Πρέπει να Ζητήσω από τον Αδελφό μου να μου Δανείσει Χρήματα;

ΤΟ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ παιδί του Σάιμον είναι άρρωστο και χρειάζεται επειγόντως φάρμακα. Αλλά ο Σάιμον είναι πολύ φτωχός και δεν μπορεί να τα αγοράσει. Τι μπορεί να κάνει; Ένας συγχριστιανός του, ονόματι Μάικλ, βρίσκεται σε καλύτερη οικονομική κατάσταση από αυτόν. Ίσως να του δανείσει ο Μάικλ χρήματα. Κατά βάθος, όμως, ο Σάιμον γνωρίζει ότι είναι απίθανο να καταφέρει να του επιστρέψει το δάνειο.a

Όταν τον πλησιάζει ο Σάιμον, ο Μάικλ βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα δίλημμα. Καταλαβαίνει ότι υπάρχει πραγματική ανάγκη, αλλά αμφιβάλλει για το αν ο Σάιμον θα μπορέσει να του επιστρέψει τα χρήματα επειδή μόλις και μετά βίας καταφέρνει να τρέφει την οικογένειά του. Τι πρέπει να κάνει ο Μάικλ;

Σε πολλές χώρες, οι άνθρωποι μπορούν να χάσουν τα μέσα για τη συντήρησή τους από τη μια μέρα στην άλλη και να βρεθούν χωρίς καθόλου χρήματα ή χωρίς ασφάλεια για να καλύψουν τα ιατρικά τους έξοδα. Ίσως να μην υπάρχουν τραπεζικά δάνεια ή να είναι πολύ ακριβά. Όταν παρουσιάζεται μια επείγουσα ανάγκη, ίσως να φαίνεται πως η μόνη λύση είναι ο δανεισμός. Προτού, όμως, ζητήσει κάποιος δάνειο, υπάρχουν μερικά σπουδαία ζητήματα που πρέπει να σκεφτεί.

Υπολογίστε τη Δαπάνη

Οι Γραφές παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές τόσο για το δανειστή όσο και για τον οφειλέτη. Ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές, μπορούμε να αποφύγουμε πολλές παρεξηγήσεις και πληγωμένα αισθήματα.

Για παράδειγμα, η Αγία Γραφή μάς υπενθυμίζει ότι δεν θα πρέπει να παίρνουμε στα ελαφρά το ζήτημα του δανεισμού χρημάτων. Ο απόστολος Παύλος πρότρεψε τους Χριστιανούς της Ρώμης: «Μην οφείλετε σε κανέναν τίποτα απολύτως, παρά μόνο το να αγαπάτε ο ένας τον άλλον· διότι αυτός που αγαπάει το συνάνθρωπό του έχει εκπληρώσει το νόμο». (Ρωμαίους 13:8) Το ιδανικό για το Χριστιανό θα ήταν να έχει μόνο ένα χρέος απέναντι στους άλλους—την αγάπη. Επομένως, θα μπορούσαμε κατ’ αρχάς να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: “Είναι αυτό το δάνειο πραγματικά απαραίτητο;”

Αν η απάντηση είναι ναι, τότε είναι σοφό να εξετάσουμε τις συνέπειες που θα προκύψουν αν μπούμε σε χρέη. Ο Ιησούς Χριστός έδειξε ότι οι σημαντικές αποφάσεις απαιτούν προσεκτική σκέψη και σχεδιασμό. Ρώτησε τους μαθητές του: «Ποιος από εσάς που θέλει να χτίσει πύργο δεν κάθεται πρώτα και υπολογίζει τη δαπάνη, προκειμένου να δει αν έχει αρκετά για να τον αποπερατώσει;» (Λουκάς 14:28) Αυτή η αρχή εφαρμόζεται όταν σκεφτόμαστε αν πρέπει να ζητήσουμε δάνειο από κάποιον αδελφό. Το να υπολογίσουμε τη δαπάνη που συνεπάγεται ένα δάνειο σημαίνει να υπολογίσουμε το πώς και το πότε θα το επιστρέψουμε.

Ο δανειστής έχει το δικαίωμα να γνωρίζει το πώς και το πότε θα του επιστραφεί το δάνειο. Ζυγίζοντας τα ζητήματα προσεκτικά, θα μπορέσουμε να του δώσουμε συγκεκριμένες απαντήσεις. Έχουμε υπολογίσει τη δαπάνη που περιλαμβάνεται στο να εξοφλήσουμε το δάνειο μέσα σε μια λογική περίοδο χρόνου; Ασφαλώς, θα ήταν ευκολότερο να πούμε στον αδελφό μας: «Θα σου το επιστρέψω το συντομότερο δυνατόν. Ξέρεις ότι μπορείς να μου έχεις εμπιστοσύνη». Αλλά δεν θα πρέπει να χειριζόμαστε τέτοιου είδους ζητήματα με πιο υπεύθυνο τρόπο; Πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι από την αρχή να επιστρέψουμε το δάνειο, εφόσον αυτό απαιτεί ο Ιεχωβά από εμάς. «Ο πονηρός δανείζεται και δεν ξεπληρώνει», λέει το εδάφιο Ψαλμός 37:21.

