Τι Έχει Σπείρει ο Χριστιανικός Κόσμος στην Αφρική

Τ Ο 1867 ο Σαρλ Λαβιζερί, ένας Γάλλος Καθολικός, ήρθε στην Αφρική ως ο νεοδιορισμένος αρχιεπίσκοπος της Αλγερίας. «Ο Θεός έχει διαλέξει τη Γαλλία», είπε, «για να κάνει την Αλγερία κοιτίδα ενός μεγάλου και Χριστιανικού έθνους».

Το όνειρο του Λαβιζερί ξεπερνούσε τα σύνορα της Αλγερίας. Στην πραγματικότητα, έστειλε ιεραποστόλους στην άλλη πλευρά της ερήμου με στόχο την «ένωση της κεντρικής και βόρειας Αφρικής στην κοινή ζωή του Χριστιανικού κόσμου».

Στο μεταξύ, στο δυτικό, νότιο και ανατολικό τμήμα της ηπείρου, Προτεστάντες ιεραπόστολοι είχαν ήδη αρχίσει το έργο τους. Αντιμετώπισαν με θάρρος πολλές δυσκολίες, όπως οι επανειλημμένες προσβολές από ελονοσία και τα συμπτώματά της, δηλαδή ρίγη, ιδρώτα και παραλήρημα. Καθώς εξασθένιζαν γρήγορα από τις τροπικές ασθένειες, πολλοί πέθαναν λίγο μετά την άφιξή τους. Όμως συνέχισαν να έρχονται άλλοι. «Σε όποιον ταξιδεύει στην Αφρική», δήλωσε ο Αντλάι Στίβενσον, «γίνεται συνεχής υπενθύμιση του ηρωισμού των ιεραποστόλων. . . . Πάλεψαν με τον κίτρινο πυρετό, τη δυσεντερία, τα παράσιτα και . . . είδα . . . τις ταφόπλακές τους—σε όλη την Αφρική».

Η Καρποφορία των Ιεραποστόλων

Όταν οι ιεραπόστολοι εισχώρησαν στην Αφρική, διαπίστωσαν ότι οι περισσότερες φυλές ήταν αναλφάβητες. «Από τις σχεδόν οχτακόσιες [αφρικανικές] γλώσσες», εξηγεί ο Ραμ Ντεσάι στο βιβλίο του Η Χριστιανοσύνη στην Αφρική από την Άποψη των Αφρικανών (Christianity in Africa as Seen by Africans), «μόνο τέσσερις υπήρχαν σε γραπτή μορφή πριν από τον ερχομό των ιεραποστόλων». Έτσι οι ιεραπόστολοι επινόησαν έναν τρόπο γραφής αυτών των γλωσσών που δεν υπήρχαν σε γραπτή μορφή. Κατόπιν έβγαλαν βιβλία και άρχισαν να διδάσκουν τους ανθρώπους πώς να διαβάζουν. Για αυτόν το σκοπό έχτισαν σχολεία σε όλη την Αφρική.

Οι ιεραπόστολοι έχτισαν επίσης νοσοκομεία. «Δεν υπάρχει καμιά άλλη οργάνωση που να μπορεί να συγκριθεί με το δικό τους υπόμνημα ανθρωπιστικών έργων», αναγνωρίζει ο Ραμ Ντεσάι. Εκτός από ιατρική περίθαλψη, οι Αφρικανοί επιζήτησαν τα υλικά αγαθά της Ευρώπης. Μερικοί ιεραπόστολοι άνοιξαν εμπορικά καταστήματα, επειδή πίστευαν ότι αυτό θα προσήλκυε προσηλύτους. Για παράδειγμα, η Ιεραποστολή της Βασιλείας από την Ελβετία εγκατέστησε μια εμπορική εταιρία στην Γκάνα. Διαπίστωσαν ότι τα κακαόδεντρα ευδοκιμούσαν εκεί, και σήμερα η Γκάνα είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός κακάο στον κόσμο.

Ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα των ιεραποστόλων του Χριστιανικού κόσμου ήταν ότι μετέφρασαν την Αγία Γραφή. Εντούτοις, η διάδοση του Γραφικού αγγέλματος συνεπάγεται μια ακόμα σοβαρή ευθύνη. Ο Χριστιανός απόστολος Παύλος το έδειξε αυτό ρωτώντας: «Ο διδάσκων . . . άλλον σεαυτόν δεν διδάσκεις; ο κηρύττων να μη κλέπτωσι κλέπτεις;» Η Αγία Γραφή προειδοποιεί ότι εκείνοι που διδάσκουν τη Χριστιανοσύνη πρέπει να ζουν οι ίδιοι σύμφωνα με τις εξαιρετικές αρχές που εκτίθενται στο Λόγο του Θεού.—Ρωμαίους 2:21, 24.

Τι μπορεί να ειπωθεί για την ιεραποστολή του Χριστιανικού κόσμου στην Αφρική; Έχει τιμήσει τον Θεό της Αγίας Γραφής ή έχει κακοπαραστήσει τις Χριστιανικές διδασκαλίες;

Αφρικανικές Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής

Οι πρώτες μεταφράσεις ολόκληρης της Αγίας Γραφής σε κάποια αφρικανική γλώσσα έγιναν στην Αίγυπτο. Είναι γνωστές ως Κοπτικές μεταφράσεις, και πιστεύεται ότι χρονολογούνται από τον τρίτο ή τον τέταρτο αιώνα Κ.Χ. Περίπου τρεις αιώνες αργότερα, η Αγία Γραφή μεταφράστηκε στην αιθιοπική γλώσσα.

Οι εκατοντάδες γλώσσες οι οποίες δεν υπήρχαν σε γραπτή μορφή, που μιλιούνταν νότια της Αιθιοπίας και της Σαχάρας, έπρεπε να περιμένουν την άφιξη των ιεραποστόλων το 19ο αιώνα. Το 1857 αποτέλεσε ορόσημο, όταν ο Ρόμπερτ Μόφατ ολοκλήρωσε μια μετάφραση της Αγίας Γραφής στην τσουάνα, μια γλώσσα του νότιου τμήματος της Αφρικής. Επίσης την τύπωσε κατά τμήματα σε ένα χειροκίνητο πιεστήριο. Αυτή ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη Αγία Γραφή που τυπώθηκε στην Αφρική, και ήταν επίσης η πρώτη ολοκληρωμένη μετάφραση σε μια αφρικανική γλώσσα η οποία προηγουμένως δεν υπήρχε σε γραπτή μορφή. Είναι ενδιαφέρον ότι ο Μόφατ χρησιμοποίησε το θεϊκό όνομα Ιεχωβά στη μετάφρασή του. Στη μετάφραση του 1872, η οποία εκδόθηκε από τη Βιβλική Εταιρία για τη Βρετανία και το Εξωτερικό, το όνομα Ιεχωβά χρησιμοποιείται σε βαρυσήμαντες δηλώσεις που έκανε ο Ιησούς, όπως καταγράφονται στα εδάφια Ματθαίος 4:10 και Μάρκος 12:29, 30.

Μέχρι το 1990 ολόκληρη η Αγία Γραφή είχε μεταφραστεί σε 119 αφρικανικές γλώσσες, και τμήματά της είναι διαθέσιμα σε άλλες 434 γλώσσες.

Τι Θέρισε ο Χριστιανικός Κόσμος στην Αφρική

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ του Σαρλ Λαβιζερί να μεταστρέψει την Αλγερία σε ‘Χριστιανικό έθνος’ αποδείχτηκε ότι ήταν ακριβώς αυτό—ένα όνειρο. Σήμερα, το 99 τοις εκατό του πληθυσμού της Αλγερίας είναι Μουσουλμάνοι, και ο Χριστιανικός κόσμος έχει χάσει έδαφος σε μεγάλα τμήματα της βόρειας Αφρικής. Αλλά τι μπορεί να λεχτεί για την υπόλοιπη ήπειρο;

