Πώς να Είστε Επιτυχημένος Γονέας

«ΘΑ σας πω τι χρειάζεται για να είναι κάποιος επιτυχημένος γονέας», λέει ο Ρέυμοντ, πατέρας πέντε παιδιών. «Αίμα, κόπος, δάκρυα και ιδρώτας!»

Η γυναίκα του Ρέυμοντ συμφωνεί ανεπιφύλακτα. Αλλά προσθέτει: «Δεν είναι εύκολο να ανατρέφεις παιδιά σήμερα, ωστόσο ο αγώνας αξίζει τον κόπο, καθώς τα βλέπεις να μεγαλώνουν και να γίνονται υπεύθυνοι ενήλικες».

Η ανατροφή παιδιών δεν ήταν ποτέ εντελώς απαλλαγμένη από ανησυχίες. Ωστόσο σήμερα φαίνεται ότι για πολλούς γονείς έχει γίνει πολύ προβληματικό να ανατρέφουν παιδιά. «Νομίζω ότι είναι πιο δύσκολο να είσαι γονέας σήμερα απ’ ό,τι ήταν στην εποχή των γονέων μου, γιατί η ζωή έχει γίνει πιο πολύπλοκη», λέει η Ελέιν, η οποία είναι 40 ετών και μητέρα ενός έφηβου αγοριού. «Δεν γνωρίζεις πάντοτε πότε να είσαι αυστηρός και πότε να είσαι επιεικής».

Ποιος είναι ο Επιτυχημένος Γονέας;

Ο επιτυχημένος γονέας είναι αυτός που ανατρέφει το παιδί του με τέτοιο τρόπο ώστε το παιδί να έχει κάθε ευκαιρία να αναπτυχθεί σε υπεύθυνο ενήλικα, ο οποίος θα συνεχίσει να λατρεύει ενεργά τον Θεό και να εκδηλώνει αγάπη για τον πλησίον του. (Ματθαίος 22:37-39) Το λυπηρό είναι όμως, ότι δεν γίνονται όλα τα παιδιά υπεύθυνοι ενήλικες. Γιατί; Ανήκει το σφάλμα πάντα στους γονείς σε τέτοιες περιπτώσεις;

Σκεφτείτε το εξής παράδειγμα: Ένας εργολάβος οικοδομών ίσως έχει στη διάθεσή του τα καλύτερα σχέδια και τα καλύτερα οικοδομικά υλικά που υπάρχουν. Ποιο θα ήταν όμως το αποτέλεσμα αν ο εργολάβος αρνιόταν να ακολουθήσει τις οδηγίες των σχεδίων, και επέτρεπε κιόλας να γίνουν ανόητες προχειρότητες ή συμφωνούσε να αντικατασταθούν τα υλικά ποιότητας με κατώτερα υλικά; Δεν θα ήταν το κτίριο ελαττωματικό όταν θα αποπερατωνόταν, ακόμη και επικίνδυνο για χρήση; Υποθέστε όμως, ότι ο εργολάβος ήταν ευσυνείδητος και έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να ακολουθήσει τα σχέδια και να χρησιμοποιήσει υλικά ποιότητας. Δεν θα είχε μετά ο ιδιοκτήτης του αποπερατωμένου κτιρίου την ευθύνη να το διατηρήσει όπως πρέπει; Δεν θα είχε επίσης την ευθύνη να μη βγάλει τα υλικά ποιότητας και να τα αντικαταστήσει με κατώτερα υλικά;

Με ένα συμβολικό τρόπο, οι γονείς έχουν να κάνουν κι αυτοί ένα κατασκευαστικό έργο. Θέλουν να οικοδομήσουν στα παιδιά τους εξαίρετες προσωπικότητες. Η Αγία Γραφή παρέχει τις καλύτερες οδηγίες γι’ αυτόν το σκοπό. Τα υλικά ποιότητας, ‘χρυσό, ασήμι και πολύτιμες πέτρες’, παρομοιάζονται στην Αγία Γραφή με ιδιότητες, όπως λόγου χάρη η ισχυρή πίστη, η θεϊκή σοφία, η πνευματική διάκριση, η οσιότητα και η στοργική εκτίμηση για τον παντοδύναμο Θεό και τους νόμους του.—1 Κορινθίους 3:10-13· παράβαλε Ψαλμός 19:7-11· Παροιμίαι 2:1-6· 1 Πέτρου 1:6, 7.