Υπολογίζοντας το πώς και το πότε θα επιστρέψουμε το δάνειο, υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας πόσο σοβαρή δέσμευση αναλαμβάνουμε. Αυτό μειώνει την πιθανότητα να μπούμε άσκοπα σε χρέη. Αν μπορούμε να αποφύγουμε το χρέος, αυτό έχει πλεονεκτήματα. Το εδάφιο Παροιμίες 22:7 προειδοποιεί: «Όποιος δανείζεται είναι υπηρέτης εκείνου που δανείζει». Ακόμη και αν ο δανειστής και ο οφειλέτης είναι πνευματικοί αδελφοί, το δάνειο μπορεί να επηρεάσει τη σχέση τους, τουλάχιστον ως ένα βαθμό. Οι παρεξηγήσεις που οφείλονται σε δάνεια έχουν μάλιστα διαταράξει την ειρήνη ορισμένων εκκλησιών.

Εξηγήστε για Ποιο Λόγο Χρειάζεστε τα Χρήματα

Ο δανειστής έχει το δικαίωμα να γνωρίζει σε γενικές γραμμές το πώς σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε τα χρήματα που θα δανειστούμε. Εκτός από αυτό το δάνειο, πρόκειται να δανειστούμε χρήματα και από άλλους; Αν ναι, θα πρέπει να το διευκρινίσουμε αυτό, διότι θα επηρεάσει την ικανότητά μας να επιστρέψουμε το δάνειο.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα σε ένα επιχειρηματικό δάνειο και σε ένα δάνειο που είναι απαραίτητο για την αντιμετώπιση κάποιας επείγουσας ανάγκης. Ένας αδελφός δεν έχει καμία Γραφική υποχρέωση να δανείσει σε κάποιον χρήματα για ένα εμπορικό εγχείρημα, αλλά πιθανώς θα υποκινηθεί να βοηθήσει σε περίπτωση που κάποιος άλλος αδελφός, χωρίς να φταίει ο ίδιος, αδυνατεί να πληρώσει για βασικές ανάγκες όπως είναι η τροφή, τα ρούχα ή η απαραίτητη ιατρική φροντίδα. Η ειλικρίνεια και η φιλαλήθεια σε αυτά τα ζητήματα θα συμβάλουν στην αποτροπή παρεξηγήσεων.—Εφεσίους 4:25.

Κάντε Γραπτή Συμφωνία

Ένα ζωτικό βήμα προκειμένου να αποφύγουμε μελλοντικές παρεξηγήσεις είναι να κάνουμε γραπτή συμφωνία. Είναι εύκολο να ξεχάσουμε ορισμένες λεπτομέρειες μιας συμφωνίας αν δεν έχουν διατυπωθεί γραπτώς. Χρειάζεται να γράψουμε το ποσό του δανείου καθώς και το πότε πρέπει να επιστραφεί. Είναι ενδεδειγμένο, τόσο για τον οφειλέτη όσο και για το δανειστή, να υπογράψουν τη συμφωνία και να κρατήσουν ο καθένας προσωπικά από ένα αντίγραφο. Η Αγία Γραφή δείχνει ότι οι οικονομικές συναλλαγές πρέπει να βασίζονται σε γραπτά στοιχεία. Λίγο πριν καταστραφεί η Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλωνίους, ο Ιεχωβά είπε στον Ιερεμία να αγοράσει ένα χωράφι από κάποιο συγγενή του. Μπορούμε να ωφεληθούμε ανασκοπώντας τη διαδικασία.

