Η Καισάρεια και οι Πρώτοι Χριστιανοί

Η ΑΡΧΑΙΑ παραλιακή πόλη Καισάρεια, που θεμελιώθηκε από τον Ηρώδη τον Μέγα λίγο πριν τη γέννηση του Ιησού Χριστού, υπήρξε τόπος αρκετών πρόσφατων αρχαιολογικών ανακαλύψεων. «Το Όνειρο του Βασιλιά Ηρώδη», μια έκθεση αυτών των ευρημάτων, περιοδεύει τώρα στη Βόρεια Αμερική.a

Ο Ηρώδης προσπαθούσε να κερδίσει την εύνοια του Ρωμαίου αυτοκράτορα Καίσαρα Αυγούστου. Γι’ αυτό ονόμασε την πόλη Καισάρεια (που σημαίνει «Αυτή που ανήκει στον Καίσαρα») και το λιμάνι της Σεβαστό (το ελληνικό αντίστοιχο του όρου «Αύγουστος»). Οι εργάτες του Ηρώδη έχτισαν ένα εκπληκτικό λιμάνι, που ήταν ίσως αρκετά μεγάλο για εκατό πλοία, και κατασκεύασαν έναν μεγαλόπρεπο ναό, στον οποίο υπήρχε ένα τεράστιο άγαλμα για τη λατρεία του αυτοκράτορα.

Ρωμαϊκή Διοίκηση

Η Καισάρεια έγινε η επίσημη κατοικία των Ρωμαίων επιτρόπων—των ανδρών που κυβερνούσαν την Ιουδαία. Η Καισάρεια ήταν το κέντρο της ρωμαϊκής πολιτικής και στρατιωτικής δραστηριότητας. Εκεί ήταν που ο αξιωματικός του στρατού, ο Κορνήλιος, και οι ‘συγγενείς του και οι οικείοι φίλοι του’ έγιναν οι πρώτοι απερίτμητοι μη Ιουδαίοι που δέχτηκαν τη Χριστιανοσύνη. (Πράξεις, κεφάλαιο 10) Ο ευαγγελιστής Φίλιππος πήγε στην Καισάρεια· το ίδιο έκανε και ο απόστολος Πέτρος. Μερικά από τα πλοία που ο απόστολος Παύλος χρησιμοποιούσε για τα ιεραποστολικά ταξίδια του περνούσαν από το λιμάνι της Καισάρειας. Και γύρω στο 56 μ.Χ., ο Παύλος και ο Λουκάς έμειναν στο σπίτι του Φίλιππου, ο οποίος είχε προφανώς εγκατασταθεί εκεί και του οποίου οι τέσσερις κόρες υπηρετούσαν επίσης τον Θεό.—Πράξεις 8:40· 12:18, 19· 18:21, 22· 21:8, 9.

Στην Καισάρεια φέρθηκε ο Παύλος για να παρουσιαστεί μπροστά στον Ρωμαίο κυβερνήτη Φήλικα. Εκεί επίσης ο Παύλος πρόφερε τα περίφημα λόγια προς τον Φήστο: «Τον Καίσαρα επικαλούμαι»!—Πράξεις, κεφάλαια 23-26.

Η Έκθεση

Μόλις μπαίνει κανείς στο χώρο της έκθεσης, αντικρίζει ένα άγαλμα της Τύχης, της θεάς της Καισάρειας. Οι Χριστιανοί, ωστόσο, δεν έθεταν την εμπιστοσύνη τους σε κάποια θεά της τύχης αλλά στον αληθινό Θεό, τον Ιεχωβά. Είχαν επίσης πίστη στον Ιησού Χριστό, αυτόν που ο Βασιλιάς Ηρώδης είχε προσπαθήσει να σκοτώσει.

Στις επόμενες δυο αίθουσες, βλέπει κανείς πώς οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως τα αντικείμενα που βρίσκονταν στην Καισάρεια καθώς επίσης και τον τρόπο που ήταν χτισμένο το λιμάνι. Κατόπιν, στην τέταρτη αίθουσα, υπάρχει η αναπαράσταση ενός από τα κύρια ευρήματα της Καισάρειας. Είναι η μόνη γνωστή επιγραφή του Ρωμαίου κυβερνήτη μπροστά στον οποίο φέρθηκε ο Ιησούς Χριστός. Η επιγραφή έχει ως εξής: «Πόντιος Πιλάτος, έπαρχος της Ιουδαίας».

Σ’ αυτή την αίθουσα υπάρχουν επίσης δυο μικρά μπρούντζινα νομίσματα που είναι άκρως ενδιαφέροντα. Το πρώτο (που βλέπετε στα δεξιά) φέρει την επιγραφή: «Έτος δεύτερο της ελευθερίας της Σιών». Στο δεύτερο υπάρχουν οι λέξεις: «Έτος τέταρτο [αφιερωμένο] στην απολύτρωση της Σιών». Οι λόγιοι χρονολογούν αυτά τα νομίσματα στο 67 μ.Χ. και στο 69 μ.Χ. Η «ελευθερία» η οποία αναφέρεται ήταν η περίοδος στη διάρκεια της οποίας οι Ιουδαίοι κατείχαν την Ιερουσαλήμ, αφότου ο Κέστιος Γάλλος απέσυρε τις επιτιθέμενες ρωμαϊκές δυνάμεις του, το έτος 66 μ.Χ.

