Όταν η Βία Πλήττει το Σπίτι

«Η ανθρώπινη βία—είτε πρόκειται για χαστούκι είτε για σπρώξιμο, μαχαίρωμα ή πυροβολισμό—εμφανίζεται συχνότερα μέσα στον οικογενειακό κύκλο από οπουδήποτε αλλού στην κοινωνία μας».—Πίσω από τις Κλειστές Πόρτες (Behind Closed Doors).

ΠΕΡΠΑΤΗΣΤΕ σε οποιονδήποτε δρόμο της Αμερικής. Σε κάθε δεύτερο σπιτικό, θα κάνει την εμφάνισή του κάποιο είδος βίας στο σπίτι μια τουλάχιστον φορά φέτος. Και σε κάθε τέσσερα σπίτια αυτό θα συμβαίνει κατ’ επανάληψη. Είναι ειρωνικό πως πολλοί που φοβούνται να περπατήσουν στο δρόμο τη νύχτα βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο όταν είναι στο σπίτι τους.

Αλλά η βία στο σπίτι δεν αποτελεί ένα φαινόμενο που εμφανίζεται μόνο στην Αμερική. Υπάρχει σε ολόκληρο τον κόσμο. Για παράδειγμα, στη Δανία οι 2 στους 3 φόνους λαβαίνουν χώρα μέσα στην οικογένεια. Έρευνες που έγιναν στην Αφρική δείχνουν ότι το ποσοστό, επί του συνόλου, των φόνων που έγιναν μέσα στην οικογένεια κυμαίνεται από 22 ως 63 τοις εκατό, ανάλογα με τη χώρα. Και στη Λατινική Αμερική πολλοί άνθρωποι, ιδιαίτερα γυναίκες, υποβιβάζονται, ξυλοκοπούνται και θανατώνονται από άντρες που παριστάνουν τους παλικαράδες.

Στον Καναδά περίπου εκατό γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο στα χέρια του συζύγου τους ή του άντρα με τον οποίο συζούν. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, που έχουν σχεδόν δεκαπλάσιο πληθυσμό από τον Καναδά, κάθε χρόνο θανατώνονται περίπου 4.000 γυναίκες από τους βάναυσους συζύγους ή φίλους τους. Επιπλέον, κάθε χρόνο θανατώνονται περίπου 2.000 παιδιά από τους γονείς τους, και ο ίδιος αριθμός γονέων θανατώνονται από τα παιδιά τους.

Έτσι, σε ολόκληρο τον κόσμο, άντρες ξυλοκοπούν τις συζύγους τους, γυναίκες χτυπούν τους συζύγους τους, γονείς δέρνουν τα παιδιά τους, παιδιά επιτίθενται στους γονείς τους, και παιδιά βιαιοπραγούν το ένα σε βάρος του άλλου. «Το μεγαλύτερο μέρος του θυμού και της βίας που δοκιμάζουν οι ενήλικοι στη ζωή τους προέρχεται από ή κατευθύνεται σε κάποιο στενό συγγενή», ισχυρίζεται το βιβλίο Όταν οι Οικογένειες Καβγαδίζουν (When Families Fight), «και αυτού του είδους ο θυμός είναι πιο έντονος από το θυμό που μπορεί να νιώσει κανείς σε οποιαδήποτε άλλη σχέση».

Η Οικογένεια σε Πόλεμο

Κακομεταχείριση συζύγων: Πολύ συχνά, οι άντρες θεωρούν την άδεια γάμου ως άδεια για να ξυλοκοπούν τις συζύγους τους. Παρ’ όλο που και οι γυναίκες χτυπούν τους άντρες, η βλάβη δεν είναι συνήθως τόσο μεγάλη όσο αυτή που προκύπτει όταν οι άντρες ξυλοκοπούν τις συντρόφους τους. Το περιοδικό Γονείς (Parents) αναφέρει: «Πάνω από το 95 τοις εκατό των περιπτώσεων [σοβαρής] κακομεταχείρισης συζύγων οι οποίες αναφέρθηκαν περιλαμβάνουν άντρες που ξυλοκόπησαν γυναίκες».

Κάποια εισαγγελέας στη Νέα Υόρκη δηλώνει: «Η βία εναντίον των γυναικών έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις στην αμερικανική κοινωνία. Το FBI υπολόγισε ότι . . . ως και 6 εκατομμύρια γυναίκες ξυλοκοπούνται κάθε χρόνο». Ενώ ο αριθμός αυτών των περιστατικών ποικίλλει από χώρα σε χώρα, εκθέσεις δείχνουν ότι το ξυλοκόπημα γυναικών από άντρες είναι επιδημία σε πολλές, αν όχι στις περισσότερες, χώρες.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπολογίζεται ότι «μία στις 10 γυναίκες θα δεχτεί σοβαρή επίθεση (χτυπήματα, κλωτσιές, δαγκωματιές ή και χειρότερα) από το σύζυγό της κάποια στιγμή στην πορεία του γάμου της». Αν συμπεριληφτούν και οι λιγότερο σοβαρές περιπτώσεις, δηλώνει το περιοδικό Οικογενειακές Σχέσεις (Family Relations), «μία στις δύο γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστεί βία στο σπίτι».

Στην πραγματικότητα, μια εισαγγελέας στη Νέα Υόρκη λέει ότι έχει υπολογιστεί πως «ο ξυλοδαρμός των γυναικών συζύγων προξενεί στις γυναίκες περισσότερα τραύματα που απαιτούν νοσοκομειακή περίθαλψη από ό,τι όλοι οι βιασμοί, οι ληστείες και τα αυτοκινητικά δυστυχήματα μαζί».

Η Δρ Λόις Γκ. Λιβίζι παρατηρεί: «Είναι φανερό ότι η βία εναντίον των γυναικών και η βία μέσα στην οικογένεια είναι πολύ κοινή, και ότι οι δράστες . . . είναι συνηθισμένοι άνθρωποι. . . . Αποτελεί σοβαρό πρόβλημα σε όλες τις τάξεις και τις φυλές του πληθυσμού».

Τα θύματα κατά καιρούς κατηγορούν τον εαυτό τους για την κακομεταχείριση, πράγμα που καταλήγει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση. Το περιοδικό Γονείς εξηγεί: «Η γυναίκα που στερείται αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης γίνεται στόχος κακομεταχείρισης. . . . Ο αντιπροσωπευτικός τύπος γυναίκας που υφίσταται κακομεταχείριση φοβάται να προγραμματίσει και να ενεργήσει για το άτομό της».

Η βία στο γάμο επίσης επιδρά επιζήμια στα παιδιά. Αυτά μαθαίνουν ότι η βία μπορεί να χρησιμοποιείται για να κατευθύνονται οι άλλοι. Μερικές μητέρες μάλιστα αναφέρουν ότι τα παιδιά τους τις απειλούν, λέγοντας «θα φωνάξω τον μπαμπά να σε δείρει», για να γίνει το δικό τους.

Κακομεταχείριση παιδιών: Κάθε χρόνο εκατομμύρια παιδιά αντιμετωπίζουν ακραία σωματική τιμωρία η οποία θα μπορούσε να καταλήξει σε σοβαρό τραυματισμό, σε ακρωτηριασμό ή και σε θάνατο. Υπολογίζεται ότι σε κάθε περίπτωση κακομεταχείρισης που αναφέρεται αναλογούν 200 περιπτώσεις που δεν αναφέρονται. «Για τα παιδιά, το σπίτι είναι συχνά το πιο επικίνδυνο μέρος όπου μπορεί να βρεθούν», ισχυρίζεται το βιβλίο Κοινωνιολογία του Γάμου και της Οικογένειας (Sociology of Marriage and the Family).

