Η Επί του Όρους Ομιλία—«Μη Κρίνετε»

Ο ΙΗΣΟΥΣ, μετά τη συμβουλή που έδωσε σχετικά με την ανάγκη να επιζητούν οι Χριστιανοί τη βασιλεία του Θεού πρώτα, συμβούλευσε τους ακροατάς του να αποφεύγουν μια πολύ επιβλαβή συνήθεια. Είπε τα εξής: «Μη κρίνετε, δια να μη κριθήτε.» (Ματθ. 7:1) Σύμφωνα με τον Λουκά, ο Ιησούς προσέθεσε: «Μη καταδικάζετε, και δεν θέλετε καταδικασθή· συγχωρείτε, και θέλετε συγχωρηθή· δίδετε, και θέλει δοθή εις εσάς· μέτρον καλόν, πεπιεσμένον και συγκεκαθισμένον και υπερεκχυνόμενον θέλουσι δώσει εις τον κόλπον σας.»—Λουκ. 6:37, 38.

Στη διάρκεια του πρώτου αιώνος μ.Χ., οι Φαρισαίοι είχαν την τάσι να κρίνουν τους άλλους σκληρά σύμφωνα με τις ψευδείς αρχές μη Βιβλικών παραδόσεων. Οποιοσδήποτε από τους ακροατάς του Ιησού είχε αυτή τη συνήθεια, έπρεπε να τη διακόψη. Αντί να βρίσκουν διαρκώς λάθη στους άλλους, έπρεπε να ‘συγχωρούν,’ δηλαδή, να παραβλέπουν τα ελαττώματα των συνανθρώπων τους. (Παράβαλε με Λουκάν 6:37.) Ενεργώντας έτσι, θα έκαναν και τους άλλους ν’ ανταποκριθούν με το ίδιο πνεύμα συγχωρητικότητος.

Οι μαθητές του Ιησού, εκτός του ότι έπρεπε να συγχωρούν τους άλλους και να τους συμπεριφέρονται με έλεος, έπρεπε να ‘δίδουν.’ Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να λάβουν οι μαθητές «μέτρον καλόν, πεπιεσμένον και συγκεκαθισμένον και υπερεκχυνόμενον.» Σύμφωνα με το βιβλίο Μελέτες Λέξεων στην Καινή Διαθήκη, η λέξις «κόλπος» κατά γράμμα σημαίνει στήθος, κόρφος, και υπονοεί «τη μαζεμένη πτυχή του ευρύχωρου άνω ενδύματος, δεμένο μαζί με τη ζώνη, και σχηματίζοντας έτσι μια μικρή σακκούλα. Στις αγορές της Ανατολής, μπορεί να δη κανείς ακόμη και σήμερα τους πωλητάς να ρίχνουν τα περιεχόμενα ενός μέτρου μέσα στον κόλπο του αγοραστού.» (Παράβαλε με Ρουθ 3:15· Ησαΐαν 65:7· Ιερεμίαν 32:18.) Όσο πιο πολύ γενναιόδωρο είναι το άτομο, τόσο πιο πολύ ενθαρρύνει τους άλλους να ανταποκριθούν με ευγένεια.

Ο Ιησούς, τονίζοντας μια σπουδαία γενική αρχή, δήλωσε: «Διότι με οποίαν κρίσιν κρίνετε θέλετε κριθή, και με οποίον μέτρον [τρόπος συμπεριφοράς προς τους ανθρώπους] μετρείτε θέλει αντιμετρηθή εις εσάς.» (Ματθ. 7:2) Ως προς τη συμπεριφορά τους προς τους άλλους, οι άνθρωποι ‘θερίζουν ό,τι σπείρουν,’ όπως θα λέγαμε. Αυτό θα αποδειχθή αληθινό, όχι μόνο σε ό,τι θερίζουν από ανθρώπινες σχέσεις, αλλά, το πιο σπουδαίο σε ό,τι θερίζουν από τον Θεό.—Βλέπε Ματθαίον 5:7· 6:14, 15.

