(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΟΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΔΑΝΙΗΛ

Η τεράστια εικόνα (Δανιήλ 2:31-45)

Τέσσερα θηρία που ανεβαίνουν από τη θάλασσα (Δανιήλ 7:3-8, 17, 25)

ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ από το 607 Π.Κ.Χ.

ΜΗΔΟΠΕΡΣΙΑ από το 539 Π.Κ.Χ.

ΕΛΛΑΔΑ από το 331 Π.Κ.Χ.

ΡΩΜΗ από το 30 Π.Κ.Χ.

ΑΓΓΛΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΥΝΑΜΗ από το 1763 Κ.Χ.

ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΙΑΙΡΕΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ στον καιρό του τέλους

Κεφάλαιο Εννιά

Ποιος θα Κυβερνήσει τον Κόσμο;

1-3. Περιγράψτε το όνειρο και τα οράματα που είδε ο Δανιήλ το πρώτο έτος της βασιλείας του Βαλτάσαρ.

Η ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ προφητεία του Δανιήλ μάς πάει τώρα πίσω στο πρώτο έτος του Βαβυλώνιου Βασιλιά Βαλτάσαρ. Ο Δανιήλ είναι ήδη πολλά χρόνια εξόριστος στη Βαβυλώνα, αλλά η ακεραιότητά του στον Ιεχωβά ποτέ δεν κλονίστηκε. Τώρα, μετά τα 70 του, ο πιστός προφήτης βλέπει «ένα όνειρο και οράματα του κεφαλιού του στο κρεβάτι του». Και πόσο τον τρομάζουν αυτά τα οράματα!—Δανιήλ 7:1, 15.

² «Ορίστε!» αναφωνεί ο Δανιήλ. «Οι τέσσερις άνεμοι των ουρανών ανατάραζαν την απέραντη θάλασσα. Και τέσσερα πελώρια θηρία ανέβαιναν από τη θάλασσα, το καθένα διαφορετικό από τα άλλα». Πόσο αλλόκοτα είναι αυτά τα θηρία! Το πρώτο είναι ένα φτερωτό λιοντάρι και το δεύτερο μοιάζει με αρκούδα. Κατόπιν έρχεται μια λεοπάρδαλη με τέσσερις φτερούγες και τέσσερα κεφάλια! Το ασυνήθιστα ισχυρό τέταρτο θηρίο έχει μεγάλα σιδερένια δόντια και δέκα κέρατα. Ανάμεσα στα δέκα του κέρατα φυτρώνει ένα «μικρό» κέρατο το οποίο έχει «μάτια σαν τα μάτια ανθρώπου» και “στόμα που λέει πομπώδη πράγματα”.—Δανιήλ 7:2-8.

³ Κατόπιν, τα οράματα του Δανιήλ στρέφονται προς τον ουρανό. Ο Παλαιός των Ημερών κάθεται στο θρόνο του γεμάτος δόξα ως Κριτής στο ουράνιο Δικαστήριο. “Χίλιες χιλιάδες τον διακονούν και δέκα χιλιάδες επί δέκα χιλιάδες στέκονται μπροστά του”. Εκφέροντας δυσμενή κρίση σε βάρος των θηρίων, τους αφαιρεί την εξουσία για διακυβέρνηση και καταστρέφει το τέταρτο θηρίο. Η διαρκής εξουσία για διακυβέρνηση επί “των λαών, των εθνοτήτων και των γλωσσών” παραχωρείται σε “κάποιον που είναι σαν γιος ανθρώπου”.—Δανιήλ 7:9-14.

4. (α) Σε ποιον στράφηκε ο Δανιήλ για να λάβει αξιόπιστες πληροφορίες; (β) Γιατί είναι σημαντικά για εμάς τα όσα είδε και άκουσε ο Δανιήλ εκείνη τη νύχτα;

⁴ «Όσο για εμένα», λέει ο Δανιήλ, «το πνεύμα μου βασανιζόταν μέσα μου εξαιτίας αυτών των πραγμάτων και τα οράματα του κεφαλιού μου με τρόμαξαν». Γι’ αυτό, ζητάει από έναν άγγελο «αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με όλα αυτά». Ο άγγελος του παρέχει πράγματι «την ερμηνεία των ζητημάτων». (Δανιήλ 7:15-28) Τα όσα είδε και άκουσε ο Δανιήλ εκείνη τη νύχτα μάς ενδιαφέρουν πάρα πολύ, διότι έδειχναν με παραστατικό τρόπο μελλοντικά παγκόσμια γεγονότα που θα συνέβαιναν μέχρι και στις δικές μας ημέρες, κατά τις οποίες “κάποιος που είναι σαν γιος ανθρώπου” λαβαίνει εξουσία διακυβέρνησης επί όλων “των λαών, των εθνοτήτων και των γλωσσών”. Με τη βοήθεια του Λόγου του Θεού και του πνεύματός Του, μπορούμε και εμείς να κατανοήσουμε τη σημασία αυτών των προφητικών οραμάτων.a

ΤΕΣΣΕΡΑ ΘΗΡΙΑ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

5. Τι συμβολίζει η ανεμοδαρμένη θάλασσα;

⁵ «Τέσσερα πελώρια θηρία ανέβαιναν από τη θάλασσα», είπε ο Δανιήλ. (Δανιήλ 7:3) Τι συμβόλιζε η ανεμοδαρμένη θάλασσα; Χρόνια αργότερα, ο απόστολος Ιωάννης είδε ένα εφτακέφαλο θηρίο να βγαίνει από τη «θάλασσα». Αυτή η θάλασσα συμβόλιζε «λαούς και πλήθη και έθνη και γλώσσες»—τον τεράστιο όγκο των ανθρώπων που έχουν απομακρυνθεί από τον Θεό. Η θάλασσα, λοιπόν, αποτελεί κατάλληλο σύμβολο των ανθρώπινων μαζών που είναι αποξενωμένες από τον Θεό.—Αποκάλυψη 13:1, 2· 17:15· Ησαΐας 57:20.

