«Ο Λόγος ο Σος Αλήθεια Εστί»
‘Το Πνεύμα Επιστρέφει εις τον Θεόν’
ΣΧΕΤΙΚΑ με τον θάνατο του ανθρώπου, ο Εκκλησιαστής στο δωδέκατο κεφάλαιο, εδάφιο 7, δηλώνει: «Και επιστρέψη το χώμα εις την γην, καθώς ήτο, και το πνεύμα επιστρέψη εις τον Θεόν, όστις έδωκεν αυτό.» Τι είναι το πνεύμα; Έχει προσωπικότητα; Πώς επιστρέφει στον Θεό;
Εφ’ όσον ο θάνατος συνδέεται με την επιστροφή του πνεύματος (Εβραϊστί ρούαχ) στον Θεό, η ζωή του ανθρώπου εξαρτάται προφανώς από το πνεύμα. Αυτό επιβεβαιώνεται από άλλα επίσης εδάφια των Αγίων Γραφών. Ο Ψαλμός 104:29 λέγει: «Αποστρέφεις το πρόσωπόν σου, ταράττονται· Σηκόνεις την πνοήν αυτών, αποθνήσκουσι, και εις το χώμα αυτών επιστρέφουσιν.» Και ο μαθητής Ιάκωβος έγραψε: «Το σώμα χωρίς πνεύματος είναι νεκρόν.» (Ιακ. 2:26) Το πνεύμα επομένως είναι εκείνο που ζωογονεί το σώμα, δηλαδή, είναι η αόρατη δύναμις της ζωής.
Αλλά σημειώστε αυτό: Το πνεύμα ή δύναμις της ζωής είναι ενεργό, όχι μόνο στον άνθρωπο, αλλά και στα ζώα επίσης. Σχετικά με την καταστροφή της ζωής των ανθρώπων και των ζώων στον παγγήινο κατακλυσμό των ημερών του Νώε, το εδάφιο Γένεσις 7:22 αναφέρει: «Εκ πάντων των όντων επί της ξηράς, πάντα όσα είχον πνοήν (ρούαχ, πνεύμα) ζωής εις τους μυκτήρας αυτών, απέθανον.» Το εδάφιο Εκκλησιαστής 3:19 τονίζει την ίδια αλήθεια: «Διότι το συνάντημα των υιών των ανθρώπων είναι και το συνάντημα του κτήνους· και εν συνάντημα είναι εις αυτούς· καθώς αποθνήσκει τούτο, ούτως αποθνήσκει και εκείνος· και η αυτή πνοή [πνεύμα, ΜΝΚ] είναι εις πάντας· και ο άνθρωπος δεν υπερτερεί κατ’ ουδέν το κτήνος.» Έτσι λοιπόν, ο Λόγος του Θεού δείχνει ότι ο άνθρωπος δεν είναι ανώτερος από τα ζώα όσον αφορά το πνεύμα ή τη δύναμι της ζωής. Το ίδιο αόρατο πνεύμα είναι κοινό και στους δύο. Έτσι το πνεύμα δεν μπορεί να έχη προσωπικότητα, αλλά πρέπει να είναι μια απρόσωπη δύναμις.
Το αόρατο πνεύμα ή δύναμις της ζωής που είναι ενεργό και στον άνθρωπο και στα ζώα, θα μπορούσε να παραβληθή με τον ηλεκτρισμό, ο οποίος είναι επίσης μια αόρατη δύναμις. Ο ηλεκτρισμός χρησιμοποιείται για την λειτουργία μηχανών διαφόρων τύπων και εφαρμογών. Στις θερμάστρες για να παραχθή ζέστη, στους ανεμιστήρες για να παραχθή αέρας, στις υπολογιστικές μηχανές για να λύουν προβλήματα και στις συσκευές τηλεοράσεως για να αναμεταδίδουν εικόνες, φωνές και άλλους ήχους. Η ίδια αόρατη δύναμις που παράγει ήχο σε μια συσκευή, μπορεί να παράγη ζέστη σε κάποια άλλη. Το ηλεκτρικό ρεύμα, εν τούτοις, ποτέ δεν παίρνει τα χαρακτηριστικά των μηχανών ή των ηλεκτρικών συσκευών στις οποίες λειτουργεί ή είναι ενεργό.