Και το παιδί επίσης, καθώς μεγαλώνει, αναλαμβάνει όλο και μεγαλύτερη ευθύνη να οικοδομήσει μέσα του μια πραγματικά ακέραιη προσωπικότητα. Θα πρέπει να είναι πρόθυμο να ακολουθήσει τις ίδιες οδηγίες, το Λόγο του Θεού, και να χρησιμοποιήσει τα ίδια υλικά ποιότητας που χρησιμοποίησαν και οι γονείς του. Αν το παιδί, καθώς γίνεται νεαρός ενήλικας, αρνείται να το κάνει αυτό ή αν καταστρέφει ένα τέτοιο καλό οικοδομικό έργο, τότε αυτός ο ίδιος είναι υπεύθυνος για τις συμφορές που πρόκειται να τον βρουν.—Δευτερονόμιον 32:5, ΜΝΚ.

Γιατί Είναι Δύσκολο;

Για δυο τουλάχιστον λόγους είναι δύσκολο να είσαι σήμερα επιτυχημένος γονέας. Ο πρώτος και κύριος λόγος είναι ότι τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά είναι ατελείς και κάνουν λάθη. Συχνά, αυτά τα λάθη περιλαμβάνουν και αυτά που η Αγία Γραφή ονομάζει αμαρτίες και η τάση για αμαρτία είναι κληρονομική.—Ρωμαίους 5:12.

Ο δεύτερος λόγος είναι ο εξής: Τα παιδιά, καθώς μεγαλώνουν, δεν επηρεάζονται μόνο από τους γονείς τους. Ολόκληρη η κοινωνία επιδρά κατά ένα μέρος στις αξίες του παιδιού και στην άποψη που έχει για τη ζωή. Έχοντας αυτό υπόψη, η προφητεία του Παύλου για τις μέρες μας ενδιαφέρει τους γονείς. Ο Παύλος είπε: «Πρέπει να αντιμετωπίσετε το γεγονός: η τελική εποχή αυτού του κόσμου θα είναι καιρός δυσχερειών. Οι άνθρωποι δεν θα αγαπούν τίποτα άλλο εκτός από το χρήμα και τον εαυτό τους· θα είναι αλαζόνες, καυχησιάρηδες και υβριστές· δεν θα έχουν σεβασμό για τους γονείς, δεν θα δείχνουν ευγνωμοσύνη, θα είναι χωρίς ευσέβεια, χωρίς φυσική στοργή· θα έχουν αδυσώπητο μίσος, θα είναι σκανδαλοθήρες, ασυγκράτητοι και άγριοι, ξένοι προς κάθε καλό πράγμα, προδότες, τυχοδιώκτες, φουσκωμένοι από υπεροψία. Θα είναι άνθρωποι που θα βάζουν τις απολαύσεις στη θέση του Θεού, άνθρωποι που θα διακρατούν τους εξωτερικούς τύπους της θρησκείας αλλά θα είναι αρνητικοί ως προς την ουσία της. Κρατήσου μακριά από τέτοιους ανθρώπους». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.)—2 Τιμόθεον 3:1-5, New English Bible (Νέα Αγγλική Βίβλος).

Αφού ολόκληρη η σημερινή κοινωνία είναι υφασμένη από ελαττωματικά νήματα, είναι περίεργο που μερικοί γονείς σηκώνουν ψηλά τα χέρια τους γεμάτοι απόγνωση και καταθέτουν σχεδόν τα όπλα όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών τους; Θυμηθείτε το έτος 1914. Εκείνο το κρίσιμο έτος σημειώθηκε μια ριζική αλλαγή στην κοινωνία και η αλλαγή αυτή δεν ήταν προς το καλύτερο. Οι δυο παγκόσμιοι πόλεμοι που έγιναν από τότε δεν αφαίρεσαν μόνο την ειρήνη από τη γη. Η κοινωνία σήμερα στερείται τα ηθικά εκείνα στοιχεία, τα οποία είναι απαραίτητα για να εκπληρώσει το ρόλο της στην προετοιμασία των παιδιών για υπεύθυνη ενήλικη ζωή. Στην ουσία, οι γονείς που έχουν δίκαιη καρδιά αντιμετωπίζουν ένα κοινωνικό περιβάλλον που είναι εχθρικό προς τις αξίες τις οποίες οι ίδιοι θέλουν να διδάξουν στα παιδιά τους.