6. Τι παριστάνουν τα τέσσερα θηρία;

⁶ «Αυτά τα πελώρια θηρία», είπε ο άγγελος του Θεού, «τα οποία είναι τέσσερα, είναι τέσσερις βασιλιάδες που θα σηκωθούν από τη γη». (Δανιήλ 7:17) Σαφώς, ο άγγελος προσδιόρισε τα τέσσερα θηρία που είδε ο Δανιήλ ως «τέσσερις βασιλιάδες». Συνεπώς, αυτά τα θηρία υποδηλώνουν παγκόσμιες δυνάμεις. Αλλά ποιες;

7. (α) Τι λένε ορισμένοι Βιβλικοί ερμηνευτές σχετικά με το όραμα των τεσσάρων θηρίων που είδε σε όνειρο ο Δανιήλ και με το όνειρο στο οποίο ο Βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ είδε μια τεράστια εικόνα; (β) Τι συμβολίζει το καθένα από τα τέσσερα μεταλλικά μέρη της εικόνας;

⁷ Οι Βιβλικοί ερμηνευτές συνδέουν συνήθως το όραμα των τεσσάρων θηρίων που είδε σε όνειρο ο Δανιήλ με το όνειρο στο οποίο ο Ναβουχοδονόσορ είδε μια τεράστια εικόνα. Παραδείγματος χάρη, Το Σχολιολόγιο της Βίβλου του Ερμηνευτή (The Expositor’s Bible Commentary) δηλώνει: «Το 7ο κεφάλαιο [του βιβλίου του Δανιήλ] είναι παράλληλο του 2ου κεφαλαίου». Το Σχολιολόγιο της Βίβλου του Ουίκλιφ (The Wycliffe Bible Commentary) λέει: «Είναι γενικά παραδεκτό ότι η διαδοχή τεσσάρων κυρίαρχων δυνάμεων των Εθνικών . . . είναι η ίδια εδώ [στο 7ο κεφάλαιο του βιβλίου του Δανιήλ] με εκείνη που εξετάζεται στο 2ο κεφάλαιο [του βιβλίου του Δανιήλ]». Οι τέσσερις παγκόσμιες δυνάμεις τις οποίες συμβολίζουν τα τέσσερα μέταλλα στο όνειρο του Ναβουχοδονόσορα ήταν η Βαβυλωνιακή Αυτοκρατορία (το χρυσό κεφάλι), η Μηδοπερσία (το ασημένιο στήθος και οι ασημένιοι βραχίονες), η Ελλάδα (η χάλκινη κοιλιά και οι χάλκινοι μηροί) και η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (οι σιδερένιες κνήμες).b (Δανιήλ 2:32, 33) Ας δούμε πώς αυτά τα βασίλεια αντιστοιχούν στα τέσσερα πελώρια θηρία που είδε ο Δανιήλ.

ΑΓΡΙΟ ΣΑΝ ΛΙΟΝΤΑΡΙ, ΓΡΗΓΟΡΟ ΣΑΝ ΑΕΤΟΣ

8. (α) Πώς περιέγραψε ο Δανιήλ το πρώτο θηρίο; (β) Ποια αυτοκρατορία συμβόλιζε το πρώτο θηρίο, και πώς αυτή ενήργησε σαν λιοντάρι;

⁸ Πόσο εντυπωσιακά ήταν τα θηρία που είδε ο Δανιήλ! Περιγράφοντας το ένα από αυτά, είπε: «Το πρώτο ήταν σαν λιοντάρι και είχε φτερούγες αετού. Εξακολούθησα να βλέπω ώσπου οι φτερούγες του ξεριζώθηκαν, και αυτό υποχρεώθηκε να σηκωθεί από τη γη και να σταθεί στα δύο πόδια ακριβώς σαν άνθρωπος, και του δόθηκε καρδιά ανθρώπου». (Δανιήλ 7:4) Αυτό το θηρίο παρίστανε την ίδια διακυβέρνηση την οποία συμβόλιζε και το χρυσό κεφάλι της τεράστιας εικόνας, τη Βαβυλωνιακή Παγκόσμια Δύναμη (607-539 Π.Κ.Χ.). Σαν αρπακτικό «λιοντάρι», η Βαβυλώνα καταβρόχθισε με αγριότητα ολόκληρα έθνη, περιλαμβανομένου και του λαού του Θεού. (Ιερεμίας 4:5-7· 50:17) Σαν να είχε φτερούγες αετού, αυτό το «λιοντάρι» άρχισε να προελαύνει ταχύτατα με κατακτητική μανία.—Θρήνοι 4:19· Αββακούμ 1:6-8.

9. Ποιες αλλαγές υπέστη το λεοντόμορφο θηρίο, και πώς το επηρέασαν;

⁹ Αργότερα, οι φτερούγες αυτού του μοναδικού φτερωτού λιονταριού «ξεριζώθηκαν». Προς το τέλος της διακυβέρνησης του Βασιλιά Βαλτάσαρ, η Βαβυλώνα έχασε την κατακτητική της ταχύτητα και τη λεόντειο κυριαρχία της επί των εθνών. Δεν προχωρούσε ταχύτερα από ό,τι ένας άνθρωπος που περπατάει με τα δυο του πόδια. Αποκτώντας «καρδιά ανθρώπου», έγινε αδύναμη. Εφόσον δεν είχε «την καρδιά του λιονταριού», η Βαβυλώνα δεν μπορούσε πια να συμπεριφέρεται σαν βασιλιάς «ανάμεσα στα ζώα του δάσους». (Παράβαλε 2 Σαμουήλ 17:10· Μιχαίας 5:8.) Ένα άλλο πελώριο θηρίο την κατατρόπωσε.

