ΠΗΛΙΝΟ ΘΡΑΥΣΜΑ

Κομμάτι σπασμένου κεραμικού σκεύους. Η εβραϊκή λέξη χέρες, μολονότι μερικές φορές προσδιορίζει ένα πήλινο σκεύος ή μια πήλινη φιάλη που δεν έχει σπάσει (Αρ 5:17· Ιερ 19:1), ίσως είναι συγγενική μιας αραβικής λέξης που σημαίνει «ξύνω» ή «γρατζουνάω», οπότε μπορεί να υποδηλώνει κάτι τραχύ, όπως ένα πήλινο θραύσμα. Όταν ο Σατανάς πάταξε τον Ιώβ με «μεγάλα κακοήθη σπυριά» από την κορυφή του κεφαλιού του μέχρι τα πέλματα των ποδιών του, εκείνος «πήρε ένα κομμάτι από πήλινο αγγείο για να ξύνεται». (Ιωβ 2:7, 8) Επίσης, σχετικά με τον Λευιάθαν αναφέρεται: «Σαν αιχμηρά κομμάτια από πήλινο αγγείο είναι τα κάτω μέρη του».—Ιωβ 41:1, 30.

Οι αρχαίοι Έλληνες περιέγραφαν με τη λέξη ὄστρακον (την οποία χρησιμοποιεί η Μετάφραση των Εβδομήκοντα στο εδάφιο Ιώβ 2:8) τα θραύσματα των αγγείων πάνω στα οποία κατέγραφαν την ψήφο τους.

Αρχαιολογικές Ανακαλύψεις. Τα πήλινα θραύσματα είναι τα πολυπληθέστερα αρχαιολογικά ευρήματα των ανασκαφών σε αρχαίες τοποθεσίες. Στο παρελθόν μπορεί να χρησιμοποιούνταν, μεταξύ άλλων, για να μαζεύει κανείς τη στάχτη ή για να παίρνει νερό. (Ησ 30:14) Ωστόσο, χρησίμευαν ιδιαίτερα ως φτηνή γραφική ύλη στην Αίγυπτο, στη Μεσοποταμία και σε άλλα μέρη της αρχαίας Μέσης Ανατολής. Λόγου χάρη, θραύσματα αγγείων χρησιμοποιήθηκαν για τις πασίγνωστες Επιστολές της Λαχείς, οι οποίες περιέχουν επανειλημμένα το θεϊκό όνομα Ιεχωβά με τη μορφή του Τετραγράμματου (ΓΧΒΧ). Στην Αίγυπτο, οι αρχαιολόγοι έχουν βρει πολυάριθμα κομμάτια ασβεστόλιθου και θραύσματα αγγείων με ιχνογραφήματα και επιγραφές γραμμένες με μελάνι (συνήθως σε ρέουσα ιερογλυφική γραφή), τα οποία πολλοί τοποθετούν κατά προσέγγιση μεταξύ του 16ου και του 11ου αιώνα Π.Κ.Χ., πράγμα που σημαίνει ότι μερικά ίσως ανάγονται στις ημέρες του Μωυσή και της δουλείας των Ισραηλιτών στην Αίγυπτο. Ορισμένα από αυτά τα ενεπίγραφα θραύσματα περιέχουν ιστορίες, ποιήματα, ύμνους και τα παρόμοια, πιθανότατα δε κάποια από αυτά τα κείμενα γράφτηκαν ως σχολικά μαθήματα. Όπως φαίνεται, τα θραύσματα των αγγείων χρησίμευαν γενικότερα ως γραφική ύλη—όπως τα σημειωματάρια και άλλα φύλλα χαρτιού σήμερα—για να καταγράφονται λογαριασμοί, πωλήσεις, γαμήλια συμβόλαια, μηνύσεις και πολλά άλλα.

