Επαφρόδιτος—Απεσταλμένος των Φιλιππησίων — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

Επαφρόδιτος—Απεσταλμένος των Φιλιππησίων

«ΝΑ ΤΟΥ κάνετε . . . την καθιερωμένη υποδοχή σε σχέση με τον Κύριο με κάθε χαρά· και εξακολουθήστε να θεωρείτε τέτοιου είδους ανθρώπους πολύτιμους», έγραψε ο Παύλος στους Φιλιππησίους. Αναμφίβολα θα χαιρόμασταν αν κάποιος Χριστιανός επίσκοπος μιλούσε για εμάς με τόσο ένθερμα λόγια. (Φιλιππησίους 2:29) Αλλά για ποιον μιλούσε ο Παύλος; Και τι είχε κάνει αυτό το άτομο ώστε να αξίζει τόσο θερμό έπαινο;

Η απάντηση στην πρώτη ερώτηση είναι ότι μιλούσε για τον Επαφρόδιτο. Για να απαντήσουμε στη δεύτερη, ας εξετάσουμε τις περιστάσεις που υποκίνησαν τον Παύλο να γράψει αυτά τα λόγια.

Περίπου το 58 Κ.Χ., οι Φιλιππήσιοι άκουσαν ότι ένας βίαιος όχλος στην Ιερουσαλήμ είχε σύρει τον Παύλο έξω από το ναό και τον είχε δείρει, οι αρχές τον είχαν συλλάβει και, αφού τον φυλάκισαν χωρίς να βγάλουν κάποια απόφαση, τον είχαν μεταφέρει αλυσοδεμένο στη Ρώμη. (Πράξεις 21:27-33· 24:27· 27:1) Ανησυχώντας για το αν είναι καλά, θα αναρωτήθηκαν τι μπορούσαν να κάνουν για εκείνον. Ήταν φτωχοί από υλική άποψη και βρίσκονταν πολύ μακριά από τον Παύλο· έτσι, η βοήθεια που μπορούσαν να προσφέρουν ήταν περιορισμένη. Ωστόσο, τα θερμά συναισθήματα που υποκίνησαν τους Φιλιππησίους να υποστηρίξουν τη διακονία του στο παρελθόν εξακολουθούσαν να τους υποκινούν· μάλιστα ακόμη περισσότερο, εφόσον εκείνος βρισκόταν σε κρίσιμη κατάσταση.—2 Κορινθίους 8:1-4· Φιλιππησίους 4:16.

Οι Φιλιππήσιοι θα σκέφτηκαν μήπως μπορούσε κάποιος από αυτούς να επισκεφτεί τον Παύλο με ένα δώρο και να του προσφέρει βοήθεια σε περίπτωση που είχε κάποια ανάγκη. Αλλά το ταξίδι ήταν μεγάλο και κοπιαστικό, και ίσως ήταν επικίνδυνο να του προσφέρουν βοήθεια! Ο Γιοάκιμ Γκνίλκα παρατηρεί: «Χρειαζόταν θάρρος για να επισκεφτεί κανείς έναν κρατούμενο, και μάλιστα κάποιον του οποίου το ‘έγκλημα’ δεν ήταν καθόλου ξεκάθαρο». Ο συγγραφέας Μπράιαν Ράπσκι αναφέρει: «Υπήρχε ο επιπρόσθετος κίνδυνος να ταυτιστεί κάποιος με τον κρατούμενο ή τις απόψεις του, ή να αναπτύξει συμπάθεια απέναντί τους. . . . Μια τυχαία λέξη ή πράξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε κακή κατάληξη όχι μόνο τον κρατούμενο αλλά και τον υποστηρικτή του». Ποιον θα μπορούσαν να στείλουν οι Φιλιππήσιοι;

Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε ότι ένα τέτοιο ταξίδι θα προξενούσε ανησυχίες και αβεβαιότητα· αλλά ο Επαφρόδιτος (ο οποίος δεν πρέπει να συγχέεται με τον Επαφρά από τις Κολοσσές) ήταν πρόθυμος να πραγματοποιήσει αυτή τη δύσκολη αποστολή. Κρίνοντας από το όνομά του, το οποίο περιέχει το όνομα της Αφροδίτης, ίσως να ήταν κάποιος Εθνικός που μεταστράφηκε στη Χριστιανοσύνη—από γονείς οι οποίοι ήταν αφοσιωμένοι στην ελληνική θεά του έρωτα και της γονιμότητας. Όταν ο Παύλος έγραψε στους Φιλιππησίους για να τους ευχαριστήσει για τη γενναιοδωρία τους, δίκαια μπορούσε να περιγράψει τον Επαφρόδιτο ως «δικό σας απεσταλμένο και προσωπικό υπηρέτη για τις ανάγκες μου».—Φιλιππησίους 2:25.

Από τα όσα λέει η Αγία Γραφή για τον Επαφρόδιτο, μπορούμε να καταλάβουμε ότι, μολονότι έδειξε αξιέπαινη προθυμία προκειμένου να διαθέσει τον εαυτό του σε αυτή την υπηρεσία για χάρη του Παύλου και της δικής του εκκλησίας, ο Επαφρόδιτος είχε τα ίδια προβλήματα που ίσως έχουμε και εμείς. Ας εξετάσουμε το παράδειγμά του.

‘Προσωπικός Υπηρέτης για τις Ανάγκες Μου’

Δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο Επαφρόδιτος έφτασε στη Ρώμη κουρασμένος από το ταξίδι του. Προφανώς ταξίδεψε διαμέσου της Εγνατίας Οδού, ενός ρωμαϊκού δρόμου που διέσχιζε τη Μακεδονία. Μπορεί να πέρασε την Αδριατική φτάνοντας στη «φτέρνα» της ιταλικής χερσονήσου, και κατόπιν να ανέβηκε προς τη Ρώμη μέσω της Αππίας Οδού. Ήταν κουραστικό ταξίδι (1.200 χιλιομέτρων) και πιθανώς διήρκεσε πάνω από ένα μήνα.—Βλέπε πλαίσιο στη σελίδα 29.

Με τι είδους πνεύμα ξεκίνησε ο Επαφρόδιτος; Είχε σταλεί για να προσφέρει στον Παύλο «προσωπική υπηρεσία», ή αλλιώς λειτουργία. (Φιλιππησίους 2:30) Αυτή η λέξη του Κειμένου αρχικά αναφερόταν στην εργασία που πρόσφερε εθελοντικά ο πολίτης στο Κράτος. Αργότερα, σήμαινε το είδος της υπηρεσίας που απαιτούσε το Κράτος υποχρεωτικά από τους πολίτες οι οποίοι διέθεταν τα συγκεκριμένα προσόντα. Σχετικά με τη χρήση αυτής της λέξης στις Ελληνικές Γραφές, κάποιος λόγιος αναφέρει: «Ο Χριστιανός είναι εκείνος που εργάζεται για τον Θεό και για τους ανθρώπους, πρώτον, διότι το επιθυμεί ολόκαρδα και, δεύτερον, διότι είναι αναγκασμένος, επειδή η αγάπη του Χριστού τον υποχρεώνει». Ναι, τι υπέροχο πνεύμα έδειξε ο Επαφρόδιτος!

‘Εξέθεσε την Ψυχή του σε Κίνδυνο’