Όπως ισχυρίζεται ο Δρ Τζ. Χ. Κέιν στο έργο Συνοπτική Ιστορία της Παγκόσμιας Χριστιανικής Ιεραποστολής (A Concise History of the Christian World Mission), «η Χριστιανοσύνη έχει κάνει περισσότερους προσηλύτους στη Μαύρη Αφρική από ό,τι σε όλο τον υπόλοιπο Τρίτο Κόσμο μαζί». Ωστόσο, είναι αυτοί οι προσήλυτοι στην πραγματικότητα Χριστιανοί; «Ένας μεγάλος κίνδυνος στην αφρικανική εκκλησία», παραδέχεται ο Δρ Κέιν, «είναι ο Χριστοπαγανισμός». Επίσης, η έκφραση «αφρικανική εκκλησία» που χρησιμοποιεί αυτός είναι εσφαλμένη. Υπάρχουν, στην κυριολεξία, χιλιάδες αφρικανικές εκκλησίες, που η καθεμιά από αυτές έχει το δικό της τρόπο λατρείας. Γιατί;

Σπέρνονται οι Σπόροι της Διχόνοιας

Οι σπόροι της διχόνοιας σπάρθηκαν πριν ακόμα αρχίσουν να πηγαίνουν οι ιεραπόστολοι στην Αφρική. Η Ιεραποστολική Εταιρία του Λονδίνου συγκέντρωνε μέλη από διαφορετικές εκκλησίες, και ανάμεσα στους ιεραποστόλους λάβαιναν χώρα έντονες δογματικές λογομαχίες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς τους διορισμούς τους. Η διαμάχη ήταν σίγουρο ότι θα χειροτέρευε μετά την εγκατάστασή τους στις ιεραποστολικές τους έδρες.

«Οι ιεραπόστολοι», γράφει ο καθηγητής Ρόμπερτ Ρότμπεργκ στο βιβλίο του Χριστιανοί Ιεραπόστολοι και η Δημιουργία της Βόρειας Ροδεσίας 1880-1924 (Christian Missionaries and the Creation of Northern Rhodesia 1880-1924), «πολέμησαν σκληρά μεταξύ τους και με τους διευθυντές τους που βρίσκονταν στο εξωτερικό, συνήθως εις βάρος των ευαγγελιστικών αντικειμενικών τους σκοπών. . . . Φαινόταν πως οι ιεραπόστολοι δαπανούσαν τόσο χρόνο και ενέργεια για να καταγράψουν αυτές τις φιλονικίες όσο χρόνο και ενέργεια δαπανούσαν στην αναζήτησή τους για προσηλύτους».

Μερικές φορές, οι φιλονικίες των ιεραποστόλων κατέληγαν στο σχηματισμό αντίπαλων ιεραποστολών. Οι Καθολικές και οι Προτεσταντικές ιεραποστολές ανταγωνίζονταν με πείσμα για την απόκτηση προσηλύτων. Αυτή η ίδια έλλειψη ενότητας ήταν φυσικό ότι θα αντανακλούνταν ανάμεσα στους προσηλύτους τους. Με τον καιρό εκατομμύρια Αφρικανοί εγκατέλειψαν τις εκκλησίες των ιεραποστολών και σχημάτισαν δικές τους εκκλησίες.

«Οι Ανεξάρτητες Εκκλησίες της Αφρικής», γράφει ο ιστορικός του ιεραποστολικού έργου Δρ Κέιν, «υπάρχουν σε όλη την Αφρική . . . Συνολικά υπάρχουν περίπου εφτά χιλιάδες ξεχωριστές ομάδες σε αυτό το κίνημα». Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους ιεραποστόλους οι οποίοι είχαν συγκρουόμενες πεποιθήσεις δεν ήταν η μόνη αιτία για αυτό. Στο βιβλίο του Οι Ιεραπόστολοι (The Missionaries), ο Τζέφρι Μούρχαουζ εξηγεί ότι άλλη μια αιτία για τη «μαύρη μεταρρύθμιση» ήταν «η δυσαρέσκεια ενάντια στην ανωτερότητα των λευκών».