ΑΔΗΦΑΓΟ ΣΑΝ ΑΡΚΟΥΔΑ

10. Ποια γραμμή ηγετών συμβόλιζε η «αρκούδα»;

¹⁰ «Ορίστε!» είπε ο Δανιήλ, «άλλο, δεύτερο θηρίο, που ήταν σαν αρκούδα. Και ήταν ανασηκωμένο από τη μια μεριά και υπήρχαν τρία πλευρά μέσα στο στόμα του, ανάμεσα στα δόντια του· και του έλεγαν το εξής: “Σήκω, φάε πολλές σάρκες”». (Δανιήλ 7:5) Ο βασιλιάς τον οποίο συμβόλιζε η «αρκούδα» ήταν ο ίδιος με εκείνον τον οποίο αντιπροσώπευαν το ασημένιο στήθος και οι ασημένιοι βραχίονες της μεγάλης εικόνας—η γραμμή των Μηδοπερσών ηγετών (539-331 Π.Κ.Χ.) που ξεκίνησε με τον Δαρείο τον Μήδο και τον Κύρο τον Μέγα, και τελείωσε με τον Δαρείο Γ΄.

11. Τι υποδήλωνε το γεγονός ότι η συμβολική αρκούδα ήταν ανασηκωμένη από τη μια μεριά και ότι είχε τρία πλευρά μέσα στο στόμα της;

¹¹ Η συμβολική αρκούδα ήταν “ανασηκωμένη από τη μια μεριά”, ίσως για να είναι έτοιμη να επιτεθεί και να υποτάξει έθνη, και με αυτόν τον τρόπο να παραμείνει παγκόσμια δύναμη. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι αυτή η στάση μπορεί να έδειχνε πως η περσική γραμμή ηγετών επρόκειτο να κερδίσει την υπεροχή έναντι του μοναδικού Μήδου βασιλιά, του Δαρείου. Τα τρία πλευρά που υπήρχαν ανάμεσα στα δόντια της αρκούδας ίσως υποδηλώνουν τις τρεις κατευθύνσεις προς τις οποίες στράφηκε για να κάνει κατακτήσεις. Η μηδοπερσική «αρκούδα» πήγε προς βορράν για να καταλάβει τη Βαβυλώνα το 539 Π.Κ.Χ. Κατόπιν πήγε προς δυσμάς, πέρασε διαμέσου της Μικράς Ασίας και έφτασε στη Θράκη. Τελικά, η «αρκούδα» πήγε προς νότον για να κατακτήσει την Αίγυπτο. Εφόσον ο αριθμός τρία μερικές φορές υποδηλώνει ένταση, τα τρία πλευρά μπορεί επίσης να τονίζουν την απληστία για κατακτήσεις η οποία χαρακτήριζε τη συμβολική αρκούδα.

12. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα του γεγονότος ότι η συμβολική αρκούδα υπάκουσε στην εντολή: «Σήκω, φάε πολλές σάρκες»;

¹² Η «αρκούδα» επιτέθηκε σε έθνη υπακούοντας στα λόγια: «Σήκω, φάε πολλές σάρκες». Καταβροχθίζοντας τη Βαβυλώνα σε αρμονία με το θεϊκό θέλημα, η Μηδοπερσία ήταν σε θέση να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στο λαό του Ιεχωβά. Και πράγματι έτσι έκανε! (Βλέπε «Ένας Ανεκτικός Μονάρχης», στη σελίδα 149.) Μέσω του Κύρου του Μεγάλου, του Δαρείου Α΄ (Δαρείου του Μεγάλου) και του Αρταξέρξη Α΄, η Μηδοπερσία ελευθέρωσε τους Ιουδαίους που κρατούνταν αιχμάλωτοι στη Βαβυλώνα και τους βοήθησε να ανοικοδομήσουν το ναό του Ιεχωβά και να επισκευάσουν τα τείχη της Ιερουσαλήμ. Αργότερα, η Μηδοπερσία έφτασε στο σημείο να κυβερνάει 127 διοικητικές περιφέρειες, και ο σύζυγος της Βασίλισσας Εσθήρ, ο Ασσουήρης (Ξέρξης Α΄), «βασίλευε από την Ινδία ως την Αιθιοπία». (Εσθήρ 1:1) Εντούτοις, στον ορίζοντα διαφαινόταν η άνοδος ενός άλλου θηρίου.

ΤΑΧΥ ΣΑΝ ΦΤΕΡΩΤΗ ΛΕΟΠΑΡΔΑΛΗ!

13. (α) Τι συμβόλιζε το τρίτο θηρίο; (β) Τι μπορεί να λεχθεί για την ταχύτητα του τρίτου θηρίου και για την επικράτειά του;

¹³ Το τρίτο θηρίο ήταν «σαν λεοπάρδαλη, αλλά είχε στη ράχη του τέσσερις φτερούγες πετούμενου πλάσματος. Και το θηρίο είχε τέσσερα κεφάλια, και του δόθηκε εξουσία για διακυβέρνηση». (Δανιήλ 7:6) Σαν το αντίστοιχό της—τη χάλκινη κοιλιά και τους χάλκινους μηρούς της εικόνας στο όνειρο του Ναβουχοδονόσορα—αυτή η λεοπάρδαλη με τις τέσσερις φτερούγες και τα τέσσερα κεφάλια συμβόλιζε τη μακεδονική, δηλαδή την ελληνική, γραμμή ηγετών η οποία ξεκίνησε με τον Μέγα Αλέξανδρο. Με σβελτάδα και ταχύτητα λεοπάρδαλης, ο Αλέξανδρος προέλασε διαμέσου της Μικράς Ασίας, προς νότον στην Αίγυπτο και κατόπιν ως τα δυτικά σύνορα της Ινδίας. (Παράβαλε Αββακούμ 1:8.) Η επικράτειά του ήταν μεγαλύτερη από την επικράτεια της “αρκούδας”, διότι περιλάμβανε τη Μακεδονία, την υπόλοιπη Ελλάδα και την Περσική Αυτοκρατορία.—Βλέπε «Ένας Νεαρός Βασιλιάς Κατακτά τον Κόσμο», στη σελίδα 153.

