“Λαθρέμποροι της Πίστης”

Με την εμφάνιση του τυπογραφικού πιεστηρίου, οι άνθρωποι άρχισαν να διαβάζουν με ζήλο θρησκευτικά βιβλία, βιβλιάρια και φυλλάδια. Η Αγία Γραφή αρχικά τυπώθηκε στη λατινική και έπειτα στις γνωστές γλώσσες. Εκατομμύρια αντίτυπα τυπώθηκαν στη Γερμανία, και οι πλανόδιοι βιβλιοπώλες συμμετείχαν στη γρήγορη διανομή αντιτύπων στους ανθρώπους της υπαίθρου. Ωστόσο, αυτό δεν άρεσε σε όλους.

Το 1525 η Γαλλική Βουλή απαγόρευσε τη μετάφραση της Γραφής στη γαλλική και, τον επόμενο χρόνο, απαγόρευσε την κατοχή της Γραφής στην καθομιλουμένη. Παρ’ όλα αυτά, Γραφές τυπώνονταν κατά χιλιάδες και πολλές πουλιούνταν κρυφά σε όλη τη Γαλλία, χάρη στους θαρραλέους πλανόδιους βιβλιοπώλες. Ένας από αυτούς ήταν ο νεαρός Πιερ Σαπό. Το 1546 συνελήφθη και θανατώθηκε.

Τελικά το 1551, η Καθολική Γαλλία υιοθέτησε σκληρή τακτική απαγορεύοντας στους πλανόδιους πωλητές να πουλάνε βιβλία, εφόσον μετέφεραν «στα κρυφά» βιβλία «από τη Γενεύη», δηλαδή από τους Προτεστάντες. Ωστόσο, αυτό δεν ηρέμησε τα πράγματα. Γραφές συνέρρεαν στη Γαλλία με όλα τα δυνατά μέσα. Συχνά μικρές σε μέγεθος, τις έκρυβαν σε βαρέλια κρασιού με διπλό πάτο, σε δοχεία με κάστανα ή στα αμπάρια των πλοίων. Κάποιος θαρραλέος άντρας ονόματι Ντανί Λε Βερ συνελήφθη ενώ μετέφερε μεγάλες ποσότητες Γραφών. Και αυτός εκτελέστηκε. Ένας Καθολικός εκείνης της εποχής, εχθρός των πλανόδιων βιβλιοπωλών, αναγνώρισε ότι εξαιτίας τους, «σε σύντομο χρονικό διάστημα, η Γαλλία γέμισε Καινές Διαθήκες στη γαλλική».

Σε όλη τη διάρκεια του 16ου αιώνα, αυτοί οι “λαθρέμποροι της πίστης”, όπως τους αποκαλεί κάποιος συγγραφέας, ζούσαν σε διαρκή κίνδυνο. Πολλοί πλανόδιοι βιβλιοπώλες συνελήφθησαν, στάλθηκαν στη φυλακή ή στις γαλέρες, εκτοπίστηκαν ή υπέστησαν βασανιστήρια. Μερικούς τους έκαψαν μαζί με τα βιβλία τους. Μολονότι η ιστορία αποκαλύπτει τα ονόματα μόνο λίγων από αυτούς, χάρη στην πληθώρα τέτοιων θαρραλέων ατόμων τα περισσότερα σπιτικά Προτεσταντών μπόρεσαν να αποκτήσουν Γραφές.

Το 19ο αιώνα, η Βιομηχανική Επανάσταση κατέφερε θανάσιμο πλήγμα στις οικογενειακές επιχειρήσεις πλανόδιων βιβλιοπωλών οι οποίες συνέχιζαν να λειτουργούν από γενιά σε γενιά. Ωστόσο, η δημιουργία Βιβλικών εταιριών ανακίνησε τη διανομή της Γραφής, δίνοντάς της πρωτοφανή έκταση. Η Καθολική Εκκλησία, ωστόσο, εξακολουθούσε να αντιτίθεται στη διανομή της Γραφής. Μέχρι και το τέλος του 19ου αιώνα συνεχιζόταν η παρενόχληση και ο διωγμός των πλανόδιων πωλητών της Γραφής. Παρ’ όλα αυτά, από το 1804 μέχρι το 1909, εκείνοι διένειμαν έξι εκατομμύρια αντίτυπα ολόκληρης της Γραφής ή τμημάτων της στη Γαλλία και μόνο.