Ο καθηγητής πανεπιστημίου Τζον Ε. Μπέιτς λέει ότι η κακομεταχείριση είναι η πιο ισχυρή από τις επιδράσεις που μπορεί να ασκήσει το σπίτι όσον αφορά τη μελλοντική συμπεριφορά του παιδιού στη ζωή. Η Δρ Σούζαν Φόργουορντ λέει: «Διαπίστωσα ότι κανένα άλλο γεγονός της ζωής δεν τραυματίζει τόσο την αυτοεκτίμηση των ανθρώπων και δεν τους καθιστά επιρρεπείς σε μεγάλες συναισθηματικές δυσκολίες στην ενήλικη ζωή τους». Ενδείξεις επιθετικότητας σε δύσκολες καταστάσεις μπορούν να παρατηρηθούν ακόμη και σε παιδιά ηλικίας τεσσάρων ως πέντε χρονών. Καθώς μεγαλώνουν, αυτά τα παιδιά παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά χρήσης ναρκωτικών, κατάχρησης αλκοόλ, εγκληματικής συμπεριφοράς, ψυχωτικών διαταραχών και καθυστερημένης ανάπτυξης.

Όπως είναι κατανοητό, πολλά παιδιά που υφίστανται κακομεταχείριση τρέφουν θυμό για το γονέα που τα κακομεταχειρίζεται, αλλά συχνά είναι επίσης θυμωμένα και με το γονέα που δεν τα κακομεταχειρίζεται, επειδή αυτός επιτρέπει να συνεχίζεται η βία. Στο μυαλό του παιδιού, ο σιωπηλός μάρτυρας μπορεί να θεωρηθεί συνένοχος.

Κακομεταχείριση ηλικιωμένων: Υπολογίζεται ότι το 15 τοις εκατό των ηλικιωμένων στον Καναδά υφίστανται σωματική και ψυχολογική κακομεταχείριση στα χέρια των ενήλικων παιδιών τους. Κάποιος γιατρός προβλέπει ότι «η κατάσταση μπορεί μόνο να επιδεινωθεί καθώς όλο και περισσότερα μέλη του πληθυσμού γερνούν και τα οικονομικά και συναισθηματικά φορτία των παιδιών τους αυξάνονται». Παρόμοιοι φόβοι υπάρχουν παγκόσμια.

Συχνά οι ηλικιωμένοι διστάζουν να αναφέρουν την κακομεταχείριση. Μπορεί να εξαρτώνται από αυτόν που τους κακομεταχειρίζεται και έτσι προτιμούν να συνεχίζουν να ζουν κάτω από τρομερές συνθήκες. «Την επόμενη φορά», ήταν η σταθερή απάντηση που έδινε κάποια ηλικιωμένη όταν τη ρωτούσαν αν θα μήνυε το γιο της και τη νύφη της. Αυτοί την είχαν χτυπήσει τόσο σοβαρά ώστε χρειάστηκε να μείνει ένα μήνα στο νοσοκομείο.

Κακομεταχείριση αδελφών: Αυτή είναι μια διαδεδομένη μορφή βίας στο σπίτι. Μερικοί υποτιμούν τη σοβαρότητά της λέγοντας: «Τα αγόρια είναι αγόρια». Ωστόσο, σε κάποια έρευνα τα μισά και πλέον από τα αδέλφια είχαν διαπράξει ενέργειες που ήταν τόσο σοβαρές ώστε να ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος τους αν αυτές στρέφονταν εναντίον κάποιου που δεν ήταν μέλος της οικογένειας.

Πολλοί πιστεύουν ότι η κακομεταχείριση αδελφών διδάσκει ένα πρότυπο που μεταφέρεται στην ενήλικη ζωή. Για μερικούς μπορεί να συντελεί ακόμη περισσότερο στη μετέπειτα συζυγική κακομεταχείριση από ό,τι αν παρατηρούσαν βία μεταξύ των γονέων τους.

Επικίνδυνο Πεδίο Μάχης

Ένας νομικός ερευνητής υπολόγισε κάποτε ότι η αστυνομία καλούνταν για το χειρισμό οικογενειακών συγκρούσεων πιο συχνά από ό,τι για όλα τα άλλα εγκληματικά περιστατικά μαζί. Επίσης ισχυρίστηκε ότι περισσότεροι ήταν οι αστυνομικοί που είχαν σκοτωθεί όταν ανταποκρίθηκαν σε κλήσεις λόγω προβλήματος στην οικογένεια από όσους σκοτώθηκαν όταν απάντησαν σε οποιοδήποτε άλλο είδος κλήσης. «Τουλάχιστον με μια ληστεία είσαι προετοιμασμένος», είπε κάποιος αστυνομικός. «Αλλά μπες στο σπίτι κάποιου . . . Δεν ξέρεις τι σε περιμένει».

Έπειτα από μια εκτεταμένη μελέτη σχετικά με τη βία στο σπίτι, μια ερευνητική ομάδα στην Αμερική συμπέρανε ότι, με εξαίρεση το στρατό σε καιρό πολέμου, η οικογένεια είναι η πιο βίαιη μονάδα που υπάρχει στην κοινωνία.

Τι προκαλεί τη βία στην οικογένεια; Θα τερματιστεί ποτέ; Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες είναι δικαιολογημένη; Το επόμενο άρθρο θα ερευνήσει αυτά τα ερωτήματα.

Τι Προκαλεί τη Βία στο Σπίτι;

«Αντί να αποτελεί καταφύγιο από το άγχος, την πίεση και τον παραλογισμό του κοινωνικού περίγυρου, η οικογένεια συχνά φαίνεται να μεταδίδει ή ακόμη και να μεγεθύνει αυτές τις πιέσεις».—Το Στενό Περιβάλλον—Εξερεύνηση του Γάμου και της Οικογένειας (The Intimate Environment—Exploring Marriage and the Family).

Η ΕΡΕΥΝΑ που έχει ως αντικείμενο τη βία στην οικογένεια είναι μια σχετικά νέα απασχόληση. Εκτεταμένες μελέτες έχουν διεξαχτεί μόνο στη διάρκεια των πρόσφατων δεκαετιών. Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών μπορεί να μην είναι πάντοτε σταθερά, αλλά έχουν βρεθεί μερικοί βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στη βία στο σπίτι. Ας εξετάσουμε μερικούς από αυτούς.

Τι Ρόλο Παίζει το Οικογενειακό Παρελθόν;

Αρκετοί ερευνητές είπαν για τις διαπιστώσεις τους: «Όσο πιο βίαιο ήταν το ζευγάρι από το οποίο παίρναμε συνέντευξη, τόσο πιο βίαια ήταν τα παιδιά μεταξύ τους και προς τους γονείς τους».

Το θέαμα και μόνο της βίας στην οικογένεια έχει μεγάλη επιρροή σε κάποιο νεαρό άτομο. «Ένα παιδί βλέποντας τη μητέρα του να ξυλοκοπείται είναι σαν να ξυλοκοπείται το ίδιο», παρατηρεί ο θεραπευτής Τζον Μπράντσοου. Στο νεαρό Εντ δεν άρεσε το ότι έβλεπε τον πατέρα του να χτυπάει τη μητέρα του. Ωστόσο, μολονότι μπορεί να μην το είχε συνειδητοποιήσει, διδασκόταν να πιστεύει ότι οι άντρες πρέπει να ελέγχουν τις γυναίκες και ότι για να το πετύχουν αυτό πρέπει να τις εκφοβίζουν, να τις χτυπούν και να τις υποβιβάζουν. Όταν έγινε ενήλικος, ο Εντ χρησιμοποιούσε αυτού του είδους την τακτική που περιλάμβανε κακομεταχείριση και βία στη σύζυγό του.

