Οι Ρόλοι της Νεκράς Θαλάσσης—Το Πολύτιμο Εύρημα

ΠΕΡΙΠΟΥ 24 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Ιερουσαλήμ, η έρημη, ξερή κοίτη του Ουάντι Εν-Ναρ εκτείνεται προς τα ανατολικά μέχρι τη Νεκρά Θάλασσα. Μια ανώμαλη σειρά βράχων υψώνεται πίσω από την παραθαλάσσια πεδιάδα. Σ’ αυτή την πεδιάδα, τις ζεστές μέρες και τις κρύες, αντίθετα, νύχτες του φθινοπώρου, οι Βεδουίνοι της φυλής Τα αμιρέχ φυλάνε τα κοπάδια τους, τα οποία αποτελούνται από πρόβατα και κατσίκες.

Το έτος 1947, ενώ φύλαγε τα κοπάδια, κάποιος νεαρός Βεδουίνος βοσκός πέταξε μια πέτρα μέσα σ’ ένα μικρό άνοιγμα στη θρυμματισμένη επιφάνεια ενός βράχου. Τρόμαξε από το θόρυβο που προκλήθηκε, προφανώς από το σπάσιμο ενός πήλινου αγγείου. Έφυγε φοβισμένος, αλλά δυο μέρες αργότερα επέστρεψε και σκαρφάλωσε περίπου 100 μέτρα για να μπει μέσα από ένα μεγαλύτερο και ψηλότερο άνοιγμα. Καθώς τα μάτια του άρχισαν να συνηθίζουν στο σκοτάδι, είδε δέκα μικρά αγγεία να καλύπτουν τους τοίχους της σπηλιάς και ένα σωρό από σπασμένα αγγεία ανάμεσα στα πεσμένα βράχια που γέμιζαν το πάτωμα.

Τα περισσότερα από τα αγγεία ήταν άδεια, αλλά ένα περιείχε τρεις ρόλους, δυο από τους οποίους ήταν σκεπασμένοι με ύφασμα. Ο νεαρός πήρε τα χειρόγραφα στην κατασκήνωση των Βεδουίνων και τα άφησε εκεί περίπου ένα μήνα, κρεμασμένα σε μια τσάντα σε κάποιον από τους στύλους της σκηνής. Τελικά, μερικοί Βεδουίνοι πήγαν τους ρόλους στη Βηθλεέμ για να δουν πόσο άξιζαν. Τους έδιωξαν απότομα από ένα μοναστήρι, αφού τους είπαν ότι οι ρόλοι δεν είχαν καμιά απολύτως αξία. Ένας έμπορος είπε ότι τα χειρόγραφα δεν είχαν καμιά αρχαιολογική αξία, και υποπτεύθηκε ότι είχαν κλαπεί από κάποια Ιουδαϊκή συναγωγή. Πόσο λάθος έκανε! Τελικά, αφού ένας Σύρος τσαγκάρης ενήργησε ως μεσίτης, καθορίστηκε σωστά η αξία τους. Σύντομα, εκτιμήθηκε η αξία κι άλλων χειρογράφων.

Μερικά απ’ αυτά τα αρχαία συγγράμματα άνοιξαν το δρόμο για μια εντελώς νέα αντίληψη σχετικά με τη δραστηριότητα των Ιουδαϊκών θρησκευτικών ομάδων που υπήρχαν περίπου στην εποχή του Χριστού. Αλλά αυτό που ενθουσίασε τον κόσμο ήταν ένα Βιβλικό χειρόγραφο της προφητείας του Ησαΐα. Γιατί;

Το Μεγάλο Απόκτημα

Το μήκος του ρόλου του Ησαΐα που είχε μόλις ανακαλυφθεί ήταν αρχικά περίπου 7,5 μέτρα. Αποτελούνταν από 17 φύλλα προσεκτικά επεξεργασμένου δέρματος ζώου, σχεδόν τόσο ραφινάτου όσο η περγαμηνή. Γραμμένος σε 54 στήλες με κατά μέσο όρο 30 γραμμές η καθεμιά, ο ρόλος είχε γραμμογραφηθεί προσεκτικά. Σ’ αυτές τις γραμμές ο έμπειρος γραφέας είχε τοποθετήσει σε παραγράφους τα γράμματα του κειμένου.—Βλέπε φωτογραφία.

