Γιατί Πρέπει να Παραδεχόμαστε Κάποιο Λάθος;
ΗΤΑΝ μια από τις πιο ασυνήθιστες αναμετρήσεις στη στρατιωτική ιστορία. Κάποια άοπλη απεσταλμένη ανέκοψε την προέλαση 400 πολεμιστών οι οποίοι είχαν σκληρυνθεί από τις μάχες και ήταν αποφασισμένοι να πάρουν εκδίκηση για μια προσβολή. Αφού άκουσε τις παρακλήσεις μιας γενναίας γυναίκας και μόνο, ο αρχηγός εκείνων των αντρών ματαίωσε την αποστολή του.
Εκείνος ο αρχηγός ήταν ο Δαβίδ, ο οποίος αργότερα έγινε βασιλιάς του Ισραήλ. Αυτός άκουσε τη γυναίκα που λεγόταν Αβιγαία επειδή ήθελε να ευαρεστεί τον Θεό. Όταν εκείνη με διακριτικότητα του έδειξε ότι το να εκδικηθεί το σύζυγό της, τον Νάβαλ, θα κατέληγε σε ενοχή αίματος, ο Δαβίδ αναφώνησε: ‘Ευλογητός Ιεχωβά ο Θεός του Ισραήλ, όστις σε απέστειλε την ημέραν ταύτην εις συνάντησίν μου· και ευλογημένη η βουλή σου και ευλογημένη συ, ήτις με εφύλαξας την ημέραν ταύτην από του να εμβώ εις αίματα και να εκδικηθώ δια της χειρός μου’. Ο Δαβίδ ήταν ευγνώμων που ο Θεός χρησιμοποίησε την Αβιγαία για να τον αποτρέψει από το να κάνει ένα σοβαρό λάθος.—1 Σαμουήλ 25:9-35.
Σε έναν ψαλμό, ο Δαβίδ ρώτησε: «Τις συναισθάνεται τα εαυτού αμαρτήματα [λάθη, ΜΝΚ];» (Ψαλμός 19:12) Όπως εκείνος, μπορεί και εμείς να μην αντιλαμβανόμαστε τα λάθη μας εκτός αν κάποιος τα φέρει στην προσοχή μας. Σε άλλες περιπτώσεις, δυσάρεστες καταστάσεις μάς αναγκάζουν να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε κάνει λάθος, ότι έχουμε φερθεί άσοφα ή με αγένεια.
Όχι Αιτία για Απόγνωση
Μολονότι όλοι μας κάνουμε λάθη, αυτά δεν είναι κατ’ ανάγκην αιτία για απόγνωση. Ο διπλωμάτης Έντουαρντ Τζον Φελπς παρατήρησε: «Ο άνθρωπος που δεν κάνει λάθη συνήθως δεν κάνει τίποτα». Επίσης, ο Χριστιανός μαθητής Ιάκωβος είπε: «Όλοι σφάλλουμε πολλές φορές». (Ιακώβου 3:2) Θα μπορούσε ένα παιδί να μάθει να περπατάει αν δεν σκοντάψει ποτέ; Όχι, επειδή ένα παιδί μαθαίνει από τα λάθη και συνεχίζει την προσπάθεια μέχρις ότου αποκτήσει ισορροπία.
Προκειμένου να ζούμε ισορροπημένη ζωή, και εμείς επίσης χρειάζεται να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και από τα λάθη των άλλων. Εφόσον η Αγία Γραφή αφηγείται τις εμπειρίες πολλών ατόμων των οποίων οι περιστάσεις ίσως να αντικατοπτρίζουν τις δικές μας περιστάσεις, μπορούμε να βοηθηθούμε ώστε να αποφεύγουμε να κάνουμε τα ίδια λάθη που έκαναν εκείνοι. Τι μπορούμε, λοιπόν, να μάθουμε από τα λάθη τους;
Ταπεινοφροσύνη, μια Ζωτική Ιδιότητα
Ένα μάθημα που παίρνουμε είναι ότι ο Θεός δεν καταδικάζει όλους όσους κάνουν λάθη, αλλά κρίνει μόνο εκείνους που αρνούνται να τα επανορθώσουν όταν αυτό είναι δυνατόν. Ο Βασιλιάς του Ισραήλ Σαούλ δεν υπάκουσε στις οδηγίες του Ιεχωβά σχετικά με την εξολόθρευση των Αμαληκιτών. Όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με τον προφήτη Σαμουήλ, ο Σαούλ πρώτα μικροποίησε τα ζητήματα και κατόπιν προσπάθησε να επιρρίψει την ευθύνη σε άλλους. Ενδιαφερόταν περισσότερο να μην πέσει η υπόληψή του ενώπιον των αντρών του παρά να διορθώσει το σφάλμα. Έτσι, ‘ο Ιεχωβά τον απέρριψε ως βασιλιά’.—1 Σαμουήλ 15:20-23, 30.