Χρησιμοποιώντας μια λέξη την οποία δανείστηκε από τη γλώσσα των τυχερών παιχνιδιών, ο Παύλος λέει ότι ο Επαφρόδιτος είχε ‘εκθέσει [παραβολευσάμενος] την ψυχή του σε κίνδυνο’, ή κατά γράμμα, «ριψοκινδύνεψε» τη ζωή του για την υπηρεσία του Χριστού. (Φιλιππησίους 2:30) Δεν πρέπει να σκεφτούμε ότι ο Επαφρόδιτος έκανε κάτι επιπόλαιο· αντίθετα, η επιτέλεση της ιερής του υπηρεσίας περιλάμβανε ένα συγκεκριμένο κίνδυνο. Μήπως προσπάθησε να πραγματοποιήσει αυτή την αποστολή βοήθειας σε κάποια δύσκολη εποχή του χρόνου; Μήπως συνέχισε την προσπάθεια που κατέβαλλε για να ολοκληρώσει το ταξίδι, μολονότι αρρώστησε στο δρόμο; Ό,τι και αν συνέβη, ο Επαφρόδιτος «αρρώστησε σχεδόν μέχρι θανάτου». Ίσως να σκόπευε να μείνει με τον Παύλο για να τον υπηρετήσει, και γι’ αυτό προφανώς ο απόστολος ήθελε να δικαιολογήσει την πρόωρη επιστροφή του.—Φιλιππησίους 2:27.

Παρ’ όλα αυτά, ο Επαφρόδιτος ήταν ένα θαρραλέο άτομο το οποίο ήταν διατεθειμένο να προσφέρει τον εαυτό του ανιδιοτελώς προκειμένου να βοηθήσει εκείνους που βρίσκονταν σε ανάγκη.

Θα μπορούσαμε να διερωτηθούμε: ‘Σε ποιο βαθμό θα έκανα εγώ ειδικές προσπάθειες προκειμένου να βοηθήσω τους πνευματικούς αδελφούς μου που αντιμετωπίζουν δυσκολίες;’ Ένα τέτοιο πνεύμα προθυμίας δεν είναι προαιρετικό για τους Χριστιανούς. Ο Ιησούς είπε: «Σας δίνω μια καινούρια εντολή, να αγαπάτε ο ένας τον άλλον· ακριβώς όπως εγώ σας αγάπησα, να αγαπάτε και εσείς ο ένας τον άλλον». (Ιωάννης 13:34) Ο Επαφρόδιτος επιτέλεσε την υπηρεσία του «σχεδόν μέχρι θανάτου». Ο Επαφρόδιτος, επομένως, ήταν ένα παράδειγμα ατόμου το οποίο είχε τη «διανοητική στάση» που ενθάρρυνε ο Παύλος τους Φιλιππησίους να έχουν. (Φιλιππησίους 2:5, 8, 30, Κείμενο) Είμαστε εμείς έτοιμοι να φτάσουμε ως αυτό το σημείο;

Ωστόσο, ο Επαφρόδιτος έπαθε κατάθλιψη. Γιατί;

Η Κατάθλιψή Του

Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση του Επαφρόδιτου. Ο Παύλος ανέφερε: «Λαχταράει να δει όλους εσάς και είναι καταθλιμμένος επειδή ακούσατε ότι είχε αρρωστήσει». (Φιλιππησίους 2:26) Ο Επαφρόδιτος ήξερε πως οι αδελφοί της εκκλησίας του γνώριζαν ότι ήταν άρρωστος και ότι δεν είχε καταφέρει να βοηθήσει τον Παύλο έτσι όπως θα έλπιζαν. Στην πραγματικότητα, φαινόταν πως ο Επαφρόδιτος είχε προξενήσει επιπρόσθετες ανησυχίες στον Παύλο. Μήπως ο γιατρός Λουκάς, σύντροφος του Παύλου, χρειάστηκε να παραμελήσει ορισμένα άλλα ζητήματα για να φροντίσει τον Επαφρόδιτο;—Φιλιππησίους 2:27, 28· Κολοσσαείς 4:14.

Προφανώς εξαιτίας αυτής της κατάστασης, ο Επαφρόδιτος έπεσε σε κατάθλιψη. Ίσως να σκέφτηκε ότι οι αδελφοί της εκκλησίας του τον θεωρούσαν ανεπαρκή. Μπορεί να αισθανόταν ένοχος και να ‘λαχταρούσε’ να τους δει ώστε να τους διαβεβαιώσει για την πιστότητά του. Ο Παύλος χρησιμοποίησε μια πολύ ισχυρή λέξη της κοινής ελληνικής, αδημονέω, δηλαδή «καταθλίβομαι», για να περιγράψει την κατάσταση του Επαφρόδιτου. Σύμφωνα με τον λόγιο Τζ. Μπ. Λάιτφουτ, αυτή η λέξη μπορεί να δείχνει «την κατάσταση σύγχυσης, ανησυχίας και ταραχής που προξενείται από κάποια σωματική διαταραχή ή διανοητική αναστάτωση, όπως είναι η θλίψη, η ντροπή, η απογοήτευση, κτλ.». Η μοναδική περίπτωση που ξανασυναντάται αυτή η λέξη στις Ελληνικές Γραφές είναι σε σχέση με την έντονη αγωνία η οποία διακατείχε τον Ιησού στον κήπο της Γεθσημανή.—Ματθαίος 26:37.