Κατά τον ίδιο τρόπο, το πνεύμα ή η ενεργός δύναμις που καθιστά έναν άνθρωπο ικανό να εκτελή τις λειτουργίες της ζωής δεν διαφέρει κατ’ ουδένα τρόπο από το πνεύμα που καθιστά τα ζώα ικανά να εκτελούν τις λειτουργίες της ζωής. Όταν το πνεύμα εγκαταλείπη το σώμα του ανθρώπου στον θάνατο, δεν διατηρεί κανένα από τα χαρακτηριστικά των κυττάρων. Επί παραδείγματι, στην περίπτωσι των κυττάρων του εγκεφάλου, το πνεύμα δεν διακρατεί την αποθηκευμένη πληροφορία που βρίσκεται σ’ αυτόν, ούτε συνεχίζει να σκέπτεται εφ’ όσον έχει απομακρυνθή από αυτά τα κύτταρα. Η Γραφή μάς λέγει: «Το πνεύμα αυτού εξέρχεται· αυτός επιστρέφει εις την γην αυτού· εν εκείνη τη ημέρα οι διαλογισμοί αυτού αφανίζονται.» (Ψαλμ. 146:4) «Εάν [ο Παντοδύναμος] βάλη την καρδίαν αυτού επί τον άνθρωπον, θέλει σύρει εις εαυτόν το πνεύμα αυτού και την πνοήν αυτού· πάσα σαρξ θέλει εκπνεύσει ομού, και ο άνθρωπος θέλει επιστρέψει εις το χώμα.»—Ιώβ 34:14, 15.
Το γεγονός ότι το πνεύμα ή η ενεργός δύναμις είναι απρόσωπη αποδεικνύεται στην περίπτωσι των ανθρώπων που αναστήθηκαν από τους νεκρούς. Πουθενά δεν διαβάζομε ότι θυμούνταν μια συνειδητή ύπαρξι στην διάρκεια του θανάτου των. Ο Λάζαρος, ο οποίος ήταν νεκρός τέσσερις ημέρες, δεν είπε τίποτε για κάποια συνειδητή ύπαρξι.
Χωρίς αμφιβολία, αν είχε δοκιμάσει και το παραμικρό είδος συνειδητής υπάρξεως, θα μιλούσε γι’ αυτήν, εφ’ όσον θα παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον για τους άλλους η αποκάλυψις μιας οπωσδήποτε αγνώστου πληροφορίας.
Δεν μπορούμε να παραβλέψωμε το γεγονός ότι αυτό το νεκρό τώρα πρόσωπο δεν ήταν ποτέ προηγουμένως στον ουρανό με τον Θεό, κατά συνέπεια δεν μπορεί να είναι η προσωπικότης (χωρίς το σώμα) που ‘επιστρέφει εις τον Θεόν.’ Μόνον ο Ιησούς Χριστός είχε προανθρώπινη ύπαρξι στους ουρανούς. Σε μια περίπτωσι είπε: «Και ουδείς ανέβη εις τον ουρανόν ειμή ο καταβάς εκ του ουρανού, ο Υιός του ανθρώπου.» (Ιωάν. 3:13) Ο Ιησούς δεν θα είχε κάμει αυτή τη δήλωσι αν το πνεύμα εκείνων που είχαν πεθάνει προ της ελεύσεώς του στη γη, διαιώνιζε την προσωπικότητά των στον ουρανό. Έτσι ακόμη και ο Υιός του Θεού παρέσχε μαρτυρία για το γεγονός ότι το πνεύμα είναι μια απρόσωπος δύναμις της ζωής.
Αλλά μήπως το απρόσωπο πνεύμα ή δύναμις της ζωής επιστρέφει σ’ αυτή την παρουσία του Θεού στους ουρανούς; Όχι. Αυτό συμβαίνει διότι εμείς οι άνθρωποι δεν ελάβαμε αυτή την ενεργό δύναμι από τον Θεό με άμεσο τρόπο. Μας την διεβίβασαν οι γονείς μας μέσω της συλλήψεως. Εφ’ όσον το πνεύμα ή η ενεργός δύναμις δεν έχει έλθει απ’ ευθείας από την παρουσία του Θεού, δεν θα μπορούσε να «επιστρέψη» σ’ ένα τόπο στον οποίο δεν είχε υπάρξει ποτέ προηγουμένως.