Χριστιανοί ή Ευρωπαίοι Ρατσιστές;

«Οι ιεραπόστολοι», παραδέχεται ο Δρ Κέιν, «είχαν σύμπλεγμα ανωτερότητας». Αυτοί «πίστευαν ότι η Χριστιανική θρησκεία πρέπει να συνοδεύεται από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και την ευρωπαϊκή ηγεσία», λέει ο Έιντριαν Χέιστινγκς στο βιβλίο του Χριστιανοσύνη της Αφρικής (African Christianity).

Ο Γάλλος Σαρλ Λαβιζερί ήταν ένας από τους ηγέτες των ιεραποστόλων που είχαν αυτή την άποψη. Ένας άλλος ήταν ο Τζον Φίλιπ, διευθυντής των ιεραποστολών της Ιεραποστολικής Εταιρίας του Λονδίνου στο νότιο τμήμα της Αφρικής. «Οι ιεραπόστολοί μας», καυχήθηκε το 1828, «επεκτείνουν τα βρετανικά συμφέροντα, τη βρετανική επιρροή και τη βρετανική αυτοκρατορία. Οπουδήποτε ο ιεραπόστολος αρχίζει να αναζητάει προσηλύτους ανάμεσα σε μια απολίτιστη φυλή, οι προκαταλήψεις της φυλής ενάντια στην αποικιακή κυβέρνηση παύουν· η εξάρτησή της από την αποικία αυξάνει με τη δημιουργία τεχνητών αναγκών· . . . η βιομηχανία, το εμπόριο και η γεωργία ανθούν· και κάθε γνήσιος προσήλυτος ανάμεσά τους . . . γίνεται σύμμαχος και φίλος της αποικιακής κυβέρνησης».

Είναι μήπως περίεργο που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θεώρησαν τέτοιους ιεραποστόλους χρήσιμους παράγοντες για την αποικιακή εξάπλωση; Όσον αφορά τους ιεραποστόλους, αυτοί επιδοκίμασαν την αποικιακή κατάκτηση της Αφρικής. Όπως διακήρυξαν στο Παγκόσμιο Ιεραποστολικό Συνέδριο του 1910 στο Εδιμβούργο: «Δεν θα . . . ήταν πάντα δυνατόν να τραβάμε μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους στόχους που έχει ο ιεραπόστολος και στους στόχους που έχει η Κυβέρνηση».

Κυβέρνησαν σαν Βασιλιάδες στην Αφρική

Για να εδραιώσουν την εξουσία τους, ορισμένοι ιεραπόστολοι βασίστηκαν στην αποικιακή στρατιωτική δύναμη. Μερικές φορές οι κανονιοφόροι του βρετανικού ναυτικού κατέστρεφαν παραθαλάσσιες πόλεις επειδή οι χωρικοί είχαν αρνηθεί να δεχτούν την εξουσία των ιεραποστόλων. Το 1898, ο Ντένις Κεμπ, ένας Μεθοδιστής ιεραπόστολος στη δυτική Αφρική, εξέφρασε τη «σταθερή του πεποίθηση ότι ο Βρετανικός Στρατός και το Ναυτικό χρησιμοποιούνται σήμερα από τον Θεό για την επιτέλεση του σκοπού Του».

Μετά την εγκατάστασή τους, οι ιεραπόστολοι έπαιρναν μερικές φορές τα ηνία της κοσμικής εξουσίας από τους φυλάρχους. «Οι ιεραπόστολοι από το Λονδίνο», γράφει ο καθηγητής Ρότμπεργκ, «χρησιμοποιούσαν συχνά βία για να διατηρήσουν το θεοκρατικό νόμο τους. Το αγαπημένο όργανο με το οποίο έκαναν γνωστή την αποδοκιμασία τους ήταν το σικότι, ένα μακρύ μαστίγιο φτιαγμένο από επεξεργασμένο δέρμα ιπποπόταμου. Μεταχειρίζονταν σχεδόν κάθε πρόφαση για να μαστιγώνουν αδίστακτα τους Αφρικανούς με αυτό». «Ένας Αφρικανός προσήλυτος», παρατηρεί ο Ντέιβιντ Λαμπ στο βιβλίο του Οι Αφρικανοί (The Africans), «θυμάται κάποιον Αγγλικανό ιεραπόστολο στην Ουγκάντα, που ήταν γνωστός ως Μπουάνα Μπότρι, ο οποίος κατέβαινε συχνά από τον άμβωνά του στη διάρκεια της λειτουργίας για να δείρει με μια βέργα τους αργοπορημένους Αφρικανούς».

