Μελέτη 15

Να Αγγίζετε την Καρδιά των Ακροατών Σας

1-4. Γιατί έχει σημασία η καρδιά για εμάς τους διακόνους;

¹ Ο απόστολος Παύλος δεν έπαυε να προσεύχεται στον Ιεχωβά ‘να φωτιστούν οι οφθαλμοί της καρδίας’ εκείνων στους οποίους είχε κηρύξει τα καλά νέα. (Εφεσ. 1:16-18, Κείμενο) Σημειώστε ότι εδώ ο Παύλος μίλησε για φωτισμό της καρδιάς και όχι της διάνοιας. Τι εννοούσε; Για να είμαστε αποτελεσματικοί ομιλητές και δάσκαλοι, χρειάζεται να κατανοήσουμε αυτό το ζήτημα.

² Μέσω του Παύλου το πνεύμα του Ιεχωβά αποκάλυπτε εκείνο ακριβώς που είχε πει και μέσω άλλων όσιων δούλων του μεγάλου Σταθμιστή των καρδιών. (Παρ. 21:2) Για παράδειγμα, ο ηλικιωμένος Βασιλιάς Δαβίδ έδωσε την εξής φρόνιμη συμβουλή στο διάδοχό του: ‘Υιέ μου, γνώρισον τον Θεόν του πατρός σου και δούλευε αυτόν εν καρδία τελεία και εν ψυχή θελούση· διότι ο Ιεχωβά εξετάζει πάσας τας καρδίας και εξεύρει πάντας τους λογισμούς των διανοιών· εάν εκζητής αυτόν, θέλει ευρίσκεσθαι υπό σου· εάν όμως εγκαταλίπης αυτόν, θέλει σε απορρίψει δια παντός’. (1 Χρον. 28:9) Αυτό που ευχαριστεί τον Δημιουργό είναι η γνήσια λατρεία η οποία βγαίνει μέσα από την καρδιά.

³ Ο Μεγαλύτερος Δαβίδ, ο Ιησούς Χριστός, έδωσε μια παρόμοια σοφή συμβουλή όταν δίδαξε: ‘Θέλεις αγαπά Ιεχωβά τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου, και εξ όλης της ψυχής σου, και εξ όλης της διανοίας σου, και εξ όλης της δυνάμεώς σου’. (Μάρκ. 12:28-30) Όσον αφορά το αν ο Θεός θα ευαρεστηθεί από κάποιο πλάσμα, εκείνο που έχει πρωταρχική σημασία είναι το τι βρίσκεται στην καρδιά αυτού του πλάσματος. Αφού το κατανοούμε αυτό, αντιλαμβανόμαστε ακόμα πιο έντονα τα λόγια του εδαφίου Παροιμίαι 4:23: «Μετά πάσης φυλάξεως φύλαττε την καρδίαν σου· διότι εκ ταύτης προέρχονται αι εκβάσεις της ζωής».

⁴ Το ζήτημα του πώς να αγγίζει και να διδάσκει κανείς την καρδιά κάθε ακροατή πρέπει να ενδιαφέρει όλους όσους κηρύττουν και διδάσκουν τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού. Ενδιαφέρει το Χριστιανό γονέα όταν διδάσκει τα παιδιά του, καθώς και τον κάθε διάκονο που διεξάγει οικιακή Γραφική μελέτη με άτομα που ακούν τα καλά νέα. Πρέπει να το σκέφτονται σοβαρά οι αδελφοί που διδάσκουν από το βήμα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις προσπαθούμε να μεταδώσουμε το πολύτιμο άγγελμα της αλήθειας στη διάνοια των άλλων. Αλλά πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε και κάτι παραπάνω απ’ αυτό. Θέλουμε να αγγίξουμε καρδιές. Θέλουμε να υποκινήσουμε τους άλλους να ‘δώσουν την καρδιά τους’ στον μεγάλο ουράνιο Πατέρα.—Παρ. 23:26.

