Σκηνές από την Υποσχεμένη Γη

Γαριζίν—‘Σε Αυτό το Βουνό Λατρεύαμε’

Η ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΣΣΑ στο πηγάδι. Δεν σας φέρνει αυτή η φράση στο νου τη συγκινητική αφήγηση σχετικά με την ανεπίσημη μαρτυρία που έδωσε ο Ιησούς σε μια γυναίκα στην «πηγή του Ιακώβ» στη Σιχάρ, μια σαμαρειτική πόλη; Θα θέλατε να αποκτήσετε ακόμα μεγαλύτερη κατανόηση για αυτό το σημαντικό γεγονός;—Ιωάννης 4:5-14.

Προσέξτε τα δύο βουνά που φαίνονται παραπάνω, τα οποία βρίσκονται περίπου 50 χιλιόμετρα βόρεια της Ιερουσαλήμ.a Στα αριστερά (νότια) βρίσκεται το δενδροσκέπαστο Γαριζίν· οι άφθονες πηγές που υπάρχουν εκεί συμβάλλουν στη γονιμότητα και στην ομορφιά του. Στα δεξιά (βόρεια) είναι το Εβάλ, λίγο ψηλότερο αλλά βραχώδες και άγονο.

Ανάμεσά τους εκτείνεται η εύφορη κοιλάδα της Συχέμ. Θυμηθείτε ότι όταν ο φίλος του Θεού ο Άβραμ (αργότερα ονομάστηκε Αβραάμ) διέσχισε τη Γη της Επαγγελίας σταμάτησε στη Συχέμ. Εδώ οικοδόμησε ένα θυσιαστήριο στον Ιεχωβά, ο οποίος είχε μόλις εμφανιστεί στον Άβραμ και είχε υποσχεθεί ότι θα έδινε αυτή τη γη στο σπέρμα του. (Γένεσις 12:5-7) Τι κατάλληλο μέρος για να δοθεί μια τέτοια υπόσχεση, στο κέντρο αυτής της γης! Από την κορυφή είτε του Γαριζίν είτε του Εβάλ, ο πατριάρχης μπορούσε να δει μεγάλα τμήματα της Γης της Επαγγελίας. Η πόλη της Συχέμ (σημερινή Ναπλούς) αποτελούσε ζωτικό κέντρο καθώς βρισκόταν στον ορεινό δρόμο που είχε κατεύθυνση από βορρά προς νότο, κοντά σε ένα δρόμο ο οποίος είχε κατεύθυνση από ανατολή προς δύση, ανάμεσα στα παράλια και στην κοιλάδα του Ιορδάνη.

Το στήσιμο του θυσιαστηρίου από τον Αβραάμ ήταν ένα μόνο από τα αξιοσημείωτα θρησκευτικά γεγονότα που έλαβαν χώρα εδώ. Αργότερα, ο Ιακώβ αγόρασε γη σε αυτή την περιοχή και συνέχισε την αληθινή λατρεία. Επίσης έσκαψε ή πλήρωσε να του σκάψουν ένα βαθύ πηγάδι, κοντά στους πρόποδες του Γαριζίν. Αιώνες αργότερα η Σαμαρείτισσα είπε στον Ιησού: ‘Ο πατήρ ημών Ιακώβ, όστις έδωκεν εις ημάς το φρέαρ . . . , έπιεν εξ αυτού’. Το νερό αυτού του πηγαδιού μπορεί να προερχόταν από κάποια πηγή, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει γιατί ο απόστολος Ιωάννης το ονόμασε «πηγή του Ιακώβ».

Η αναφορά της αληθινής λατρείας σε σχέση με το Γαριζίν και το Εβάλ μπορεί επίσης να σας θυμίσει ότι ο Ιησούς του Ναυή έφερε τον Ισραήλ εδώ, όπως του είχε πει ο Μωυσής. Ο Ιησούς του Ναυή οικοδόμησε ένα θυσιαστήριο στο Εβάλ. Φανταστείτε το μισό λαό να βρίσκεται μπροστά στο Γαριζίν και τον υπόλοιπο μπροστά στο Εβάλ καθώς ο Ιησούς του Ναυή διάβαζε ‘το νόμο, τις ευλογίες και τις κατάρες’. (Ιησούς του Ναυή 8:30-35· Δευτερονόμιον 11:29) Χρόνια αργότερα, ο Ιησούς του Ναυή επέστρεψε και έδωσε μια τελική νουθεσία: ‘Εγώ . . . και ο οίκος μου θέλομεν λατρεύει τον Ιεχωβά’. Ο λαός έδωσε το λόγο του ότι θα κάνει το ίδιο. (Ιησούς του Ναυή 24:1, 15-18, 25) Αλλά θα το έκαναν, πράγματι;