Ο Ιησούς, για να τονίση τον κίνδυνο μιμήσεως των υπερκριτικών Φαρισαίων, έδωσε ένα διπλό παράδειγμα: «Μήπως δύναται τυφλός να οδηγή τυφλόν; δεν θέλουσι πέσει αμφότεροι εις βόθρον; Δεν είναι μαθητής ανώτερος του διδασκάλου αυτού· πας δε τετελειοποιημένος θέλει είσθαι ως ο διδάσκαλος αυτού.»—Λουκ. 6:39, 40.

Θα ήταν γελοίο ένα κατά γράμμα τυφλό άτομο να προσπαθή να οδηγήση κάποιον άλλο τυφλό σε μια περιοχή που δεν γνωρίζει. Αν υπήρχε κάποιος λάκκος καθ’ οδόν, οπωσδήποτε θα έπεφταν και οι δύο μέσα. Όταν επρόκειτο να κρίνουν τους συνανθρώπους των, οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες ήσαν μεταφορικώς ‘τυφλοί.’ (Παράβαλε με Ματθαίον 15:14· 23:16, 24.) Αρνήθηκαν να δουν τις καλές ιδιότητες στον ταπεινό κοινό λαό. Σε μια περίπτωσι οι Ιουδαίοι ανεφώνησαν: «Ο όχλος ούτος, όστις δεν γνωρίζει τον νόμον, είναι επικατάρατοι.» (Ιωάν. 7:49) Όποιος μιμείται μια τέτοια καταδικαστική στάσι οδηγείται σε επικίνδυνους λάκκους.

Επίσης, όπως ένας «μαθητής» ο οποίος αφομοιώνει τις σκέψεις του διδασκάλου του γίνεται «ως ο διδάσκαλος αυτού,» έτσι και όλοι που εμιμούντο τους Φαρισαίους εγίνοντο σαν και αυτούς—χωρίς την εύνοια του Θεού και με κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους. Έτσι, ο Ιησούς είπε σε μια άλλη περίπτωσι τα εξής:

«Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί, διότι κλείετε την βασιλείαν των ουρανών έμπροσθεν των ανθρώπων· επειδή σεις δεν εισέρχεσθε ουδέ τους εισερχόμενους αφήνετε να εισέλθωσιν. Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί, διότι περιέρχεσθε την θάλασσαν και την ξηράν δια να κάμητε ένα προσήλυτον, και όταν γείνη, κάμνετε αυτόν υιόν της γεέννης [της αιωνίου καταστροφής] διπλότερον υμών.»—Ματθ. 23:13-15.

Ο Ιησούς, τονίζοντας πόσο ανόητο είναι να είναι κανείς υπέρ-κριτικός, υπέβαλε το εξής ερώτημα: «Και δια τι βλέπεις το ξυλάριον το εν τω οφθαλμώ του αδελφού σου, την δε δοκόν την εν τω οφθαλμώ σου δεν παρατηρείς; Η πώς θέλεις ειπεί προς τον αδελφόν σου, Άφες να εκβάλω το ξυλάριον από του οφθαλμού σου, ενώ η δοκός είναι εν τω οφθαλμώ σου;»—Ματθ. 7:3, 4· παράβαλε με Λουκάν 6:41, 42α.

Ο Ιησούς δεν μιλούσε απλώς για άτομα τα οποία πρόσεχαν τα σφάλματα των άλλων ενώ οι ίδιοι είχαν μεγαλύτερα σφάλματα, μολονότι αυτή είναι μια κοινή ανθρώπινη αδυναμία. Αντιθέτως, ανεφέρετο σε κάποιον ο οποίος έβλεπε ένα μικρό μειονέκτημα στον ‘οφθαλμό’ του αδελφού του. Το επικριτικό άτομο θα ισχυρίζετο ότι ο αδελφός του είχε εσφαλμένες ιδιότητες ηθικής αντιλήψεως και κρίσεως. Ακόμη κι αν το σφάλμα ήταν μικρό, σαν «ξυλάριον,» μια σχίζα ξύλου ή ένα κόκκο σκόνης, το επικριτικό άτομο θα το έκανε μεγάλο ζήτημα και υποκριτικά θα προσεφέρετο να ‘εκβάλη το ξυλάριον,’ δηλαδή, να βοηθήση το άτομο να δη τα ζητήματα πιο καθαρά, πράγμα που θα τον καθιστούσε ικανό να κάνη πιο ευχάριστες κρίσεις.

Οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες είχαν ιδιαίτερα την τάσι να επικρίνουν την κρίσι των άλλων. Παραδείγματος χάριν, όταν ένα άτομο το οποίο ο Ιησούς θεράπευσε από τυφλότητα εκ γενετής, δήλωσε ότι ο Ιησούς πρέπει να είχε προέλθει από τον Θεό, οι Φαρισαίοι απεκρίθησαν: «Συ εγεννήθης όλος εν αμαρτίαις, και συ διδάσκεις ημάς;» (Ιωάν. 9:34) Ωστόσο, όταν επρόκειτο να καθαρίσουν την πνευματική τους όρασι και την ικανότητα να κρίνουν, οι Φαρισαίοι είχαν, σαν να λέγαμε, «δοκόν» στον οφθαλμό τους. Ήσαν τελείως τυφλοί.

Έτσι, ο Ιησούς, εξήγησε: «Υποκριτά, έκβαλε πρώτον την δοκόν εκ του οφθαλμού σου, και τότε θέλεις ιδεί καθαρώς δια να εκβάλης το ξυλάριον εκ του οφθαλμού του αδελφού σου.»—Ματθ. 7:5. Λουκ. 6:42β.

Μήπως αυτό εσήμαινε ότι οι μαθητές του Ιησού δεν έπρεπε να χρησιμοποιούν καθόλου διάκρισι σε σχέσι με άλλα άτομα; Όχι, διότι ο Ιησούς κατόπιν είπε: «Μη δώσητε το άγιον εις τους κύνας μηδέ ρίψητε τους μαργαρίτας σας έμπροσθεν των χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αυτούς με τους πόδας αυτών και στραφέντες σας διασχίσωσιν.»—Ματθ. 7:6.

Σύμφωνα με τον Μωσαϊκό νόμο, οι κύνες και οι χοίροι ήσαν ακάθαρτοι. (Λευιτ. 11:7, 27) Επετρέπετο να ρίξη κανείς στους κύνες σάρκα από ένα ζώο που το είχε ξεσχίσει κάποιο άγριο θηρίο. (Έξοδ. 22:31) Αλλά η Ιουδαϊκή παράδοσις απηγόρευε να δίνουν στους κύνες ‘αγία’ σάρκα, δηλαδή, κρέας από ζώα που είχαν θυσιασθή. Το Μισνά δηλώνει: «Προσφορές-ζώων [στα Εβραϊκά, κοντασίμ: «άγια πράγματα»] δεν έπρεπε να δίδωνται ως τροφή στους κύνες.» Το να πετάξη κανείς πραγματικά μαργαριτάρια «έμπροσθεν των χοίρων» θα ήταν κάτι πολύ ακατάλληλο. Πιθανώς ο χοίρος θα τα εξελάμβανε σαν μπιζέλια, βελανίδια ή άλλα είδη στο διαιτολόγιό του. Οι χοίροι, όταν θα διαπίστωναν ότι τα πράγματα αυτά δεν ήταν φαγώσιμα, θα τα πατούσαν με τα πόδια τους και, επειδή θα είχαν οργισθή, μπορεί να προκαλούσαν βλάβη σε εκείνον που τους έρριξε τα μαργαριτάρια.

Με μια αλληγορική έννοια, «το άγιον» και οι ‘μαργαρίτες’ αναφέρονται σε πολύτιμες Γραφικές αλήθειες σχετικά με τη Μεσσιανική βασιλεία του Θεού. Οι μαθητές του Ιησού έπρεπε να συμμερισθούν αυτές τις αλήθειες με όλους. (Ματθ. 24:14· 28:19, 20) Αλλ’ αν τα άτομα απεδεικνύοντο ότι δεν είχαν εκτίμησι για τα πνευματικά πράγματα, όπως οι κύνες ή οι χοίροι, οι Χριστιανοί έπρεπε να ψάξουν να βρουν πιο ευήκοα ώτα.—Βλέπε Ματθαίον 10:14· Λουκάν 9:5· 10:11· Πράξεις 13:45, 46· 18:6.