5, 6. Γιατί πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε περισσότερα από το να μεταδίδουμε απλώς γνώσεις στη διάνοια των άλλων;

⁵ Διάκριση μεταξύ διάνοιας και καρδιάς. Ο ικανός δάσκαλος των καλών νέων μπορεί να μεταδώσει γνώσεις στη διάνοια των ακροατών. Σύντομα ο σπουδαστής ή ο ακροατής είναι σε θέση να επαναλάβει και να εξηγήσει ο ίδιος αυτό που έμαθε. Το έχει κατανοήσει και έχει εντυπωθεί στη διάνοιά του. Αλλά γεννιούνται τα ερωτήματα: Τι πρόκειται να κάνει σχετικά μ’ αυτές; Μήπως το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η απόκτηση γνώσεων ή πρόκειται οι γνώσεις αυτές να τον υποκινήσουν σε έργα;

⁶ Σ’ αυτό το σημείο υπεισέρχεται η καρδιά, γιατί στην Αγία Γραφή η καρδιά συνδέεται με τα κίνητρα. Ο αληθινός λάτρης του Θεού μπορεί να πει, όπως ο θεόπνευστος Βιβλικός συγγραφέας: «Εν τη καρδία μου εφύλαξα τα λόγια σου, δια να μη αμαρτάνω εις σε». (Ψαλμ. 119:11) Ένα άτομο μπορεί να βάλει στη διάνοιά του έξοχη γνώση για τους σκοπούς του Θεού, μπορεί να συλλάβει πολλές θαυμάσιες αρχές της Αγίας Γραφής, και εντούτοις η καρδιά του να μην τον ωθεί να εφαρμόσει αυτές τις αρχές και αυτή τη γνώση στη δική του πορεία ζωής. Πολλοί άνθρωποι έχουν ακούσει τις αναζωογονητικές αλήθειες του Λόγου του Θεού, αλλά όσο για να τις εφαρμόσουν στη ζωή τους ή για να δώσουν αυτή την ευκαιρία και σε άλλους—η καρδιά τους δεν τους ωθεί να κάνουν τέτοιες ζωοσωτήριες ενέργειες.

7, 8. Δείξτε τη διαφορά μεταξύ διάνοιας και καρδιάς.

⁷ Η διάνοια δεν μπορεί παρά να δέχεται και να αφομοιώνει πληροφορίες. Είναι η έδρα της νόησης, το κέντρο επεξεργασίας της γνώσης. Συγκεντρώνει πληροφορίες και με τη βοήθεια της λογικής καταλήγει σε ορισμένα συμπεράσματα. Μάλιστα οι Γραφές δείχνουν ότι, με κάποιον εκπληκτικό τρόπο, η διάνοια συνδέεται άμεσα με την καρδιά. Η καρδιά παίζει ζωτικό ρόλο, γιατί μ’ αυτήν συνδέονται τα αισθήματα και τα κίνητρα. Η κατεύθυνση που δίνει η καρδιά σε ολόκληρη την πορεία της ζωής ενός ανθρώπου γίνεται εμφανής σε όσους τον παρατηρούν. Αυτοί διαπιστώνουν τελικά τι είναι στην πραγματικότητα ο άνθρωπος αυτός μέσα του. Αλλά ο Ιεχωβά γνωρίζει πάντοτε ‘τον κρυμμένο άνθρωπο της καρδιάς’.—1 Πέτρ. 3:3, 4.

⁸ Μερικές φορές η καρδιά απορρίπτει τα συμπεράσματα της διάνοιας και προωθεί κίνητρα που ευνοούν και εξυψώνουν τα συναισθήματα ή τις επιθυμίες πάνω από τους λογικούς συλλογισμούς. Το άτομο δεν πρέπει μόνο να γνωρίζει με τη διάνοιά του τι είναι ορθό στα μάτια του Ιεχωβά, αλλά πρέπει και να έχει στην καρδιά του την επιθυμία να ακολουθήσει αυτή την πορεία ενέργειας. Αυτή η ικανότητα της καρδιάς, να διαλέγει ανάμεσα στις πορείες ενέργειας που της προσφέρονται και να προσηλώνεται σε μια απ’ αυτές, εξηγεί το γιατί λέει η Αγία Γραφή ότι η καρδιά του ανθρώπου κάνει ‘σχέδια’ και ‘σκέφτεται τις [προσηλώνει τη διάνοιά του στις] οδούς του’. (Παρ. 19:21, ΜΝΚ· 16:9, ΜΝΚ) Οι άνθρωποι, εκτός κι αν εξαναγκαστούν λίγο ή πολύ από τις περιστάσεις να ενεργήσουν διαφορετικά, θα ακολουθήσουν την πορεία ενέργειας που αρέσει στην καρδιά τους. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ηθικά και πνευματικά ζητήματα.—Ματθ. 5:28.

