Η Αποτυχία της Θρησκείας

Κατά ειρωνικό τρόπο, μια κύρια αιτία του αθεϊσμού είναι η θρησκεία. Ο ιστορικός Άλιστερ Μακ Γκραθ εξηγεί: «Αυτό που προωθεί τους ανθρώπους στον αθεϊσμό είναι πάνω απ’ όλα μία αίσθηση απέχθειας και αηδίας για τις υπερβολές και τις αποτυχίες της οργανωμένης θρησκείας». Θεωρείται συνήθως ότι η θρησκεία προκαλεί πολέμους και βία. Ο αθεϊστής και φιλόσοφος Μισέλ Ονφρέ αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν το ίδιο θρησκευτικό βιβλίο να εμπνέει δύο τύπους ανθρώπων, έναν που «τείνει προς την αγιοσύνη» και έναν άλλον που “υλοποιεί τη βαρβαρότητα”​—δηλαδή πράξεις τρομοκρατίας.

Η επαφή με τη θρησκεία έχει αφήσει σε πολλούς πικρή γεύση. Όταν έκανε τη θητεία του, ο Μπερτίλ, ένας νεαρός Σουηδός, άκουσε το στρατιωτικό ιερέα να δικαιολογεί τη βία αναφερόμενος στην προειδοποίηση του Ιησού ότι όσοι θα έπαιρναν σπαθί θα αφανίζονταν από σπαθί. Ο στρατιωτικός ιερέας έκανε το συλλογισμό ότι πρέπει να υπάρχει κάποιος που κραδαίνει το σπαθί, επομένως ο στρατιώτης πρέπει να είναι υπηρέτης του Θεού!​—Ματθαίος 26:52.a

Η Μπερναντέτ, της οποίας ο πατέρας σκοτώθηκε στη Γαλλία κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, θυμάται ότι εξαγριώθηκε ακούγοντας τον ιερέα να λέει στην κηδεία της τρίχρονης ξαδέλφης της: «Ο Θεός πήρε αυτό το παιδί για να το κάνει άγγελο». Αργότερα, η Μπερναντέτ γέννησε ένα ανάπηρο παιδί και η εκκλησία δεν της πρόσφερε καμιά παρηγοριά ούτε για αυτό.

Ο Κίραν, που μεγάλωσε στο βίαιο περιβάλλον της Βόρειας Ιρλανδίας, έβρισκε αποκρουστικό το δόγμα της πύρινης κόλασης. Έλεγε ότι μισεί όποιον Θεό είναι υπεύθυνος για την πονηρία και προκαλούσε τον Θεό, αν υπάρχει, να τον θανατώσει. Ο Κίραν δεν είναι ο μόνος που νιώθει αποστροφή για αυτές τις απάνθρωπες εκκλησιαστικές διδασκαλίες. Μάλιστα, τα εκκλησιαστικά δόγματα μπορεί να προλείαναν το έδαφος για τη θεωρία της εξέλιξης. Σύμφωνα με τον Άλιστερ Μακ Γκραθ, η «βαθιά . . . απέχθεια» του Δαρβίνου για το δόγμα της πύρινης κόλασης​—και όχι η πίστη του στην εξέλιξη—​ήταν αυτή που έσπειρε αμφιβολίες στη διάνοιά του για την ύπαρξη Θεού. Ο Μακ Γκραθ σημειώνει επίσης τη «μεγάλη θλίψη [του Δαρβίνου] για το θάνατο της κόρης του».

Για ορισμένους, όποιος ασκεί κάποια θρησκεία είναι ανεγκέφαλος και φανατικός. Η Ιρίνα, που είχε αηδιάσει με τα ανούσια θρησκευτικά κηρύγματα και τις επαναλαμβανόμενες προσευχές, αναφέρει: «Θεωρούσα ότι οι θρησκευόμενοι δεν σκέφτονται». Ο Λούι, που ένιωθε αποστροφή για τις βαρβαρότητες των φανατικών θρησκευομένων, έπαιρνε μια πιο ριζοσπαστική θέση: «Αφού η θρησκεία μού έδειχνε επί χρόνια το ανιαρό της πρόσωπο, τώρα μου αποκάλυπτε το αποκρουστικό της πρόσωπο. Εκδήλωνα με όλο και μεγαλύτερη επιθετικότητα την αντίθεσή μου σε κάθε θρησκεία».