Μολονότι ο διάδοχος του Σαούλ, ο Δαβίδ, έκανε σοβαρά λάθη, συγχωρήθηκε επειδή δεχόταν ταπεινά συμβουλή και διαπαιδαγώγηση. Η ταπεινοφροσύνη του Δαβίδ τον υποκίνησε να δώσει προσοχή στα λόγια της Αβιγαίας. Οι πολεμιστές του ήταν έτοιμοι για μάχη. Εντούτοις, μπροστά στους άντρες του, ο Δαβίδ παραδέχτηκε ότι είχε πάρει μια βιαστική απόφαση. Σε ολόκληρη τη ζωή του, αυτή η ταπεινοφροσύνη βοήθησε τον Δαβίδ να επιζητεί συγχώρηση και να διορθώνει τα βήματά του.
Η ταπεινοφροσύνη επίσης υποκινεί τους υπηρέτες του Ιεχωβά να επανορθώνουν απερίσκεπτα σχόλια. Κατά τη διάρκεια μιας ακρόασης ενώπιον του Σάνχεδριν, ο αρχιερέας πρόσταξε να χαστουκίσουν τον Παύλο. Ο απόστολος αποκρίθηκε: «Ο Θεός πρόκειται να χτυπήσει εσένα, τοίχε ασβεστωμένε». (Πράξεις 23:3) Ίσως εξαιτίας της φτωχής όρασής του, ο Παύλος δεν αντιλήφτηκε σε ποιον απευθυνόταν μέχρις ότου κάποιοι που βρίσκονταν εκεί ρώτησαν: «Εξυβρίζεις τον αρχιερέα του Θεού;» Τότε, ο Παύλος αναγνώρισε αμέσως το λάθος του, λέγοντας: «Αδελφοί, δεν ήξερα ότι ήταν αρχιερέας. Διότι είναι γραμμένο: ‘Δεν πρέπει να κακολογήσεις άρχοντα του λαού σου’». (Πράξεις 23:4, 5· Έξοδος 22:28) Ναι, ο Παύλος παραδέχτηκε ταπεινά το λάθος του.
Παραδέχονταν τα Λάθη
Η Αγία Γραφή δείχνει επίσης ότι μερικοί άλλαξαν το λαθεμένο τρόπο σκέψης τους. Για παράδειγμα, αναλογιστείτε τον ψαλμωδό Ασάφ. Επειδή οι πονηροί άνθρωποι έδειχναν να ευημερούν, εκείνος είπε: «Ματαίως εκαθάρισα την καρδίαν μου». Όμως, ο Ασάφ συνήλθε αφού πήγε στον οίκο του Ιεχωβά και έκανε στοχασμούς γύρω από τα οφέλη της αγνής λατρείας. Επιπλέον, παραδέχτηκε το λάθος του όπως αναφέρεται στον Ψαλμό 73.
Ο Ιωνάς επίσης επέτρεψε στον εσφαλμένο τρόπο σκέψης να θολώσει την αντίληψή του. Αφού κήρυξε στη Νινευή, ενδιαφερόταν για την προσωπική του δικαίωση παρά να γλιτώσουν οι κάτοικοι εκείνης της πόλης. Ο Ιωνάς δυσαρεστήθηκε όταν ο Ιεχωβά δεν τιμώρησε τους Νινευίτες, και αυτή τη δυσαρέσκεια την εκδήλωσε παρά το γεγονός ότι εκείνοι είχαν μετανοήσει, αλλά ο Θεός τον διόρθωσε. Ο Ιωνάς τελικά αντιλήφτηκε ότι η άποψή του ήταν λαθεμένη, διότι το βιβλίο της Αγίας Γραφής που φέρει το όνομά του αναγνωρίζει με ειλικρίνεια τα λάθη του.—Ιωνάς 3:10–4:11.
Υποθέτοντας λαθεμένα ότι ο Ιεχωβά Θεός, όχι ο Σατανάς ο Διάβολος, προκαλούσε τα προβλήματά του, ο άνθρωπος που λεγόταν Ιώβ προσπάθησε να αποδείξει ότι δεν του άξιζε να υποφέρει τέτοια παθήματα. Είχε άγνοια του μεγαλύτερου ζητήματος: Θα παρέμεναν οι υπηρέτες του Θεού όσιοι σε αυτόν όταν βρίσκονταν υπό δοκιμή; (Ιώβ 1:9-12) Αφού ο Ελιού και κατόπιν ο Ιεχωβά βοήθησαν τον Ιώβ να δει το λάθος του, εκείνος παραδέχτηκε: «Εγώ . . . προέφερα εκείνο, το οποίον δεν ενόουν· . . . Δια τούτο βδελύττομαι εμαυτόν [κάνω αναίρεση, ΜΝΚ], και μετανοώ εν χώματι και σποδώ».—Ιώβ 42:3, 6.