14. Πώς απέκτησε τέσσερα κεφάλια η «λεοπάρδαλη»;

¹⁴ Η «λεοπάρδαλη» απέκτησε τέσσερα κεφάλια μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου το 323 Π.Κ.Χ. Τέσσερις από τους στρατηγούς του τον διαδέχθηκαν τελικά σε διαφορετικά τμήματα της επικράτειάς του. Ο Σέλευκος κράτησε τη Μεσοποταμία και τη Συρία. Ο Πτολεμαίος ανέλαβε τον έλεγχο της Αιγύπτου και της Παλαιστίνης. Ο Λυσίμαχος έγινε ηγεμόνας της Μικράς Ασίας και της Θράκης, ενώ ο Κάσσανδρος πήρε τη Μακεδονία και την υπόλοιπη Ελλάδα. (Βλέπε «Ένα Αχανές Βασίλειο Διαιρείται», στη σελίδα 162.) Κατόπιν εμφανίστηκε μια καινούρια απειλή.

ΕΝΑ ΦΟΒΕΡΟ ΘΗΡΙΟ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ

15. (α) Περιγράψτε το τέταρτο θηρίο. (β) Τι συμβόλιζε το τέταρτο θηρίο, και πώς συνέτριψε και καταβρόχθισε οτιδήποτε συναντούσε στο διάβα του;

¹⁵ Ο Δανιήλ περιέγραψε το τέταρτο θηρίο ως «φοβερό και τρομερό και ασυνήθιστα ισχυρό». Κατόπιν είπε: «Και είχε δόντια από σίδερο, μεγάλα. Καταβρόχθιζε και συνέτριβε, και ό,τι απέμενε το καταπατούσε με τα πόδια του. Και ήταν κάτι διαφορετικό από όλα τα άλλα θηρία τα προηγούμενα από αυτό, και είχε δέκα κέρατα». (Δανιήλ 7:7) Αυτό το φοβερό θηρίο εμφανίστηκε αρχικά ως η πολιτική και στρατιωτική δύναμη της Ρώμης. Κατέλαβε σταδιακά τα τέσσερα τμήματα της Ελληνιστικής Αυτοκρατορίας και, ως το έτος 30 Π.Κ.Χ., η Ρώμη είχε αναδυθεί ως η επόμενη παγκόσμια δύναμη της Βιβλικής προφητείας. Καθυποτάσσοντας οτιδήποτε συναντούσε στο διάβα της με τη στρατιωτική της ισχύ, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επεκτάθηκε τελικά και κάλυψε την περιοχή που ξεκινούσε από τα Βρετανικά Νησιά, καταλάμβανε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, αγκάλιαζε όλη τη Μεσόγειο και έφτανε πέρα από τη Βαβυλώνα ως τον Περσικό Κόλπο.

16. Ποιες πληροφορίες έδωσε ο άγγελος σχετικά με το τέταρτο θηρίο;

¹⁶ Θέλοντας να βεβαιωθεί σχετικά με αυτό το «εξαιρετικά φοβερό» θηρίο, ο Δανιήλ άκουγε προσεκτικά καθώς ο άγγελος εξηγούσε: «Τα δέκα κέρατα [του θηρίου] είναι δέκα βασιλιάδες που θα εγερθούν από εκείνη τη βασιλεία· και άλλος ένας θα εγερθεί έπειτα από εκείνους, και αυτός θα διαφέρει από τους πρώτους, και τρεις βασιλιάδες θα ταπεινώσει». (Δανιήλ 7:19, 20, 24) Ποια είναι αυτά τα «δέκα κέρατα», δηλαδή οι «δέκα βασιλιάδες»;

17. Τι συμβολίζουν τα «δέκα κέρατα» του τέταρτου θηρίου;

¹⁷ Καθώς η Ρώμη γινόταν πλουσιότερη και παρήκμαζε ολοένα και περισσότερο εξαιτίας του ακόλαστου τρόπου ζωής της άρχουσας τάξης της, άρχισε να μειώνεται η στρατιωτική της δύναμη. Με το πέρασμα του χρόνου, η παρακμή της στρατιωτικής ισχύος της Ρώμης έγινε ολοφάνερη. Η ισχυρή αυτοκρατορία διασπάστηκε τελικά σε πολλά βασίλεια. Εφόσον η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί συχνά τον αριθμό δέκα για να υποδηλώσει πληρότητα, τα «δέκα κέρατα» του τέταρτου θηρίου συμβολίζουν όλα τα βασίλεια που δημιουργήθηκαν από τη διάλυση της Ρώμης.—Παράβαλε Δευτερονόμιο 4:13· Λουκάς 15:8· 19:13, 16, 17.

18. Πώς εξακολούθησε η Ρώμη να ασκεί κυριαρχία στην Ευρώπη επί αιώνες μετά την εκθρόνιση του τελευταίου της αυτοκράτορα;

¹⁸ Εντούτοις, η Ρωμαϊκή Παγκόσμια Δύναμη δεν έφτασε στο τέλος της όταν εκθρονίστηκε ο τελευταίος της αυτοκράτορας στη Ρώμη το 476 Κ.Χ. Επί πολλούς αιώνες, η παπική Ρώμη εξακολούθησε να ασκεί πολιτική, και κυρίως θρησκευτική, κυριαρχία στην Ευρώπη. Αυτό το έκανε μέσω του φεουδαρχικού συστήματος, με βάση το οποίο οι περισσότεροι κάτοικοι της Ευρώπης ήταν υποτελείς σε κάποιον κύριο και εν συνεχεία σε κάποιον βασιλιά. Όλοι δε οι βασιλιάδες αναγνώριζαν την εξουσία του πάπα. Έτσι, η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία με επίκεντρό της την παπική Ρώμη κατηύθυνε τις παγκόσμιες υποθέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της μακράς ιστορικής περιόδου που ονομάζεται Μεσαίωνας.

