ΗΛΕΙ

(Ηλεί) [Ανεβασμένος].

Αρχιερέας του Ισραήλ, προφανώς απόγονος του τέταρτου στη σειρά κατονομαζόμενου γιου του Ααρών, του Ιθάμαρ. (Παράβαλε 2Σα 8:17· 1Βα 2:27· 1Χρ 24:3· Εξ 6:23.) Ως αρχιερέας, ο Ηλεί έκρινε τον Ισραήλ επί 40 χρόνια. Στις ημέρες του άρχισε ο Σαμουήλ να είναι προφήτης. (1Σα 4:18· 3:10-13, 19-21) Η εποχή του Ηλεί ήταν εποχή πνευματικής πείνας στον Ισραήλ, διότι «ο λόγος από τον Ιεχωβά είχε γίνει σπάνιος εκείνες τις ημέρες· δεν υπήρχε όραμα που να διαδίδεται».—1Σα 3:1.

Η πρώτη αναφορά στον Ηλεί υπάρχει στο 1ο κεφάλαιο του βιβλίου Πρώτο Σαμουήλ. Ο Ηλεί κάθεται έξω, κοντά στον παραστάτη της σκηνής της μαρτυρίας, και επιπλήττει τη δίκαιη Άννα την οποία θεωρεί μεθυσμένη, ενώ στην πραγματικότητα εκείνη κάνει μια παρατεταμένη προσευχή ενώπιον του Ιεχωβά, εκεί μπροστά στη σκηνή. Όταν η Άννα απαντάει ότι δεν είναι μεθυσμένη αλλά μίλησε από την αφθονία της ανησυχίας της και του παροξυσμού της, ο Ηλεί την κατευοδώνει με ειρήνη. Ο Ιεχωβά δίνει απάντηση στην προσευχή της Άννας και εκείνη γεννάει έναν γιο, τον οποίο ονομάζει Σαμουήλ. Μόλις τον απογαλακτίζει, τηρεί την ευχή της και τον φέρνει στη σκηνή για να υπηρετεί εκεί.—1Σα 1:9-18, 20, 24, 28· 2:11, 18.

Χαλαρός στη Διαπαιδαγώγηση των Γιων Του. Ως πατέρας και αρχιερέας στον Ισραήλ, ο Ηλεί εκδηλώνει χαλαρότητα στην εφαρμογή της διαπαιδαγώγησης του Ιεχωβά. Οι δύο γιοι του, ο Οφνεί και ο Φινεές, υπηρετούν ως ιερείς, αλλά είναι «άχρηστοι άνθρωποι», οι οποίοι ενδιαφέρονται μόνο για την ικανοποίηση της κοιλιάς τους και των ακάθαρτων σεξουαλικών επιθυμιών τους. Δεν αρκούνται στη μερίδα της θυσίας που προβλέπει για αυτούς ο νόμος του Θεού, και μάλιστα σερβίρονται πριν από τον Ιεχωβά βάζοντας έναν υπηρέτη να απαιτεί ωμό κρέας από το άτομο που προσφέρει τη θυσία προτού κάνουν το πάχος να βγάλει καπνό πάνω στο θυσιαστήριο. Οι άπληστοι και φιλήδονοι γιοι του Ηλεί χρησιμοποιούν τη θέση τους στη σκηνή της συνάντησης για να διαπράττουν φαυλότητες και κλοπές σε βάρος της αγνής λατρείας του Ιεχωβά. Ακόμη και όταν οι διεφθαρμένοι γιοι του έχουν ανήθικες σχέσεις με τις γυναίκες οι οποίες υπηρετούν στην είσοδο της σκηνής, ο Ηλεί δεν τους αποπέμπει από το αξίωμά τους, αλλά απλώς τους επιπλήττει ήπια. Ο Ηλεί τιμάει τους γιους του περισσότερο από τον Ιεχωβά.—1Σα 2:12-17, 22-25, 29.