Κατά συνέπεια, οι γονείς έχουν λιγότερους βοηθούς στο πλευρό τους. Στο παρελθόν, βασίζονταν στα δημόσια σχολεία για να τους βοηθήσουν να διδάξουν στα παιδιά τους τις ίδιες θεμελιώδεις αξίες που αυτοί ως γονείς θεωρούσαν πολύτιμες στο σπίτι τους. Τώρα όμως, δεν μπορούν να το κάνουν αυτό.

«Οι πιέσεις που δέχονται οι νεαροί σήμερα είναι διαφορετικές», λέει η Σίρλεϋ, η οποία αποφοίτησε από το γυμνάσιο το 1960. «Όταν ήμουν εγώ στο γυμνάσιο, δεν είχαμε ναρκωτικά ούτε ελεύθερο σεξ. Πριν 30 χρόνια το θεωρούσαν κακό να τραβήξεις στα κρυφά μια ρουφηξιά από τσιγάρο. Όταν η μεγαλύτερη κόρη μου πήγαινε στο γυμνάσιο, από το 1977 ως το 1981, η χρήση ναρκωτικών ήταν μεγάλο πρόβλημα. Τώρα τα ναρκωτικά έχουν διεισδύσει και στα δημοτικά σχολεία. Η νεότερη κόρη μου, που είναι 13 ετών, χρειάζεται να αντιμετωπίζει κάθε μέρα εδώ και δυο χρόνια την πίεση των ναρκωτικών στο σχολείο της».

Στο παρελθόν επίσης, οι γονείς μπορούσαν να βασίζονται στους παππούδες και στις γιαγιάδες, στους συγγενείς και στους γείτονες για να τους βοηθήσουν στην επιτήρηση της συμπεριφοράς του «Γιαννάκη». Αλλά και αυτό επίσης έχει αλλάξει. Και είναι λυπηρό να αναφέρουμε ότι σ’ έναν αυξανόμενο αριθμό οικογενειών, δεν υπάρχουν καν τα δυο μέλη που να συνεργάζονται στην ανατροφή των παιδιών· ολόκληρο το βάρος πέφτει στους ώμους του ενός μόνο γονέα.

Επιτυχημένος Οδηγός για τους Γονείς

Αν και η ανατροφή των παιδιών είναι δυσκολότερη σήμερα, οι γονείς μπορούν να επιτύχουν, αν επωφεληθούν από ένα βοήθημα που άντεξε στη δοκιμή του χρόνου—την Αγία Γραφή. Ο Λόγος του Θεού μπορεί να γίνει ο οδηγός σας για να κατευθύνει τις ενέργειές σας ως γονέων. Όπως ακριβώς ένας συνετός εργολάβος κάνει καλή χρήση των οδηγιών ενός σχεδίου για να κατασκευάσει ένα κτίριο μέχρι που να αποπερατωθεί με επιτυχία, έτσι και εσείς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την Αγία Γραφή ως οδηγό σας, για να αναθρέψετε τα παιδιά σας να γίνουν υπεύθυνοι ενήλικες. Είναι αλήθεια ότι η Αγία Γραφή δεν προοριζόταν να είναι αποκλειστικά και μόνο εγχειρίδιο για το πώς να γίνει κανείς επιτυχημένος γονέας, περιέχει ωστόσο άμεσες συμβουλές προς τους γονείς και τα παιδιά. Είναι επίσης ένα θησαυροφυλάκιο γεμάτο αρχές, οι οποίες όταν εφαρμόζονται, μπορούν να σας ωφελήσουν ως γονείς.—Δευτερονόμιον 6:4-9.

Πάρτε για παράδειγμα, την Νταϊάν. Όταν ο 14χρονος γιος της, ο Έρικ, ήταν μικρότερος, ήταν «ένα ζωηρό παιδί που δύσκολα μπορούσες να του μιλήσεις», είπε. Εκείνον τον καιρό ήταν που ανακάλυψε τη σοφία που κρύβει η Βιβλική παροιμία: «Η βουλή [ο σκοπός ή η πρόθεση κάποιου] εν τη καρδία του ανθρώπου είναι ως ύδατα βαθέα· αλλ’ ο συνετός άνθρωπος θέλει ανασύρει αυτήν». (Παροιμίαι 20:5) Σε μερικά παιδιά, τα αισθήματα και οι σκέψεις τους—οι πραγματικές τους προθέσεις—βρίσκονται στην καρδιά τους όπως τα νερά στον πυθμένα ενός βαθιού πηγαδιού. Έτσι ήταν και ο Έρικ. Χρειάζεται σκληρή δουλειά από μέρους του γονέα για να ανασύρει αυτές τις προθέσεις. «Δεν θα καθόταν να μου πει ένα σωρό πράγματα μόλις γύριζε στο σπίτι από το σχολείο», θυμάται η Νταϊάν. «Έτσι αφιέρωνα χρόνο για να μάθω τι αντιμετώπιζε στο σχολείο. Μερικές φορές μιλούσα στην κυριολεξία για ώρες ολόκληρες με τον Έρικ για να μου αποκαλύψει τι πραγματικά σκεφτόταν βαθιά στην καρδιά του».