9, 10. Τι θα μας βοηθήσει να αγγίξουμε την καρδιά ενός σπουδαστή;

⁹ Πώς να αγγίζετε την καρδιά. Πώς μπορεί, λοιπόν, ο Χριστιανός δάσκαλος να αγγίξει την καρδιά των ανθρώπων; Ένας τρόπος είναι να παρακινείτε τους σπουδαστές να συλλογίζονται με εκτίμηση τα πράγματα που μαθαίνουν. Θυμηθείτε τι αναφέρεται για τη Μαρία, τη σαρκική μητέρα του Ιησού, ότι «εφύλαττε πάντας τους λόγους τούτους εν τη καρδία αυτής». (Λουκ. 2:51) Η αφήγηση δεν λέει «εν τη μνήμη αυτής», μολονότι κι αυτή έπαιζε κάποιο ρόλο. Αυτά τα λόγια τα φύλαγε στην καρδιά της, την έδρα των αισθημάτων και των κινήτρων, και γι’ αυτό έγινε αργότερα πιστή Χριστιανή. Προκειμένου να βοηθήσετε σήμερα τους σπουδαστές σας να βάλουν την αλήθεια στην καρδιά τους, διαθέστε αρκετό χρόνο για να αναπτύξετε τα βασικά σημεία με ικανοποιητικό τρόπο. Μην προσπαθείτε να καλύψετε υπερβολικά πολλή ύλη.

¹⁰ Οι ερωτήσεις είναι πολύ χρήσιμες για να κρίνετε αν ριζώνουν πράγματι στην καρδιά των σπουδαστών σας οι Γραφικές αλήθειες που εξετάζετε. Αφού συζητήσετε κάποια καινούρια αλήθεια μπορείτε να ρωτήσετε: «Πώς το βλέπεις τώρα αυτό το ζήτημα; Το πιστεύεις εσύ αυτό;» Εξασκηθείτε στο να το κάνετε αυτό όταν εκφωνείτε ομιλίες σπουδαστή. Μόνο όταν διαπιστώσουμε τι υπάρχει στην καρδιά ενός ανθρώπου μπορούμε να τον βοηθήσουμε να προοδεύσει στην υπηρεσία του Ιεχωβά.

11. Πώς μπορούμε να τονίσουμε στο σπουδαστή τη σημασία που έχει η σχέση ενός ατόμου με τον Ιεχωβά;

¹¹ Για να εντυπωθεί ο Λόγος του Θεού στην καρδιά των σπουδαστών που διδάσκετε, είναι ανάγκη να τους βοηθάτε να σκέφτονται με βάση τη σχέση τους με τον Ιεχωβά. Και ποιος καλύτερος τρόπος υπάρχει για να καλλιεργήσετε αυτή την ιδιότητα από το να επιμελείστε διορισμούς στη σχολή διακονίας; Να ενθαρρύνετε εκείνους που διδάσκετε να εμπιστεύονται με όλη τους την καρδιά στον Ιεχωβά, επειδή τον αγαπάνε και επειδή εκείνος μας αγαπάει. Με εύστοχες ερωτήσεις να κατευθύνετε την προσοχή τους στο γεγονός ότι όσα μαθαίνουν από την Αγία Γραφή προέρχονται από τον στοργικό Δημιουργό μας, τον Ιεχωβά, ο οποίος ‘είναι πολυεύσπλαγχνος και οικτίρμων’. (Ιακ. 5:11) Κάθε εβδομάδα, αν διεξάγετε μελέτη, να τονίζετε την αγάπη και τη σοφία του Ιεχωβά που εκδηλώνονται στις θαυμαστές αλήθειες τις οποίες μελετάτε μαζί. Να προτρέπετε τους σπουδαστές να βλέπουν πώς επηρεάζεται η ίδια τους η ζωή και πώς θα επηρεαστεί αυτή στο μέλλον. Να ανασκοπείτε μαζί τους τις Γραφικές αρχές συχνά, ώστε να εξοικειωθούν καλά μ’ αυτές. Να τους βοηθάτε να καλλιεργήσουν τη συνήθεια να φροντίζουν, προτού αποφασίσουν για οποιοδήποτε ζήτημα, να εξακριβώνουν πάντοτε ποιο είναι το θέλημα του ουράνιου Πατέρα. Σταδιακά θα τους βοηθήσετε να αντιληφθούν ότι η ζωή μας και καθετί που έχουμε ανήκουν στον Θεό, επειδή «αυτός δίδει εις πάντας ζωήν και πνοήν και τα πάντα»· και ότι η λατρεία του, η υπηρεσία του, πρέπει να κατέχει την κύρια θέση τόσο στην καρδιά όσο και στη διάνοιά μας.—Πράξ. 17:25.

