Αποκάλυψη—Πρέπει να Εμπνέει Φόβο ή Ελπίδα;
«Η Αποκάλυψη σήμερα δεν αποτελεί απλώς βιβλική περιγραφή αλλά έχει γίνει ένα πολύ πραγματικό ενδεχόμενο».—Ξαβιέ Περέζ ντε Κουεγιάρ, πρώην γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών.
ΑΥΤΗ η χρήση της λέξης «αποκάλυψη» από μια κορυφαία παγκόσμια προσωπικότητα δείχνει τον τρόπο με τον οποίο την αντιλαμβάνονται και τη βλέπουν να χρησιμοποιείται οι περισσότεροι άνθρωποι σε τίτλους ταινιών και βιβλίων καθώς και σε άρθρα περιοδικών και εφημερίδων. Φέρνει στο νου εικόνες παγκόσμιας καταστροφής. Αλλά τι σημαίνει πραγματικά η λέξη «αποκάλυψη»; Και το σπουδαιότερο, ποιο είναι το άγγελμα του ομώνυμου Γραφικού βιβλίου;
Η λέξη «αποκάλυψη» σημαίνει «ξεσκέπασμα», «αφαίρεση του καλύμματος». Ποιο κάλυμμα αφαίρεσε, ή τι αποκάλυψε, η Βιβλική Αποκάλυψη; Επρόκειτο άραγε μόνο για ένα μήνυμα καταστροφής, έναν προάγγελο αφανισμού χωρίς επιζώντες; Όταν ζητήθηκε η γνώμη του για την Αποκάλυψη, ο ιστορικός Ζαν Ντελιμό, μέλος του Ινστιτούτου της Γαλλίας, δήλωσε: «Είναι ένα βιβλίο παρηγοριάς και ελπίδας. Οι άνθρωποι έχουν δραματοποιήσει τα περιεχόμενά του συγκεντρώνοντας την προσοχή στις περί καταστροφών περιγραφές του».
Η Πρώτη Εκκλησία και η Αποκάλυψη
Πώς έβλεπαν οι πρώτοι «Χριστιανοί» την Αποκάλυψη και την ελπίδα που περιγράφει για τη Χιλιετή Βασιλεία του Χριστού επί της γης; Ο ίδιος ιστορικός είπε: «Μου φαίνεται ότι οι Χριστιανοί των πρώτων λίγων αιώνων γενικά ασπάζονταν το χιλιασμό. . . . Ανάμεσα στους Χριστιανούς των πρώτων αιώνων που πίστευαν στη Χιλιετία ξεχώριζε ο Παπίας, επίσκοπος της Ιεράπολης στη Μικρά Ασία, . . . ο Άγιος Ιουστίνος, ο οποίος γεννήθηκε στην Παλαιστίνη και πέθανε μαρτυρικά στη Ρώμη γύρω στο 165, ο Άγιος Ειρηναίος, επίσκοπος της Λυών, που πέθανε το 202, ο Τερτυλλιανός, που πέθανε το 222, και . . . ο μεγάλος συγγραφέας Λακτάντιος».
Σχετικά με τον Παπία, για τον οποίο αναφέρεται ότι πέθανε μαρτυρικά στην Πέργαμο το 161 ή το 165 Κ.Χ., Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (The Catholic Encyclopedia) δηλώνει: «Ο Επίσκοπος Παπίας της Ιεράπολης, μαθητής του Αγ. Ιωάννη, εμφανιζόταν ως υπέρμαχος του χιλιασμού. Υποστήριζε πως έλαβε τη διδασκαλία του από συγχρόνους των Αποστόλων, και ο Ειρηναίος αφηγείται ότι άλλοι “Πρεσβύτεροι” που είχαν δει και ακούσει τον μαθητή Ιωάννη διδάχτηκαν από αυτόν την πίστη στο χιλιασμό ως μέρος της διδασκαλίας του Κυρίου. Σύμφωνα με τον Ευσέβιο . . . ο Παπίας στο βιβλίο του ισχυρίστηκε ότι μετά την ανάσταση των νεκρών θα ακολουθούσαν χίλια χρόνια ορατής, ένδοξης επίγειας βασιλείας του Χριστού».