Ο Παύλος αποφάσισε ότι το καλύτερο θα ήταν να στείλει τον Επαφρόδιτο στους Φιλιππησίους μαζί με κάποια επιστολή που εξηγούσε την απροσδόκητη επιστροφή του απεσταλμένου τους. Λέγοντας, «το θεωρώ αναγκαίο να σας στείλω τον Επαφρόδιτο», ο Παύλος αναλαμβάνει την ευθύνη για την επιστροφή του, απομακρύνοντας έτσι την παραμικρή υποψία ότι ο Επαφρόδιτος είχε αποτύχει. (Φιλιππησίους 2:25) Τουναντίον, ο Επαφρόδιτος παραλίγο να χάσει τη ζωή του προκειμένου να ολοκληρώσει την αποστολή του! Ο Παύλος συστήνει ένθερμα: «Να του κάνετε . . . την καθιερωμένη υποδοχή σε σχέση με τον Κύριο με κάθε χαρά· και εξακολουθήστε να θεωρείτε τέτοιου είδους ανθρώπους πολύτιμους, επειδή λόγω του έργου του Κυρίου έφτασε πολύ κοντά στο θάνατο, εκθέτοντας την ψυχή του σε κίνδυνο, ώστε να αναπληρώσει στο πλήρες το ότι δεν ήσασταν εδώ εσείς για να μου αποδώσετε προσωπική υπηρεσία».—Φιλιππησίους 2:29, 30.

«Εξακολουθήστε να Θεωρείτε Τέτοιου Είδους Ανθρώπους Πολύτιμους»

Οι άντρες και οι γυναίκες που έχουν την ίδια διανοητική στάση με τον Επαφρόδιτο είναι πράγματι άξιοι εκτίμησης. Θυσιάζουν τον εαυτό τους προκειμένου να υπηρετήσουν. Σκεφτείτε εκείνους που έχουν προθυμοποιηθεί να υπηρετήσουν μακριά από το σπίτι τους ως ιεραπόστολοι, περιοδεύοντες επίσκοποι ή σε κάποιο από τα γραφεία τμήματος της Εταιρίας Σκοπιά. Αν η ηλικία ή η εξασθενημένη υγεία εμποδίζει τώρα μερικούς να κάνουν όσα έκαναν κάποτε, αξίζουν σεβασμό και εκτίμηση για τα χρόνια της πιστής τους υπηρεσίας.

Ωστόσο, κάποια εξαντλητική ασθένεια μπορεί να είναι πηγή κατάθλιψης ή αισθημάτων ενοχής. Μπορεί κάποιος να θέλει να κάνει περισσότερα. Πόση απογοήτευση φέρνει αυτό! Οποιοιδήποτε βρίσκονται σε μια τέτοια κατάσταση μπορούν να μάθουν κάτι από τον Επαφρόδιτο. Στο κάτω κάτω, μήπως έφταιγε εκείνος που αρρώστησε; Ασφαλώς όχι! (Γένεσις 3:17-19· Ρωμαίους 5:12) Ο Επαφρόδιτος ήθελε να υπηρετήσει τον Θεό και τους αδελφούς του, αλλά η αρρώστια τον περιόρισε.