Αναστατωμένος από τέτοιες πράξεις, ένας ιεραπόστολος, ο Τζέιμς Μακάι, υπέβαλε μια καταγγελία στους διευθυντές της Ιεραποστολικής Εταιρίας του Λονδίνου. «Αντί να μας θεωρούν ως τους λευκούς που φέρνουν σε αυτούς τα καλά νέα για την αγάπη του Θεού», προειδοποίησε, «μας ξέρουν και μας φοβούνται».

Οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι

«Επί έναν αιώνα και πλέον», δηλώνει το βιβλίο Οι Ιεραπόστολοι, «λεγόταν [στους Αφρικανούς] επίμονα και με σφοδρότητα ότι ο πόλεμος και όλα τα άγρια ένστικτα που αυτός απελευθερώνει ήταν άκαρπα και πονηρά». Κατόπιν, το 1914, ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ανάμεσα στα λεγόμενα Χριστιανικά έθνη της Ευρώπης.

«Οι ιεραπόστολοι από κάθε σχεδόν εθνικότητα ενεπλάκησαν στο Μεγάλο Πόλεμο», εξηγεί ο Μούρχαουζ. Οι ιεραπόστολοι, προς ντροπή τους, παρότρυναν τους Αφρικανούς προσηλύτους τους να πάρουν το μέρος κάποιας παράταξης. Ορισμένοι ιεραπόστολοι, μάλιστα, οδήγησαν αφρικανικά στρατεύματα στη μάχη. Τα αποτελέσματα του πολέμου εκφράζονται κατάλληλα από τον καθηγητή Στίβεν Νιλ στο έργο του Ιστορία των Χριστιανικών Ιεραποστολών (History of Christian Missions): «Τα ευρωπαϊκά έθνη, που ισχυρίζονταν βροντόφωνα ότι είχαν το μονοπώλιο της Χριστιανοσύνης και του πολιτισμού, έσπευσαν τυφλωμένα και γεμάτα σύγχυση να αναμειχτούν σε έναν εμφύλιο πόλεμο ο οποίος θα τα άφηνε οικονομικά εξασθενημένα και χωρίς ίχνος αρετής». «Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος», συνεχίζει ο Νιλ, «απλώς αποτελείωσε ό,τι είχε ήδη πραγματοποιήσει ο πρώτος. Οι ηθικές αξιώσεις της Δύσης φάνηκε ότι ήταν ψεύτικες· αποδείχτηκε ότι ο ισχυρισμός αυτού του ‘κόσμου’ ότι είναι Χριστιανικός δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ένας μύθος. Δεν ήταν πια δυνατόν να μιλάνε για ‘τη Χριστιανική Δύση’».

Δικαιολογημένα, η μαύρη μεταρρύθμιση κλιμακώθηκε μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά τι έγινε με τους Αφρικανούς που προσκολλήθηκαν στις εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου; Διδάχτηκαν από εκεί και ύστερα την αλήθεια από την Αγία Γραφή;

Οι Προγονικές Πεποιθήσεις των Αφρικανών

Οι ιεραπόστολοι του Χριστιανικού κόσμου καταδίκαζαν τις θρησκευτικές συνήθειες των Αφρικανών, όπως το να συμβουλεύονται μάγους για να κατευνάσουν τους πεθαμένους προγόνους τους. Ταυτόχρονα, οι ιεραπόστολοι ισχυρίζονταν ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν αθάνατη ψυχή. Επίσης προωθούσαν την απόδοση λατρευτικού σεβασμού στη Μαρία και στους «αγίους». Αυτές οι διδασκαλίες επιβεβαίωναν την πεποίθηση των Αφρικανών ότι οι νεκροί πρόγονοί τους ήταν ζωντανοί. Επίσης, με το να αποδίδουν λατρευτικό σεβασμό σε θρησκευτικές αναπαραστάσεις, όπως ήταν ο σταυρός, οι ιεραπόστολοι έδιναν λαβή στους Αφρικανούς να δικαιολογούν τη χρήση φυλαχτών ως μέσο προστασίας από τα κακά πνεύματα.