Τι μας δείχνει αυτό για την επίδραση του βιβλίου της Αποκάλυψης στους πρώτους πιστούς; Ενέπνεε φόβο ή ελπίδα; Είναι ενδιαφέρον ότι οι ιστορικοί αποκαλούν τους αρχικούς Χριστιανούς χιλιαστές. Ναι, πολλοί από αυτούς ήταν γνωστοί ως άτομα που πίστευαν στη Χιλιετή Βασιλεία του Χριστού, η οποία θα έφερνε παραδεισιακές συνθήκες στη γη. Το μόνο μέρος στην Αγία Γραφή όπου μνημονεύεται συγκεκριμένα η ελπίδα της χιλιετίας είναι η Αποκάλυψη. (20:1-7) Επομένως, αντί να τρομάζει τους πιστούς, η Αποκάλυψη τους έδινε μια θαυμάσια ελπίδα. Στο βιβλίο του Η Πρώτη Εκκλησία και ο Κόσμος (The Early Church and the World), ο καθηγητής εκκλησιαστικής ιστορίας στην Οξφόρδη Σέσιλ Καντού γράφει: «Οι χιλιαστικές απόψεις, αν και τελικά απορρίφθηκαν, υποστηρίζονταν ευρέως από την Εκκλησία επί σημαντικό διάστημα εφόσον τις δίδασκαν μερικοί από τους πιο αξιοσέβαστους συγγραφείς».
Γιατί Απορρίφθηκε η Ελπίδα της Αποκάλυψης
Εφόσον είναι αναμφισβήτητο ιστορικό γεγονός το ότι πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι, από τους πρώτους Χριστιανούς έλπιζαν στη Χιλιετή Βασιλεία που θα ασκούσε ο Χριστός πάνω σε μια παραδεισιακή γη, πώς συνέβη ώστε “τελικά να απορριφθούν” αυτές οι «χιλιαστικές απόψεις»; Κάποιες δικαιολογημένες επικρίσεις υπήρξαν επειδή, όπως επισήμανε ο λόγιος Ρόμπερτ Μάουνς, «δυστυχώς, πολλοί χιλιαστές άφησαν αχαλίνωτη τη φαντασία τους ερμηνεύοντας τη χιλιετία ως μια περίοδο που θα χαρακτηριζόταν από υλιστικές και αισθησιακές ακρότητες κάθε είδους». Αλλά αυτές οι ακραίες απόψεις θα μπορούσαν να είχαν διορθωθεί χωρίς να απορριφθεί η αληθινή ελπίδα της Χιλιετίας.
Τα μέσα που χρησιμοποίησαν οι ενάντιοι για να καταπνίξουν την πίστη στη χιλιετία ήταν πράγματι αναπάντεχα. Το Λεξικό της Καθολικής Θεολογίας (Dictionnaire de Théologie Catholique) αναφέρεται στον Ρωμαίο κληρικό Γάιο (τέλος του δεύτερου αιώνα, αρχές του τρίτου) ο οποίος, «προκειμένου να νικήσει το χιλιασμό, αρνήθηκε κατηγορηματικά την αυθεντικότητα της Αποκάλυψης και του Ευαγγελίου του Αγ. Ιωάννη». Αυτό το Λεξικό λέει επίσης ότι ο Διονύσιος, επίσκοπος της Αλεξάνδρειας τον τρίτο αιώνα, έγραψε μια πραγματεία κατά του χιλιασμού στην οποία, «προκειμένου να εμποδίσει τους υποστηρικτές αυτής της άποψης να βασίζουν την πίστη τους στην Αποκάλυψη του Αγίου Ιωάννη, δεν δίστασε να αρνηθεί την αυθεντικότητά της». Αυτή η μοχθηρή εναντίωση στην ελπίδα για επίγειες ευλογίες στη χιλιετία αποκαλύπτει την ύπαρξη μιας ύπουλης επιρροής μεταξύ των θεολόγων εκείνης της εποχής.