Εξ άλλου, ο τρόπος με τον οποίον χρησιμοποιείται η λέξις «επιστρέψη» στην Αγία Γραφή δεν απαιτεί μια πραγματική μετακίνησι από τον ένα τόπο στον άλλο. Επί παραδείγματι, το εδάφιον 2 Χρονικών 30:6 λέγει: «Υιοί Ισραήλ επιστρέψατε προς Ιεχωβά τον Θεόν του Αβραάμ, Ισαάκ και Ισραήλ· και αυτός θέλει επιστρέψει εις τους εναπολειφθέντας από σας.» Η ‘επιστροφή’ του Ισραήλ στον Ιεχωβά εσήμαινε μια πλήρη μεταστροφή από τη λανθασμένη οδό, και συμμόρφωσι εκ νέου με την οδό του Ιεχωβά. Και η ‘επιστροφή’ του Ιεχωβά εσήμαινε ότι θα έστρεφε την προσοχή του με εύνοια στον λαό του για μια ακόμη φορά. Και στις δύο περιπτώσεις η επιστροφή ήταν ουσιαστικά ένα είδος συμπεριφοράς, όχι μια κατά γράμμα μετακίνησις από μια τοποθεσία σε κάποια άλλη.
Μια σύγχρονη εξεικόνισις θα ήταν η μεταφορά μιας επιχειρήσεως ή μιας περιουσίας από τον έλεγχο ενός προσώπου σε κάποιο άλλο. Επί παραδείγματι, σε κάποια χώρα η διεύθυνσις των σιδηροδρόμων θα ήταν δυνατόν να αλλάξη από ιδιωτική επιχείρησι σε κρατική. Όταν συμβαίνη μια τέτοιου είδους τροποποίησις, ο μηχανικός εξοπλισμός των σιδηροδρόμων παραμένει στη θέσι του, άλλα η διεύθυνσις αλλάζει χέρια.
Ομοίως, στην περίπτωσι του πνεύματος ή της ενεργού δυνάμεως, δεν συμβαίνει καμμιά πραγματική μετακίνησις από τη γη στο ουράνιο βασίλειο. Αλλ’ η παραχώρησις του δικαιώματος της ζωής που απήλαυσε ως νοήμον πλάσμα κάποτε ο νεκρός, τώρα επανέρχεται στον Θεό. Εκείνο που χρειάζεται ο άνθρωπος για να ζωογονηθή, δηλαδή το πνεύμα ή η ενεργός δύναμις, είναι στα χέρια του Θεού. Έχει επιστρέψει σ’ αυτόν, διότι δεν βρίσκεται πια στην κατοχή του αποθανόντος. Ο Θεός αποφασίζει αν το πνεύμα θ’ αποκατασταθή σ’ αυτό το άτομο μέσω αναστάσεως.
Το γεγονός ότι στην περίπτωσι κάποιου του οποίου το πνεύμα ‘επιστρέφει’ στον Θεό, η μελλοντική προοπτική του για ζωή εναπόκειται ολοκληρωτικά στον Δημιουργό, εξηγεί επίσης τα λόγια του Ψαλμού 31:5. «Εις τας χείρας σου παραδίδω το πνεύμα μου.» Το άτομο που εκφράζεται μ’ αυτό τον τρόπο παρακαλεί τον Θεό να φυλάξη αυτό το πνεύμα ή την ενεργό δύναμι ενόσω το άτομο θα κοιμάται στον θάνατο. (Ιώβ 14:13-15) Θέτει την ελπίδα του στον Θεό για μια μελλοντική αποκατάστασι αυτής της ενεργού δυνάμεως σ’ αυτόν μέσω αναστάσεως.
Η μαρτυρία της Βίβλου για την κατάστασι και την ελπίδα των νεκρών αποκαλύπτεται μ’ αυτόν τον τρόπο αρμονική. «Διότι οι ζώντες γνωρίζουσιν ότι θέλουσιν αποθάνει· αλλ’ οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν· ουδέ έχουσι πλέον απόλαυση· επειδή το μνημόσυνον αυτών ελησμονήθη.» (Εκκλ. 9:5) Το γεγονός εν τούτοις, ότι το ‘πνεύμα επιστρέφει στον Θεό’ δείχνει ότι ο Θεός είναι η μόνη Πηγή και Δοτήρ της ζωής, ο οποίος μπορεί επίσης και να ξαναδώση τη ζωή. Αν το άτομο έζησε κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μην απορριφθή από τον Θεό, η δύναμις της ζωής θα επαναφερθή σ’ αυτόν μέσω του Χριστού· θα αναστηθή από τους νεκρούς.