Πώς Θεωρείτε την Αμαρτία;
«ΓΙΑΤΙ ζητάει συνέχεια συγχώρεση για τις αμαρτίες μας στις προσευχές που κάνει;», παραπονέθηκε κάποια νοικοκυρά που μελετούσε την Αγία Γραφή με μια Μάρτυρα του Ιεχωβά. «Θα νόμιζε κανείς ότι είμαι εγκληματίας». Ακριβώς όπως αυτή η γυναίκα, πολλοί σήμερα δεν έχουν συναίσθηση των αμαρτιών τους παρά μόνο αν διαπράξουν κάποιο έγκλημα.
Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα στην Ανατολή, όπου οι άνθρωποι κατά παράδοση δεν αντιλαμβάνονται την έννοια της κληρονομημένης αμαρτίας όπως αυτή διδάσκεται στις Ιουδαιοχριστιανικές θρησκείες. (Γένεσις 3:1-5, 16-19· Ρωμαίους 5:12) Για παράδειγμα, οι Σιντοϊστές ταυτίζουν την αμαρτία με την ακαθαρσία που εύκολα εξαλείφεται με ένα κούνημα του ραβδιού του ιερέα, στην άκρη του οποίου είναι δεμένο χαρτί ή λινάρι. Σε αυτή τη διαδικασία δεν απαιτείται μετάνοια για ό,τι διαπράχτηκε. Γιατί; «Όχι μόνο οι κακές ενέργειες, αλλά και οι ανεξέλεγκτες φυσικές καταστροφές, ονομάζονταν τσούμι [αμαρτία]», εξηγεί η Εγκυκλοπαίδεια Κοντάνσα της Ιαπωνίας (Kodansha Encyclopedia of Japan). Οι φυσικές καταστροφές, τσούμι για τα οποία δεν φέρουν την ευθύνη οι άνθρωποι, θεωρούνταν αμαρτίες τις οποίες απάλειφαν οι τελετές εξαγνισμού.
Αυτό οδήγησε στο σκεπτικό ότι κάθε αμαρτία, ακόμη και οι κακές πράξεις που διαπράττονταν εσκεμμένα (εκτός από τις εγκληματικές πράξεις οι οποίες τιμωρούνται από το νόμο), μπορεί να εξαλειφτεί με τις τελετές εξαγνισμού. Με τίτλο «Τελετουργικό Τυπικό του Πολιτικού Καθαρισμού στην Ιαπωνία», η εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) αναφέρθηκε σε αυτή τη νοοτροπία και εξήγησε ότι οι πολιτικοί στην Ιαπωνία οι οποίοι έχουν αναμειχτεί σε σκάνδαλα θεωρούν ότι έχουν «εξαγνιστεί» όταν επανεκλέγονται από τους ψηφοφόρους. Έτσι, στην πραγματικότητα δεν διορθώνεται τίποτα, και παρόμοια σκάνδαλα μπορεί να ξεσπάσουν και πάλι.
Οι Βουδιστές που πιστεύουν στη σαμσάρα, δηλαδή στην αναγέννηση, και στο δόγμα του Κάρμα έχουν διαφορετική άποψη. «Σύμφωνα με το δόγμα του κάρμαν», εξηγεί Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopœdia Britannica), «η καλή διαγωγή φέρνει ευχάριστο και αίσιο αποτέλεσμα και δημιουργεί μια τάση προς παρόμοιες καλές πράξεις, ενώ η κακή διαγωγή φέρνει κακό αποτέλεσμα και δημιουργεί μια τάση προς επαναλαμβανόμενες κακές πράξεις». Με άλλα λόγια, η αμαρτωλή διαγωγή έχει κακή καρποφορία. Η διδασκαλία του Κάρμα είναι συνυφασμένη με τη διδασκαλία της αναγέννησης, επειδή λέγεται ότι μερικά Κάρμα καρποφορούν σε μελλοντικές ζωές, πολύ αργότερα από τη ζωή κατά την οποία διαπράχτηκε η πράξη.