Μερικοί γονείς ενεργώντας με περίσκεψη δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους να παρακολουθούν βία στην τηλεόραση, και αυτό είναι καλό. Αλλά οι γονείς θα έπρεπε να δείχνουν ακόμη μεγαλύτερη περίσκεψη καθώς εξετάζουν τι υπόδειγμα θέτει η δική τους συμπεριφορά για τα παιδιά τους που επηρεάζονται εύκολα.

Τι Ρόλο Παίζει το Στρες;

Μεταξύ άλλων, η εγκυμοσύνη, η ανεργία, ο θάνατος ενός γονέα, η μετακόμιση, η ασθένεια και τα οικονομικά προβλήματα επιφέρουν στρες. Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν το στρες χωρίς να καταφεύγουν στη βία. Για μερικούς, όμως, το στρες μπορεί να είναι προοίμιο για τη βία, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με άλλους παράγοντες. Για παράδειγμα, η φροντίδα για κάποιον ηλικιωμένο γονέα—ειδικά αν ο γονέας είναι άρρωστος—συχνά οδηγεί σε κακομεταχείριση όταν αυτός που έχει αναλάβει τη φροντίδα υπερφορτώνεται με άλλες οικογενειακές ευθύνες.

Η ανατροφή παιδιών επιφέρει στρες. Ως αποτέλεσμα, η πιθανότητα παιδικής κακομεταχείρισης μπορεί να αυξηθεί ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας. Τα παιδιά μπορεί να συντελέσουν και σε μεγαλύτερη κακομεταχείριση της συζύγου επίσης, επειδή «οι διαμάχες με αφορμή τα παιδιά είναι η πιθανότερη αιτία να οδηγηθεί ένα ζευγάρι σε ρήξη», αναφέρει το βιβλίο Πίσω από τις Κλειστές Πόρτες (Behind Closed Doors).

Ακατάλληλη Άποψη για τα δύο Φύλα

Ο Νταν Μπάτζορεκ, που διευθύνει μια συμβουλευτική ομάδα στον Καναδά, λέει ότι οι βάναυσοι άντρες έχουν εσφαλμένη αντίληψη για τις γυναίκες: «Από όποια κοινωνία και αν προέρχονται, έχουν ανατραφεί να πιστεύουν ότι οι άντρες είναι οι υπ’ αριθμόν 1». Ο Χάμις Σίνκλερ, επικεφαλής ενός θεραπευτικού προγράμματος για βάναυσους άντρες, λέει ότι οι άντρες εκπαιδεύονται να πιστεύουν ότι είναι ανώτεροι από τις γυναίκες και ότι έχουν το δικαίωμα «να τις τιμωρούν, να τις διαπαιδαγωγούν ή να τις εκφοβίζουν».

Σε πολλές χώρες θεωρείται ότι ο άντρας έχει το δικαίωμα να φέρεται στη σύζυγό του σαν να ήταν αυτή ένα απλό αντικείμενο, απλώς ένα επιπλέον κομμάτι της περιουσίας του. Ο έλεγχος και η κυριαρχία πάνω στη σύζυγό του θεωρούνται μέτρο του ανδρισμού και της τιμής του. Συχνά οι γυναίκες υφίστανται φρικτούς ξυλοδαρμούς και άλλης μορφής κακομεταχείριση, και τα νομικά συστήματα δεν κάνουν τίποτα για αυτό επειδή έτσι είναι το «έθιμο» σε εκείνες τις χώρες. Ο άντρας είναι ανώτερος και η γυναίκα κατώτερη· αυτή πρέπει να τον υπακούει πλήρως άσχετα από το πόσο αναίσχυντος, βίαιος, διεστραμμένος ή ιδιοτελής είναι αυτός.

Ο Μόρλεϊ Σέιφερ, δημοσιογράφος του τηλεοπτικού δικτύου CBS, ανέφερε για κάποια χώρα της Νότιας Αμερικής: «Πουθενά αλλού στη Λατινική Αμερική δεν είναι πιο έκδηλη η λατρεία του ανδρισμού . . . Αυτή διαποτίζει ολόκληρη την κοινωνία, περιλαμβανομένου και του δικαστηρίου όπου ο άντρας που υπερασπίζεται την τιμή του μπορεί να αθωωθεί ακόμη και αν έχει σκοτώσει, ιδιαίτερα αν το θύμα είναι η γυναίκα του». Αυτός συμπέρανε ότι «κανένα μέρος στη γη δεν υποβαθμίζει τόσο τις γυναίκες» όσο αυτή η χώρα. Αλλά η αντρική κυριαρχία και η υποβάθμιση της γυναίκας είναι διαδεδομένες. Δεν περιορίζονται σε μία χώρα, όσο σοβαρές και αν είναι εκεί.

Η Μίνα Σούλμαν, διευθύντρια μιας υπηρεσίας για τη βία στο σπίτι και την επιβολή του νόμου στη Νέα Υόρκη, δήλωσε ότι η βία είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούν οι άντρες για να διατηρήσουν τον έλεγχο και να κάνουν επίδειξη δύναμης και εξουσίας σε μια γυναίκα. Η ίδια πρόσθεσε: «Βλέπουμε τη βία στο σπίτι ως κατάχρηση δύναμης και ελέγχου».

Μερικοί άντρες που δέρνουν τις συζύγους τους πάσχουν από χαμηλή αυτοεκτίμηση, το ίδιο χαρακτηριστικό που αυτοί μεταδίδουν και στα θύματά τους. Αν μπορούν να το κάνουν αυτό, τότε θα έχει ικανοποιηθεί το εγώ τους και θα έχουν το αίσθημα της ανωτερότητας και του ελέγχου πάνω σε κάποιον άλλον άνθρωπο. Νομίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο αποδεικνύουν τον ανδρισμό τους. Το κάνουν όμως; Εφόσον στρέφουν τη βιαιότητά τους σε πιο αδύναμες από σωματική άποψη γυναίκες, αποδεικνύει αυτό ότι είναι πραγματικά άντρες δύναμης ή μήπως, αντίθετα, αποδεικνύει ότι είναι παράλογοι; Είναι πράγματι ένδειξη ανδρισμού για κάποιο δυνατότερο άντρα να χτυπάει μια πιο αδύναμη, πιο ανυπεράσπιστη γυναίκα; Ένας άντρας με ισχυρό ηθικό χαρακτήρα θα έδειχνε περίσκεψη και κατανόηση για τους πιο αδύναμους και ανυπεράσπιστους αντί να τους εκμεταλλεύεται.

Άλλο ένα δείγμα του παράλογου τρόπου σκέψης που χαρακτηρίζει το βάναυσο άντρα αποτελεί το γεγονός ότι συχνά κατηγορεί τη σύζυγό του πως αυτή προκαλεί τους ξυλοδαρμούς. Μπορεί να υπονοεί, ή ακόμη και να της λέει, πράγματα όπως: ‘Αυτό δεν το έκανες καλά. Γι’ αυτό σε χτυπάω’. Ή: ‘Το βραδινό δεν ήταν έτοιμο στην ώρα του, ό,τι και αν σου κάνω λοιπόν σου αξίζει’. Στο μυαλό του βάναυσου άντρα, το σφάλμα είναι δικό της. Ωστόσο, κανένα από τα ελαττώματα του άλλου συντρόφου δεν δικαιολογεί τον ξυλοδαρμό.