19. Σύμφωνα με έναν ιστορικό, πώς συγκρίνεται η Ρώμη με τις προγενέστερες αυτοκρατορίες;

¹⁹ Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι το τέταρτο θηρίο “διέφερε από όλες τις άλλες βασιλείες”; (Δανιήλ 7:7, 19, 23) Σχετικά με αυτό, ο ιστορικός Χ. Τζ. Γουέλς έγραψε: «Αυτή η νέα ρωμαϊκή δύναμη . . . ήταν, από αρκετές απόψεις, κάτι το διαφορετικό από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη αυτοκρατορία που είχε επικρατήσει μέχρι τότε στον πολιτισμένο κόσμο. . . . Ενσωμάτωσε σχεδόν όλους τους Έλληνες του κόσμου, και ο πληθυσμός της ήταν λιγότερο χαμιτικός και σημιτικός από οποιασδήποτε προγενέστερης αυτοκρατορίας . . . Αποτέλεσε ένα πρότυπο στην ιστορία που ήταν καινούριο ως τότε . . . Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν μια αποφυάδα, μια μη προσχεδιασμένη, πρωτόγνωρη αποφυάδα· οι Ρωμαίοι βρέθηκαν αναμειγμένοι, χωρίς καν να το συνειδητοποιήσουν, σε ένα τεράστιο διοικητικό εγχείρημα». Ωστόσο, το τέταρτο θηρίο επρόκειτο να αναπτυχθεί περαιτέρω.

ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΚΕΡΑΤΟ ΑΠΟΚΤΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΟΧΗ

20. Τι είπε ο άγγελος σχετικά με το μικρό κέρατο που φύτρωσε στο κεφάλι του τέταρτου θηρίου;

²⁰ «Εξακολούθησα να παρατηρώ τα κέρατα», είπε ο Δανιήλ, «και ορίστε! άλλο κέρατο, ένα μικρό, ανέβηκε ανάμεσά τους, και τρία από τα πρώτα κέρατα ξεριζώθηκαν από μπροστά του». (Δανιήλ 7:8) Σχετικά με αυτό το κέρατο που φύτρωσε, ο άγγελος είπε στον Δανιήλ: «Άλλος ένας θα εγερθεί έπειτα από εκείνους [τους δέκα βασιλιάδες], και αυτός θα διαφέρει από τους πρώτους, και τρεις βασιλιάδες θα ταπεινώσει». (Δανιήλ 7:24) Ποιος είναι αυτός ο βασιλιάς, πότε εγέρθηκε, και ποιους τρεις βασιλιάδες ταπείνωσε;

21. Πώς έγινε η Βρετανία το συμβολικό μικρό κέρατο του τέταρτου θηρίου;

²¹ Εξετάστε τις ακόλουθες εξελίξεις. Το 55 Π.Κ.Χ., ο Ρωμαίος στρατηγός Ιούλιος Καίσαρας εισέβαλε στη Βρετανία, αλλά δεν κατάφερε να την εποικίσει μόνιμα. Το 43 Κ.Χ., ο Αυτοκράτορας Κλαύδιος ξεκίνησε μια πιο μόνιμη κατάληψη της νότιας Βρετανίας. Κατόπιν, το 122 Κ.Χ., ο Αυτοκράτορας Αδριανός άρχισε να οικοδομεί ένα τείχος από τον ποταμό Τάιν ως το Σόλγουεϊ Φερθ, το οποίο καθόριζε τα βόρεια σύνορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στις αρχές του πέμπτου αιώνα οι ρωμαϊκές λεγεώνες εγκατέλειψαν το νησί. «Το δέκατο έκτο αιώνα», εξήγησε ένας ιστορικός, «η Αγγλία αποτελούσε δευτερεύουσα δύναμη. Ο πλούτος της ήταν μηδαμινός μπροστά σε αυτόν της Ολλανδίας. Ο πληθυσμός της ήταν πολύ μικρότερος από αυτόν της Γαλλίας. Οι στρατιωτικές της δυνάμεις (περιλαμβανομένου και του ναυτικού της) ήταν κατώτερες της Ισπανίας». Προφανώς, η Βρετανία αποτελούσε τότε ένα ασήμαντο βασίλειο και ήταν το συμβολικό μικρό κέρατο του τέταρτου θηρίου. Αλλά αυτή η κατάσταση επρόκειτο να αλλάξει.

22. (α) Ποια άλλα τρία κέρατα του τέταρτου θηρίου ξεπέρασε το «μικρό» κέρατο; (β) Ως τι αναδύθηκε τότε η Βρετανία;