«Αγόρασα από τον Χαναμήλ, το γιο του θείου μου από τη συγγένεια του πατέρα μου, τον αγρό που ήταν στην Αναθώθ», είπε ο Ιερεμίας. «Και του ζύγισα τα χρήματα, εφτά σίκλους και δέκα κομμάτια ασήμι. Κατόπιν, υπέγραψα ένα συμβόλαιο και έβαλα τη σφραγίδα και έφερα μάρτυρες καθώς ζύγιζα τα χρήματα στη ζυγαριά. Έπειτα πήρα το συμβόλαιο της αγοράς, το σφραγισμένο σύμφωνα με την εντολή και τις διατάξεις καθώς και το ανοιχτό· και μετά έδωσα το συμβόλαιο της αγοράς στον Βαρούχ, το γιο του Νηρία, γιου του Μαασεΐα, ενώπιον του Χαναμήλ, του γιου του θείου μου από τη συγγένεια του πατέρα μου, και ενώπιον των μαρτύρων, εκείνων που υπέγραψαν το συμβόλαιο της αγοράς, ενώπιον όλων των Ιουδαίων που κάθονταν στην Αυλή της Φρουράς». (Ιερεμίας 32:9-12) Μολονότι το παραπάνω παράδειγμα αφορά κάποια αγορά και όχι δάνειο, δείχνει πόσο σπουδαίο είναι να χειριζόμαστε τις χρηματικές συναλλαγές με τρόπο σαφή και όχι διφορούμενο.—Βλέπε Σκοπιά 1 Αυγούστου 1973, σελίδα 479.

Αν παρουσιαστούν δυσκολίες, οι Χριστιανοί θα πρέπει να προσπαθήσουν να τις διευθετήσουν σε αρμονία με τη συμβουλή του Ιησού η οποία καταγράφεται στα εδάφια Ματθαίος 18:15-17. Εντούτοις, κάποιος πρεσβύτερος που έχει προσπαθήσει να προσφέρει βοήθεια σε τέτοιου είδους ζητήματα σχολιάζει: «Σχεδόν σε κάθε περίπτωση, έλειπε η γραπτή συμφωνία. Ως αποτέλεσμα, οι δύο πλευρές δεν είχαν καταλάβει καλά το πώς έπρεπε να επιστραφεί το δάνειο. Είμαι πεπεισμένος ότι σε τέτοια ζητήματα η γραπτή συμφωνία είναι ένδειξη αγάπης, όχι δυσπιστίας».

Όταν κάνουμε κάποια συμφωνία, θα πρέπει ασφαλώς να προσπαθούμε να τηρούμε το λόγο μας. Ο Ιησούς παρότρυνε: «Το Ναι το οποίο λέτε ας σημαίνει Ναι, το Όχι σας, Όχι· διότι οτιδήποτε τα υπερβαίνει αυτά είναι από τον πονηρό». (Ματθαίος 5:37) Αν κάποιο απρόβλεπτο πρόβλημα μας εμποδίζει να επιστρέψουμε το δάνειο στην καθορισμένη ημερομηνία, θα πρέπει αμέσως να εξηγήσουμε την κατάσταση στο δανειστή. Εκείνος ίσως μας επιτρέψει να επιστρέψουμε το δάνειο σε μικρότερες δόσεις και σε μεγαλύτερη περίοδο χρόνου.

Ωστόσο, οι δυσμενείς περιστάσεις δεν αποτελούν δικαιολογία για να αποφεύγουμε τις ευθύνες μας. Το άτομο που φοβάται τον Ιεχωβά κάνει ό,τι μπορεί για να τηρήσει το λόγο του. (Ψαλμός 15:4) Αν και τα ζητήματα μπορεί να μην εξελιχθούν έτσι όπως τα περιμέναμε, θα πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε θυσίες για να ξεπληρώσουμε τα χρέη μας, εφόσον αυτό αποτελεί για εμάς Χριστιανική ευθύνη.

Να Είστε Προσεκτικοί Όταν Δανείζετε Χρήματα

Ασφαλώς, ο οφειλέτης δεν είναι ο μόνος που χρειάζεται να ζυγίσει τα ζητήματα με προσοχή. Ο αδελφός από τον οποίο ζητείται το δάνειο θα πρέπει επίσης να υπολογίσει τη δαπάνη. Προτού δανείσουμε χρήματα, είναι σοφό να διαθέσουμε χρόνο για να εξετάσουμε τα ζητήματα προσεκτικά και αντικειμενικά. Η Αγία Γραφή συστήνει να είμαστε προσεκτικοί, λέγοντας: «Μην είσαι ανάμεσα σε εκείνους που χτυπούν τα χέρια σε χειραψία, ανάμεσα σε εκείνους που εγγυώνται για δάνεια».—Παροιμίες 22:26.