Ο καθηγητής Κ. Τζ. Μπάιτα εξηγεί στο βιβλίο του Χριστιανοσύνη στην Τροπική Αφρική (Christianity in Tropical Africa): «Είναι δυνατόν ένας Αφρικανός να ψάλλει με ενθουσιασμό στην Εκκλησία: ‘Δεν έχω άλλο καταφύγιο’, ενώ εξακολουθεί να έχει ένα φυλαχτό κάπου πάνω του, ή μπορεί μόλις βγει από την Εκκλησία να πάει κατευθείαν στο μάγο του, χωρίς να νιώθει ότι προδίδει κάποια αρχή».—Παράβαλε Δευτερονόμιον 18:10-12, ΜΝΚ, και 1 Ιωάννου 5:21.

Πολλοί ιεραπόστολοι είπαν σε Αφρικανούς ότι οι ειδωλολάτρες πρόγονοί τους βασανίζονταν στον πύρινο άδη και ότι και εκείνοι θα είχαν την ίδια τύχη αν αρνιούνταν να ασπαστούν τις ιεραποστολικές διδασκαλίες. Αλλά η δοξασία των αιώνιων βασάνων έρχεται σε σύγκρουση με τις ξεκάθαρες δηλώσεις της ίδιας της Αγίας Γραφής την οποία οι ιεραπόστολοι κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες να μεταφράσουν στις αφρικανικές γλώσσες.—Γένεσις 3:19· Ιερεμίας 19:5· Ρωμαίους 6:23.

Στην πραγματικότητα, η Αγία Γραφή δηλώνει ότι οι αμαρτωλές ανθρώπινες ψυχές πεθαίνουν και ότι «οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν». (Εκκλησιαστής 9:5, 10· Ιεζεκιήλ 18:4) Όσο για τους Αφρικανούς που δεν είχαν την ευκαιρία να ακούσουν τη Γραφική αλήθεια, έχουν την προοπτική να περιληφτούν στην επερχόμενη ‘ανάσταση των δικαίων και των αδίκων’. (Πράξεις 24:15) Αυτοί οι αναστημένοι θα διδαχτούν σχετικά με την προμήθεια του Θεού για σωτηρία. Κατόπιν, αν ανταποκριθούν με εκτίμηση στην αγάπη του Θεού, θα ανταμειφτούν με αιώνια ζωή σε μια παραδεισένια γη.—Ψαλμός 37:29· Λουκάς 23:43, ΜΝΚ· Ιωάννης 3:16.

Αντί να διδάσκει αυτές τις θαυμάσιες Γραφικές αλήθειες, ο Χριστιανικός κόσμος έχει παροδηγήσει τους Αφρικανούς με τις εσφαλμένες διδασκαλίες και τη θρησκευτική υποκρισία. Φυσικά, ο ρόλος που διαδραμάτισαν οι ιεραπόστολοι του Χριστιανικού κόσμου στην αποικιακή κατάκτηση της Αφρικής δεν βρίσκει καμιά υποστήριξη στην Αγία Γραφή. Αντίθετα, ο Ιησούς είπε ότι η Βασιλεία του «δεν είναι εκ του κόσμου» και ότι οι αληθινοί ακόλουθοί του με παρόμοιο τρόπο ‘δεν θα ήταν εκ του κόσμου’. (Ιωάννης 15:19· 18:36) Οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα ήταν πρέσβεις του Ιησού Χριστού, όχι κοσμικών κυβερνήσεων.—2 Κορινθίους 5:20.