12-14. Τι χρειάζεται να μάθουν οι σπουδαστές σχετικά με τα κίνητρα, και πώς μπορεί ένα άτομο να αναλύει τα κίνητρά του;

¹² Από καιρό σε καιρό να αναφέρετε ότι εκείνο το οποίο υπολογίζει ο Θεός δεν είναι μόνο το τι κάνουμε, αλλά το κίνητρο που μας ωθεί να το κάνουμε αυτό. Ο Θεός θέλει να αισθανόμαστε ευχαρίστηση όταν κάνουμε το θέλημά του. Όπως ο πατέρας που αναφέρεται στο βιβλίο των Παροιμιών, έτσι και ο ουράνιος Πατέρας μας μάς προτρέπει: «Υιέ μου, πρόσεχε εις τας ρήσεις μου· κλίνον το ωτίον σου εις τα λόγια μου. Ας μη απομακρυνθώσιν από των οφθαλμών σου· φύλαττε αυτά εν τη καρδία σου· διότι είναι ζωή εις τους ευρίσκοντας αυτά και ίασις εις πάσαν αυτών την σάρκα».—Παρ. 4:20-22.

¹³ Έτσι μπορείτε να ενθαρρύνετε εκείνους τους οποίους διδάσκετε να αναλύουν τα κίνητρα που τους ωθούν να κάνουν κάτι και να θέτουν στον εαυτό τους ερωτήματα όπως: Γιατί θέλω να κάνω αυτό ή εκείνο; Τι με κάνει να διαλέγω αυτή τη συγκεκριμένη πορεία ενέργειας; Γνωρίζω τι λέει η διάνοιά μου, αλλά τι υπάρχει πραγματικά μέσα στην καρδιά μου; Θέλω να ευαρεστήσω τον Θεό ή να ικανοποιήσω τις δικές μου επιθυμίες; Είναι η λογίκευσή μου στ’ αλήθεια ειλικρινής; Ή μήπως προσπαθώ να εξαπατήσω τον εαυτό μου με λανθασμένη λογίκευση;

¹⁴ Μπορείτε επίσης να προειδοποιείτε τους σπουδαστές σας σχετικά με τους κινδύνους και τις πλάνες που καραδοκούν για εκείνους οι οποίοι δεν είναι άγρυπνοι. Παραδείγματος χάρη, ένα άτομο μπορεί να έχει βάλει στην καρδιά του να πετύχει κάποιο στόχο, που είναι ίσως εντελώς θεμιτός αυτός καθαυτός, αλλά παρεμβαίνει σε κάποιο βαθμό στη λατρεία του ή στην υπηρεσία του προς τον Ιεχωβά. Η θεόπνευστη παροιμία λέει εύστοχα το εξής: «Ο θαρρών επί την ιδίαν αυτού καρδίαν είναι άφρων· αλλ’ ο περιπατών εν σοφία, ούτος θέλει σωθή».—Παρ. 28:26.