Παίζει το Αλκοόλ Κάποιο Ρόλο;

Εφόσον το αλκοόλ μειώνει τον έλεγχο και αυξάνει την πιθανότητα να ενεργεί κάποιος από παρόρμηση, δεν είναι παράξενο που μερικοί πιστεύουν ότι επιδρά καταλυτικά στο θέμα της κακομεταχείρισης. Συχνά κάποιος μπορεί να διατηρήσει τον έλεγχο των βίαιων συναισθημάτων όταν είναι νηφάλιος, αλλά έπειτα από μερικά ποτά γίνεται επιθετικός. Το αλκοόλ έχει θολώσει το μυαλό του και έχει μειώσει την ικανότητά του να ελέγχει τα νεύρα του.

Ωστόσο, άλλοι ισχυρίζονται ότι το πρόβλημα έχει τις ρίζες του στο στρες μάλλον παρά στο ίδιο το αλκοόλ. Λένε ότι το άτομο που χρησιμοποιεί το αλκοόλ για να αντιμετωπίσει το στρες είναι ο ίδιος τύπος ανθρώπου ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιήσει βία για τον ίδιο σκοπό. Αυτό σημαίνει ότι εκείνος που πίνει μπορεί να είναι εξίσου επιθετικός όταν είναι νηφάλιος και όταν είναι μεθυσμένος. Παρ’ όλα αυτά, όποιο και αν είναι το σκεπτικό σε αυτόν τον τομέα, το αλκοόλ σίγουρα δεν συντελεί στο να ελέγχει κανείς τα συναισθήματά του, αλλά συνήθως κάνει το αντίθετο.

Πώς τα Μέσα Ενημέρωσης Επηρεάζουν τις Ενέργειες των Ανθρώπων

Μερικοί ισχυρίζονται ότι η τηλεόραση και ο κινηματογράφος προωθούν ένα πρότυπο ανδρισμού για τους άντρες και διδάσκουν ότι η βία είναι θεμιτός τρόπος για να αντιμετωπίζει κανείς τις διαμάχες και το θυμό. «Με εντυπωσίασε η δική μου έντονη αντίδραση στην ταινία Ράμπο», παραδέχεται ένας οικογενειακός σύμβουλος. «Ενώ ο νομοταγής ενήλικος [μέσα] μου νιώθει τρομοκρατημένος από τις μαζικές δολοφονίες του Ράμπο, το παιδί [μέσα] μου τον ζητωκραυγάζει».

Εφόσον πολλά παιδιά βλέπουν χιλιάδες ώρες τηλεόραση με αμέτρητες σκηνές βίας, βιασμών και υποβάθμισης άλλων ανθρώπων, ιδιαίτερα γυναικών, δεν είναι να απορεί κανείς που πολλά μεγαλώνουν και εκδηλώνουν αυτά τα ίδια αντικοινωνικά χαρακτηριστικά σε βάρος άλλων. Και δεν επηρεάζονται μόνο τα παιδιά αλλά και οι ενήλικοι.

Επίσης, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, έχει αυξηθεί σε αξιοσημείωτο βαθμό η παραστατικότητα με την οποία απεικονίζονται στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο η βία, η ανηθικότητα και η ταπείνωση της γυναίκας. Αυτό δεν μπορεί παρά να χειροτερέψει την κατάσταση της βίας στο σπίτι. Όπως διαπίστωσε μια ερευνητική ομάδα, υπάρχει «φανερός . . . συσχετισμός μεταξύ της παρακολούθησης βίας και της επιθετικής συμπεριφοράς».

Η Επίδραση της Απομόνωσης

Η ζωή είναι απρόσωπη και μοναχική για πολλούς σήμερα. Τα σούπερ μάρκετ και τα πολυκαταστήματα έχουν αντικαταστήσει το φιλικό μπακάλικο της γειτονιάς. Η αναβάθμιση των αστικών περιοχών, τα οικονομικά προβλήματα και η ανεργία αναγκάζουν τις οικογένειες να μετακινούνται συχνά. Έχει διαπιστωθεί ότι ανάμεσα σε αυτούς που δεν έχουν ισχυρές κοινωνικές επαφές η αναλογία βίας στο σπίτι είναι υψηλή.

Ο Τζέιμς Κ. Κόουλμαν, στο βιβλίο του Στενές Σχέσεις, Γάμος και Οικογένεια (Intimate Relationships, Marriage, and the Family), εξηγεί γιατί ο ίδιος νομίζει ότι συμβαίνει αυτό. Πιστεύει ότι με την απομόνωση μειώνεται ο ουσιαστικός διάλογος, και ο βάναυσος άντρας είναι δύσκολο να δει την κατάστασή του αντικειμενικά και να ζητήσει βοήθεια από κάποιον έμπιστο φίλο. Το ότι δεν έχει φίλους και στενούς συγγενείς που μπορούν να λειτουργήσουν ως ανασταλτική δύναμη δίνει στο άτομο τη δυνατότητα να εξωτερικεύει τον εγωισμό του ευκολότερα, αφού ο εσφαλμένος τρόπος σκέψης του δεν εξουδετερώνεται καθημερινά από άλλους που θα βρίσκονταν κοντά του. Είναι όπως το αναφέρει το εδάφιο Παροιμίαι 18:1, ΜΝΚ: ‘Εκείνος που απομονώνεται θα ζητάει την ιδιοτελή του επιθυμία· θα εναντιώνεται σε κάθε πρακτική σοφία’.

Βοήθεια για τη Βίαιη Οικογένεια

Εξετάσαμε ένα μόλις μέρος των εξηγήσεων που δίνονται για τη βία στο σπίτι. Υπάρχουν και άλλες. Αφού προσδιορίσαμε μερικές από τις αιτίες, τώρα πρέπει να εξετάσουμε λύσεις. Για κάποιο άτομο που ζει σε μια βίαιη οικογένεια, πώς μπορεί να ανατραπεί αυτή η κατάσταση στην οποία επικρατεί η κακομεταχείριση; Ποια είναι η άποψη της Αγίας Γραφής; Θα τερματιστεί ποτέ η βία στο σπίτι; Το άρθρο στη σελίδα 10 θα απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 9]

Συναισθηματική Βία—Σκληρά Χτυπήματα με Λόγια

ΣΤΗ σωματική κακομεταχείριση η προσβολή πραγματοποιείται με γροθιές· στη συναισθηματική κακομεταχείριση η επίθεση πραγματοποιείται με λόγια. Η μόνη διαφορά είναι η εκλογή των όπλων. Είναι όπως λέει το εδάφιο Παροιμίαι 12:18: «Ο φλύαρος είναι ως τραύματα μαχαίρας· η δε γλώσσα των σοφών, ίασις».

Πόσο επικίνδυνη είναι η συναισθηματική βία, στην οποία περιλαμβάνονται αυτά τα «τραύματα μαχαίρας»; Η Δρ Σούζαν Φόργουορντ γράφει: «Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο [όπως αυτό της σωματικής κακομεταχείρισης]. Φοβάσαι εξίσου, αισθάνεσαι εξίσου αβοήθητος και πονάς το ίδιο», από συναισθηματική άποψη.

Συναισθηματική βία προς τη σύζυγο: «Η συζυγική βία δεν είναι μόνο σωματική. Κατά μεγάλο μέρος, ίσως μάλιστα το μεγαλύτερο, πρόκειται για προφορική και συναισθηματική βία», ανέφερε ένα μακροχρόνιο θύμα. Η κακομεταχείριση μπορεί να περιλαμβάνει υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς, φωνές, διαρκή επίκριση, υποβιβαστικές προσβολές και απειλές σωματικής βίας.