Το να παραδεχόμαστε τα λάθη μας μάς βοηθάει να διατηρούμε καλή σχέση με τον Θεό. Όπως δείχνουν τα παραδείγματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, εκείνος δεν θα μας καταδικάσει για τα λάθη μας αν τα παραδεχόμαστε και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να επανορθώνουμε τον εσφαλμένο τρόπο σκέψης, τα απερίσκεπτα λόγια ή τις ασυλλόγιστες ενέργειες. Πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη γνώση;
Πώς να Κάνουμε Κάτι για τα Λάθη Μας
Το να αναγνωρίζει κανείς ταπεινά ένα λάθος και να κάνει κάτι για αυτό μπορεί να ενισχύει τους οικογενειακούς δεσμούς. Για παράδειγμα, ίσως από κούραση ή από εκνευρισμό, ένας γονέας μπορεί να φέρθηκε κάπως απότομα διαπαιδαγωγώντας το παιδί του. Το να αρνείται να διορθώσει αυτό το λάθος μπορεί να έχει άσχημα αποτελέσματα. Γι’ αυτό, ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Πατέρες, μην παροξύνετε τα παιδιά σας, αλλά συνεχίστε να τα ανατρέφετε με τη διαπαιδαγώγηση και τη διανοητική καθοδήγηση του Ιεχωβά».—Εφεσίους 6:4.
Ένας νεαρός Χριστιανός ονόματι Πολ θυμάται με θέρμη: «Ο μπαμπάς πάντοτε ζητούσε συγνώμη όταν καταλάβαινε ότι είχε αντιδράσει υπερβολικά. Αυτό με βοήθησε να τον σέβομαι». Το αν χρειάζεται να ζητήσει κάποιος συγνώμη σε μια συγκεκριμένη κατάσταση είναι ζήτημα προσωπικής απόφασης. Ωστόσο, η συγνώμη θα πρέπει να ακολουθείται από ειλικρινείς προσπάθειες για την αποφυγή παρόμοιων λαθών στο μέλλον.
Τι μπορεί να γίνει όταν ένας σύζυγος ή μια σύζυγος κάνει κάποιο λάθος που προκαλεί στενοχώρια; Το να παραδεχτούν το λάθος ειλικρινά, να ζητήσουν συγνώμη από την καρδιά τους και να έχουν συγχωρητικό πνεύμα, θα βοηθήσει να διατηρήσουν τη στοργική τους σχέση. (Εφεσίους 5:33· Κολοσσαείς 3:13) Ο Τζέσους, ένας Ισπανός με ισχυρό χαρακτήρα, γύρω στα 50, δεν είναι τόσο υπερήφανος ώστε να μη ζητάει συγνώμη από τη σύζυγό του, την Αλμπίνα. «Έχουμε τη συνήθεια να ζητάμε συγνώμη όταν προσβάλλουμε ο ένας τον άλλον», λέει εκείνη. «Αυτό μας βοηθάει να ανεχόμαστε ο ένας τον άλλον με αγάπη».
Όταν Ένας Πρεσβύτερος Κάνει Λάθος
Το να παραδέχονται τα λάθη τους και να ζητούν ειλικρινά συγνώμη θα βοηθήσει επίσης τους Χριστιανούς πρεσβυτέρους να συνεργάζονται αρμονικά και ‘να αποδίδουν τιμή ο ένας προς τον άλλον’. (Ρωμαίους 12:10) Ένας πρεσβύτερος μπορεί να διστάζει να παραδεχτεί κάποιο λάθος επειδή φοβάται ότι αυτό θα υπονομεύσει το κύρος του μέσα στην εκκλησία. Ωστόσο, το να προσπαθεί να δικαιολογήσει, να αγνοήσει ή να μικροποιήσει κάποιο λάθος είναι πολύ πιθανότερο ότι θα κάνει τους άλλους να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στην επίβλεψη που αυτός ασκεί. Ένας ώριμος αδελφός που ζητάει ταπεινά συγνώμη, ίσως για κάποιο απερίσκεπτο σχόλιο, κερδίζει το σεβασμό των άλλων.