Η απάντηση μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε τη συζήτηση που είχε ο Ιησούς με τη Σαμαρείτισσα. Βλέπετε, η αληθινή λατρεία που είχε ακολουθήσει ο Αβραάμ, ο Ιακώβ και ο Ιησούς του Ναυή δεν συνεχίστηκε εδώ στη Σαμάρεια.

Όταν αποσχίστηκαν οι δέκα βόρειες φυλές, στράφηκαν στη λατρεία των μόσχων. Γι’ αυτό ο Ιεχωβά επέτρεψε στους Ασσυρίους να κατακτήσουν αυτή την περιοχή το 740 Π.Κ.Χ. Αφού εκτόπισαν μεγάλο μέρος του πληθυσμού, έφεραν ως αντικαταστάτες ξένους από άλλα μέρη της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας, λάτρεις ξένων θεών. Πιθανόν μερικοί από αυτούς τους ειδωλολάτρες παντρεύτηκαν άτομα από τον Ισραήλ και έμαθαν μερικές διδασκαλίες της αληθινής λατρείας, όπως η περιτομή. Αλλά η μορφή της Σαμαρειτικής λατρείας που προέκυψε, φυσικά, δεν ευαρεστούσε πλήρως τον Θεό.—2 Βασιλέων 17:7-33.

Στη μεικτή τους λατρεία, οι Σαμαρείτες δέχονταν ως Γραφή μόνο τα πρώτα πέντε βιβλία του Μωυσή, την Πεντάτευχο. Περίπου τον τέταρτο αιώνα Π.Κ.Χ. οικοδόμησαν ένα ναό στο όρος Γαριζίν, ανταγωνιζόμενοι το ναό του Θεού στην Ιερουσαλήμ. Αργότερα ο ναός του Γαριζίν αφιερώθηκε στον Δία (ή αλλιώς, Ζούπιτερ) και τελικά καταστράφηκε. Ωστόσο, το Γαριζίν συνέχισε να αποτελεί κέντρο της Σαμαρειτικής λατρείας.

Μέχρι σήμερα, οι Σαμαρείτες τηρούν τον ετήσιο εορτασμό τού Πάσχα στο Γαριζίν. Σφάζουν αρκετά αρνιά. Βυθίζουν τα νεκρά ζώα σε βαρέλια με βραστό νερό για να βγει το μαλλί τους, και κατόπιν μαγειρεύουν το κρέας μέσα σε λάκκους επί ώρες. Τα μεσάνυχτα εκατοντάδες Σαμαρείτες, από τους οποίους πολλοί έρχονται από την Ιερουσαλήμ, τρώνε το πασχαλινό δείπνο τους. Στα αριστερά μπορείτε να δείτε το Σαμαρείτη αρχιερέα, ο οποίος έχει το κεφάλι του καλυμμένο, να ιερουργεί κατά την τέλεση του Πάσχα στο όρος Γαριζίν.

Θυμηθείτε τι είπε η Σαμαρείτισσα στον Ιησού: ‘Οι προπάτορές μας λάτρευαν σε αυτό το βουνό’. Ο Ιησούς έδωσε σε εκείνη, και σε εμάς επίσης, τη σωστή εξήγηση λέγοντας: ‘Έρχεται η ώρα, όταν ούτε σε αυτό το όρος ούτε στην Ιερουσαλήμ θα λατρεύετε τον Πατέρα. . . . Όμως, έρχεται η ώρα, και ήδη είναι, όταν οι αληθινοί λάτρεις θα λατρεύουν τον Πατέρα με πνεύμα και αλήθεια, επειδή, πραγματικά, ο Πατέρας ζητάει να τον λατρεύουν τέτοιοι άνθρωποι. Ο Θεός είναι Πνεύμα, και εκείνοι που τον λατρεύουν πρέπει να τον λατρεύουν με πνεύμα και αλήθεια’.—Ιωάννης 4:20-24, ΜΝΚ.

[Υποσημειώσεις]

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 24]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 25]

Garo Nalbandian

Garo Nalbandian