Τα κακεντρεχή σχόλια που μειώνουν, ταπεινώνουν ή εκφοβίζουν μπορεί να προξενήσουν σοβαρή βλάβη. Σαν το νερό που στάζει σε κάποιο βράχο, αρχικά οι μειωτικοί υπαινιγμοί μπορεί να φαίνονται ακίνδυνοι. Αλλά η αυτοεκτίμηση σύντομα διαβρώνεται. «Αν έπρεπε να διαλέξω μεταξύ της σωματικής και της προφορικής κακομεταχείρισης, σε κάθε περίπτωση θα προτιμούσα το ξύλο», είπε κάποια γυναίκα. «Τα σημάδια φαίνονται», εξήγησε η ίδια, «και έτσι οι άνθρωποι τουλάχιστον σε λυπούνται. Η προφορική κακομεταχείριση απλώς σε τρελαίνει. Οι πληγές είναι αδιόρατες. Κανείς δεν δίνει σημασία».

Συναισθηματική βία προς κάποιο παιδί: Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει τη συνεχή κριτική και υποτίμηση της εμφάνισης, της νοημοσύνης, της ικανότητας ή της αξίας του παιδιού ως ατόμου. Ο σαρκασμός είναι ιδιαίτερα βλαπτικός. Τα παιδιά συχνά παίρνουν τοις μετρητοίς τα σαρκαστικά σχόλια, επειδή δεν διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ αυτών που λέγονται στα σοβαρά και αυτών που λέγονται στα αστεία. Ο οικογενειακός θεραπευτής Σον Χόγκαν-Ντόουνι παρατηρεί: «Το παιδί πληγώνεται αλλά όλοι γελάνε, έτσι μαθαίνει να μην εμπιστεύεται τα αισθήματά του».

Στις περισσότερες περιπτώσεις, λοιπόν, επαληθεύεται αυτό που είπε κάποτε ο Σκοτσέζος ιστορικός και δοκιμιογράφος Τόμας Καρλάιλ: «Τώρα θεωρώ ότι ο σαρκασμός, γενικά, είναι η γλώσσα του Διαβόλου· για αυτόν το λόγο τον έχω από καιρό ουσιαστικά αποκηρύξει».

Η Τζόι Μπάιερς, ειδική σε θέματα κακομεταχείρισης παιδιών, λέει: «Η σωματική κακομεταχείριση μπορεί να σκοτώσει ένα παιδί, αλλά μπορείς να σκοτώσεις και το πνεύμα του, και αυτό μπορούν να το κάνουν τα διαρκή αρνητικά σχόλια από μέρους των γονέων». Το περιοδικό Εκπαιδευτής για την Οικογενειακή Ζωή (FLEducator) σχολιάζει: «Ανόμοια με τη μελανιά που φαίνεται και με τον καιρό φεύγει, η συναισθηματική κακομεταχείριση προκαλεί αδιόρατες αλλαγές στη διάνοια και στην προσωπικότητα του παιδιού, οι οποίες μεταβάλλουν μόνιμα την αντίληψη που έχει για τα πράγματα και τις αντιδράσεις του στις σχέσεις με τους άλλους».

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Όταν ένα παιδί εκτίθεται στη βία, αυτό αποτελεί ισχυρή επιρροή για τη μελλοντική συμπεριφορά του

Το Τέλος της Βίας στο Σπίτι

«Η πρόληψη της βίας στο σπίτι και η μείωση της βίας μέσα στην οικογένεια προϋποθέτουν σημαντικές αλλαγές στη δομή τόσο της κοινωνίας όσο και της οικογένειας».—Πίσω από τις Κλειστές Πόρτες (Behind Closed Doors).

Ο ΠΡΩΤΟΣ φόνος στην ανθρώπινη ιστορία περιλάμβανε αδέλφια. (Γένεσις 4:8) Στη διάρκεια των χιλιετηρίδων που πέρασαν από τότε, ο άνθρωπος μαστίζεται από όλες τις μορφές που μπορεί να πάρει η βία στο σπίτι. Έχουν προταθεί πολυάριθμες λύσεις, αλλά πολλές έχουν μειονεκτήματα.

Για παράδειγμα, τα προγράμματα αναμόρφωσης αγγίζουν μόνο τους παραβάτες που αναγνωρίζουν το πρόβλημά τους. Κάποιος βάναυσος σύζυγος που τώρα βρίσκεται στο στάδιο της υπερνίκησης του προβλήματος είπε με θλίψη: «Σε καθέναν από εμάς [που αναμορφώνεται], αντιστοιχούν τρεις άντρες που λένε: ‘Η γυναίκα πρέπει να στέκεται προσοχή’». Έτσι, ο βάναυσος άντρας είναι ανάγκη να μάθει να αντιμετωπίζει την κατάστασή του. Γιατί έγινε βάναυσος; Με το να λάβει βοήθεια για να διορθώσει τα ελαττώματά του, αυτός μπορεί να μπει στο δρόμο της θεραπείας.

Αλλά τα κοινωνικά προγράμματα είναι πλαισιωμένα με ελάχιστο προσωπικό. Έτσι, υπολογίζεται ότι για το 90 τοις εκατό των περιπτώσεων παιδοκτονίας στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αναφερθεί επικίνδυνες οικογενειακές καταστάσεις προτού γίνει ο φόνος. Συνεπώς, τα κοινωνικά προγράμματα και η αστυνομία έχουν περιορισμούς. Υπάρχει κάτι άλλο που είναι ζωτικά απαραίτητο.

‘Η Νέα Προσωπικότητα’

«Αυτό που χρειάζεται είναι λίγο-πολύ μια αναδόμηση των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας», αναφέρει μια ερευνητική ομάδα. Η βία στο σπίτι δεν είναι απλώς πρόβλημα που έχει να κάνει με τις γροθιές· το πρόβλημα έχει να κάνει κυρίως με το νου. Οι ρίζες του βρίσκονται στον τρόπο με τον οποίο τα μέλη της οικογένειας—σύζυγοι, παιδιά, γονείς, αδέλφια—βλέπουν ο ένας τον άλλον. Η αναδόμηση αυτών των σχέσεων σημαίνει να φορέσει κανείς αυτό που η Αγία Γραφή αποκαλεί ‘νέα προσωπικότητα’.—Εφεσίους 4:22-24, ΜΝΚ· Κολοσσαείς 3:8-10, ΜΝΚ.

Ας εξετάσουμε μερικές Γραφικές αρχές που σχετίζονται με την οικογένεια και μας βοηθούν να φορέσουμε τη νέα χριστοειδή προσωπικότητα η οποία μπορεί να συμβάλει σε μια καλύτερη σχέση μεταξύ των μελών της οικογένειας.—Βλέπε Ματθαίος 11:28-30.

Η άποψη για τα παιδιά: Το να είναι κάποιος γονέας συνεπάγεται περισσότερα από το να αποκτήσει απλώς παιδί. Ωστόσο, το λυπηρό είναι ότι πολλοί σήμερα θεωρούν τα παιδιά τους φορτίο και συνεπώς δεν αφοσιώνονται στο ρόλο τους ως γονείς. Αυτοί είναι πιθανόν να γίνουν βάναυσοι.