15-17. Πώς μπορεί το παράδειγμα του Ιησού και οι συζητήσεις για την προσευχή να ωφελήσουν την καρδιά;

¹⁵ Τελικά, είναι καλό να θέτετε ενώπιον των σπουδαστών το τέλειο παράδειγμα που έχουμε, τον Κύριο Ιησού. Ο Ιησούς ήταν όσιος στον ουράνιο Πατέρα του. Επειδή ‘αγάπησε τη δικαιοσύνη και μίσησε την ανομία, ο Ιεχωβά τον έχρισε με λάδι αγαλλίασης’ περισσότερο απ’ όλους τους άλλους. (Ψαλμ. 45:7) Πώς διατηρούσε αυτή την ορθή κατάσταση καρδιάς; Μελετούσε, όχι μόνο για να γνωρίσει τον Θεό, αλλά και για να ευαρεστήσει τον Θεό. Είχε πάντοτε κατά νου το θέλημα του Πατέρα. Ο Ιησούς πλησίαζε τακτικά τον Πατέρα του με προσευχή. Μέσω των προσευχών του στην ουσία ζητούσε από τον Θεό ‘να τον εξετάζει και να τον δοκιμάζει, να δοκιμάζει τα νεφρά του και την καρδιά του’. (Ψαλμ. 26:2) Δεν ήθελε να στηρίζεται απλώς στη δική του λογική ούτε στις παρορμήσεις της καρδιάς του. ‘Πάτερ, ουχί ό,τι θέλω εγώ, αλλ’ ό,τι συ’ ήταν η απόφαση που εξέφρασε στην προσευχή του καθώς πλησίαζε ο προειπωμένος θυσιαστικός θάνατός του.—Μάρκ. 14:36.

¹⁶ Δεν είναι αυτό ένα έξοχο παράδειγμα για να το θέτετε ενώπιον των σπουδαστών; Και αυτοί επίσης μπορούν να βοηθηθούν να ζητάνε την κατεύθυνση του Θεού στη ζωή τους μέσω προσευχής—ειλικρινούς και θερμής προσευχής με την οποία θα ζητούν σοφία για να ακολουθήσουν την πορεία που επιδοκιμάζει ο Θεός. Διαβάστε τους μερικές προσευχές του Ιησού. Όταν ο Ιησούς ήρθε στη γη, προσευχόταν στον Θεό ως Γιος Του. Στην περίπτωση που δίδαξε τους ακολούθους του πώς να προσεύχονται, ο Ιησούς άρχισε την υποδειγματική προσευχή ως εξής: «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς». (Ματθ. 6:9) Άρα, εκείνος ο οποίος προσεύχεται πρέπει να είναι σαν γιος που πλησιάζει τον πατέρα. Ίσως περισσότερο από οτιδήποτε άλλο οι προσευχές μας δείχνουν τι είδους σχέση έχουμε με τον Ιεχωβά. Είναι αυτή η σχέση θερμή, γεμάτη εμπιστοσύνη και στενή όπως η σχέση που έχει ο γιος ή η κόρη μ’ έναν πατέρα τον οποίο σέβεται και αγαπάει με όλη του την καρδιά; Ή μήπως δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη σχέση που έχουμε μ’ ένα άτομο με το οποίο απλώς μιλάμε κάπου-κάπου, λόγου χάρη μ’ ένα γείτονα ή με κάποιον όχι και τόσο στενό μας φίλο; Να καταβάλλετε προσπάθειες να αγγίξετε την καρδιά εκείνων στους οποίους μιλάτε και με τους οποίους μελετάτε, συζητώντας μαζί τους το ζήτημα της προσευχής, το πώς τη θεωρούν και σχετικά με τα πράγματα για τα οποία προσεύχονται.—Παρ. 15:8, 29.

¹⁷ Εφόσον γνωρίζουμε πόσο σπουδαία θεωρεί ο Θεός την καρδιά, είναι ανάγκη να δίνουμε κι εμείς ιδιαίτερη προσοχή στην καρδιά όταν διδάσκουμε το Λόγο του. Είτε εκφωνείτε δημόσια ομιλία είτε παρουσιάζετε ομιλία σπουδαστή είτε διεξάγετε οικιακή Γραφική μελέτη, να μην έχετε πρωταρχικό σκοπό σας την κάλυψη μεγάλης ποσότητας ύλης. Να διαθέτετε το χρόνο που χρειάζεται για να βοηθάτε τους άλλους να πλησιάσουν τον Ιεχωβά και να βάλουν το Λόγο του βαθιά μέσα στην καρδιά τους.