Συνεπώς, στο σύνολό του, ο θερισμός του Χριστιανικού κόσμου στην Αφρική ήταν ανεπιτυχής, χαρακτηρίστηκε από συγκλονιστική διχόνοια, δυσπιστία και «Χριστοπαγανισμό». Η βία που έχει σημαδέψει πολλά «Χριστιανικά» μέρη της Αφρικής δεν είναι φυσικά σε αρμονία με τις διδασκαλίες τού ‘Άρχοντα της Ειρήνης’. (Ησαΐας 9:6) Η καρποφορία του έργου του Χριστιανικού κόσμου στην Αφρική έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα λόγια που είπε ο Ιησούς σχετικά με τους αληθινούς ακολούθους του. Προσευχόμενος στον ουράνιο Πατέρα του, ο Ιησούς παρακάλεσε «να τελειοποιηθούν έως ότου γίνουν ένα, . . . δια να γνωρίση ο κόσμος ότι συ με έστειλες».—Ιωάννης 17:20, 23, ΚΔΤΚ· 1 Κορινθίους 1:10.

Σημαίνει αυτό ότι όλο το ιεραποστολικό έργο που έχει γίνει στην Αφρική ήταν αποτυχημένο; Όχι βέβαια. Η καλή καρποφορία του αληθινού Χριστιανικού ιεραποστολικού έργου στην Αφρική και σε όλο τον κόσμο θα εξεταστεί στη σειρά των άρθρων που αρχίζει από τη σελίδα 10.

[Εικόνα στη σελίδα 6]

Ηγέτες των ιεραποστόλων του περασμένου αιώνα, όπως ο Τζον Φίλιπ, πίστευαν ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και η Χριστιανοσύνη ήταν ένα και το αυτό

[Ευχαριστίες]

Cape Archives M450

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Οι ιεραπόστολοι του Χριστιανικού κόσμου προώθησαν τις προγονικές πεποιθήσεις των Αφρικανών με το να διαδώσουν αντιγραφικές διδασκαλίες, όπως ήταν η αθανασία της ψυχής

[Ευχαριστίες]

Courtesy Africana Museum, Johannesburg

Ο Χριστιανικός Κόσμος και το Δουλεμπόριο

ΣΤΗ διάρκεια του 19ου αιώνα, Καθολικοί και Προτεστάντες ιεραπόστολοι εναντιώνονταν από κοινού στο δουλεμπόριο. Ωστόσο, δεν είχαν πάντοτε αυτή τη στάση. Σε περασμένους αιώνες, επιδοκίμαζαν και συμμετείχαν στο δουλεμπόριο παρ’ όλη την τρομερή δυστυχία που προξενούσε αυτό.

Οι ιεραπόστολοι άρχισαν να πηγαίνουν στην ανατολική ακτή καθώς και στη δυτική ακτή της Αφρικής όταν ανακαλύφτηκε η θαλάσσια εμπορική οδός γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας το 15ο αιώνα. Ύστερα από τρεις αιώνες, ωστόσο, το ιεραποστολικό έργο στην Αφρική είχε φτάσει σχεδόν στο τέλος του. Υπήρχαν λίγοι Αφρικανοί προσήλυτοι. Ένας λόγος για αυτή την αποτυχία ήταν η ανάμειξη του Χριστιανικού κόσμου στο δουλεμπόριο. Ο Κ. Π. Γκρόουβς εξηγεί στο έργο Η Εγκατάσταση της Χριστιανοσύνης στην Αφρική (The Planting of Christianity in Africa):

«Η δραστήρια ενασχόληση στο δουλεμπόριο που συνόδευε τη Χριστιανική ιεραποστολή δεν θεωρούνταν κάτι το κακό. Μάλιστα, η ίδια η ιεραποστολή είχε δικούς της δούλους· σε ένα μοναστήρι Ιησουιτών στη Λοάντα [σημερινή Λουάντα, πρωτεύουσα της Ανγκόλας] είχαν δωρίσει 12.000 δούλους. Όταν αναπτύχτηκε το δουλεμπόριο ανάμεσα στην Ανγκόλα και στη Βραζιλία, ο επίσκοπος της Λοάντα, καθισμένος σε μια πέτρινη καρέκλα κοντά στην προκυμαία, έδινε τις επισκοπικές του ευλογίες στα φορτία που αναχωρούσαν, υποσχόμενός τους μελλοντική ευτυχία όταν θα τελείωναν οι θυελλώδεις δοκιμασίες της ζωής».

