήματα και χωρίς πόρους για να συντηρηθούν, οι νεαροί συνήθως καταφεύγουν στη ζητιανιά, στο εμπόριο ναρκωτικών, στην πορνεία, στην κλοπή ή πέφτουν θύματα άλλων ατόμων. «Δεν είναι οι κοινωνικοί λειτουργοί ή οι ψυχολόγοι εκείνοι που περιμένουν στις στάσεις των λεωφορείων τα παιδιά που φεύγουν από το σπίτι τους, αλλά οι σωματέμποροι, οι έμποροι ναρκωτικών και οι πορνογράφοι», λέει το περιοδικό Psychology Today (Η Ψυχολογία Σήμερα). «Το ογδόντα έξι τοις εκατό των ειδικών που ρωτήθηκαν είπαν ότι γίνονται λίγα ή τίποτα για να προστατευτούν αυτά τα παιδιά ώστε να μην πέσουν θύματα αυτών των αρπαχτικών. Δεν είναι παράξενο το ότι η υγεία αυτών των παιδιών χειροτερεύει όσο περισσότερο βρίσκονται στο δρόμο».

Είναι αλήθεια ότι όλο και περισσότερα άσυλα ιδρύονται για να παράσχουν στέγη, τροφή και συμβουλή σ’ αυτά τα ξεσπιτωμένα παιδιά. Αλλά το να φέρει κανείς εκεί αυτά τα παιδιά και να μπορέσει πράγματι να τα βοηθήσει, αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα. «Η δουλειά μας είναι να ενσταλάξουμε σ’ αυτά τα παιδιά ένα βαθμό αυτοσεβασμού, να τους κάνουμε να νοιαστούν για τον εαυτό τους», λέει ένας σύμβουλος. «Και είναι η πιο δύσκολη δουλειά που έχω κάνει». Γιατί τον καιρό που τα νεαρά άτομα έρχονται εκεί, είναι συνήθως επιφυλακτικά, δύσπιστα προς τους ενήλικους, είναι πληγωμένα, θυμωμένα ή απελπισμένα και μπορεί να έχουν ακόμη και τάσεις αυτοκτονίας.

Μπορούν να θεραπευτούν τα προβλήματα από τη ρίζα τους; «Ο μεγαλύτερος αριθμός των περιπτώσεων παιδιών που φεύγουν από το σπίτι θα έχει τη ρίζα του σε κάποιο είδος οικογενειακού ζητήματος», σημειώνει το Search (Έρευνα), ένα γραφείο του Νιου Τζέρσεϋ για την αναζήτηση των αγνοουμένων. «Ένα άτομο που είναι αρκετά ευτυχισμένο δεν θα φύγει από το σπίτι του». Τι συντελεί λοιπόν στην ευτυχία της οικογένειας; Μπορούν να ισχυροποιηθούν οι δεσμοί γονέα-παιδιού;