ΜΠΑΚΑ

(μπακά) [εβρ., μπακά’].

Το φυτό που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αναμέτρηση του Δαβίδ με τους Φιλισταίους «στην κοιλάδα των Ρεφαΐμ». (2Σα 5:22-25· 1Χρ 14:13-16) Η μόνη άλλη αναφορά σε αυτό το φυτό γίνεται στο εδάφιο Ψαλμός 84:6: «Περνώντας μέσα από την κοιλάδα των θάμνων μπακά, τη μετατρέπουν σε πηγή». Εδώ μπορεί να εννοείται η ίδια «κοιλάδα των Ρεφαΐμ» στην οποία έλαβε χώρα η μάχη του Δαβίδ και η οποία πιστεύεται ότι βρίσκεται ΝΔ της Ιερουσαλήμ.

Η χρησιμοποιούμενη εβραϊκή λέξη προέρχεται από μια ρίζα που σημαίνει «κλαίω». (Παράβαλε Γε 21:16.) Επομένως φαίνεται ότι υποδηλώνει κάποιο φυτό, θάμνο ή δέντρο που εκκρίνει κόμμι υπό μορφή δακρύων ή ίσως γαλακτώδη χυμό. Ο προσδιορισμός αυτού του φυτού είναι αβέβαιος, η δε ονομασία «μπακά» αποτελεί απλώς μεταγραφή της εβραϊκής λέξης. Η ραβινική άποψη που συνδέει αυτό το φυτό με τη μουριά, ή αλλιώς συκαμινιά (όπως και μεταφράζεται στις KJ, ΒΑΜ, ΛΧ), στερείται προφανούς βάσης. Εφόσον τα βαλσαμοφόρα φυτά (από τα οποία υπάρχουν αρκετά στις διάφορες οικογένειες των δέντρων) εκκρίνουν κόμμι ή ρητίνη, πολλοί μελετητές έχουν υποστηρίξει ότι η λέξη μπακά αναφέρεται σε αυτά. Ορισμένοι βοτανολόγοι κλίνουν υπέρ ενός βαλσαμοφόρου δέντρου της οικογένειας Ιτεΐδες (τη λεύκη την ευφρατική [Populus euphratica]), κυρίως λόγω της ευκολίας με την οποία τα φύλλα αυτής της λεύκης κουνιούνται με το παραμικρό αεράκι θροΐζοντας. Ωστόσο, η Αγία Γραφή δεν διευκρινίζει πώς παραγόταν “ο ήχος του βηματισμού” (αν παραγόταν από τα φύλλα, από τα κλαδιά ή από κάποιο άλλο μέρος του φυτού) και υποδηλώνει μόνο ότι παραγόταν «στις κορυφές» των φυτών. Θα μπορούσε να είναι απλώς ένα θρόισμα που χρησίμευσε ως σύνθημα ή, όπως υποστηρίζουν μερικοί, ίσως ήταν ένας αρκετά έντονος θόρυβος σφοδρού ανέμου, ο οποίος κάλυπτε τον ήχο στρατού που βημάτιζε ή έμοιαζε με έναν τέτοιον ήχο.—2Σα 5:24· 1Χρ 14:15.