Οι Ιησουίτες ιεραπόστολοι δεν πρόβαλλαν καμιά «αντίρρηση κατά της δουλείας των νέγρων», βεβαιώνει ο Κ. Ρ. Μπόξερ όπως αναφέρεται στο βιβλίο Η Αφρική από τα Αρχαία Χρόνια έως το 1800 (Africa From Early Times to 1800). Στη Λουάντα, προτού οι δούλοι επιβιβαστούν στα πλοία που κατευθύνονταν στις ισπανικές και στις πορτογαλικές αποικίες, προσθέτει ο Μπόξερ, «τους πήγαιναν σε μια κοντινή εκκλησία . . . και εκεί τους βάφτιζε ένας τοπικός ιερέας σε ομάδες των εκατό ατόμων τη φορά». Έπειτα, αφού ράντιζαν τους δούλους με «αγιασμό» τούς έλεγαν: «Κοιτάξτε, εσείς είστε ήδη παιδιά του Θεού· πάτε στη γη των Ισπανών όπου θα μάθετε πράγματα για την Πίστη. Μη σκέφτεστε πια από πού προέρχεστε . . . Να πάτε με καλή θέληση».

Φυσικά, οι ιεραπόστολοι του Χριστιανικού κόσμου δεν ήταν οι μόνοι που επιδοκίμαζαν το δουλεμπόριο. «Μέχρι το τελευταίο μισό του δέκατου όγδοου αιώνα», εξηγεί ο Τζέφρι Μούρχαουζ στο βιβλίο του Οι Ιεραπόστολοι (The Missionaries), «αυτή ήταν η στάση των περισσότερων ανθρώπων». Ο Μούρχαουζ αναφέρει το παράδειγμα ενός Προτεστάντη ιεραποστόλου του 18ου αιώνα, του Τόμας Τόμπσον, ο οποίος έγραψε ένα φυλλάδιο με τίτλο Το Αφρικανικό Δουλεμπόριο Νέγρων Αποδεικνύεται Σύμφωνο με τις Αρχές του Ανθρωπισμού και με τους Νόμους της Αποκαλυμμένης Θρησκείας (The African Trade for Negro Slaves Shown to Be Consistent With the Principles of Humanity and With the Laws of Revealed Religion).

Παρ’ όλα αυτά, ο Χριστιανικός κόσμος, εξαιτίας της συμμετοχής του, είναι συνυπεύθυνος για τη φοβερή δυστυχία που ήρθε σε εκατομμύρια Αφρικανούς δούλους. «Εκτός από τους δούλους οι οποίοι πέθαναν προτού αποπλεύσουν από την Αφρική», δηλώνει Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The Encyclopædia Britannica), «12¹/₂% χάθηκαν στη διάρκεια του ταξιδιού προς τις Δυτικές Ινδίες· στην Τζαμάικα 4¹/₂% πέθαναν ενώ βρίσκονταν στα λιμάνια ή προτού πουληθούν και άλλο ένα τρίτο κατά τη διάρκεια της ‘σκληραγώγησης’».

Σύντομα ο Ιεχωβά Θεός θα καλέσει τόσο το Χριστιανικό κόσμο όσο και τις άλλες μορφές της ψεύτικης θρησκείας να αποδώσουν λογαριασμό για τις φοβερές πράξεις ενοχής αίματος που έχουν δικαιολογήσει ή ακόμα και ευλογήσει.—Αποκάλυψις 18:8, 24.

[Διάγραμμα στη σελίδα 8]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Διάγραμμα του τρόπου με τον οποίο οι δούλοι στοιβάζονταν σε πλοίο που μετέφερε δούλους

[Ευχαριστίες]

Schomburg Center for Research in Black Culture / The New York Public Library / Astor, Lenox and Tilden Foundations