Η Αγία Γραφή αποκαλεί τα παιδιά ‘κληρονομιά από τον Ιεχωβά’ και ‘μισθό’. (Ψαλμός 127:3) Οι γονείς έχουν ευθύνη προς τον Δημιουργό να φροντίζουν για αυτή την κληρονομιά. Εκείνοι που θεωρούν τα παιδιά εμπόδιο είναι ανάγκη να αναπτύξουν τη νέα προσωπικότητα σε αυτόν τον τομέα.a

Ρεαλιστικές προσδοκίες από τα παιδιά: Μια μελέτη αποκάλυψε ότι πολλές βάναυσες μητέρες αναμένουν από βρέφη να κάνουν διάκριση μεταξύ σωστού και λάθους από τον καιρό που το παιδί είναι ενός έτους. Το ένα τρίτο από αυτές που ρωτήθηκαν όρισαν τους έξι μήνες.

Η Αγία Γραφή δείχνει ότι όλοι γεννιούνται ατελείς. (Ψαλμός 51:5· Ρωμαίους 5:12) Δεν ισχυρίζεται ότι η διάκριση αποκτάται με τη γέννηση. Αντίθετα, λέει ότι ‘μέσω της χρήσης’ οι δυνάμεις αντίληψης ενός ατόμου ‘γυμνάζονται για να διακρίνουν και το ορθό και το εσφαλμένο’. (Εβραίους 5:14, ΜΝΚ) Επιπλέον, η Αγία Γραφή μιλάει για ‘τα χαρακτηριστικά του νηπίου’, την «ανοησία» της παιδικής ηλικίας και τη ‘ματαιότητα’ της εφηβείας. (1 Κορινθίους 13:11, ΜΝΚ· Παροιμίαι 22:15· Εκκλησιαστής 11:10) Οι γονείς πρέπει να αναγνωρίζουν αυτούς τους περιορισμούς και να μην αναμένουν περισσότερα από όσα είναι φυσιολογικά για την ηλικία και την ικανότητα του παιδιού.

Η παροχή διαπαιδαγώγησης στα παιδιά: Στην Αγία Γραφή, η λέξη του κειμένου που αποδίδεται ‘διαπαιδαγώγηση’ σημαίνει «εκπαιδεύω». Συνεπώς, ο στόχος της διαπαιδαγώγησης είναι κυρίως, όχι να προκαλεί πόνο, αλλά να εκπαιδεύει. Μεγάλο μέρος της μπορεί να επιτευχτεί χωρίς ξύλο, αν και αυτό ίσως να είναι απαραίτητο κατά καιρούς. (Παροιμίαι 13:24) Η Αγία Γραφή λέει: «Ακούσατε παιδείαν και γένεσθε σοφοί». (Παροιμίαι 8:33) Επίσης, ο Παύλος έγραψε ότι κάποιος πρέπει να ‘συγκρατεί τον εαυτό του όταν συμβαίνει κάτι κακό’ και να παρέχει έλεγχο με ‘μακροθυμία’. (2 Τιμόθεον 2:24, ΜΝΚ· 4:2) Αυτό αποκλείει τα ξεσπάσματα θυμού και τη χρήση υπερβολικής δύναμης ακόμη και όταν το ξύλο είναι απαραίτητο.

Έχοντας αυτές τις Γραφικές αρχές υπόψη, ρωτήστε τον εαυτό σας: ‘Η διαπαιδαγώγηση που παρέχω διδάσκει ή απλώς επιβάλλει τον έλεγχο με το να πληγώνει; Η διαπαιδαγώγηση που παρέχω ενσταλάζει σωστές αρχές ή απλώς φόβο;’

Όρια στη συμπεριφορά των ενηλίκων: Κάποιος βάναυσος άντρας ισχυρίστηκε ότι απλώς «έχασε τον έλεγχο» και χτύπησε τη σύζυγό του. Ένας σύμβουλος τον ρώτησε αν είχε μαχαιρώσει ποτέ τη σύζυγό του. «Ποτέ δεν θα το έκανα αυτό!» αποκρίθηκε ο άντρας. Αυτός βοηθήθηκε να καταλάβει ότι πράγματι ενεργούσε μέσα σε κάποια όρια, αλλά το πρόβλημα βρισκόταν στο ότι αυτά δεν ήταν τα κατάλληλα όρια.

Ποια είναι τα δικά σας όρια; Σταματάτε προτού μια διαφωνία εξελιχτεί σε κακομεταχείριση; Ή «βράζετε» μέσα σας και καταλήγετε να φωνάζετε, να προσβάλλετε, να σπρώχνετε, να πετάτε αντικείμενα και να δέρνετε;

Η νέα προσωπικότητα έχει ένα αυστηρό όριο, το οποίο απέχει πολύ από το να επιτρέπει διανοητική κακομεταχείριση ή σωματική βία. ‘Σάπιος λόγος ας μη βγαίνει από το στόμα σας’, λέει το εδάφιο Εφεσίους 4:29, ΜΝΚ. Το εδάφιο 31, ΜΝΚ, προσθέτει: ‘Κάθε μοχθηρή πικρία και θυμός και οργή και ξεφωνητό και υβριστικά λόγια ας αφαιρεθούν από εσάς μαζί με κάθε κακία’. Η λέξη του κειμένου οργή υποδηλώνει «παρορμητική φύση». Είναι ενδιαφέρον ότι το βιβλίο Δηλητηριώδεις Γονείς (Toxic Parents) παρατηρεί πως ένα κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ αυτών που κακομεταχειρίζονται τα παιδιά είναι «η φοβερή έλλειψη ελέγχου των παρορμήσεων». Η νέα προσωπικότητα θέτει σταθερά όρια στις παρορμήσεις, τόσο τις σωματικές όσο και τις προφορικές.

Φυσικά, η νέα προσωπικότητα έχει αντίκρισμα και στη σύζυγο επίσης, όπως και στο σύζυγο. Αυτή θα πρέπει να προσπαθεί να μην ανταγωνίζεται το σύντροφό της, με το να δείχνει εκτίμηση για τις προσπάθειές του να φροντίσει την οικογένεια και με το να συνεργάζεται μαζί του. Παράλληλα και οι δυο δεν θα πρέπει να απαιτούν ο ένας από τον άλλον αυτό που κανείς δεν μπορεί να αποδώσει—τελειότητα. Απεναντίας, και οι δυο θα πρέπει να εφαρμόζουν το εδάφιο 1 Πέτρου 4:8: «Προ πάντων . . . έχετε ένθερμον την εις αλλήλους αγάπην, διότι η αγάπη θέλει καλύψει πλήθος αμαρτιών».

Σεβασμός για τους ηλικιωμένους: «Να δείχνετε σεβασμό για τους ηλικιωμένους και να τους τιμάτε», λέει το εδάφιο Λευιτικόν 19:32. (Σημερινή Αγγλική Μετάφραση [Today’s English Version]) Αυτό μπορεί να αποτελεί πρόκληση αν ένας ηλικιωμένος γονέας είναι άρρωστος και πιθανώς υπερβολικά απαιτητικός. Τα εδάφια 1 Τιμόθεον 5:3, 4 μιλούν για απόδοση ‘τιμής’ και ‘αμοιβής’ στους γονείς. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει παροχές οικονομικής φύσης καθώς επίσης και σεβασμό. Έχοντας υπόψη όλα όσα οι γονείς μας έκαναν για εμάς όταν εμείς ήμασταν αβοήθητα βρέφη, θα πρέπει να τους δείχνουμε παρόμοια φροντίδα όταν τη χρειάζονται.

Ξεπεράστε τον αδελφικό ανταγωνισμό: Προτού η έχθρα του Κάιν τον οδηγήσει να δολοφονήσει τον αδελφό του, τον Άβελ, του δόθηκε η εξής συμβουλή: «Η αμαρτία παραμονεύει στην πόρτα σου. Θέλει να σε εξουσιάσει, αλλά εσύ πρέπει να την υπερνικήσεις». (Γένεσις 4:7, Σημερινή Αγγλική Μετάφραση) Τα αισθήματα μπορούν να τεθούν υπό έλεγχο. Μάθετε να είστε υπομονετικοί ο ένας με τον άλλον, «κάνοντας γενναιόδωρα υποχωρήσεις ο ένας για τον άλλον, επειδή αγαπάτε ο ένας τον άλλον».—Εφεσίους 4:2, Φίλιπς (Phillips).