Ο Παύλος δεν έλεγξε τον Επαφρόδιτο εξαιτίας του ότι δεν αισθανόταν καλά, αλλά είπε στους Φιλιππησίους να μείνουν στο πλευρό του. Παρόμοια, θα πρέπει να παρηγορούμε τους αδελφούς μας όταν αποθαρρύνονται. Συνήθως μπορούμε να τους επαινούμε για το παράδειγμα πιστής υπηρεσίας που θέτουν. Το γεγονός ότι ο Παύλος εκτιμούσε τον Επαφρόδιτο, και το ότι μίλησε με τόσο καλά λόγια για αυτόν, θα πρέπει να τον παρηγόρησε και να απάλυνε την κατάθλιψή του. Και εμείς επίσης μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ‘ο Θεός δεν είναι άδικος ώστε να ξεχάσει το έργο μας και την αγάπη που δείξαμε για το όνομά του, εφόσον έχουμε διακονήσει τους αγίους και συνεχίζουμε να διακονούμε’.—Εβραίους 6:10.

[Πλαίσιο στη σελίδα 29]

Οι Δυσχέρειες του Ταξιδιού

Σήμερα, το να ταξιδέψει κάποιος από μια σημαντική ευρωπαϊκή πόλη σε μια άλλη, όπως έκανε ο Επαφρόδιτος, ίσως δεν απαιτεί μεγάλη προσπάθεια. Μπορεί να ταξιδέψει άνετα με ένα τζετ και να φτάσει σε μία ή δύο ώρες. Το να κάνει κάποιος ένα τέτοιο ταξίδι τον πρώτο αιώνα ήταν εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Εκείνον τον καιρό, οι μετακινήσεις από το ένα μέρος στο άλλο συνεπάγονταν δυσχέρειες. Ένας οδοιπόρος ταξιδιώτης μπορούσε να καλύπτει καθημερινά απόσταση 30 ως 35 χιλιομέτρων, εκθέτοντας τον εαυτό του σε αντίξοες καιρικές συνθήκες καθώς και σε διάφορους κινδύνους, περιλαμβανομένων και ‘ληστών’.—2 Κορινθίους 11:26.

Τι θα λεχθεί για τις στάσεις που γίνονταν για διανυκτέρευση και ανεφοδιασμό;

Ο ιστορικός Μικελάντζελο Καγκιάνο ντε Αζεβέντο αναφέρει ότι στους ρωμαϊκούς δρόμους «υπήρχαν μανσιόνες, δηλαδή κανονικά ξενοδοχεία, με προμήθειες, στάβλους και καταλύματα για το προσωπικό τους· ανάμεσα σε δύο διαδοχικά μανσιόνες υπήρχαν μερικά μουτατιόνες, δηλαδή σταθμοί, όπου μπορούσε κάποιος να αλλάξει άλογα ή μέσο μεταφοράς και να βρει εφόδια». Αυτά τα πανδοχεία είχαν απαίσια φήμη, επειδή εκεί σύχναζαν άνθρωποι από τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Οι ξενοδόχοι, εκτός του ότι λήστευαν τους ταξιδιώτες, συχνά αύξαναν το εισόδημά τους από τα κέρδη των ιερόδουλων. Ο Λατίνος σατιρικός ποιητής Ιουβενάλης σχολίασε ότι οποιοιδήποτε αναγκάζονταν να μείνουν σε ένα τέτοιο πανδοχείο μπορεί να βρίσκονταν «ξαπλωμένοι δίπλα σε κάποιον αδίστακτο, παρέα με μαουνιέρηδες, κλέφτες και δραπέτες δούλους, δίπλα σε δήμιους και φερετροποιούς . . . Όλοι πίνουν από μία κούπα· κανένας δεν κοιμάται μόνος του στο κρεβάτι και ούτε έχει το δικό του τραπέζι». Άλλοι αρχαίοι συγγραφείς σχολίασαν με λύπη το κακής ποιότητας νερό και τα δωμάτια, που ήταν γεμάτα κόσμο, βρωμιά, υγρασία και ψύλλους.

[Χάρτης/Εικόνα στη σελίδα 27]

Ρώμη

[Εικόνα]

Ταξιδιώτης στους ρωμαϊκούς χρόνους

[Ευχαριστίες]