Με την πάροδο του χρόνου, κάποιος προφήτης του Θεού έρχεται με ένα φοβερό άγγελμα προειδοποίησης: Η δύναμη και η επιρροή του οίκου του Ηλεί πρόκειται να εκκοπούν, έτσι ώστε δεν θα υπάρχει γέρος στον οίκο του. Οι διεφθαρμένοι γιοι του μέλλουν να πεθάνουν, και οι δύο σε μία ημέρα. (1Σα 2:27-36) Ο Ιεχωβά επιβεβαιώνει τη δυσμενή κρίση κατά του οίκου του Ηλεί, και μάλιστα μέσω ενός μικρού παιδιού, του Σαμουήλ. (1Σα 3:11-14) Ο Σαμουήλ φοβάται να μεταφέρει το άγγελμα, αλλά τελικά το κάνει αυτό κατόπιν έκκλησης του Ηλεί. Τότε ο Ηλεί το δέχεται ήρεμα, λέγοντας: «Ο Ιεχωβά είναι αυτός. Ας κάνει ό,τι φαίνεται καλό στα μάτια του».—1Σα 3:15-18.

Ο Ιεχωβά Κρίνει τον Οίκο Του. Η ανταπόδοση έρχεται σύμφωνα με το λόγο του Θεού. Ο Ισραήλ χάνει περίπου 4.000 άντρες σε μια μάχη με τους Φιλισταίους. Οι Ισραηλίτες αποφασίζουν να πάρουν την Κιβωτό από τη Σηλώ και να τη φέρουν στο στρατόπεδο, πιστεύοντας ότι αυτό θα τους παράσχει απελευθέρωση από τους εχθρούς τους. Αλλά οι Φιλισταίοι εντείνουν τις προσπάθειές τους στη μάχη. Τριάντα χιλιάδες Ισραηλίτες θανατώνονται. Η Κιβωτός πιάνεται. Ο Οφνεί και ο Φινεές, οι οποίοι είναι εκεί μαζί με την Κιβωτό, πεθαίνουν. Ένας άντρας από τον Βενιαμίν φεύγει βιαστικά από τις γραμμές της μάχης για να φέρει τα νέα στον Ηλεί. Τυφλός και αδύναμος, ο 98χρονος Ηλεί κάθεται σε ένα κάθισμα στην άκρη του δρόμου και η καρδιά του τρέμει για την Κιβωτό. Μόλις ακούει ότι πιάστηκε η Κιβωτός, ο Ηλεί πέφτει προς τα πίσω, σπάζει τον αυχένα του και πεθαίνει.—1Σα 4:2-18.

Η ανταπόδοση στον οίκο του Ηλεί συνεχίστηκε μέσω του Βασιλιά Σαούλ, ο οποίος διέταξε αμείλικτα να φονευτούν οι ιερείς της Νωβ, οι απόγονοι του Ηλεί που κατάγονταν από το γιο του Φινεές, τον Αχιτώβ. (1Σα 14:3· 22:11, 18) Μόνο ο Αβιάθαρ, ένας γιος του Αχιμέλεχ, γλίτωσε τη σφαγή και συνέχισε να υπηρετεί ως ιερέας στη διάρκεια της βασιλείας του Δαβίδ. (1Σα 22:20· 2Σα 19:11) Ωστόσο, ο Σολομών απομάκρυνε τον Αβιάθαρ από τη θέση του ιερέα επειδή είχε προσφέρει βοήθεια στον στασιαστικό συνωμότη Αδωνία. (1Βα 1:7· 2:26, 27) Με αυτόν τον τρόπο εκπληρώθηκε η κρίση του Ιεχωβά εναντίον του οίκου του Ηλεί και οι απόγονοί του εκδιώχθηκαν μια για πάντα από το αρχιερατικό αξίωμα.—1Σα 3:13, 14.