• Η Εξαφάνιση του Όζοντος—Μήπως Καταστρέφουμε το Ίδιο το Προστατευτικό μας Κάλυμμα;
    Ξύπνα!—1989 | Ιανουάριος 22

    • Το 1974, οι επιστήμονες άρχισαν να υποπτεύονται ότι οι CFC, δηλαδή οι χλωροφθοριούχοι άνθρακες, είναι αέρια που καταστρέφουν το όζον. Αλλά οι CFC υπάρχουν παντού. Χρησιμοποιούνται για την κατασκευή όλων των προϊόντων αφρώδους πλαστικού—από μονωτικά υλικά ως κύπελλα και κουτιά που χρησιμοποιούνται στα φαστ-φουντ. Χρησιμοποιούνται ως προωθητικά στα φιαλίδια σπρέι, ως ψυκτικά στους κλιματιστές και στα ψυγεία, και ως διαλύτες στον καθαρισμό ηλεκτρονικών συσκευών.

      Ένας επιστήμονας που είχε αναφέρει αυτόν τον κίνδυνο θυμήθηκε τα εξής: «Δεν φώναξα ποτέ ‘Εύρηκα!’ Απλώς, γύρισα σπίτι μια νύχτα και είπα στη γυναίκα μου: ‘Η δουλειά πάει μια χαρά, αλλά φαίνεται σαν να είναι το τέλος του κόσμου’». Ωστόσο, από τότε που εφευρέθηκαν οι CFC, το 1930, πολλοί τους δέχτηκαν ευμενώς, λέγοντας πως είναι μη τοξικοί και αξιοσημείωτα σταθεροί. Μήπως είχαν άδικο σ’ αυτό;

      Η Προβλεπόμενη Απειλή

      Όχι. Απ’ ό,τι φαίνεται, είχαν όλοι τους απόλυτο δίκιο. Αλλά ακριβώς επειδή οι CFC είναι τόσο σταθεροί, η καταστροφικότητά τους είναι αδιάκοπη. Οι CFC, αφού διαρρεύσουν από τα αχρηστευμένα κλιματιστικά μηχανήματα και από τα αποσυνθεμένα κύπελλα που είναι φτιαγμένα από αφρώδες πλαστικό, ανεβαίνουν σιγά-σιγά στη στρατόσφαιρα. Εκεί, αφού βομβαρδιστούν από τις υπεριώδεις ακτίνες, τελικά διασπώνται και απελευθερώνουν έναν πραγματικό φονιά του όζοντος, το χλώριο. Τα μόρια του χλωρίου χορεύουν μαζί με τα ευπρόσβλητα μόρια του όζοντος ένα θανάσιμο χορό, καταστρέφοντάς τα, ενώ τα ίδια φεύγουν άθικτα για να βρουν κάποιον άλλο άτυχο παρτενέρ. Ένα μόριο χλωρίου μπορεί να χορεύει έτσι πάνω από έναν αιώνα, εξολοθρεύοντας εκατό χιλιάδες μόρια όζοντος.

      Οι ανήσυχοι επιστήμονες ξέσπασαν σε διαμαρτυρίες κατά της κύριας χρήσης των CFC—της χρήσης τους ως προωθητικά σε σπρέι αεροζόλ. Μέχρι το 1978, ο Καναδάς, η Σουηδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν απαγορεύσει τη χρήση CFC στα αεροζόλ, αλλά λίγες ήταν οι υπόλοιπες χώρες που ακολούθησαν το παράδειγμά τους. Το χειρότερο δε ήταν ότι ανακαλύφτηκαν περισσότερες χρήσεις γι’ αυτές τις ανθεκτικές χημικές ουσίες, κι έτσι η παραγωγή τους εξακολούθησε να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταναλώνουν ακόμη το ένα τέταρτο της παγκόσμιας ετήσιας παραγωγής.