Ο λόγος που η Αγία Γραφή έχει τόσο μεγάλη αξία ως οδηγός είναι απλός: Ο Συγγραφέας της είναι ο Ιεχωβά Θεός. Αυτός είναι επίσης ο Δημιουργός μας. (Αποκάλυψις 4:11) Γνωρίζει τη φύση μας και είναι πρόθυμος ‘να μας διδάξει για την ωφέλειά μας, να μας οδηγήσει στην οδό στην οποία πρέπει να περπατάμε’. Αυτό αληθεύει είτε είναι κάποιος γονέας είτε παιδί. (Ησαΐας 48:17· Ψαλμός 103:14) Αν και μερικοί πρέπει να εργαστούν περισσότερο απ’ ό,τι άλλοι για να γίνουν καλύτεροι γονείς, όλοι μπορούν να γίνουν καλύτεροι ως γονείς αν ακολουθήσουν τις κατευθυντήριες γραμμές που δίνει η Αγία Γραφή.

Να Συμπεριφέρεστε στο Καθένα ως Ξεχωριστό Άτομο

Τα καλά παιδιά δεν γίνονται με το να ακολουθείται ένα ορισμένο πρότυπο ανθρώπινων κανόνων ακριβώς όπως και ο κάθε ενήλικας δεν είναι στα μέτρα του «τέλειου» γονέα. Κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα, και κάθε παιδί πρέπει να το μεταχειριζόμαστε ως ξεχωριστό άτομο. Η Αγία Γραφή το αναγνωρίζει αυτό. Η αρχή που κρύβεται στην ακόλουθη συμβουλή της Αγίας Γραφής είναι κατάλληλη για να βοηθήσει τους γονείς να αποφεύγουν να συγκρίνουν δυσμενώς το ένα παιδί με το άλλο. «Ο καθένας ας εξετάζη το έργον του και τότε ο λόγος της καυχήσεώς του θα είναι εις τον εαυτόν του μόνον, και όχι εν συγκρίσει με άλλον».—Γαλάτας 5:26· 6:4, ΚΔΤΚ.

Ο Τζων, πατέρας δυο παιδιών, βρίσκει ότι η παραπάνω Βιβλική συμβουλή τον βοηθάει επίσης να διατηρεί ισορροπημένη την άποψη που έχουν τα παιδιά του το ένα για το άλλο, καθώς και για τις άλλες οικογένειες. «Παροτρύνω τα παιδιά μου να μην παρατηρούν τι έχουν ή τι κάνουν οι άλλες οικογένειες», εξηγεί ο Τζων. «Εμείς έχουμε τους δικούς μας κανόνες στην οικογένειά μας και αυτούς πρέπει να ακολουθούμε».

Να τα Εκπαιδεύετε ‘Από Βρέφη’

Από πότε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί η θρησκεία για να γίνει η ανατροφή πετυχημένη; «Ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς για να αρχίσεις», λέει ο Γκάρυ, του οποίου ο γιος μόλις άρχισε να πηγαίνει στο νηπιαγωγείο. Ο Γκάρυ πιστεύει ότι τα παιδιά πρέπει να έχουν πραγματικούς φίλους στην τοπική Χριστιανική εκκλησία ακόμη και πριν πάνε στο σχολείο. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίον ο Γκάρυ και η γυναίκα του παίρνουν τον Έβαν στις Χριστιανικές συναθροίσεις σχεδόν από τη μέρα που γεννήθηκε. Ο Γκάρυ μιμείται τον τρόπο που ενήργησε η Ευνίκη, ένας γονέας που επαινείται στην Αγία Γραφή, σε σχέση με το γιο της, τον Τιμόθεο. Ο Τιμόθεος έμαθε τις βασικές διδασκαλίες των Γραφών «από βρέφους».—2 Τιμόθεον 1:5· 3:15.