Εξήντα και πλέον όστρακα που έφεραν επιγραφές με μελάνι σε παλαιοεβραϊκή γραφή ανακαλύφτηκαν στα ερείπια του βασιλικού ανακτόρου στη Σαμάρεια. Φαίνεται ότι πρόκειται για αρχεία της παραγωγής των αμπελιών, και πολλά ίσως χρονολογούνται από την εποχή του Ιεροβοάμ Β΄. Περιέχουν τοπωνύμια και προσωπικά ονόματα, μερικά δε από τα τελευταία περιλαμβάνουν ως συνθετικό τους τα ονόματα Βάαλ, Ελ και Ιεχωβά.

Τα ελληνικά όστρακα που βρέθηκαν στην Αίγυπτο περιλαμβάνουν διαφόρων ειδών έγγραφα, κυρίως αποδείξεις είσπραξης φόρων. Τα όστρακα αυτά βοηθούν αρκετά στην κατανόηση της ελληνικής που μιλούσε εκεί ο κοινός λαός κατά την πτολεμαϊκή, τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή, γι’ αυτό και έχουν κάποια αξία για τις μελέτες της Κοινής Ελληνικής την οποία χρησιμοποίησαν οι συγγραφείς των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών. Είκοσι ελληνικά όστρακα που βρέθηκαν στην Άνω Αίγυπτο φέρουν εγχάρακτα αποσπάσματα των τεσσάρων Ευαγγελίων και χρονολογούνται πιθανότατα από τον έβδομο αιώνα Κ.Χ.

Χρήση σε Παραβολές. Τα πήλινα θραύσματα χρησιμοποιούνται επίσης με μεταφορική χροιά στις Γραφές. Ο Δαβίδ, όντας στενοχωρημένος και περικυκλωμένος από εχθρούς, είπε σε έναν ψαλμό αναφερόμενο προφητικά στα παθήματα του Μεσσία: «Η δύναμή μου ξεράθηκε σαν κομμάτι από πήλινο αγγείο». (Ψλ 22:11-15) Τα πήλινα αντικείμενα ξεραίνονταν πολύ με το ψήσιμο, και όταν ένα τέτοιο σκεύος γινόταν κομμάτια, φαινόταν πόσο εύθρυπτο ήταν.

Προφανώς, οι μέθοδοι σμάλτωσης ήταν διαδεδομένες στις ημέρες του Βασιλιά Σολομώντα, διότι το εδάφιο Παροιμίες 26:23 αναφέρει: «Σαν ασημένιο σμάλτο που επικαλύπτει ένα κομμάτι από πήλινο αγγείο είναι χείλη ένθερμα με κακή καρδιά». Όπως το «ασημένιο σμάλτο» κρύβει το πήλινο αγγείο που καλύπτει, έτσι και τα «ένθερμα χείλη» μπορούν να αποκρύψουν την «κακή καρδιά» όταν η φιλία είναι μόνο προσποιητή.

Ο Ιεχωβά προειδοποίησε την Οολιβά (Ιερουσαλήμ) ότι θα γέμιζε από μέθη και λύπη, πίνοντας το ποτήρι που είχε πιει η αδελφή της, η Οολά (Σαμάρεια). Ο Ιούδας θα έπινε ολόκληρο αυτό το συμβολικό ποτήρι, καθώς οι κρίσεις του Θεού θα εκτελούνταν πλήρως πάνω του. Έτσι λοιπόν, μέσω του Ιεζεκιήλ, ο Θεός είπε: «Θα το πιεις και θα το στραγγίσεις, και τα σπασμένα πήλινα κομμάτια του θα τα μασήσεις».—Ιεζ 23:4, 32-34.

Το ότι είναι άκρως ανόητο να διατυπώνει ο άνθρωπος παράπονα εναντίον του Θεού και να βρίσκει λάθη στο θεϊκό τρόπο ενέργειας καταδεικνύεται με τα λόγια: «Αλίμονο σε εκείνον που έρχεται σε διαμάχη με τον Πλάστη του, όπως ένα πήλινο θραύσμα με τα άλλα πήλινα θραύσματα της γης! Θα πει ο πηλός σε αυτόν που τον πλάθει: “Τι φτιάχνεις;” Και το επίτευγμά σου θα πει: “Αυτός δεν έχει χέρια”;»—Ησ 45:9, 13.