Είναι ο Πάπας «ο Διάδοχος του Αγίου Πέτρου»;

ΤΟ 2002, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ έγραψε στον επίσκοπο του Λίμπουργκ στη Γερμανία μια επιστολή με την οποία ανέτρεπε κάποια απόφαση του επισκόπου όσον αφορά τις εκτρώσεις. Ο πάπας εισήγαγε την οδηγία του δηλώνοντας υπεύθυνος για «την ευημερία και την ενότητα όλων των επιμέρους εκκλησιών, σε αρμονία με το θέλημα του Ιησού Χριστού». Ισχυρίστηκε ότι είχε την εξουσία να ανατρέψει την απόφαση του επισκόπου επειδή, ως πάπας, θεωρείται «ο διάδοχος του Αγίου Πέτρου».

Σύμφωνα με το Ρωμαιοκαθολικισμό, «ο Χριστός κατέστησε τον Άγιο Πέτρο αρχηγό όλων των αποστόλων». Η Καθολική Εκκλησία διατείνεται περαιτέρω πως «ο Χριστός όρισε ότι ο Πέτρος πρέπει να έχει εσαεί διαδόχους στα πρωτεία του, και ότι αυτοί είναι οι επίσκοποι της Ρώμης».​—Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia, 2003), Τόμος 11, σελίδες 495, 496.

Οι συγκεκριμένοι ισχυρισμοί είναι σοβαροί. Έχετε εξακριβώσει εσείς οι ίδιοι την εγκυρότητά τους; Εξετάστε τις απαντήσεις σε τρεις ερωτήσεις: (1) Υποστηρίζει η Αγία Γραφή ότι ο Πέτρος ήταν ο πρώτος πάπας; (2) Τι λέει η ιστορία για την προέλευση της παπικής διαδοχής; (3) Υποστηρίζει η διαγωγή και οι διδασκαλίες των παπών τον ισχυρισμό τους ότι είναι διάδοχοι του Πέτρου;

Ήταν ο Πέτρος ο Πρώτος Πάπας;

Για να αποδείξουν ότι η εκκλησία είναι θεμελιωμένη στον Πέτρο, οι Καθολικοί επικαλούνται από μακρού τα λόγια του Ιησού στο εδάφιο Ματθαίος 16:18: «Εσύ είσαι ο Πέτρος, και πάνω σε αυτόν το βράχο θα οικοδομήσω την εκκλησία μου». Μάλιστα, αυτά τα λόγια είναι χαραγμένα στη λατινική στο εσωτερικό του τρούλου της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη.

Ο Αυγουστίνος, πολυσέβαστος Πατέρας της Εκκλησίας, πίστευε κάποτε ότι η εκκλησία ήταν οικοδομημένη στον Πέτρο. Προς το τέλος, όμως, της ζωής του, άλλαξε γνώμη για το τι σήμαιναν τα λόγια του Ιησού. Σε ένα σύγγραμμα γνωστό ως Αναθεωρήσεις (Retractationes), υποστήριξε ότι η Χριστιανική εκκλησία ήταν οικοδομημένη στον Χριστό, όχι στον Πέτρο.a

Ομολογουμένως, ο απόστολος Πέτρος αποτελεί κεντρικό χαρακτήρα των Ευαγγελίων. Ο Ιησούς ξεχώρισε τρεις αποστόλους του​—τον Ιωάννη, τον Ιάκωβο και τον Πέτρο—​προκειμένου να παραστούν μαζί του σε κάποιες ιδιαίτερες περιστάσεις. (Μάρκος 5:37, 38· 9:2· 14:33) Εμπιστεύτηκε στον Πέτρο «τα κλειδιά της βασιλείας των ουρανών» με τα οποία εκείνος άνοιξε το δρόμο για τη Βασιλεία​—κατ’ αρχάς στους Ιουδαίους και στους προσήλυτους, κατόπιν στους Σαμαρείτες και τέλος στους Εθνικούς. (Ματθαίος 16:19· Πράξεις 2:5, 41· 8:14-17· 10:45) Επειδή ο Πέτρος ήταν εκδηλωτικός, μερικές φορές μιλούσε ως εκπρόσωπος όλων των αποστόλων. (Πράξεις 1:15· 2:14) Αλλά σημαίνουν τα παραπάνω ότι ήταν η κεφαλή της πρώτης εκκλησίας;