Προτού αναλάβετε κάποια δέσμευση, σκεφτείτε τι μπορεί να συμβεί αν ο αδελφός δεν είναι σε θέση να σας ξεπληρώσει. Μήπως θα αντιμετωπίζατε τότε εσείς ο ίδιος σοβαρά οικονομικά προβλήματα; Ακόμη και αν ο αδελφός έχει τις καλύτερες προθέσεις, οι περιστάσεις μπορεί να αλλάξουν ή μπορεί να κάνει λάθος στους υπολογισμούς του. Το εδάφιο Ιακώβου 4:14 υπενθυμίζει σε όλους μας: «Δεν γνωρίζετε ποια θα είναι η ζωή σας αύριο. Διότι είστε ομίχλη που εμφανίζεται για λίγο και κατόπιν εξαφανίζεται».—Παράβαλε Εκκλησιαστής 9:11.

Ιδιαίτερα στην περίπτωση του επιχειρηματικού δανείου, θα ήταν σοφό να εξετάσετε τη φήμη του οφειλέτη. Είναι γνωστός ως έμπιστο και αξιόπιστο άτομο ή μήπως δεν έχει ικανότητες σε ό,τι αφορά το χειρισμό οικονομικών ζητημάτων; Μήπως έχει την τάση να περιέρχεται την εκκλησία και να ζητάει χρήματα από διάφορα άτομα; Είναι σοφό να έχουμε υπόψη τα εξής λόγια: «Ο άπειρος πιστεύει κάθε λόγο, αλλά ο οξυδερκής εξετάζει τα βήματά του».—Παροιμίες 14:15.

Μερικές φορές, το δάνειο μπορεί να μην εξυπηρετεί τα καλύτερα συμφέροντα ούτε του ίδιου του οφειλέτη. Θα μπορούσε εύκολα να γίνει βάρος για αυτόν, στερώντας του τη χαρά. Θέλουμε να γίνει αυτός ο αδελφός «υπηρέτης» μας; Θα μπορούσε το δάνειο να επηρεάσει τη σχέση μας, προξενώντας ανησυχία ή και κάποια οικονομική στενοχώρια αν ο αδελφός δεν είναι σε θέση να το ξεπληρώσει;

Αν υπάρχει πραγματική ανάγκη, μήπως θα μπορούσαμε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να κάνουμε ένα χρηματικό δώρο αντί να δανείσουμε χρήματα, έστω και αν το ποσό είναι μικρότερο; Οι Γραφές μάς ενθαρρύνουν να είμαστε συμπονετικοί όταν βλέπουμε τον αδελφό μας να βρίσκεται σε ανάγκη. «Ο δίκαιος δείχνει εύνοια και κάνει δώρα», έψαλε ο ψαλμωδός. (Ψαλμός 37:21) Η αγάπη θα πρέπει να μας υποκινεί να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να δώσουμε πρακτική βοήθεια στους αδελφούς που έχουν ανάγκη.—Ιακώβου 2:15, 16.

Να Εξετάζετε Προσεκτικά τα Βήματά Σας

Εφόσον τα δάνεια αποτελούν μια πιθανή αιτία προστριβών, θα μπορούσαμε να τα θεωρούμε έσχατη λύση και όχι εύκολη διέξοδο. Όπως αναφέραμε νωρίτερα, ο οφειλέτης θα πρέπει να είναι ειλικρινής με το δανειστή, κάνοντας γραπτή συμφωνία για το πώς και το πότε θα επιστραφεί το δάνειο. Και σε περίπτωση πραγματικής δυσκολίας, ίσως η καλύτερη λύση να είναι το δώρο.

Ο Μάικλ δεν δάνεισε στον Σάιμον τα χρήματα που του ζήτησε. Αντ’ αυτού, ο Μάικλ του πρόσφερε ένα μικρότερο ποσό ως δώρο. Ο Σάιμον ένιωθε ευγνώμων για αυτή τη βοήθεια που έλαβε προκειμένου να πληρώσει τα φάρμακα του παιδιού του. Και ο Μάικλ ήταν χαρούμενος που μπόρεσε να εκδηλώσει την αδελφική του αγάπη με πρακτικό τρόπο. (Παροιμίες 14:21· Πράξεις 20:35) Τόσο ο Μάικλ όσο και ο Σάιμον αποβλέπουν στον καιρό κατά τον οποίο ο Χριστός, υπό τη διακυβέρνηση της Βασιλείας, «θα ελευθερώσει τον φτωχό που κραυγάζει για βοήθεια» και κανένας δεν θα λέει: «Είμαι άρρωστος». (Ψαλμός 72:12· Ησαΐας 33:24) Μέχρι τότε, ας εξετάζουμε προσεκτικά τα βήματά μας αν ποτέ βρεθούμε στην ανάγκη να ζητήσουμε από κάποιον αδελφό να μας δανείσει χρήματα.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Το να κάνουμε γραπτές συμφωνίες στις περιπτώσεις δανεισμού είναι ένδειξη αγάπης, όχι δυσπιστίας