Υποσημείωση

k Όταν ο μόνος ορισμός που δίνεται για το ρήμα χειροτονέω είναι ‘εκλέγω δι’ ανατάσεως της χειρός’, τότε δεν λαμβάνεται υπόψη η μεταγενέστερη σημασία της λέξης. Γι’ αυτό, το Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, των Λίντελ και Σκοτ, δίνει τις εξής έννοιες της λέξης: «εκτείνω . . . την χείρα όπως ψηφοφορήσω εν τη . . . εκκλησία . . . ΙΙ. μετ’ αιτιατ[ικής] προσώπου, εκλέγω κυρίως δι’ ανατάσεως των χειρών . . . β) μεταγεν[έστερα] [γενικώς], διορίζω, . . . διορίζω εις αξίωμα εν τη Εκκλησία, [πρεσβυτέρους] Πράξ[εις των] Αποστ[όλων] 14:23». Η μεταγενέστερη αυτή χρήση της λέξης επικρατούσε στις μέρες των αποστόλων· ο όρος χρησιμοποιήθηκε με αυτή την έννοια από τον Ιουδαίο ιστορικό του πρώτου αιώνα Ιώσηπο στο έργο του Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, Βιβλίο 6, κεφάλαιο 4, παράγραφος 2, και κεφάλαιο 13, παράγραφος 9. Αυτή καθαυτή η σύνταξη του εδαφίου Πράξεις 14:23 στο πρωτότυπο κείμενο δείχνει ότι ο Παύλος και ο Βαρνάβας ήταν εκείνοι που έκαναν αυτό το οποίο περιγράφεται εκεί.