Ο απόστολος Παύλος έγραψε όντως ότι στον Πέτρο είχε ανατεθεί να είναι «απόστολος στους περιτμημένους». (Γαλάτες 2:8) Ωστόσο, με βάση τα συμφραζόμενα, δεν εννοούσε ότι ο Πέτρος κατηύθυνε την εκκλησία. Τα σχόλιά του σχετίζονταν με το ρόλο που έπαιζε ο Πέτρος όσον αφορά το κήρυγμα στους Ιουδαίους.

Μολονότι ανατέθηκαν μεγάλες ευθύνες στον Πέτρο, πουθενά στη Γραφή δεν τον βρίσκουμε να ισχυρίζεται ότι ήταν η κεφαλή της εκκλησίας και ότι, υπό αυτή την ιδιότητα, έπαιρνε αποφάσεις εκ μέρους όλων των μαθητών. Σε μια επιστολή του, χαρακτήρισε τον εαυτό του “απόστολο” και “πρεσβύτερο”​—τίποτα περισσότερο.​—1 Πέτρου 1:1· 5:1.

Τι Λέει η Ιστορία για την Προέλευση του Παπισμού;

Πότε και πώς, λοιπόν, γεννήθηκε η ιδέα του παπισμού; Η αντίληψη ότι είναι αποδεκτό το να επιζητεί κάποιος εξοχότητα επί των ομοπίστων του άρχισε να εδραιώνεται ενόσω ζούσαν ακόμη οι απόστολοι. Πώς έβλεπαν εκείνοι αυτόν τον τρόπο σκέψης;

Ο ίδιος ο απόστολος Πέτρος είπε στους άντρες που ηγούνταν στην εκκλησία να μην “καταδυναστεύουν εκείνους που είναι κληρονομιά του Θεού”. Αντίθετα, έπρεπε να περιζωστούν με ταπεινοφροσύνη ο ένας προς τον άλλον. (1 Πέτρου 5:1-5) Ο απόστολος Παύλος προειδοποίησε ότι, μέσα από την εκκλησία, θα σηκώνονταν άντρες που θα “έλεγαν διεστραμμένα πράγματα για να παρασύρουν τους μαθητές πίσω τους”. (Πράξεις 20:30) Στα τέλη του πρώτου αιώνα Κ.Χ., ο απόστολος Ιωάννης έγραψε μια επιστολή στην οποία κατέκρινε με δριμύτητα έναν μαθητή ονόματι Διοτρεφή. Γιατί τον επιτίμησε; Ένας λόγος ήταν ότι αυτός “ήθελε να έχει την πρώτη θέση” στην εκκλησία. (3 Ιωάννη 9) Τέτοιου είδους συμβουλές από τους αποστόλους λειτουργούσαν ως ανασταλτικός παράγοντας, μπαίνοντας για κάποιο διάστημα εμπόδιο στις φιλοδοξίες όσων επιζητούσαν εξοχότητα.​—2 Θεσσαλονικείς 2:3-8.

Λίγο μετά το θάνατο του τελευταίου αποστόλου, διάφορα άτομα άρχισαν να αποκτούν περισσότερη εξοχότητα. Η Ιστορία της Χριστιανοσύνης, Έκδοση Κέμπριτζ (The Cambridge History of Christianity) λέει: «Πριν από τα μέσα του δεύτερου αιώνα, πιθανότατα δεν υπήρχε επίσκοπος στη Ρώμη που να ενεργεί ως “μονάρχης”». Γύρω στον τρίτο αιώνα, ο επίσκοπος της Ρώμης αυτοαναγορεύτηκε σε ύψιστη εξουσία, τουλάχιστον όσον αφορά κάποια τμήματα της εκκλησίας.b Μερικοί, για να εδραιώσουν τον ισχυρισμό ότι ο επίσκοπος της Ρώμης διαθέτει ανώτερη εξουσία, έχουν συντάξει έναν κατάλογο διαδόχων του Πέτρου.