Πώς επηρεάζει αυτή η διδασκαλία τούς οπαδούς της; Μια Βουδίστρια που πίστευε με ειλικρίνεια στο Κάρμα είπε: «Σκεφτόμουν ότι δεν είχε νόημα να πρέπει να υποφέρω για κάτι με το οποίο γεννήθηκα αλλά για το οποίο δεν ήξερα τίποτα. Έπρεπε να δεχτώ ότι αυτή ήταν η μοίρα μου. Το γεγονός ότι έψελνα σούτρα και προσπαθούσα σκληρά να ζήσω μια καλή ζωή δεν έλυσε τα προβλήματά μου. Έγινα ευέξαπτη και ήμουν ανικανοποίητη, διαρκώς παραπονιόμουν». Η Βουδιστική διδασκαλία σχετικά με τα αποτελέσματα της κακής διαγωγής την άφηνε με ένα αίσθημα αναξιότητας.
Ο Κομφουκιανισμός, μια άλλη ανατολική θρησκεία, δίδασκε ένα διαφορετικό τρόπο για την αντιμετώπιση του κακού που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο. Σύμφωνα με τον Σιν-τζου, έναν από τους τρεις μεγάλους Κομφουκιανιστές φιλοσόφους, η ανθρώπινη φύση είναι κακή και ρέπει προς την ιδιοτέλεια. Για τη διατήρηση της κοινωνικής τάξης μεταξύ ανθρώπων με αμαρτωλές τάσεις, τόνισε τη σπουδαιότητα του λι, το οποίο σημαίνει ευπρέπεια, αβρότητα και τάξη πραγμάτων. Ο Μενγκ-τζου, ένας άλλος Κομφουκιανιστής φιλόσοφος, παρ’ όλο που εκφράζει αντίθετη γνώμη για την ανθρώπινη φύση, αναγνώρισε την ύπαρξη των προβλημάτων της κοινωνίας και, με την πεποίθηση ότι η φύση των ανθρώπων είναι καλή, βασίστηκε στη βελτίωση του εαυτού μας για την εξεύρεση λύσης. Με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, οι Κομφουκιανιστές φιλόσοφοι δίδαξαν τη σπουδαιότητα της μόρφωσης και της εκπαίδευσης για την καταπολέμηση της αμαρτίας στον κόσμο. Αν και οι διδασκαλίες τους συμφωνούν ως προς την αναγκαιότητα του λι, η αντίληψή τους περί αμαρτίας και κακού είναι πολύ αόριστη.—Παράβαλε Ψαλμός 14:3· 51:5.
Η Αντίληψη Περί Αμαρτίας Ξεθωριάζει στη Δύση
Στη Δύση, οι απόψεις περί αμαρτίας είναι κατά παράδοση ξεκάθαρες, και οι περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν ότι η αμαρτία υπάρχει και ότι πρέπει να αποφεύγεται. Ωστόσο, η στάση του δυτικού κόσμου απέναντι στην αμαρτία αλλάζει. Πολλοί απορρίπτουν κάθε αίσθηση αμαρτίας αποκαλώντας τη φωνή της συνείδησης «κρίση ενοχής», κάτι που πρέπει να αποφεύγεται. Πριν από 40 και πλέον χρόνια, ο Πάπας Πίος ΙΒ΄ είπε με θλίψη: «Η αμαρτία αυτού του αιώνα είναι η απώλεια κάθε αίσθησης αμαρτίας». Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο Καθολικό περιοδικό Λε Πελερέν (Le Pèlerin), το εκπληκτικό ποσοστό του 90 τοις εκατό του πληθυσμού της Γαλλίας, όπου οι περισσότεροι άνθρωποι ισχυρίζονται πως είναι Ρωμαιοκαθολικοί, δεν πιστεύουν πια στην αμαρτία.
Πράγματι, στην Ανατολή και στη Δύση, φαίνεται πως οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν τώρα σε βαθιά μακαριότητα χωρίς να βασανίζονται από τη συναίσθηση της αμαρτίας. Μήπως όμως αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει αμαρτία; Μπορούμε να την παραβλέψουμε και να είμαστε ασφαλείς; Θα πάψει ποτέ να υπάρχει αμαρτία;