Ο ρόλος δεν είχε τυλιχτεί γύρω από ξύλο και είχε μαυρίσει πιο πολύ στο κέντρο επειδή τον είχαν πιάσει πολλά χέρια για να τον διαβάσουν. Τον είχαν χρησιμοποιήσει πάρα πολύ και ήταν φανερές οι επιδέξιες επιδιορθώσεις και ενισχύσεις που είχαν γίνει. Το ότι ήταν τόσο καλά διατηρημένος οφειλόταν στο ότι είχε μείνει ερμητικά κλεισμένος σ’ ένα αγγείο. Πόσο πολύτιμος είναι αυτός ο ρόλος για τον λόγιο της Αγίας Γραφής και κατ’ επέκταση για όλους εμάς;

Αυτό το χειρόγραφο του βιβλίου του προφήτη Ησαΐα είναι περίπου χίλια χρόνια παλιότερο από οποιοδήποτε άλλο αντίγραφο που έχει διασωθεί, ωστόσο τα περιεχόμενά του δεν είναι πολύ διαφορετικά. Ο καθηγητής Μίλαρ Μπάροους, ο οποίος επιμελήθηκε το κείμενο που δημοσιεύτηκε το 1950, είπε: «Το κείμενο του βιβλίου του Ησαΐα σ’ αυτό το χειρόγραφο, ενώ έχει σημαντικές διαφορές στην ορθογραφία και στη γραμματική και πολλές διαφορετικές αναγνώσεις μεγαλύτερου ή μικρότερου ενδιαφέροντος και σημασίας, είναι ουσιαστικά αυτό που παρουσιάζεται αρκετά αργότερα στο ΜΚ [Μασοριτικό Εβραϊκό Κείμενο]».a Επίσης, αξιοσημείωτη είναι η τακτική χρήση του Τετραγράμματου, יהוה, του άγιου ονόματος του Θεού, Ιεχωβά, στην εβραϊκή.

Άλλα Πολύτιμα Χειρόγραφα

Το θεϊκό όνομα εμφανίζεται επίσης σ’ ένα άλλο χειρόγραφο που βρέθηκε σ’ αυτή την ίδια σπηλιά, που τώρα είναι γνωστή ως Σπηλιά 1. Σ’ ένα σχολιολόγιο του βιβλίου του Αββακούμ, το Τετραγράμματο εμφανίζεται τέσσερις φορές με χαρακτήρες ενός αρχαιότερου τύπου εβραϊκής γραφής, αρκετά διαφορετικού από την πιο γνωστή τετράγωνη εβραϊκή γραφή.—Βλέπε την υποσημείωση στο εδάφιο Αββακούμ 1:9, ΜΝΚ με Παραπομπές.

Στη σπηλιά βρέθηκαν κομμάτια από έναν άλλο ρόλο του βιβλίου του Ησαΐα, μαζί με αποσπάσματα από το Γραφικό βιβλίο του Δανιήλ που ήταν γραμμένα σε δέρμα. Σ’ ένα απ’ αυτά υπάρχει η αλλαγή από την εβραϊκή στην αραμαϊκή στο εδάφιο Δανιήλ 2:4, όπως ακριβώς βρίσκεται σε χειρόγραφα που έχουν γίνει χίλια χρόνια αργότερα.

Μικρά κομμάτια αυτών των ρόλων τα οποία είναι καλοδιατηρημένα εκθέτονται τώρα στην Ιερουσαλήμ, στο μουσείο που είναι γνωστό ως Ιεροφυλάκιο των Κυλίνδρων. Αυτό το μουσείο βρίσκεται κάτω από τη γη, έτσι καθώς το επισκέπτεσαι έχεις την εντύπωση πως μπαίνεις σε σπηλιά. Το πάνω μέρος του μουσείου έχει το σχήμα του σκεπάσματος του πήλινου αγγείου μέσα στο οποίο ανακαλύφθηκε ο Ρόλος της Νεκράς Θαλάσσης του βιβλίου του Ησαΐα. Ωστόσο, εκεί βλέπετε μόνο ένα πιστό αντίγραφο του χειρογράφου του βιβλίου του Ησαΐα. Το πολύτιμο πρωτότυπο φυλάγεται με ασφάλεια σε ειδικό χώρο εκεί κοντά.

[Υποσημειώσεις]

[Ευχαριστία για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 10]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

Courtesy of The British Museum

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 11]

Israel Antiquities Authority· The Shrine of the Book, Israel Museum· D. Samuel and Jeanne H. Gottesman Center for Biblical Manuscripts