Εντούτοις, αυτός δεν υποστηρίζει τον παραπάνω ισχυρισμό. Γιατί; Κατ’ αρχάς, κάποια ονόματα δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι ο κατάλογος στηρίζεται σε σαθρό θεμέλιο. Πώς συμβαίνει κάτι τέτοιο; Ακόμη και αν ο Πέτρος πράγματι κήρυξε στη Ρώμη, όπως υποδηλώνουν κάποια εξωβιβλικά κείμενα του πρώτου και του δεύτερου αιώνα, τίποτα δεν αποδεικνύει ότι ήταν η κεφαλή της εκκλησίας εκεί.

Ενδεικτικό αυτού του γεγονότος είναι το ότι ο απόστολος Παύλος, στην επιστολή του προς τους Ρωμαίους, συμπεριέλαβε έναν εκτενή κατάλογο των Χριστιανών της Ρώμης, στον οποίο, όμως, δεν ανέφερε καθόλου τον Πέτρο. (Ρωμαίους 16:1-23) Αν ο Πέτρος ήταν η κεφαλή της εκκλησίας, υπήρχε περίπτωση να τον παραβλέψει ή να τον περιφρονήσει;

Προσέξτε επίσης πως, την ίδια περίπου εποχή στην οποία ο Πέτρος έγραψε την πρώτη θεόπνευστη επιστολή του, ο Παύλος έγραψε μια δεύτερη επιστολή προς τον Τιμόθεο. Σε αυτήν, έκανε ξεκάθαρα λόγο για τη Ρώμη, αλλά όχι για τον Πέτρο. Μάλιστα, έγραψε έξι επιστολές από τη Ρώμη, χωρίς να αναφέρει σε καμία τον Πέτρο.

Γύρω στα 30 χρόνια αφότου ο Παύλος έγραψε τις επιστολές του, ο απόστολος Ιωάννης έγραψε τρεις επιστολές και το βιβλίο της Αποκάλυψης. Πουθενά σε αυτά τα συγγράμματα δεν είπε ότι η εκκλησία της Ρώμης ήταν η πιο εξέχουσα και δεν ανέφερε τίποτα για κάποιον ηγέτη της εκκλησίας ο οποίος κατείχε το ύπατο αξίωμα ως υποτιθέμενος διάδοχος του Πέτρου. Ούτε η Γραφή ούτε τα ιστορικά στοιχεία υποστηρίζουν ότι ο Πέτρος αυτοαναγορεύτηκε σε πρώτο επίσκοπο της εκκλησίας της Ρώμης.

Υποστηρίζει η Διαγωγή και οι Διδασκαλίες των Παπών τον Ισχυρισμό Τους;

Δικαιολογημένα θα αναμέναμε από κάποιον που ισχυρίζεται ότι είναι «ο διάδοχος του Αγίου Πέτρου» και «ο Βικάριος (Αντιπρόσωπος) του Χριστού» να ακολουθεί τη διαγωγή και τις διδασκαλίες τόσο του Πέτρου όσο και του Χριστού. Για παράδειγμα, δεχόταν ο Πέτρος να τυγχάνει ειδικής μεταχείρισης από τους ομοπίστους του; Όχι. Αρνήθηκε κάθε ιδιαίτερη εκδήλωση ευλάβειας προς το πρόσωπό του. (Πράξεις 10:25, 26) Τι θα λεχθεί για τον Ιησού; Εκείνος είπε ότι ήρθε για να υπηρετήσει τους άλλους, όχι για να τον υπηρετήσουν. (Ματθαίος 20:28) Αντίθετα, τι υπόμνημα έχουν δημιουργήσει οι πάπες; Απορρίπτουν άραγε την εξοχότητα, αρνούνται τους τίτλους μεγαλειότητας και αποφεύγουν τις κραυγαλέες επιδείξεις πλούτου και δύναμης;