²² Το 1588 ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας έστρεψε την Ισπανική Αρμάδα κατά της Βρετανίας. Αυτός ο στόλος που αποτελούνταν από 130 πλοία και μετέφερε περισσότερους από 24.000 άντρες έπλευσε στο Στενό της Μάγχης, αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να ηττηθεί από το βρετανικό ναυτικό και να πληγεί από τους ενάντιους ανέμους και τις σφοδρές καταιγίδες του Ατλαντικού. Αυτό το συμβάν «ήταν καθοριστικό για τη μετάβαση της ναυτικής υπεροχής από την Ισπανία στην Αγγλία», δήλωσε ένας ιστορικός. Το 17ο αιώνα οι Ολλανδοί ανέπτυξαν το μεγαλύτερο εμπορικό στόλο του κόσμου. Αλλά η Βρετανία, καθώς αποκτούσε ολοένα και περισσότερες υπερπόντιες αποικίες, υπερίσχυσε αυτού του βασιλείου. Στη διάρκεια του 18ου αιώνα, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι πολέμησαν μεταξύ τους στη Βόρεια Αμερική και στην Ινδία, και σύναψαν τελικά τη Συνθήκη του Παρισιού το 1763. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Γουίλιαμ Μπ. Γουίλκοξ, αυτή η συνθήκη «στην ουσία επιβεβαίωνε τη νέα θέση της Βρετανίας ως της κυρίαρχης ευρωπαϊκής δύναμης στον κόσμο πέρα από την Ευρώπη». Η υπεροχή της Βρετανίας επικυρώθηκε όταν κατατρόπωσε τον Ναπολέοντα της Γαλλίας το 1815 Κ.Χ. Οι «τρεις βασιλιάδες», λοιπόν, που “ταπείνωσε” η Βρετανία ήταν η Ισπανία, η Ολλανδία και η Γαλλία. (Δανιήλ 7:24) Ως αποτέλεσμα, η Βρετανία αναδύθηκε ως η μεγαλύτερη αποικιακή και εμπορική δύναμη του κόσμου. Ναι, το «μικρό» κέρατο μεγάλωσε και έγινε παγκόσμια δύναμη!

23. Με ποιον τρόπο το συμβολικό μικρό κέρατο “καταβρόχθισε όλη τη γη”;

²³ Ο άγγελος είπε στον Δανιήλ ότι το τέταρτο θηρίο, δηλαδή η τέταρτη βασιλεία, θα “καταβρόχθιζε όλη τη γη”. (Δανιήλ 7:23) Αυτό αποδείχτηκε αληθινό αναφορικά με τη ρωμαϊκή επαρχία που παλιά ήταν γνωστή ως Βρετανία. Αυτή έγινε τελικά η Βρετανική Αυτοκρατορία και “καταβρόχθισε όλη τη γη”. Υπήρξε μια περίοδος κατά την οποία αυτή η αυτοκρατορία εξουσίαζε το ένα τέταρτο της χερσαίας επιφάνειας της γης και το ένα τέταρτο του πληθυσμού της.

24. Τι είπε ένας ιστορικός για το γεγονός ότι η Βρετανική Αυτοκρατορία ήταν διαφορετική;

²⁴ Όπως η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διέφερε από τις προγενέστερες παγκόσμιες δυνάμεις, έτσι και ο βασιλιάς τον οποίο παρίστανε το «μικρό» κέρατο θα “διέφερε από τους πρώτους”. (Δανιήλ 7:24) Σχετικά με τη Βρετανική Αυτοκρατορία, ο ιστορικός Χ. Τζ. Γουέλς παρατήρησε: «Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει υπάρξει κάτι παρόμοιο. Πρωταρχικό και κεντρικό ρόλο στο όλο σύστημα έπαιζε η “βασιλευομένη δημοκρατία” των Ηνωμένων Βρετανικών Βασιλείων . . . Κανένα υπουργείο και κανένας νους δεν μπόρεσε ποτέ να συλλάβει τη Βρετανική Αυτοκρατορία στο σύνολό της. Αυτή αποτελούσε ένα συνονθύλευμα αποφυάδων και συσσωρεύσεων εντελώς διαφορετικό από καθετί που έχει ονομαστεί αυτοκρατορία στο παρελθόν».

25. (α) Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη εξέλιξή του, ποιο είναι το συμβολικό μικρό κέρατο; (β) Με ποια έννοια έχει το «μικρό» κέρατο «μάτια σαν τα μάτια ανθρώπου» και “στόμα που λέει πομπώδη πράγματα”;

²⁵ Το «μικρό» κέρατο δεν περιλάμβανε απλώς και μόνο τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Το 1783, η Βρετανία αναγνώρισε την ανεξαρτησία των 13 αμερικανικών αποικιών της. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τελικά αποτέλεσαν σύμμαχο της Βρετανίας, και αναδύθηκαν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως το κυρίαρχο κράτος της γης. Εξακολουθούν δε να διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με τη Βρετανία. Η αγγλοαμερικανική δυαδική παγκόσμια δύναμη που προέκυψε είναι το “κέρατο που έχει μάτια”. Πράγματι, αυτή η παγκόσμια δύναμη είναι παρατηρητική, οξυδερκής! “Λέει πομπώδη πράγματα”, υπαγορεύοντας την πολιτική που ακολουθείται στα περισσότερα μέρη του κόσμου και ενεργώντας ως εκπρόσωπος αυτού του κόσμου, ή αλλιώς ως «ψευδοπροφήτης» του.—Δανιήλ 7:8, 11, 20· Αποκάλυψη 16:13· 19:20.

ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΚΕΡΑΤΟ ΕΝΑΝΤΙΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΘΕΟ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΤΟΥ

26. Τι προείπε ο άγγελος ότι θα έλεγε και θα έκανε το συμβολικό κέρατο σε σχέση με τον Ιεχωβά και τους υπηρέτες του;

²⁶ Ο Δανιήλ συνέχισε την περιγραφή του οράματός του με τα λόγια: «Εξακολούθησα να βλέπω, και το κέρατο εκείνο έκανε πόλεμο με τους αγίους και υπερίσχυε εναντίον τους». (Δανιήλ 7:21) Σχετικά με αυτό το «κέρατο», δηλαδή αυτόν το βασιλιά, ο άγγελος του Θεού προείπε: «Θα πει λόγια εναντίον του Υψίστου και θα ταλαιπωρεί συνεχώς τους αγίους του Υπέρτατου. Και θα βάλει στο νου του να αλλάξει καιρούς και νόμο, και εκείνοι θα δοθούν στο χέρι του για καιρό και καιρούς και μισό καιρό». (Δανιήλ 7:25) Πώς και πότε εκπληρώθηκε αυτό το μέρος της προφητείας;

