Υποσημείωση

j Ο Τζορτζ Χάουαρντ, καθηγητής θρησκευτικών και εβραϊκής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Γεωργίας, λέει: «Με το πέρασμα του χρόνου, αυτά τα δυο πρόσωπα [ο Θεός και ο Χριστός] οδηγούνταν σ’ όλο και μεγαλύτερη ενότητα, ώσπου συχνά ήταν αδύνατο να τα ξεχωρίσεις. Έτσι μπορεί να λεχθεί ότι η αφαίρεση του Τετραγράμματου συντέλεσε σημαντικά στην εμφάνιση των μεταγενέστερων Χριστολογικών και Τριαδικών αντιλογιών οι οποίες μάστιζαν την εκκλησία στους πρώτους της αιώνες. Όπως και να έχουν τα πράγματα, η αφαίρεση του Τετραγράμματου δημιούργησε πιθανώς ένα θεολογικό κλίμα διαφορετικό από εκείνο που επικρατούσε τον πρώτο αιώνα, όταν γράφτηκε η Καινή Διαθήκη».—Ανασκόπηση της Βιβλικής Αρχαιολογίας (Biblical Archaeology Review), Μάρτιος 1978.