Μάθετε να Εκμυστηρεύεστε το Πρόβλημά σας

Πολλά άτομα που έχουν πέσει θύμα βίας στο σπίτι υποφέρουν σιωπηλά. Αλλά ο Δρ Τζον Ράιτ παροτρύνει: «Οι ξυλοκοπημένες γυναίκες πρέπει να καταφεύγουν για συναισθηματική και σωματική προστασία σε ένα τρίτο πρόσωπο που έχει τα κατάλληλα προσόντα». Το ίδιο αληθεύει για κάθε μέλος της οικογένειας το οποίο υφίσταται κακομεταχείριση.

Μερικές φορές το θύμα το βρίσκει δύσκολο να εκμυστηρευτεί το πρόβλημά του σε κάποιο άλλο άτομο. Άλλωστε, η εμπιστοσύνη μέσα στην πιο στενά συνδεόμενη κοινωνική μονάδα—την οικογένεια—οδήγησε στον πόνο. Ωστόσο, «υπάρχει φίλος στενώτερος αδελφού», αναφέρει το εδάφιο Παροιμίαι 18:24. Το να βρείτε αυτόν το φίλο και να μάθετε να εκμυστηρεύεστε το πρόβλημά σας τηρώντας μερικές επιφυλάξεις είναι ένα πολύτιμο βήμα για να λάβετε τη βοήθεια που χρειάζεστε. Βέβαια, και το βάναυσο άτομο πρέπει επίσης να λάβει βοήθεια.

Κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι γίνονται Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αυτοί αποδέχονται την πρόκληση του να φορέσουν τη νέα προσωπικότητα. Ανάμεσά τους υπάρχουν άτομα που στο παρελθόν ασκούσαν βία στο σπίτι. Για να αντισταθμίσουν οποιαδήποτε τάση προς υποτροπή, πρέπει συνεχώς να αφήνουν την Αγία Γραφή να είναι «ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν».—2 Τιμόθεον 3:16.

Για αυτούς τους νέους Μάρτυρες, το να ντυθούν τη νέα προσωπικότητα είναι μια συνεχιζόμενη διαδικασία, επειδή το εδάφιο Κολοσσαείς 3:10, ΜΝΚ, λέει ότι αυτή ‘ανανεώνεται’. Έτσι απαιτείται διαρκής προσπάθεια. Ευτυχώς, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν την υποστήριξη ενός πλήθους από πνευματικούς ‘αδελφούς και αδελφές και μητέρες και παιδιά’.—Μάρκος 10:29, 30· βλέπε επίσης Εβραίους 10:24, 25.

Επίσης, στις 70.000 περίπου εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχουν στοργικοί επίσκοποι που είναι σαν «καταφύγιο από τον άνεμο και κρησφύγετο από τις καταιγίδες». «Τα μάτια και τα αφτιά τους θα είναι ανοιχτά στις ανάγκες των ανθρώπων». (Ησαΐας 32:2, 3, Σημερινή Αγγλική Μετάφραση) Έτσι, οι πιο νέοι Μάρτυρες του Ιεχωβά, καθώς και οι πιο έμπειροι, έχουν ένα θαυμάσιο απόθεμα βοήθειας διαθέσιμο στη Χριστιανική εκκλησία καθώς καταβάλλουν προσπάθειες για να φορέσουν τη νέα προσωπικότητα.

Συμπονετικοί Επίσκοποι

Όταν διάφορα άτομα πλησιάζουν τους Χριστιανούς επισκόπους στις εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά για να λάβουν συμβουλή, αυτοί οι επίσκοποι έχουν εκπαιδευτεί να τους ακούνε όλους αμερόληπτα. Ενθαρρύνονται να δείχνουν σε όλους, και ιδιαίτερα στα θύματα σοβαρής κακομεταχείρισης, μεγάλη συμπόνια και κατανόηση.—Κολοσσαείς 3:12, ΜΝΚ· 1 Θεσσαλονικείς 5:14.

Για παράδειγμα, μια ξυλοκοπημένη σύζυγος μπορεί να έχει πληγωθεί βάναυσα. Σε πολλές χώρες σήμερα, αν αυτή η κακοποίηση είχε προκληθεί σε κάποιον που δεν ανήκε στην οικογένεια, αυτός που φέρθηκε βάναυσα θα μπορούσε να καταλήξει στη φυλακή. Έτσι το θύμα έχει ανάγκη να του συμπεριφερθούν με εξαιρετική καλοσύνη, πράγμα που ισχύει για τα θύματα κάθε είδους κακομεταχείρισης, όπως της σεξουαλικής κακομεταχείρισης.

Επιπλέον, όσοι διαπράττουν εγκλήματα ενάντια στους νόμους του Θεού πρέπει να δώσουν λόγο. Με αυτόν τον τρόπο η εκκλησία διατηρείται καθαρή, και προστατεύονται άλλα αθώα άτομα. Και κάτι πολύ σημαντικό, δεν εμποδίζεται η ροή του πνεύματος του Θεού.—1 Κορινθίους 5:1-7· Γαλάτας 5:9.

Η Άποψη του Θεού για το Γάμο

Όταν διάφορα άτομα γίνονται Μάρτυρες του Ιεχωβά, συμφωνούν να ακολουθούν τις αρχές της Χριστιανικής ζωής οι οποίες βρίσκονται στο Λόγο του Θεού. Μαθαίνουν ότι ο άντρας έχει οριστεί ως η κεφαλή της οικογένειας, για να την κατευθύνει στην αγνή λατρεία. (Εφεσίους 5:22) Αλλά το γεγονός ότι είναι κεφαλή σε καμιά περίπτωση δεν τον εξουσιοδοτεί να κακοποιεί τη σύζυγό του, συνθλίβοντας την προσωπικότητά της ή αγνοώντας τις επιθυμίες της.

Απεναντίας, ο Λόγος του Θεού κάνει σαφές ότι οι άντρες πρέπει να ‘αγαπούν τις γυναίκες τους, όπως ο Χριστός αγάπησε την εκκλησία και πρόσφερε τη ζωή του γι’ αυτήν . . . Έτσι οφείλουν και οι άντρες να αγαπούν τις γυναίκες τους, όπως αγαπούν το ίδιο τους το σώμα. Όποιος αγαπάει τη γυναίκα του αγαπάει τον εαυτό του. Κανείς ποτέ δε μίσησε το ίδιο του το σώμα, αλλά αντίθετα το τρέφει και το φροντίζει’. (Εφεσίους 5:25, 28, 29, ΝΔΜ) Πράγματι, ο Λόγος του Θεού ολοφάνερα λέει ότι πρέπει να αποδίδεται ‘τιμή’ στις συζύγους.—1 Πέτρου 3:7· βλέπε επίσης Ρωμαίους 12:3, 10· Φιλιππησίους 2:3, 4.