27. (α) Ποιοι είναι “οι άγιοι” που διώκονται από το «μικρό» κέρατο; (β) Πώς έβαλε στο νου του το συμβολικό κέρατο «να αλλάξει καιρούς και νόμο»;

²⁷ “Οι άγιοι” που διώκονται από το «μικρό» κέρατο—την Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη—είναι οι χρισμένοι με το πνεύμα ακόλουθοι του Ιησού στη γη. (Ρωμαίους 1:7· 1 Πέτρου 2:9) Χρόνια προτού ξεσπάσει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, το υπόλοιπο αυτών των χρισμένων προειδοποιούσε δημόσια ότι το 1914 θα τελείωναν «οι προσδιορισμένοι καιροί των εθνών». (Λουκάς 21:24) Όταν ξέσπασε ο πόλεμος εκείνη τη χρονιά, ήταν φανερό ότι το «μικρό» κέρατο είχε αγνοήσει αυτή την προειδοποίηση, διότι επέμενε να ταλαιπωρεί τους χρισμένους «αγίους». Η Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη εναντιώθηκε ακόμη και στις προσπάθειες τις οποίες κατέβαλλαν αυτοί προκειμένου να εκτελούν την απαίτηση (δηλαδή το «νόμο») του Ιεχωβά που όριζε ότι οι μάρτυρές του έπρεπε να κηρύξουν τα καλά νέα της Βασιλείας παγκόσμια. (Ματθαίος 24:14) Έτσι, το «μικρό» κέρατο αποπειράθηκε «να αλλάξει καιρούς και νόμο».

28. Πόση είναι η διάρκεια της περιόδου που ορίζεται ως “καιρός και καιροί και μισός καιρός”;

²⁸ Ο άγγελος του Ιεχωβά ανέφερε μια προφητική περίοδο που περιλάμβανε «καιρό και καιρούς και μισό καιρό». Πόση είναι η διάρκεια αυτής της περιόδου; Οι Βιβλικοί ερμηνευτές γενικά συμφωνούν ότι αυτή η έκφραση υποδηλώνει τρεισήμισι καιρούς—το άθροισμα ενός καιρού, δύο καιρών και μισού καιρού. Εφόσον οι «εφτά καιροί» κατά τους οποίους ήταν τρελός ο Ναβουχοδονόσορ ισοδυναμούσαν με εφτά χρόνια, οι τρεισήμισι καιροί είναι τριάμισι χρόνια.c (Δανιήλ 4:16, 25) Η Μια Αμερικανική Μετάφραση (An American Translation) λέει: «Εκείνοι θα παραδοθούν σε αυτόν επί ένα έτος, δύο έτη και μισό έτος». Η μετάφραση του Τζέιμς Μόφατ λέει: «Επί τρία έτη και μισό έτος». Παρόμοιες αποδόσεις χρησιμοποιούν η Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι-Α. Χαστούπη και Η Αγία Γραφή, Έκδοση Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας 1997. Η ίδια περίοδος αναφέρεται στα εδάφια Αποκάλυψη 11:2-7, τα οποία δηλώνουν ότι οι μάρτυρες του Θεού θα κήρυτταν ντυμένοι με σάκο επί 42 μήνες, δηλαδή 1.260 ημέρες, και κατόπιν θα θανατώνονταν. Πότε άρχισε και πότε τελείωσε αυτή η χρονική περίοδος;

29. Πότε και πώς άρχισαν τα προφητικά τριάμισι χρόνια;

²⁹ Για τους χρισμένους Χριστιανούς, ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτέλεσε καιρό δοκιμασίας. Καθώς τελείωνε το 1914, αυτοί ανέμεναν διωγμό. Μάλιστα, το εδάφιο του έτους το οποίο επιλέχθηκε για το 1915 ήταν η ερώτηση που απηύθυνε ο Ιησούς στους μαθητές του: «Δύνασθε να πίητε το ποτήριον, το οποίον εγώ μέλλω να πίω;» Βασιζόταν στο εδάφιο Ματθαίος 20:22, Νεοελληνική Μετάφραση. Συνεπώς, ξεκινώντας από το Δεκέμβριο του 1914, εκείνη η μικρή ομάδα μαρτύρων κήρυτταν “ντυμένοι με σάκο”.

30. Πώς ταλαιπωρούσε τους χρισμένους Χριστιανούς η Αγγλοαμερικανική Παγκόσμια Δύναμη στη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου;

³⁰ Καθώς εξαπλωνόταν ο πυρετός του πολέμου, οι χρισμένοι Χριστιανοί συναντούσαν ολοένα και περισσότερη εναντίωση. Μερικοί φυλακίστηκαν. Ορισμένα άτομα, όπως ο Φρανκ Πλατ στην Αγγλία και ο Ρόμπερτ Κλεγκ στον Καναδά, υπέστησαν βασανιστήρια από σαδιστικές κρατικές αρχές. Στις 12 Φεβρουαρίου 1918, η Βρετανική Κτήση του Καναδά απαγόρευσε το νεοεκδοθέντα έβδομο τόμο των Γραφικών Μελετών, που είχε τίτλο Το Τετελεσμένον Μυστήριον, καθώς και τα φυλλάδια που είχαν τίτλο Η Μηνιαία Έκδοση των Σπουδαστών της Γραφής (The Bible Students Monthly). Τον επόμενο μήνα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των Η.Π.Α. χαρακτήρισε τη διανομή του έβδομου τόμου παράνομη. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Γίνονταν έρευνες σε σπίτια, κατάσχονταν έντυπα και οι λάτρεις του Ιεχωβά συλλαμβάνονταν!