Επιπρόσθετες Αιτίες για Απουσία Πίστης

Πολλοί διδάσκονται την εξέλιξη ως τεκμηριωμένο γεγονός. Η Ανίλα, για παράδειγμα, εκπαιδεύτηκε στην αθεϊστική Αλβανία. «Στο σχολείο, μας δίδαξαν ότι ήταν αφελές και οπισθοδρομικό να πιστεύει κανείς στον Θεό», αναφέρει. «Μάθαινα θαυμάσια πράγματα για τα φυτά και την οργανική ζωή, αλλά απέδιδα τα πάντα στην εξέλιξη, εφόσον έτσι υποτίθεται ότι συμβαδίζαμε με την επιστημονική σκέψη». Σήμερα παραδέχεται: «Έπρεπε να αποδεχόμαστε τυφλά τις αποδείξεις που μας παρουσίαζαν».

Η πικρία μπορεί να αποτελεί εμπόδιο για μερικούς. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έρχονται πολλές φορές αντιμέτωποι με αυτή τη στάση καθώς πηγαίνουν από πόρτα σε πόρτα, προσφέροντας ελπίδα από τη Γραφή. Μια τέτοια επίσκεψη έκανε κάποιος νεαρός Μάρτυρας στον Μπερτίλ, που αναφέρθηκε προηγουμένως. Ο Μπερτίλ θυμάται ότι είπε μέσα του: “Καημένε φανατικέ. Λάθος πόρτα χτύπησες!” Και συνεχίζει: «Του είπα να περάσει και άρχισα να εκτονώνομαι εκφράζοντας την αγανάκτησή μου για τον Θεό, τη Γραφή και τη θρησκεία».

Ο Γκας, από τη Σκωτία, προβληματιζόταν με την αδικία. Αρχικά, είχε πολλές αντιρρήσεις και ήταν πνεύμα αντιλογίας όταν συζητούσε με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Έκανε ερωτήσεις παρόμοιες με του Εβραίου προφήτη Αββακούμ, ο οποίος είπε στον Θεό: «Γιατί με κάνεις να βλέπω βλαβερά πράγματα και εξακολουθείς να παρατηρείς προβλήματα;»​—Αββακούμ 1:3.

Η φαινομενική αδιαφορία του Θεού προς την πονηρία είναι κάτι που επίσης προβλημάτιζε ανέκαθεν τους ανθρώπους. (Ψαλμός 73:2, 3) Η Γαλλίδα συγγραφέας Σιμόν ντε Μποβουάρ είπε κάποτε: «Ήταν ευκολότερο για εμένα να σκέφτομαι έναν κόσμο χωρίς δημιουργό παρά έναν δημιουργό φορτωμένο με όλες τις αντιφάσεις που υπάρχουν στον κόσμο».

«ΟΠΟΤΕ αναλογιζόμουν την πιθανότητα ύπαρξης Δημιουργού, γινόμουν έξαλλος με τη σκέψη ότι κάποιος μπορεί να έχει τη δύναμη να αποτρέψει τα ανθρώπινα παθήματα, αλλά δεν είναι διατεθειμένος να τη χρησιμοποιήσει!» Αυτά είπε ένας πρώην αθεϊστής που έχασε μέλη της οικογένειάς του στο Ολοκαύτωμα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που νιώθουν όπως ένιωθε αυτός.

Όταν υφίστανται ωμότητες, πολλοί δυσκολεύονται να πιστέψουν στον Θεό ή αναζητούν παρηγοριά στην ιδέα ότι δεν υπάρχει Θεός.