Στο βιβλίο του Το Κυνήγι της Χιλιετίας (The Pursuit of the Millennium), ο καθηγητής Νόρμαν Κον γράφει: «Τον τρίτο αιώνα σημειώθηκε η πρώτη απόπειρα αμφισβήτησης του χιλιασμού, όταν ο Ωριγένης, ίσως ο πιο επιφανής θεολόγος της αρχαίας Εκκλησίας, άρχισε να παρουσιάζει τη Βασιλεία ως ένα γεγονός που δεν θα συνέβαινε σε κάποιο χώρο ή χρονική περίοδο αλλά απλώς στις ψυχές των πιστών». Βασισμένος στην ελληνική φιλοσοφία και όχι στη Γραφή, ο Ωριγένης υποβάθμισε τη θαυμάσια ελπίδα των επίγειων ευλογιών υπό τη Μεσσιανική Βασιλεία σε ένα ακατάληπτο «γεγονός . . . στις ψυχές των πιστών». Ο Καθολικός συγγραφέας Λεόν Γκρι έγραψε: «Η κυρίαρχη επιρροή της ελληνικής φιλοσοφίας . . . έφερε σταδιακά την κατάρρευση των χιλιαστικών απόψεων».
«Η Εκκλησία Έχασε το Ελπιδοφόρο Άγγελμά Της»
Αναμφίβολα, ο Αυγουστίνος ήταν ο Εκκλησιαστικός Πατέρας ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στη συγχώνευση της ελληνικής φιλοσοφίας με μια Χριστιανοσύνη που στην εποχή του αποτελούσε απομίμηση της αληθινής. Ένθερμος, αρχικά, χιλιαστής, τελικά απέρριψε την ιδέα μιας μελλοντικής Χιλιετούς Βασιλείας του Χριστού επί της γης. Παρερμήνευσε το 20ό κεφάλαιο της Αποκάλυψης δίνοντάς του αλληγορική σημασία.
Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια λέει: «Ο Αυγουστίνος τελικά υποστήριξε την άποψη ότι δεν θα υπάρξει χιλιετία. . . . Η πρώτη ανάσταση, την οποία πραγματεύεται αυτό το κεφάλαιο, μας λέει, αναφέρεται στην πνευματική αναγέννηση κατά το βάφτισμα· το χιλιετές σάββατο έπειτα από τα έξι χιλιάδες χρόνια ιστορίας είναι το σύνολο της αιώνιας ζωής». Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The New Encyclopædia Britannica) δηλώνει: «Ο αλληγορικός χιλιασμός του Αυγουστίνου έγινε επίσημο δόγμα της εκκλησίας . . . Οι Προτεστάντες Μεταρρυθμιστές των Λουθηρανικών, Καλβινιστικών και Αγγλικανικών παραδόσεων . . . παρέμειναν προσκολλημένοι στις απόψεις του Αυγουστίνου». Με αυτόν τον τρόπο, τα μέλη των εκκλησιών του Χριστιανικού κόσμου έχασαν την ελπίδα της χιλιετίας.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ελβετό θεολόγο Φρεντερίκ ντε Ρουζμόν, «αποκηρύσσοντας την αρχική του πίστη στη χιλιετή βασιλεία, [ο Αυγουστίνος] προξένησε ανυπολόγιστη βλάβη στην Εκκλησία. Με το τεράστιο κύρος του ονόματός του, καθαγίασε ένα λάθος που στέρησε [από την Εκκλησία] το επίγειο ιδεώδες της». Ο Γερμανός θεολόγος Άντολφ Χάρνακ συμφώνησε ότι η απόρριψη της πίστης στη Χιλιετία στέρησε από τον κοινό λαό «τη θρησκεία που καταλάβαινε», αντικαθιστώντας «την παλιά πίστη και τις παλιές ελπίδες» με «μια πίστη που δεν μπορούσε να καταλάβει». Οι άδειες εκκλησίες που υπάρχουν σήμερα σε πολλές χώρες αποδεικνύουν περίτρανα ότι οι άνθρωποι χρειάζονται μια πίστη και μια ελπίδα που να μπορούν να καταλάβουν.