Τόσο ο Πέτρος όσο και ο Χριστός ήταν ηθικά ακέραιοι άνθρωποι που προήγαν την ειρήνη. Συγκρίνετε το υπόμνημά τους με τα όσα λέει το Καθολικό εγκυκλοπαιδικό έργο Λεξικό για τη Θεολογία και την Εκκλησία (Lexikon für Theologie und Kirche) σχετικά με τον Πάπα Λέοντα Ι΄: «Ο Λέων Ι΄ εμπλεκόταν σε πολιτικές, συνήθως δε και νεποτιστικές, συναλλαγές και ήταν παραδομένος σε άμετρες κοσμικές απολαύσεις. Ως εκ τούτου, παραμελούσε τα επιτακτικά καθήκοντα πνευματικής φύσης». Ο Καρλ Άμον, Καθολικός ιερέας και καθηγητής εκκλησιαστικής ιστορίας, λέει ότι επιβεβαιωμένες πληροφορίες για τον Πάπα Αλέξανδρο ΣΤ΄ φανερώνουν «τρομερή ασυνειδησία, κατάχρηση εξουσίας, σιμωνία και ανηθικότητα».

Τι θα λεχθεί για τις διδασκαλίες των παπών; Τι προκύπτει από τη σύγκρισή τους με τις διδασκαλίες του Πέτρου και του Χριστού; Ο Πέτρος δεν πίστευε ότι όλοι οι καλοί άνθρωποι πηγαίνουν στον ουρανό. Αναφερόμενος στον καλό Βασιλιά Δαβίδ, είπε ξεκάθαρα: «Ο Δαβίδ δεν ανέβηκε στους ουρανούς». (Πράξεις 2:34) Ούτε δίδαξε ότι πρέπει να βαφτίζονται τα νήπια. Απεναντίας, δίδαξε ότι το βάφτισμα είναι ένα βήμα το οποίο ο πιστός κάνει συνειδητά.​—1 Πέτρου 3:21.

Ο Ιησούς δίδαξε ότι κανένας μαθητής του δεν πρέπει να προσπαθεί να είναι πιο εξέχων από οποιονδήποτε άλλον. «Αν κάποιος θέλει να είναι πρώτος», είπε ο Ιησούς, «πρέπει να είναι τελευταίος από όλους και διάκονος όλων». (Μάρκος 9:35) Λίγο πριν από το θάνατό του, έδωσε στους ακολούθους του την εξής σαφή οδηγία: «Μην αποκληθείτε Ραββί, γιατί ένας είναι ο δάσκαλός σας, ενώ όλοι εσείς είστε αδελφοί. Επιπλέον, μην αποκαλέσετε κανέναν πατέρα σας πάνω στη γη, γιατί ένας είναι ο Πατέρας σας, ο Ουράνιος. Ούτε να αποκληθείτε “ηγέτες”, γιατί Ηγέτης σας είναι ένας, ο Χριστός». (Ματθαίος 23:1, 8-10) Θεωρείτε ότι οι πάπες έχουν ενεργήσει σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Πέτρου και του Χριστού;

Μερικοί λένε ότι η παπική διαδοχή διατηρείται έστω και αν ο κάτοχος του αξιώματος δεν διάγει Χριστιανική ζωή. Βρίσκετε λογικό αυτό το επιχείρημα; Ο Ιησούς δήλωσε: «Κάθε καλό δέντρο παράγει καλούς καρπούς, αλλά κάθε σάπιο δέντρο παράγει άχρηστους καρπούς· ένα καλό δέντρο δεν μπορεί να κάνει άχρηστους καρπούς, ούτε ένα σάπιο δέντρο μπορεί να παράγει καλούς καρπούς». Με βάση τα στοιχεία, νομίζετε ότι ο Πέτρος ή ο Χριστός θα ήθελαν να τους συσχετίζουν με τους καρπούς που έχουν παραγάγει οι πάπες;​—Ματθαίος 7:17, 18, 21-23.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 25]

Δείχνουν τα στοιχεία ότι οι πάπες έχουν ακολουθήσει το παράδειγμα του Πέτρου;