Εκείνη η αποχώρηση έκανε δυνατή τη φυγή από την Ιερουσαλήμ. Οι άνθρωποι που πίστευαν στον Ιησού έφυγαν επειδή εκείνος είχε πει με ακρίβεια: «Όταν δε ίδητε την Ιερουσαλήμ περικυκλουμένην υπό στρατοπέδων, τότε γνωρίσατε ότι επλησίασεν η ερήμωσις αυτής. Τότε οι όντες εν τη Ιουδαία ας φεύγωσιν εις τα όρη, και οι εν μέσω αυτής ας αναχωρώσιν έξω, και οι εν τοις αγροίς ας μη εμβαίνωσιν εις αυτήν». (Λουκάς 21:20, 21) Είναι φανερό ότι οι κατασκευαστές αυτών των «νικητηρίων» νομισμάτων δεν μπορούσαν να φανταστούν την καταστροφή που τους περίμενε!

Το έτος 70 μ.Χ., ο ρωμαϊκός στρατός ξαναγύρισε, κατέλαβε την Ιερουσαλήμ και κατέστρεψε το ναό. Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, οι Ρωμαίοι σκότωσαν περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους που είχαν κατακλύσει την πόλη για το Πάσχα. Ο Ρωμαίος στρατηγός Τίτος γιόρτασε αυτή τη νίκη—και τα γενέθλια του αδελφού του, του Δομιτιανού—με αγώνες στο αμφιθέατρο της Καισάρειας. Εκεί, 2.500 αιχμάλωτοι ρίχτηκαν στα άγρια θηρία, κάηκαν ή σκοτώθηκαν σε αγώνες μονομάχων.

Στην επόμενη αίθουσα της έκθεσης βρίσκεται ένα άγαλμα της θεάς της γονιμότητας με τους πολλούς μαστούς, της Άρτεμης της Εφέσου. Πρόκειται για την ίδια θεά οι λάτρεις της οποίας προκάλεσαν ταραχές στην Έφεσο, όταν το κήρυγμα του Παύλου έκανε πολλούς να απορρίψουν την αηδιαστική λατρεία των ειδώλων και να ακολουθήσουν τον Ιησού Χριστό.—Πράξεις 19:23-41.

Μια επίδειξη κομματιών από σπασμένα κεραμικά κάνει φανερή την έκταση που είχαν πάρει τα ταξίδια τον πρώτο αιώνα, όπως αποκαλύπτεται στις Γραφές. Σε μια και μόνο αρχαία αποθήκη, βρέθηκαν κομμάτια κεραμικών από εντελώς απομακρυσμένα μεταξύ τους μέρη όπως η Γιουγκοσλαβία, η Ιταλία, η Ισπανία και ίσως η Βόρεια Αφρική. Αφού τα ταξίδια ήταν τόσο διαδεδομένα, είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι επισκέπτες από τα πέρατα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μπορούσαν να βρίσκονται στην Ιερουσαλήμ την Πεντηκοστή του 33 μ.Χ. Εκεί, πολλοί άκουσαν τα καλά νέα στη δική τους γλώσσα, πίστεψαν και βαφτίστηκαν. Είναι πιθανόν ότι μερικοί πήγαν τα καλά νέα πίσω στις χώρες τους, ταξιδεύοντας με πλοία που ξεκίνησαν από την Καισάρεια.—Πράξεις, κεφάλαιο 2.

Στην επόμενη αίθουσα, βρίσκεται μια μεγάλη άσπρη ορθογώνια πλάκα, πάνω στην οποία υπάρχουν τμήματα μιας μαρμάρινης πινακίδας του τρίτου ή τέταρτου αιώνα. Αρχικά, στην πινακίδα αναγράφονταν οι 24 διαιρέσεις, ή περίοδοι, των ιερατικών οικογενειών με τη σειρά που αυτές υπηρετούσαν στο ναό της Ιερουσαλήμ. Αυτός ο ναός είχε ερειπωθεί πριν από εκατοντάδες χρόνια, αλλά οι Ιουδαίοι ήταν σίγουροι ότι θα ξαναχτιζόταν σύντομα. Αιώνες αργότερα, εξακολουθούσαν να προσεύχονται να αποκαταστήσει ο Θεός τις ιερατικές περιόδους στις μέρες τους. Αλλά ο ναός δεν ξαναχτίστηκε. Ο Ιησούς είχε προείπει την καταστροφή του. Και πριν αυτός καταστραφεί, ο απόστολος Παύλος, ένας Ιουδαίος και πρώην Φαρισαίος, τόνισε ότι ο Θεός είχε αντικαταστήσει εκείνον το ναό με κάτι καλύτερο—με έναν πολύ πιο μεγαλειώδη πνευματικό ναό, τον οποίο το χειροποίητο κτίσμα στην Ιερουσαλήμ είχε μόνο εξεικονίσει, προσκιάσει ή αντιπροσωπεύσει.—Ματθαίος 23:37–24:2· Εβραίους, κεφάλαια 8, 9.

Οι αιώνες περνούσαν και οι κατακτητές έρχονταν και παρέρχονταν. Τελικά, τα ερείπια της Καισάρειας βυθίστηκαν κάτω από την άμμο και τη θάλασσα. Εκεί περίμεναν τους σύγχρονους αρχαιολόγους, οι ανακαλύψεις των οποίων μας έχουν βοηθήσει να καταλάβουμε περισσότερο τη ζωή στα αρχαία χρόνια καθώς και μερικά πράγματα που διαβάζουμε στο Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Η Τύχη, η θεά της Καισάρειας

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 23]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

Courtesy of the Natural History Museum of Los Angeles County

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 24]

Aaron Levin

Israel Department of Antiquities and Museums· photographs from Israel Museum, Jerusalem

Courtesy of the Natural History Museum of Los Angeles County