Σίγουρα κανένας Χριστιανός σύζυγος δεν μπορεί ειλικρινά να ισχυριστεί ότι αγαπάει πραγματικά τη σύζυγό του ή ότι την τιμάει αν την κακομεταχειρίζεται προφορικά ή σωματικά. Αυτό θα ήταν υποκρισία, επειδή ο Λόγος του Θεού δηλώνει: «Οι άνδρες, αγαπάτε τας γυναίκας σας και μη ήσθε πικροί [να μη θυμώνετε πικρά, ΜΝΚ] προς αυτάς». (Κολοσσαείς 3:19) Σύντομα, όταν οι κρίσεις του Θεού θα εκτελεστούν ενάντια σε αυτό το πονηρό σύστημα στον Αρμαγεδδώνα, οι υποκριτές θα έχουν την ίδια μοίρα με αυτούς που εναντιώνονται στην κυριαρχία του Θεού.—Ματθαίος 24:51.

Ένας θεοφοβούμενος άντρας πρέπει να αγαπάει τη σύζυγό του όπως το ίδιο του το σώμα. Θα χτυπούσε το ίδιο του το σώμα, θα έριχνε γροθιά στο πρόσωπό του ή θα τραβούσε βίαια τα δικά του μαλλιά; Θα υποβίβαζε τον εαυτό του περιφρονητικά και σαρκαστικά ενώπιον άλλων; Κάποιος που θα έκανε αυτά τα πράγματα θα θεωρούνταν, το λιγότερο, διανοητικά ανισόρροπος.

Αν κάποιος Χριστιανός ξυλοκοπεί τη σύζυγό του, αυτό καθιστά άχρηστα στα μάτια του Θεού όλα τα άλλα Χριστιανικά έργα που κάνει. Να θυμάστε ότι ένας «πλήκτης» δεν έχει τα προσόντα για να αναλάβει προνόμια μέσα στη Χριστιανική εκκλησία. (1 Τιμόθεον 3:3· 1 Κορινθίους 13:1-3) Φυσικά, όποια γυναίκα επίσης φέρεται στο σύζυγό της με παρόμοιο τρόπο παραβιάζει το νόμο του Θεού.

Τα εδάφια Γαλάτας 5:19-21 συγκατατάσσουν τις ‘έχθρες, τις έριδες, . . . τους θυμούς’ μεταξύ των έργων τα οποία καταδικάζει ο Θεός και δηλώνουν ότι «οι τα τοιαύτα πράττοντες βασιλείαν Θεού δεν θέλουσι κληρονομήσει». Έτσι, το να ξυλοκοπεί κανείς το σύντροφο ή τα παιδιά του δεν είναι ποτέ δικαιολογημένο. Συνήθως έρχεται σε αντίθεση με το νόμο της χώρας και σίγουρα έρχεται σε αντίθεση με το νόμο του Θεού.

Η Σκοπιά, ένα περιοδικό το οποίο εκδίδουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, έχει παρουσιάσει την άποψη της Αγίας Γραφής πάνω σε αυτό το ζήτημα, αναφερόμενη σε αυτούς που λένε ότι είναι Χριστιανοί και ωστόσο ξυλοκοπούν άλλους: «Όποιος ισχυρίζεται ότι είναι Χριστιανός και, κατ’ επανάληψιν και χωρίς να μετανοή, ενδίδει σε βιαίους παροξυσμούς, μπορεί ν’ αποκοπή», να αποκλειστεί από τη συναναστροφή.—1 Σεπτεμβρίου 1975, σελίδα 541· παράβαλε 2 Ιωάννου 9, 10.

Τι Επιτρέπει ο Νόμος του Θεού

Ο Θεός είναι αυτός που θα εκφέρει την τελική κρίση για όσους παραβιάζουν τους νόμους του. Αλλά, στο μεταξύ, τι πρόνοια κάνει ο Λόγος του για τους Χριστιανούς συντρόφους που έχουν ξυλοκοπηθεί, όταν ο δράστης δεν αλλάζει αλλά συνεχίζει να τους ξυλοκοπεί; Είναι υποχρεωμένα τα αθώα θύματα να συνεχίζουν να διακινδυνεύουν τη σωματική, τη διανοητική και την πνευματική τους υγεία, ίσως μάλιστα και την ίδια τους τη ζωή;

Η Σκοπιά, σχολιάζοντας τη βία στο σπίτι, σημειώνει τι επιτρέπει ο Λόγος του Θεού. Δηλώνει τα εξής: «Ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει: ‘Να μη χωρισθή η γυνή από του ανδρός αυτής· αλλ’ εάν και χωρισθή, ας μένη άγαμος ή ας συνδιαλλαγή με τον άνδρα· και ο ανήρ να μη αφίνη την εαυτού γυναίκα’». Το ίδιο άρθρο έλεγε κατόπιν: ‘Στην περίπτωση που η κακομεταχείριση γίνεται αφόρητη, ή κινδυνεύει η ίδια η ζωή, ο πιστός σύντροφος μπορεί να διαλέξει να «χωρισθή». Αλλά θα πρέπει να προσπαθήσει να «συνδιαλλαγή» με τον καιρό. (1 Κορινθίους 7:10-16) Ακόμη, ο «χωρισμός» [η διάσταση] δεν παρέχει στην ουσία καμιά Γραφική βάση για διαζύγιο και καινούριο γάμο· όμως, ένα νομικό διαζύγιο ή ένας νομικός χωρισμός μπορεί να προμηθεύσει κάποιο μέτρο προστασίας από περαιτέρω κακοποίηση’.—15 Ιουλίου 1983, σελίδες 28, 29· βλέπε επίσης το τεύχος 1 Νοεμβρίου 1988, σελίδες 22, 23.

Αυτό που θα διαλέξει να κάνει το θύμα σε τέτοιες περιστάσεις πρέπει να είναι προσωπική απόφαση. «Έκαστος [άντρας ή γυναίκα] το εαυτού φορτίον θέλει βαστάσει». (Γαλάτας 6:5) Κανείς άλλος δεν μπορεί να πάρει μια τέτοια απόφαση αντί για αυτήν. Και κανείς δεν θα πρέπει να προσπαθήσει να την πιέσει να επιστρέψει σε ένα βάναυσο σύζυγο όπου η υγεία της, η ζωή της και η πνευματικότητά της απειλούνται. Η εκλογή πρέπει να είναι δική της, βασισμένη στη δική της ελεύθερη βούληση, όχι να οφείλεται στο ότι οι άλλοι προσπαθούν να της επιβάλουν τη δική τους βούληση.—Βλέπε Φιλήμονα 14, ΜΝΚ.

Η Βία στο Σπίτι Τερματίζεται

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν μάθει ότι η βία στο σπίτι είναι χαρακτηριστικό όσων προείπε η Αγία Γραφή για αυτές τις έσχατες μέρες, στις οποίες πολλοί θα ήταν «βάναυσοι», χωρίς «καθόλου φυσική στοργή» και «άγριοι». (2 Τιμόθεον 3:2, 3, Η Νέα Αγγλική Βίβλος [The New English Bible]) Ο Θεός υπόσχεται ότι έπειτα από αυτές τις τελευταίες μέρες θα εγκαθιδρύσει έναν ειρηνικό νέο κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι «θέλουσι κατοικεί ασφαλώς και δεν θέλει υπάρχει ο εκφοβών».—Ιεζεκιήλ 34:28.

Σε αυτόν το θαυμάσιο νέο κόσμο, η βία στο σπίτι θα ανήκει για πάντα στο παρελθόν. «Οι πραείς . . . θέλουσι κληρονομήσει την γην· και θέλουσι κατατρυφά εν πολλή ειρήνη».—Ψαλμός 37:11.

Σας παροτρύνουμε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τις υποσχέσεις της Αγίας Γραφής για το μέλλον. Πράγματι, μπορείτε να αποκομίσετε οφέλη ακόμη και τώρα εφαρμόζοντας τις αρχές της Αγίας Γραφής στο οικογενειακό σας περιβάλλον.