31. Πότε και πώς τελείωσε η περίοδος που ορίζεται ως “καιρός και καιροί και μισός καιρός”;

³¹ Οι ταλαιπωρίες των χρισμένων του Θεού κορυφώθηκαν στις 21 Ιουνίου 1918, όταν ο πρόεδρος Ι. Φ. Ρόδερφορντ και μερικά εξέχοντα μέλη της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά καταδικάστηκαν με ψευδείς κατηγορίες σε μακρόχρονη φυλάκιση. Έχοντας βάλει στο νου του «να αλλάξει καιρούς και νόμο», το «μικρό» κέρατο ουσιαστικά θανάτωσε το οργανωμένο έργο κηρύγματος. (Αποκάλυψη 11:7) Συνεπώς, η προειπωμένη περίοδος που ορίζεται ως “καιρός και καιροί και μισός καιρός” τελείωσε τον Ιούνιο του 1918.

32. Γιατί θα λέγατε ότι “οι άγιοι” δεν εξαλείφθηκαν από το «μικρό» κέρατο;

³² Αλλά “οι άγιοι” δεν εξαλείφθηκαν από τις ταλαιπωρίες που τους επέφερε το «μικρό» κέρατο. Όπως προφητεύτηκε στο βιβλίο της Αποκάλυψης, ύστερα από μια σύντομη περίοδο αδράνειας, οι χρισμένοι Χριστιανοί επανήλθαν στη ζωή και επαναδραστηριοποιήθηκαν. (Αποκάλυψη 11:11-13) Στις 26 Μαρτίου 1919, ο πρόεδρος της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά και οι συνεργάτες του αποφυλακίστηκαν και αργότερα απαλλάχτηκαν από τις ψευδείς κατηγορίες που τους βάρυναν. Ευθύς αμέσως, το χρισμένο υπόλοιπο άρχισε να αναδιοργανώνεται για περαιτέρω δραστηριότητα. Αλλά τι επιφύλασσε το μέλλον για το «μικρό» κέρατο;

Ο ΠΑΛΑΙΟΣ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΣΥΓΚΑΛΕΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

33. (α) Ποιος είναι ο Παλαιός των Ημερών; (β) Ποια ήταν τα “βιβλία που ανοίχτηκαν” στο ουράνιο Δικαστήριο;

³³ Αφού ο Δανιήλ παρουσιάζει τα τέσσερα θηρία, παίρνει το βλέμμα του από το τέταρτο θηρίο και το στρέφει σε μια σκηνή στον ουρανό. Βλέπει τον Παλαιό των Ημερών να κάθεται στο λαμπρό θρόνο του ως Κριτής. Ο Παλαιός των Ημερών δεν είναι άλλος από τον Ιεχωβά Θεό. (Ψαλμός 90:2) Καθώς το ουράνιο Δικαστήριο κάθεται, ο Δανιήλ βλέπει “βιβλία να ανοίγονται”. (Δανιήλ 7:9, 10) Εφόσον η ύπαρξη του Ιεχωβά εκτείνεται σε άπειρο χρόνο στο παρελθόν, αυτός γνωρίζει όλη την ανθρώπινη ιστορία σαν να ήταν γραμμένη σε βιβλίο. Έχει παρατηρήσει και τα τέσσερα συμβολικά θηρία και μπορεί να τα κρίνει με βάση τη γνώση που έχει ο ίδιος.

34, 35. Τι θα συμβεί στο «μικρό» κέρατο και στις άλλες θηριώδεις δυνάμεις;

³⁴ Ο Δανιήλ συνεχίζει: «Εξακολούθησα να βλέπω τότε λόγω του ήχου από τα πομπώδη λόγια που έλεγε το κέρατο· εξακολούθησα να βλέπω ώσπου το θηρίο θανατώθηκε και το σώμα του καταστράφηκε και δόθηκε στη φωτιά που καίει. Αλλά όσο για τα υπόλοιπα θηρία, αφαιρέθηκε η εξουσία τους για διακυβέρνηση και παράταση ζωής δόθηκε σε αυτά για καιρό και εποχή». (Δανιήλ 7:11, 12) Ο άγγελος λέει στον Δανιήλ: «Το . . . Δικαστήριο κάθησε, και την εξουσία για διακυβέρνηση τελικά την αφαίρεσαν από αυτόν, προκειμένου να αφανιστεί και να καταστραφεί ολοκληρωτικά».—Δανιήλ 7:26.

³⁵ Με απόφαση του Μεγάλου Κριτή, του Ιεχωβά Θεού, το κέρατο που βλασφημούσε τον Θεό και ταλαιπωρούσε τους «αγίους» του θα υποστεί ακριβώς αυτά που υπέστη και η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία δίωξε τους πρώτους Χριστιανούς. Η εξουσία του για διακυβέρνηση δεν θα συνεχιστεί. Ούτε θα συνεχιστεί η εξουσία για διακυβέρνηση που έχουν οι κατώτεροι όμοιοι με κέρατα «βασιλιάδες» οι οποίοι προήλθαν από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Τι θα γίνει, όμως, με τις κυβερνήσεις που προήλθαν από τις προηγούμενες θηριώδεις δυνάμεις; Όπως προειπώθηκε, η ζωή τους παρατάθηκε «για καιρό και εποχή». Οι περιοχές τους εξακολουθούν να έχουν κατοίκους ως τις ημέρες μας. Το Ιράκ, παραδείγματος χάρη, κατέχει την περιοχή της αρχαίας Βαβυλώνας. Η Περσία (Ιράν) και η Ελλάδα εξακολουθούν να υπάρχουν. Υπολείμματα αυτών των παγκόσμιων δυνάμεων αποτελούν μέρος των Ηνωμένων Εθνών. Αυτές οι βασιλείες θα αφανιστούν επίσης όταν θα καταστραφεί η τελευταία παγκόσμια δύναμη. Όλες οι ανθρώπινες κυβερνήσεις θα εξολοθρευτούν «στον πόλεμο της μεγάλης ημέρας του Θεού του Παντοδύναμου». (Αποκάλυψη 16:14, 16) Αλλά, τότε, ποιος θα κυβερνήσει τον κόσμο;