Στο βιβλίο του Κύρια Σημεία του Βιβλίου της Αποκάλυψης (Highlights of the Book of Revelation), ο Βιβλικός λόγιος Τζορτζ Μπίσλι-Μάρεϊ έγραψε: «Πρωτίστως λόγω της τεράστιας επιρροής του Αυγουστίνου αφενός και της αποδοχής του χιλιασμού από τις αιρέσεις αφετέρου, οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες ενώθηκαν στην απόρριψή του. Όταν τους ρωτήσουν ποια εναλλακτική ελπίδα έχουν για τον άνθρωπο σε αυτόν τον κόσμο, η επίσημη απάντηση είναι: Καμία απολύτως. Ο κόσμος θα καταστραφεί όταν έρθει ο Χριστός, δίνοντας θέση σε έναν αιώνιο ουρανό και μια αιώνια κόλαση όπου θα ξεχαστεί η ιστορία. . . . Η εκκλησία έχασε το ελπιδοφόρο άγγελμά της».
Η Θαυμάσια Ελπίδα της Αποκάλυψης Εξακολουθεί να Ζει!
Όσο για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, αυτοί είναι πεπεισμένοι ότι οι θαυμάσιες υποσχέσεις που σχετίζονται με τη Χιλιετία θα εκπληρωθούν. Σε μια συνέντευξή του στη γαλλική τηλεόραση με θέμα «Έτος 2000: Ο Φόβος της Αποκάλυψης», ο Γάλλος ιστορικός Ζαν Ντελιμό είπε: «Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ακολουθούν ακριβώς τη διδασκαλία του χιλιασμού, επειδή λένε ότι σύντομα . . . θα εισέλθουμε—ομολογουμένως μέσω αποκαλυπτικών καταστροφών—σε μια 1.000ετή περίοδο ευτυχίας».
Αυτό ακριβώς είδε σε όραμα και περιέγραψε στο βιβλίο της Αποκάλυψης ο απόστολος Ιωάννης, ο οποίος έγραψε: «Είδα νέο ουρανό και νέα γη . . . Τότε άκουσα μια δυνατή φωνή από το θρόνο να λέει: “Δείτε! Η σκηνή του Θεού είναι με τους ανθρώπους, και αυτός θα κατοικεί μαζί τους, και αυτοί θα είναι λαοί του. Και ο ίδιος ο Θεός θα είναι μαζί τους. Και θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πια. Τα παλιά έχουν παρέλθει”».—Αποκάλυψη 21:1, 3, 4.
Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά ενασχολούνται με ένα παγκόσμιο Βιβλικό εκπαιδευτικό έργο βοηθώντας όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους να εγκολπωθούν αυτή την ελπίδα. Είναι πρόθυμοι να σας βοηθήσουν να μάθετε περισσότερα για αυτήν.
[Εικόνα στη σελίδα 6]
Ο Παπίας ισχυρίστηκε ότι έλαβε τη διδασκαλία της Χιλιετίας απευθείας από συγχρόνους των αποστόλων
[Εικόνα στη σελίδα 7]
Ο Τερτυλλιανός πίστευε στη Χιλιετή Βασιλεία του Χριστού
[Ευχαριστίες]
© Cliché Bibliothèque Nationale de France, Paris
[Εικόνα στη σελίδα 7]
«Αποκηρύσσοντας την αρχική του πίστη στη χιλιετή βασιλεία, [ο Αυγουστίνος] προξένησε ανυπολόγιστη βλάβη στην Εκκλησία»
[Εικόνα στη σελίδα 8]
Η παραδεισιακή γη που υπόσχεται η Αποκάλυψη είναι κάτι το οποίο πρέπει να προσδοκούμε ζωηρά