Η μητέρα του Τιμόθεου και προφανώς και η γιαγιά του, η Λωίδα, βεβαιώνονταν ότι δεν ήταν οι προσωπικές τους ιδέες αυτές που χάραζαν στο μυαλό του από τότε που ήταν βρέφος· μάλλον, γνώριζαν ότι οι διδασκαλίες του Ιεχωβά ήταν αυτές που θα μπορούσαν να τον καταστήσουν σοφό για σωτηρία. Η επιστολή που έγραψε ο απόστολος Παύλος στον Τιμόθεο, δηλώνει: «Αλλά συ μένε εις εκείνα, τα οποία έμαθες και επιστώθης, εξεύρων παρά τίνος έμαθες, και ότι από βρέφους γνωρίζεις τα ιερά γράμματα, τα δυνάμενα να σε σοφίσωσιν εις σωτηρίαν δια της πίστεως της εν Χριστώ Ιησού».—2 Τιμόθεον 3:14, 15.

Άρα λοιπόν η Λωίδα και η Ευνίκη βοηθούσαν τον Τιμόθεο να σκέφτεται λογικά με βάση το Λόγο και να στηρίζει την πίστη του σ’ αυτά που έλεγε ο γραπτός Λόγος του Θεού. Έτσι, η πίστη του δεν βασιζόταν αποκλειστικά και μόνο στους γονείς του, αλλά στη θεϊκή σοφία του Λόγου του Ιεχωβά. Ο Τιμόθεος δεν ακολούθησε τη Χριστιανική αλήθεια απλώς και μόνο επειδή η μητέρα του και η γιαγιά του ήταν λάτρεις του Ιεχωβά, αλλά επειδή ο ίδιος ήταν πεπεισμένος ότι αυτά που του δίδασκαν ήταν πράγματι η αλήθεια.

Χωρίς αμφιβολία, ο Τιμόθεος έλαβε επίσης υπόψη του τι είδους άτομα ήταν η μητέρα του και η γιαγιά του—πραγματικά πνευματικά άτομα. Δεν τον ξεγελούσαν και δεν παραποιούσαν την αλήθεια για ιδιοτελείς σκοπούς· ούτε ήταν υποκρίτριες. Γι’ αυτό και ο Τιμόθεος, δεν είχε καμιά αμφιβολία σχετικά με τα πράγματα που μάθαινε. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ενήλικη ζωή του ως δραστήριου Χριστιανού χαροποιούσε την καρδιά της πιστής μητέρας του.

Ναι, το να επιτύχει κανείς ως γονέας απαιτεί σκληρή εργασία, αλλά όπως είπε και η μητέρα που αναφέρθηκε προηγουμένως: «Ο αγώνας αξίζει τον κόπο». Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα όταν οι γονείς μπορούν να πουν για τα παιδιά τους αυτό που έγραψε ο απόστολος Ιωάννης στα πνευματικά παιδιά του: «Μεγαλητέραν χαράν δεν έχω παρά τούτο, να ακούω ότι τα τέκνα μου περιπατούσιν εν τη αληθεία».—3 Ιωάννου 4.

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα που Ακολουθούσαν οι Γονείς στο Ισραήλ

Στον αρχαίο Ισραήλ, οι γονείς ήταν υπεύθυνοι για τη μόρφωση και την εκπαίδευση των παιδιών τους. Αυτοί δίδασκαν και καθοδηγούσαν τα παιδιά τους. Και ο γονέας της σύγχρονης εποχής μπορεί να ωφεληθεί, αν ακολουθήσει ένα παρόμοιο πρόγραμμα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ακολουθούσαν οι γονείς στον Ισραήλ μπορεί να συνοψιστεί ως εξής:

1. Δίδασκαν φόβο προς τον Ιεχωβά.—Ψαλμός 34:11.

2. Νουθετούσαν τα παιδιά να τιμούν τον πατέρα και τη μητέρα τους. —Έξοδος 20:12.

3. Εντύπωναν σ’ αυτά τη διδασκαλία του Νόμου, καθώς και τις ενέργειες του Ιεχωβά.—Δευτερονόμιον 6:7-21.

4. Έδιναν έμφαση στην απόδοση σεβασμού προς τους μεγαλυτέρους.—Λευιτικόν 19:32.

5. Τόνιζαν την υπακοή.—Παροιμίαι 23:22-25.

6. Έδιναν πρακτική εκπαίδευση για τη ζωή.—Μάρκος 6:3.

7. Μάθαιναν στα παιδιά γραφή και ανάγνωση.—Ιωάννης 7:15.

[Εικόνα στη σελίδα 5]

Ο Λόγος του Θεού είναι ο οδηγός για να κατευθύνει τις ενέργειες του γονέα