Ο Φερνάντο, ένας πρεσβύτερος στην Ισπανία, θυμάται μια περίπτωση στην οποία κάποιος επίσκοπος περιοχής, ο οποίος προΐστατο σε μια μεγάλη συνάθροιση πρεσβυτέρων, έκανε μια ανακριβή δήλωση σχετικά με το πώς θα πρέπει να διεξάγεται μια συνάθροιση. Όταν ένας αδελφός με σεβασμό διόρθωσε αυτό που εκείνος είχε πει, ο επίσκοπος περιοχής αμέσως αναγνώρισε ότι είχε κάνει λάθος. Ο Φερνάντο θυμάται: «Όταν τον είδα να παραδέχεται το λάθος του μπροστά σε όλους εκείνους τους πρεσβυτέρους, εντυπωσιάστηκα πολύ. Τον σεβόμουν πολύ περισσότερο ύστερα από εκείνη την περίπτωση που ζήτησε συγνώμη. Το παράδειγμά του με δίδαξε πόσο σημαντικό είναι να αναγνωρίζω τα δικά μου ελαττώματα».
Να Παραδέχεστε Γρήγορα το Λάθος
Η συγνώμη κάποιου συνήθως γίνεται δεκτή με εκτίμηση, ιδιαίτερα αν τη ζητήσει γρήγορα. Στην πραγματικότητα, όσο γρηγορότερα παραδεχόμαστε κάποιο λάθος τόσο το καλύτερο. Να ένα παράδειγμα: Στις 31 Οκτωβρίου 1992, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ παραδέχτηκε ότι η Ιερά Εξέταση είχε ενεργήσει «λαθεμένα» πριν από 360 χρόνια τιμωρώντας τον Γαλιλαίο επειδή ισχυριζόταν ότι η γη δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος. Εντούτοις, όταν κάποιος αναβάλλει να ζητήσει συγνώμη επί τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, το αποτέλεσμα είναι ότι η αξία της συγνώμης του τείνει να μειώνεται.
Το ίδιο αληθεύει για τις προσωπικές σχέσεις. Το να ζητήσει κανείς γρήγορα συγνώμη μπορεί να γιατρέψει την πληγή που προήλθε από κάποιον αγενή λόγο ή κάποια αγενή πράξη. Ο Ιησούς μάς πρότρεψε να μην καθυστερούμε να κάνουμε ειρήνη, λέγοντας: «Αν . . . φέρνεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο και εκεί θυμηθείς ότι ο αδελφός σου έχει κάτι εναντίον σου, άφησε το δώρο σου εκεί, μπροστά στο θυσιαστήριο, και φύγε· πρώτα κάνε ειρήνη με τον αδελφό σου και κατόπιν, αφού γυρίσεις, πρόσφερε το δώρο σου». (Ματθαίος 5:23, 24) Συχνά, για να αποκαταστήσουμε τις ειρηνικές σχέσεις το μόνο που απαιτείται είναι να παραδεχτούμε ότι χειριστήκαμε τα ζητήματα εσφαλμένα και να ζητήσουμε συγχώρηση. Όσο περισσότερο περιμένουμε ώσπου να το κάνουμε αυτό, τόσο δυσκολότερο γίνεται.
Ευτυχείς να Παραδεχόμαστε Λάθη
Όπως δείχνουν παραστατικά τα παραδείγματα του Σαούλ και του Δαβίδ, ο τρόπος με τον οποίο χειριζόμαστε τα λάθη μας μπορεί να επηρεάσει τη ζωή μας. Ο Σαούλ αντέδρασε πεισματικά στη συμβουλή, και τα λάθη του πολλαπλασιάστηκαν και τελικά κορυφώθηκαν με το να πεθάνει βρισκόμενος σε δυσμένεια ενώπιον του Θεού. Παρά τα λάθη και τα αμαρτήματα του Δαβίδ, ωστόσο, εκείνος δέχτηκε μετανοημένα διόρθωση και παρέμεινε πιστός στον Ιεχωβά. (Παράβαλε Ψαλμός 32:3-5). Δεν επιθυμούμε εμείς κάτι τέτοιο;
Η μεγαλύτερη ανταμοιβή για την παραδοχή και την επανόρθωση ενός λάθους ή για τη μετάνοια από κάποιο αμάρτημα είναι το να γνωρίζουμε ότι το έχει συγχωρήσει ο Θεός. «Μακάριος εκείνος . . . του οποίου εσκεπάσθη η αμαρτία», είπε ο Δαβίδ. ‘Μακάριος ο άνθρωπος, εις τον οποίον ο Ιεχωβά δεν λογαριάζει ανομίαν [λάθος, ΜΝΚ]’. (Ψαλμός 32:1, 2) Πόσο σοφό είναι, λοιπόν, να παραδεχόμαστε κάποιο λάθος!
[Εικόνα στη σελίδα 29]
Θα μπορούσε ένα παιδί να μάθει να περπατάει αν δεν σκοντάψει ποτέ;